Katalog

12 C S TRATEJİ Rusya seçim Putin’in Anar SOMUNCUOĞLU TUSAM RusyaUkrayna Araştırmaları Masası [email protected] arlamento seçimlerine yaklaşık olarak üç; devlet başkanlığı seçimlerine ise altı ay kala Rusya’da hükümet değişikliğinin yaşanması, iç siyasi arenada belirsizlik rüzgarları estirdi. 12 Eylül 2007 tarihinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile olağan görüşmesini yapan Rusya Başbakanı Mihail Fradkov görüşme sonrasında görevinden istifa ettiğini açıkladı. Bundan sadece bir hafta önce Rusya parlamentosunun alt kanadı Devlet Duması’na milletvekilli seçimlerinin 2 Aralık 2007 tarihinde yapılacağı ile ilgili Rusya Devlet Başkanı kararnamesi Rus resmi gazetesinde yayınlanmış, böylece seçim kampanyasının resmi olarak başlatılması için düğmeye basılmıştı. Yapılacak olan seçimlerin Putin döneminde şekillenen siyasi sistemin sağlamlaşmasına katkıda bulunması ve aynı zamanda devlet başkanlık seçimleri için de ön hazırlık niteliğini taşıması bekleniyordu. P Putin’in işaret edeceği kişinin devlet başkanlığı seçimlerini kazanacağına kesin gözüyle bakılıyor. Böyle olunca, özellikle son aylarda devlet başkanlığı seçimleriyle ilgili yapılan yorumlar Putin’in tercihini kimden yana kullanacağı üzerinde yoğunlaşmıştı. Putin’in iktidara gelme tecrübesinden ders çıkarmaya çalışan çoğu yorumcu, iktidara getirilecek kişinin aynı Putin gibi seçimlerden kısa bir süre önce başbakan olarak atanacağını belirtiyordu. Özellikle son aylarda Putin’in gezilerinde yanından ayırmadığı eski savunma bakanı ve başbakan birinci yardımcısı Sergey İvanov’un Rusya’nın Putin’den sonraki devlet başkanı olacağı yönündeki yorumlar ağır basmaya başlamıştı. "Milli proje" denilen kalkınma projelerinden sorumlu olan Dmitriy Medvedev de, İvanov ile birlikte başbakan birinci yardımcılığı görevine getirildiği sırada potansiyel halefler arasında gösteriliyordu. Ancak ne başbakan birinci yardımcıları ne de öne çıkan etkili kişilerden hiçbirisi Putin tarafından seçim dönemi başbakanlık görevine layık görülmedi. Böylece halkın pek fazla tanımadığı Mali İstihbarat’ın şefi Viktor Zubkov başbakan olarak atandı ve Duma’da yapılan oylamayla başbakanlığı onaylandı. HEDEF 2008 Mevcut Rusya Anayasasına göre Rusya’nın bugünkü devlet başkanı Putin üç kez üst üste seçilme hakkına sahip değildir. Putin’in iktidarda kalabilmesi ancak anayasanın değişmesiyle mümkün olabilirdi. Çok tartışılan bu senaryoya göre ya Putin’in üçüncü kez seçilmesi için değişiklik yapılabilir ya da devlet başkanının yetkileri başbakana aktarılarak Putin’in başbakan olarak siyasi hayatını sürdürmesi mümkün olabilirdi. Ancak Putin defalarca verdiği demeçlerde anayasa değişikliğinin yapılmayacağını belirtmişti. Bununla birlikte Rusya’da oluşan siyasi sisteme göre BELİRSİZLİK Zubkov’un bakanlar kabinesinde yapacağı değişiklikler merakla beklenirken, Rus siyasi yorumcular Putin’in son ana kadar etkili olmaya kararlı olduğuna kanaat getirdi. Daha önce öne çıkmayan Zubkov’un başbakan olarak atanması Putin’in halefi konusundaki senaryoları yerle bir ederken, yeni senaryoların üretilmesine neden oldu. Bir senaryoya göre Putin, beklentilerin aksine İvanov ya da öne çıkan başka bir siyasi figürü değil, Zubkov’a destek vererek ülkeyi perde arkasından yönetebilecektir. Dahası, kısa süre içerisinde Zubkov’un istifa etmesinden sonra Putin’in bir daha devlet başkanı seçilmesinin önündeki Zubkov’un bakanlar kabinesinde yapacağı değişiklikler merakla beklenirken, Rus siyasi yorumcular Putin’in son ana kadar etkili olmaya kararlı olduğuna kanaat getirdi. Daha önce öne çıkmayan Zubkov’un başbakan olarak atanması Putin’in halefi konusundaki senaryoları yerle bir ederken, yeni senaryoların üretilmesine neden oldu. anayasal yollar açılacaktır. Putin’in kendisi ise gelecekle ilgili çelişkili açıklamalar yaparak belirsizliği artırmaya devam ediyor. 14 Eylül 2007 tarihinde yabancı ve yerli gazetecilerle bir araya gelen Putin, yeni devlet başkanının kendisine danışacağını belirtti. Ancak aynı konuşmada Putin, yerine gelecek kişinin siyasi olarak güçlü olmasını istediğini de açıkladı. Bu çelişkili açıklama aslında Putin’in ve genel olarak Rusya yönetimi önündeki ikilemi aksettiriyor. Bir taraftan Rus halkının büyük bir çoğunluğu Putin’e Rusya’yı bir tür Viktor Zubkov kimdir? 66. yaşgününe birkaç gün kala Rusya Federasyonu başbakanlığına getirilen Viktor Zubkov, bugün Rusya’yı yöneten bürokratik elitin en yaşlı temsilcisi olarak sayılıyor. 15 Eylül 1941 yılında Sverdlovsk bölgesi Arbat yerleşim yerinde dünyaya gelen Zubkov, kariyerine işçi olarak başladı. Resmi özgeçmişine göre bugünkü Rusya başbakanı 19581960 yılları arasında Monçegorsk makine tamir fabrikasında marangoz olarak çalıştı. 1960 yılında kazandığı Leningrad Tarım Enstitüsü İktisat Fakültesi’nden 1965 yılında mezun olan Zubkov, askerliğini yaptıktan sonra 19671985 yılları arasında Leningrad bölgesinin sovhozlarında (kolektif çiftliklerinde) yönetici pozisyonlarında çalıştı. 19851991 yılları arasına ise Zubkov, Leningrad bölgesinin Komünist Partisi ve yerel yönetim organlarında değişik görevlerde bulundu. Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Zubkov’un klasik Sovyet yönetici kariyerinde, daha sonra başbakan olmasını belirleyecek olan bir dönüm noktası yaşanıyor. 1992 yılında Zubkov, St. Petersburg (eski Leningrad) şehrinin Belediye Başkanlığının Dış İlişkiler Komitesi’nin başkan yardımcılığı görevine getiriliyor. Söz konusu komitenin başkanı ise bugünkü Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’di. Yeni görevinde sadece bir yıl bulunan Zubkov, akabinde altı yıl boyunca Rusya Devlet Vergi Dairesi’nde çalıştı. Putin’in de hızla yükseldiği 1999 yılında Zubkov, Rusya Vergi Bakanlığı’nda bakan yardımcısı olarak göreve başladı. Kasım 2001 tarihinde ise Zubkov, Maliye Bakanının birinci yardımcısı olarak atandı. Bu görevde 16 Mart 2004’e kadar bulunan Zubkov, bu tarihten sonra kısaca Mali İstihbarat olarak anılan Federal Mali Kontrol Servisi’nin başkanlığına getiriliyor. 2004 yılında yasadışı gelirlerle mücadele sisteminin kurulmasına yaptığı katkılardan dolayı Rusya Devlet Başkanı’nın teşekkür belgesini alan Zubkov’un elinde Rusya’daki siyasi ve ekonomik çevrelerindeki yolsuzluklar konusunda önemli bilgilerin toplandığı belirtiliyor. Eylül 2007’de Zubkov, eski iş arkadaşı Putin tarafından Rusya Federasyonu Başbakanlığı’na getirildi. Viktor Zubkov