Katalog

karşısında daha fazla dayanamadı. ADL içindeki istedi. giderek derinleşen parçalanma Yahudi birliği açısından 16 Ağustos 2007’de acil toplantı yapan ADL ’nin tehlike oluşturuyordu. 21 Ağustos’ta ADL Başkanı New England Bölge Temsilciliği Yönetim Kurulu, Henry Foxman, "1915’de soykırım tanımlaması olsaydı, ADL ’nin Ermeni "soykırımını" inkâr politikasını Ermeni tehciri "soykırım" olarak tanımlanırdı. İyice değiştirmesi gerektiğini açıkladı. O tarihe kadar sözde düşünüp taşındıktan sonra Ermeni olayları konusunda Ermeni soykırımı konusunda merkezin politikalarını Henry Morgenthau’nun görüşünü benimsemeye karar savunan bölge temsilcisi Andrew H. Tarsy toplantıdan verdik" açıklamasını yaparak ANCA’yı memnun eden sonra, "Ben kesinlikle ADL ’nin Emeni soykırımı bir karar kabul etmiş oldu. ADL ’nin bu açıklaması New tutumunu kabul edemem", açıklamasını yaparak England eyaletinde 22–24 Ağustos arası birçok gazete ADL ’nin sözde Ermeni soykırımını tanıması gerektiğini ve dergide yayımlandı. ADL ’nin Bölgeler Üzere Ulusal ifade etti. Böylece Tarsy’nin bu açıklaması ve New Başkanı Bob Wolfson, soykırım teriminin England bölge temsilciğinin tutum değiştirmesi kullanılmasının çeşitli politik nedenlerden dolayı ADL ’nin içinde sözde Ermeni soykırımı konusunda sakıncalı olsa da kendilerinin bu terimin kullandıklarını yeni tartışma başlattı. ADL içindeki bu tartışmada ve bunun Ermeni toplumunu memnun edeceğini ve Ermeni diaspora teşkilatı ANCEM’in büyük rolü Watertown’da organizasyonun devam edeceğini ümit olduğu ortaya çıktı. ettiklerini ifade etti. Foxman ise bu kararı Yahudiler Merkezi teşkilatın itirazlarına rağmen New arasında birliğin korunması amaçlı olduğunu ifade etti. England’ın bölge temsilciğinin tutum değişikliğine ADL, buna karşılık, ABD Temsilciler Meclisi’nde ADL Genel Başkanı Foxman’dan sert yanıt geldi ve 17 bekleyen 1915 olaylarına ilişkin Ermeni iddialarını Ağustos 2007’de Ermeni "soykırımını" tanıyan bölge yansıtan tasarının geçmesine karşı olmayı temsilcisi Tarsy görevinden alındı. Görevden sürdürdüğünü de bildirdi. Tasarının kabulünün, hiçbir alınmasından sonra Tarsy, sözde Ermeni soykırımı yarar sağlamayacağını, Türkiye’deki Yahudi toplumunu nedeniyle uzun dönemdir Foxman’la ihtilaf içinde ve Türkiye, ABD, İsrail arasındaki önemli ilişkiyi olduğunu açıkladı. Tarsy’nin görevden alınması tehlikeye atabileceğini ifade etti. ADL ’nin 1915 Foxman’a baskıları artırırken ADL alt kuruluşları olaylarını "soykırım" olarak tanıması radikal Ermeni arasında sözde Ermeni soykırımının tanınması diaspora teşkilatı ANCA için memnuniyet verici taleplerini daha da kuvvetlendirdi. ANCA’nın yönetim olduysa da ANCA bu kararın yeterli olmadığını kurulu üyesi Aram Hampartian, "Foxman, soykırım ADL ’nin Kongre’deki yasa tasarısını desteklemesi gerçeğinin siyasi ilişkilere bağlı olmadığını gerektiğini ifade etti. anlamalıdır" açıklamasını yaparak, ADL içindeki fikir ABD’deki en önemli Yahudi örgütlerinden ADL ’nin ayrılığı fırsatından yararlanmaya çalıştı. Ortadoğu 1915’te yaşanan olaylara ilişkin "Ermeni soykırımı" uzmanı ve Arlington bölgesinde ADL ’nin iddiasını tanıması, Türkiye’de olduğu kadar ABD ve organizasyonunu engellemeye çalışan Ermeni asıllı İsrail’de de yankı yarattı. ADL ’nin bu kararı karşısında Elaine Hakopyan 1993 yılında San Francisco Eyalet ABD dışişleri 1915 olaylarını "soykırım" olarak Savcısı’nın ADL hakkında hazırladığı 700 sayfalık tanımadıklarını açıklamakla yetindi. belgeyi gündeme getirdi. Eyalet savcısının hazırladığı 23 Ağustos 2007’de Dışişleri Bakanlığı, 1915 belgede ADL hakkında 30 yıl boyunca yapılmış 10.000 şahsın ve 950 Arap teşkilatının şikâyeti yer almaktaydı. Tarsy’nin görevden alınmasıyla devreye ANCA’nın yanı sıra TürkiyeHamas görüşmelerini hala unutmayan Yahudiler de girdi. New England bölgesi temsilciliği üyeleri Tarsy’ye desteklerini açıklarken bir adım daha ileri gittiler ve ABD Kongresi’ndeki sözde Ermeni soykırımı yasa tasarısını destekleyeceklerini ifade ettiler. ADL ’nin alt kuruluşlarının yöneticileri, üyelerini istifa etmeye çağırdı. Baskılar New England bölge temsilciği yönetim kurulundan iki üyenin istifa etmesiyle doruk noktasına ulaştı. 19 Ağustos’ta New England yönetim kurulu üyelerinden Steward Cohen ve Mike Ross, Abraham Foxman kendilerinin, Ermeni "soykırımını" tanımayan bir organizasyonun bir parçası olamayacaklarını ifade ederek görevlerinden istifa ettiler. Büyük Boston Yahudileri İlişkilendirme Konseyi Başkanı Nancy K. Kaufman 40 Yahudi lidere mektup yazarak Tarsy’nin desteklenmesini ve Ermeni "soykırımının" tanınmasını istedi. 41 Yahudi organizasyonunu içinde barındıran Koufman grubu 2005 yılında Ermeni tehcirini "soykırım" olarak tanımıştı. Mektubu beş yerel kuruluş (Combined Jewish Philanthropies, the Russian Community Association of Massachusetts, the Hillel Council of New England, the Bureau of Jewish Education, and the David Project Center for Jewish Leadership) imzalayarak desteklerini bildirdiler. C S TRATEJİ 9 olaylarının soykırım olarak nitelenmesinin tarihi ve hukuki temelden yoksun olduğunu, ayrıca bu konuda iddia edilenin aksine, tarihçiler arasında bir mutabakat bulunmadığı bildirildi. Dışişleri Bakanı Abdullah Gül de, İsrail’in Ankara Büyükelçisi Pinhas Avivi ile bir araya geldi. Gül, kararın bedelinin ağır olacağını bildirdi. İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ı arayarak kararın geri alınması için çalışacaklarını ifade etti. İsrail Cumhurbaşkanı Peres’in devreye girmesi ve Türkiye’nin diplomatik baskısı üzerine ADL, Ermeni soykırımını tanıma kararında geri adım attı. Foxman, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’a gönderdiği mektupta, kuruluşunun son günlerde Türk liderlerine ve halkına yaşattığı acıdan derin üzüntü duyduğunu belirtti. Türkiye’nin, Ermenistan ile ortak bir tarih komisyonu kurulması yönündeki önerisine destek verdi. Fakat ADL 28 Ağustos 2007’de bir haftada üçüncü kez karar değiştirdi ve Foxman, Boston kenti bölgesinde yayımlanan The Jewish Advocate adlı Yahudi dergisinde çıkan ve ADL ’nin internet sayfasında da yer alan son makalesinde, Kongre’de bekleyen soykırım tasarılarının geçmesine bir kez daha karşı çıkmakla birlikte 1915 olaylarının ‘soykırım’ olduğunu yineledi. Öte yandan ADL, 1915 olaylarına ilişkin tutumunu değiştirmesine yol açan kuruluş içi karışıklığı başlatmasının ardından işine son verilen Andrew Tarsy adlı bölge sorumlusu yetkiliyi yeniden işe aldı. BEKLENEN TEHLİKE Ermeni diaspora teşkilatı ANCA’nın baskısıyla ADL ’nin aldığı bu kararın birçok Yahudi’nin Ermeni "soykırımı" konusunda tutumunu etkileyeceğinden endişeleniliyordu. Zira 21 Ağustos 2007’de The Jerusalim Post’da Ermeni Soykırımı ve Holokost başlıklı makalesinde Amerikan Yahudileri Komitesi Başkanı David Haris, Türkiye’nin Yahudilere verdiği destek, NATO ve ABD için önemine rağmen 1915 olaylarının bir soykırım olduğunu iddia etmiştir. Harris’e göre, "genocide" terimini icat eden Lemkin, kariyeri boyunca Ermeni soykırımının tekrar yaşanmasını engellemek için çalışmalarda bulunmuştur. Fakat ADL ’nin bu kararına dünya Yahudilerinden ve İsrail hükümetinden tepki geldi. İsrail’deki Türk Yahudilerinin çatı kuruluşu "Türkiyeliler Birliği" ADL ’nin kararını kınayarak 1915 olaylarının Naziler tarafından yapılan Yahudi soykırımı ile aynı kefeye konulamayacağını ifade etti. Buna benzer bir açıklama Azerbaycanİsrail Parlamentolar Arası Dostluk Grubu Başkanı Evda Abramov tarafından yapıldı. Abramov, Yahudiler’in Holokost dışındaki herhangi bir olayı soykırım olarak tanımadıklarını ifade etti. Her iki açıklama Yahudiler arasında ciddi fikir ayrılığının olduğunu ve ADL ’nin bu kararının dünya Yahudilerinin fikrini yansıtmadığını gösterdi. Şimdiki aşamada ADL ’nin sözde Ermeni soykırımı yasa tasarısını desteklememesine rağmen bu kararın daha önce sözde Ermeni soykırımını tanımayan kuruluşlara yayılması Türkiye açısından istenmeyen şekilde sonuçlanabilir. Amerika’daki Türk diasporasının sessiz kalması bu süreci daha da hızlandıracaktır. ADL ’nin aldığı kararda ABD’deki radikal Ermeni kuruluşu ANCA’nın büyük rolü olmuştur. ANCA ADL ’nin alt kuruluşları ve bazı Yahudi liderlerin desteğini alırken TürkiyeHamas ve Türkiyeİran enerji anlaşmalarını bir koz olarak kullanmıştır. Bu olay Amerika’daki Ermeni diasporasının her küçük olaydan bile kendilerine fırsat yarattıklarını ve sürekli çalışma içinde olduklarının göstergesidir. Ermeniler ADL ’ye baskı yaparken ne yazık ki, Amerika’daki Türk kuruluşları etkin olamamışlardır. Bu durum Amerika’daki Türklerin güçlü bir daispora olması için çok çalışmaları gereğini ortaya koymaktadır. ABD’deki Yahudilerin üst kuruluşu ADL’nin kısa sürede üç kez karar değiştirmesi, Ermenilerin etkisini ortaya koyuyor. Türkiye’nin son dönemde Hamas ve İran ile ilişkilerinin Yahudilere verdiği tedirginlik Ermeniler tarafından kullanılıyor. ANCA’NIN ‘SOYKIRIM’ KARARI ADL merkezi teşkilatı bu baskılar