Katalog

Gülru ERKMEN TUSAM Araştırmacı Demokratlar Beyaz Saray’a daha yakın… C S TRATEJİ 19 düşünüyor? Cumhuriyetçi aday Giuliani askerlerin çekilmesi için şimdiden bir tarih verilmesine karşı. Bush’un Irak’a daha fazla asker konuşlandırılmasına ilişkin tasarısını da destekleyen Giuliani, açıklamalarında Irak’ta başarı sağlanamazsa Amerika’nın daha büyük sorunlarla karşı karşıya kalacağını ifade ediyor. Zamanında Irak’ta askeri operasyona evet oyu veren Clinton ise, "şu anda gelinen durumu o zaman görebilseydim, asla evet oyu vermezdim" ifadesini kullanıyor. Clinton Amerikan askerlerinin Mart 2008’de başlamak üzere, aşamalı olarak geri çekilmesini istiyor. Irak Savaşı’na en muhalif isim ise Irak Savaşı oylandığı zaman Kongre üyesi olmayan ve dolayısıyla savaşa evet oyu vermemiş tek aday adayı olan Obama. Daha evvelden askerlerin 2006 sonunda başlayarak aşamalı olarak geri çekilmesi için öneride bulmuş olan Obama başkan seçildiği takdirde Amerikan askerlerini eve geri getireceğini söylüyor. Bu tutumlarıyla Obama ve Clinton Irak Savaşı’nda daha fazla asker ve itibar kaybetmek istemeyen kesime yönelirken, Giuliani ise muhafazakâr kesim ile 11 Eylül paranoyasını henüz üzerinden atamamış kararsızlara sesleniyor. 4 Kasım 2008 sadece ABD’nin değil tüm dünyanın merakla beklediği bir tarih. Amerikan halkı bu tarihte 44. Başkan ve 47. Başkan Yardımcısı’nı seçecek ve dünyayı yönlendiren süper gücü kimin yöneteceğine karar verecek. Ayrıca Senato’nun üçte biri ile Temsilciler Meclisi’nin tamamı da seçime gidecek. Seçimlere uzun bir süre olmasına rağmen, aday adayları seçim propagandalarına çoktan başladı; her gün gazetelere demeçler verip, tartışma programlarında boy gösteriyorlar. Ancak seçmen için belirleyici özellik taşıyan konularda ne düşündükleri az çok biliniyor. Halen devlet başkanlığı görevini sürdüren George Bush ve Başkan Yardımcısı Dick Cheney’nin adaylıklarının söz konusu olmaması hem Cumhuriyetçi hem Demokrat, yeni adayların önünü açan bir faktör olsa da her geçen gün bir yenisi yapılan kamuoyu yoklamaları ve ülkenin içinde bulunduğu koşullar göz önüne alındığında, Demokratların bu yarışta bir adım önde oldukları söylenebilir. Nitekim Kasım 2006’da yapılan Kongre seçimlerinin Demokratların zaferiyle sonuçlanması bunu destekler niteliktedir. Yarışta belirleyici Bush ABD’deki ara seçimlerden sonra Bush, başarısızlığın sorumluluğunu üstlendi. Bu aşamadan sonra herkes Kasım 2008’de yapılacak ABD Başkanlık seçimlerini beklemeye başladı. Bush’un Irak’taki başarısızlığı Cumhuriyetçileri zor durumda bırakıyor. Demokratların ise alternatif strateji geliştiremediği gözleniyor. katılanların yüzde 57’si Bush’un başkanlık dönemini başarısız olarak nitelendirirken, yüzde 55’i Demokratlar yönetimindeki Kongre’yi başarısız buluyor. Yine de yüzde 48 gibi büyük bir kesim karşı karşıya olunan sorunların çözümünde Demokratlara Bush’a olduğundan daha fazla güveniyor. Bush’u tercih edenler ise yüzde 35’de kalıyor. Başkan aday adayları incelendiğinde Demokratlar cephesinde New York Senatörlerinden Hillary Clinton ve Illinois Senatörlerinden Barack Obama’nın adı öne çıkıyor. Cumhuriyetçiler cephesinde ise Demokratlara rakip gösterilen tek isim New York’un eski belediye başkanı Rudy Giuliani. Bu üç adayın en büyük avantajı Amerika gibi 300 milyonun üstünde nüfusa sahip olan bir ülkede hem kişisel özellikleri, hem bugüne kadar elde ettikleri başarılarla seçmen tarafından yakından tanınıyor olmaları. Hillary Clinton, New York Senatörlerinden olmasının yanı sıra, eski "first lady" olarak tüm Amerikalılar tarafından bilinen bir isim. Bunun yanında Bill Clinton gibi hala "takdir edilen" bir başkanın karısı ve aynı Obama zamanda seçilirse ABD’nin ilk kadın başkanı olacak olması, ona büyük bir avantaj sağlıyor. Demokratların diğer aday adayı Barack Obama ise Bush’a ve Irak Savaşı’na en muhalif lider olarak biliniyor. Aynı zamanda Afrika kökenli bir siyasetçi olan Obama’nın seçilmesi durumunda ABD’nin ilk siyahî başkanı olacak olması da, onu ilgi çekici kılan etkenlerden. Son olarak Rudy Giuliani, Bush New York’u yaptığı radikal değişimlerle güvenli bir metropol haline getirmekteki başarısıyla ve 11 Eylül saldırıları karşısındaki, Amerikan medyası tarafından "kahramanca" diye tanımlanan tutumuyla, sadece Amerika’da değil, tüm dünyada iyi tanınıyor. DEMOKRATLARIN ZAFERİ 2006 ara seçimleri Cumhuriyetçilerin Kongre ve Beyaz Saray’daki mutlak hâkimiyetine son vermiştir. Cumhuriyetçilerin elindeki 27 sandalyeyi alarak Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu elde eden Demokratlar, Senato’da da 49’a karşı 51 üyeyle kontrolü ele geçirmişlerdi. Cumhuriyetçilerin bu yenilgisinin ardından gözlerin çevrildiği Bush, sorumluluğun büyük bir kısmının kendisine ait olduğunu kabul etmiş ve seçimlerde Amerikan halkının sürdürülen Irak politikasından hoşnutsuzluğunu gösterdiği ifadesini kullanmıştı. Gerçekten de Cumhuriyetçilerin seçimdeki başarısızlığının temelinde halkın bir türlü istenilen sonuca ulaşılamayan ve her geçen gün daha da içinden çıkılmaz bir hal alan Irak Savaşı’na ve savaşın birinci sorumlusu olarak gösterilen Başkan Bush’a olan tepkisi yatıyor. Bunun yanında Katrina Kasırgası sonrası gerekli müdahalelerin yapılmaması ve Cumhuriyetçilerin adının karıştığı skandallar da bu oy kaybının diğer nedenleri arasında. Yapılan anketler 11 Eylül sonrası Başkan Bush’a verilen yüzde 90’lara varan desteğin Irak Savaşı ile yüzde 75’lere düştüğünü, bugün ise yüzde 35’ler civarında seyrettiğini gösteriyor. Yaşanan bu itibar ve güven kaybı, seçmenin ara seçimlerde olduğu gibi değişimden yana oy kullanacağı şeklinde yorumlanıyor ve başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi adayların işini zorlaştırıyor. Ancak ara seçimlerde kazandıkları başarıyı Bush’un başarısızlıklarına borçlu olmakla ve herhangi bir strateji üretememekle suçlanan Demokratlar da halkın güvenini sağlamakta zorlanıyor. CNN’in 15 Ağustos’ta açıkladığı anket halkın ne Demokratların çoğunlukta olduğu Kongre’yi, ne de Bush hükümetini başarılı bulduğunu gösteriyor. Ankete MUHAFAZAKAR DEMOKRAT ARANIYOR The Economist’in 9 Ağustos’ta yayınlanan sayısında belirttiği gibi her iki kişiden birinin kendini muhafazakâr olarak nitelendirdiği Amerika’da bugün muhafazakârlıktan sola doğru bir dönüşüm yaşanıyor. 2006 yılındaki ara seçimlerin Demokratların zaferiyle sonuçlanması bunun bir göstergesi. Bu duruma neden olarak Bush’un başarısız Ortadoğu politikaları ve yüzüne gözüne bulaştırdığı Irak Savaşı gösteriliyor. Bu nedenle de önümüzdeki seçimlerde seçmenin oyunu Demokrat bir adaydan yana kullanma ihtimali kuvvetli gözüküyor. Ancak askerleri geri çekmekten yana olan Demokratların bunun ertesinde nasıl bir politika izleyecekleri, herhangi bir alternatif strateji üretip üretmedikleri belirsiz. Kaldı ki ülke güvenliğini tehdit eden bir durum olduğunda veya ABD’nin yeniden büyük bir terör saldırısıyla karşı karşıya kalması durumunda, Demokrat bir başkanın Bush’dan farklı davranacağının bir garantisi yok. Nitekim savaşa en muhalif isim Obama, 1 Ağustos’ta yaptığı bir açıklamada sanki onu güvenlik politikası konusunda saflık ve yumuşaklıkla suçlayanlara aksini ispat etmek istercesine Pakistan’ı vurmaktan söz etti. Her ne kadar Demokratlar henüz Bush hükümetini eleştirmek dışında farklı bir strateji geliştirememiş olsalar ve bu nedenle sürekli eleştirilseler de, Cumhuriyetçilerin Bush hükümetiyle beraber zarar gören itibarının Demokrat adayların önünü açtığını söyleyebiliriz. Ama seçimlere henüz 14 ay olduğu da unutulmamalı. Bu süreç içinde yaşanabilecek skandallar, olası terör saldırıları ve önceden tahmin edilemeyecek türlü sürpriz gelişmeler olayların seyrini tamamen değiştirebilir. Ancak şu an edinilen genel kanı Cumhuriyetçi bir başkanın yeniden Beyaz Saray’a çıkmasının zor olduğu yönündedir. IRAK’TA FARKLI TUTUMLAR Peki, son günlerde hiç gündemden düşmeyen bu üç aday adayı tüm dünyanın geleceğini merak ettiği, Amerikalı seçmen için en belirleyici konulardan biri olan Irak Savaşı konusunda nasıl bir strateji izlemeyi