Katalog

6 FazalurRahman TUSAM Misafir Uzman İslamabad Stratejik Arş. Enstitüsü Çin Masası Direktörü Anlaşmalar sonucu ticaret hacmi yükseldi… C S TRATEJİ Çin ile ticari ilişkilerinde Pakistan’ın kronikleşen bir dış ticaret açığı bulunuyor. Bunun birinci sebebi Pakistan’ın ironik bir şekilde zaten çok sınırlı olan potansiyel ihracat alanlarının hemen hepsinde Çin’le rekabet ediyor olmasıdır. İkinci olarak, Pakistan iş dünyası ABD ve Batı Avrupa gibi yerleşik oldukları ihracat alanlarını yeterli gördüklerinden ihracat hacmini geliştirmek ve çeşitlendirmek için farklı alan ve bölgelere açılmak üzere ciddi girişimlerde bulunmadılar. Batı pazarları ve yenilikçi olmayan ihracat yaklaşımına dayalı bu temel tutum, Pakistan’ın Çin ile ticari ilişkilerini devamlı olarak zayıflatıyor. Ancak 2006’da iki ülke, bu sorunları çözebilmek ve ilişkileri geliştirebilmek için beş yıllık ticari ve ekonomik işbirliği planı hazırladı. Mayıs 2001’deki Pakistan ziyaretinde Çin Başbakanı Zhu Rongji’nin, iki tarafı "ortak refahın sağlanması için karşılıklılık prensibine dayalı olarak tarım, altyapı, bilgi teknolojisi ve diğer alanlarda işbirliğinin güçlendirilmesi" hususuna ağırlık vermeye çağırması ekonomik ilişkilerin gelişmesi sürecine hız kazandırdı. "Bu sağlam ilişkinin gelecekte ekonomik ve ticari bağlarla daha da güçlendirilmesi gerekmektedir" diyen Cumhurbaşkanı Müşerref, Rongji’nin görüşlerini onayladı. Sonuç olarak, Zhu Rongji’nin 12 Mayıs’taki ziyareti sırasında iki ülke arasında altı anlaşma ve bir mutabakat zaptı imzalandı. O dönemde anlaşmaya varılan projeler B ugün Pakistan ile Çin arasındaki ekonomik ilişkilerin geliştiği ve zaman geçtikçe daha da güçlendiği söylenebilir. Bu bağlamda Pakistan Başbakanı Şevket Aziz, 16–20 Nisan 2007 tarihleri arasında Çin’i ziyaret etti ve Gwadar’da 100 milyon dolarlık yeni bir uluslararası havaalanı inşası dâhil ekonomi, enerji, savunma ve altyapı projelerinde işbirliği ile ilgili 29 anlaşmaya imza attı. Bu ziyaret, iki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerde yeni bir dönem olarak görülüyor. Başbakan Aziz "Etkileri çok yakında görülecek, zaten güçlü olan karşılıklı bağlarımıza ivme kazandırdık" dedi. Son 6 senedir Pakistan ve Çin, iki ülke arasındaki zayıf ekonomik ilişkileri güçlendirmede önemli bir ilerleme kaydetti. KAPSAMLI İŞBİRLİĞİ 57 sene önce diplomatik ilişkilerin kurulmasından bu yana Pakistan ve Çin, özellikle politika, savunma ve diplomatik arenada dostane ilişkiler kurdu. Ancak, 1990’ların sonuna kadar iki ülke ekonomik ilişkilerin geliştirilmesinde kayda değer bir ilerleme gösteremedi. Yeni yüzyılın başında her iki ülke, gelişen stratejik ilişkilerinde ekonomik boyutun eksikliğini fark etti ve üst düzey politik ve stratejik işbirliği ile örtüşen devamlı ve geniş kapsamlı ekonomik ilişkilere sahip olmanın bir gereklilik olduğunu kabul etti. Bundan sonra, ekonomik işbirliğinin ilerletilmesi için, iki tarafta birçok üst düzey konferans veya forum toplandı ve bunların açılışı dönüşümlü olarak Pakistanlı ve Çinli liderler tarafından yapıldı. Her iki taraf da özel sektörlerine koruma garantisi verirken liderler arasında 2000 yılında başlayan üst düzey görüşmelerde fikir alışverişiyle ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi yönünde ortak ve net bir vizyon yaratıldı. Pakistan Cumhurbaşkanı Pervez Müşerref, Ocak 2000’de Çin’e ziyareti süresince PakistanÇin ilişkileri gelişiyor ikili ekonomik ilişkilerin geliştirilmesine özellikle önem verdi. Bunu takip eden yıllarda, ticaret ve yatırımlar açısından ekonomik ilişkiler giderek ilerlemeye başladı. Aziz ve Jintao... Çin, güney Asya’daki önemli ortağı Pakistan ile ekonomik alandaki ilişkilerini de geliştiriyor. İki ülke liderlerinin yaptığı karşılıklı ziyaretler soncunda iki ülke arasındaki ticaret hacmi 5 milyar dolara çıktı. Hedef 15 milyar dolar.