Katalog

Beslenme istismar ediliyor Obez toplum yaratılıyor Y.Doç. Dr. Mahmut YANAR Omrsfl lörlcrinin dcvamım sagladılar. Diger yandan dişiler, kuşaklarına cn uygun kalitcdc gcn matcryalini vercbilccck özelliklcri olan erkek partncrlerinî sev'tiler. p v Scksücl ve dogal scleksiyon mckani/nıası böylecc biyolojik k l i i üslunolansaghklı kuşakiaryaram. Bu l j i k kalitesi l mckani/ma, lürün var olmasınm ııcdcni oldu. Bu olgtı kesintısiz dcvaııı clti. Ta ki insanoglunun bilim vc tcknolojik ilcrlemcsine kadar. Uygun karaktcrlcrin soçilinıi olarak özetleyecegimi/ bu dogal vc scksücl seleksiyon mekanizması însanlar için artık işlemez halc geldi. (V/clliklc kahtsal okıbilcn kuııser, yöksck lansiyon, kalpdamar hastalıkları ve «eker hastalıgı nptakiilcrlcmclersaycsinılclcdavicdilebilmeye.buna haglı olarak da bu genleri in$ıyanlaım loplumdaki sıklıkları artmaya ba$ladı» ligcmen serınaye, hcr sjoyi kârolgusu ü/crinc dayandırmışlır. Burada insanların wBcrçckwgcrcksinıncsi yoklur. Kcndilcriııin yarailıkları, gcrçckte ulınayan, ancak, taJepolarak kitlelcredayatılan yapay gcreksinmelcrvardır Karı maksimîzc edcn hcr ürünün talcp olarak yaratılması mühahiır. Zararlan kesin hilinmcsinc ragmcu hamhurgcr gibi üıstfoud ürünlcr. kolalı içcccklcr. gîi/ kama^tmcı renklerdeki $cker ve çîkolaluhır,cipsvcdigcri!}knmi^îîmnlcr.mcdyaaracıhjjıylıu uygun ıvklaın ickmklcriylc de\ııınlı poınpalauarakcii/iphalegetırilmekledir. Kapitali/mürelîrkcıı ürcuiklcriylc bir ynndsın $işmnnlaiıyorhasia ediyor, bır yuııdan da bunlar A/eıindcn ilav vc diyct lacirlcriylc kl'vr cldc ediyor. $u aıııfa dünyada dıycile ilgili scklönlc döııcıı para 40 nıilyar dolardır. Kuşkusıı/ aştrı kilo alınaya haglı olan hasuılıklanıı tcdavisiylc harcanan para da buna eklenînce olayın ciddiyeti vc kapitali/min o acıması/ jşiahı dsıha iyi anlaşılır. A B U sigara lüketimındc oldugu gibi. kcndi ülke sindc hazı yasalltfnlemler almaktadır. Örncgin faırtd b l l l Ö okul kantinlcri ve ben/cri ycrlcrde yasaklanmı$tır. Oysa aynı ABD. gclişınemiş vcya gclişmektc olan ülkc ınsanlarının bu /ararlı ürünleri kullanmalarım özendirmektedir. Maulesef îîlkcmi/ ı\*in dc acı gcrvckbudıır.Zenginvesaghklıolungclcnckscl Türk mutragımn yerini. saghksı/ Batı nuıllagı almışlır. Yuksek posalı tahıllann. baklagillcnn. kcjKklı ckıncgin ycrini, hambufger gîhi fastt'ood yiycccklcr. meyvcnin ycrinc ıneyva suları, ayranın ycriııc kolnlı y içkiler lükclmcyc ha^lanını^lın Ikrslenmc tcrcihlcrı, sıınradaıı ka/anılan davranı$ vcya alı^kanlıkl;ıra haglıdır. (iüncy vc güncydngıı hnlgemi/dc salya ve acının ta/ia kullanılması! lamamıylu küçükya^lardan itiharci)cdinilcn hıı daımık /e\kidir Kîşibııal^kanhğımömürbınusîinluriirBundan kopmak sını dcrccc zordur. Bu ncdcnlc küvük ya^larda cdinilcn koşullu davranı^hır snn dcrccc öncmlidir. Phillips Morris bclki dc bunu bildiği içindir. Tîîrkiyc icmsîlcilcrinc M I 5 yaıj ve allındaki çucukları Higaruvaalışlıramaızsanı/b^arısızMyılır«ıni74<Lİeııii^ tîr Kczav ülkeıni/de fasifood ürünlerin sunuınunda asıl hedel\'oeııklardır. Bu nedenle çocukları kandırmak iviıııminülerin ivınisinc uyııncak kaimuktadırlar. \\u ebevcyıılcrc isc çoeukl.ınnıı/a dngnı bcslcnnu: g uli^kaıılıklan ka/andırnıak gibi bir bıiyük sorumluhık dîişmcktcdir. ckerlcğin icadıyla baştadı kilo almanın oyküsü. Günümüzc kadar süregelcn bilim vc tcknolojideki ilcrlcmcler ise bu sureci hı/landırdı. Asansorlcr, yürüyen merdivenlen derken u/aktan kumandalar sınırh hareketliligi dc oruukm kaldırdi. Sonunda iıısan» soluk alıp vcrme gibi zorunlu mctab l i k € ^ î n K h t 55J î n tllî11ncl^ cmcıji hHnnyııına^ dıınıma ***?* clkiıılîklcrin dışuula enerji lıarcayama/ dıınıma gcldi. .x yandan yüksck kalorili fırüıık*rlc hcNİcnÖlc ı «1.....1. ..... M ,,, , . . .... d l lki ki mc vc dogal seleksiyon mckani/masmın işlcmcmcsi dc bu sürecc kalıhnca yag dcposu halinc gclnıesini kaçınılma/ kıldı. Yaglanma, gcrvckte,rozcrvcdilcn cncrjinin kıtlık döncmlcrindc kullanılarak hayalta kalmaınusı sağlar. Ancak, auılurımt/dan kalan bu miras yüksck enerjili hcsinlcr vc harckctsi/ yn^ım scınucu. maksadını aşurak obcz bir toplum yaraiu. Ö/clliklc cndflstrileşmi$ Ujkclcrdc bu onırı oldukça yüksck nıkamlara ulaştı. Orncgin ABD ılc hcr «v Amcrikalıdan hiri obcz °UU' Dtğeıciiiıhlargibiinsanlardavcvrclcrindckimcv^ cııldogalüriuılerdenyararlanmayagörccvrimgcçirdilcr. Alalarımızm mftnîisiiıulc hamhuq»cr gîbi fastfoıuL koııscrvc, eips, çikolata. hisküvi. kolalı içccckler, revcl vcya yag gibi îşlcnmişcksıraklc cdilmîş üriinlcryoktu. Pos;ılı vc dogal üriînlcrtükctiyorlardı. Aldığı vc vcrdigi cncıji dcngcliydi. Bu ncılcnlc daha uıcc vc saglıklıydılar. Hn yakın akmhalarımt/ olun primatkırm beslenme nıoııüleri gcncldc bilkiscl agırlıklıydı. Kc7». insanoglu için dc bcn/crdurıım aım konıısu. Nitekim ıusanın sindinm sisleminin biyolojisine bakıldıgında, agı/ büyüklügü ve diş yapısımn gcncllikle ögüemcye görc yapılandıgı. hcpsindcn dc önenılisi. ıı/ıın bir harsak sistemıne sahip olması, oııun daha çok lilli gıdaları alınaya görc ö/cllcşmiş oldugıınu göstcrir. Sanayik>nii!j toplunılaıda kadının î$ hayalinn girmcsi, ksıdıııı mutfak dışına iiti vc sonuvlu proscs üriiuler yaygın olarak lükciilmcye ha>lamlı. Bıınıın sonucu olarak önemli sindirim sistenu ha.sialıklarının ortnyüçıknıası kavınılma/oldu. Nitekim lastrood vc posası olmayan işlcnmiş ürünlerle bcslcııcn Baiı loplumundu harsak kanserinin diger toplumlanı görc sıkça rastlanması bir tesadfıf dcgildir. Diger yandan dogal vescksöel seleksiyon mckanizması da işlcınc/ halc gcldi. Tiim cantılar kenıli nesi 1leri nin dcvamım gcrvcklc^tîrmck ü/ere cvriın gcçirdîlcr. Bunu bu^arabilenlcr hayatta kalahildi. Bu kolay olmadı kuşkusu/. Milyonlarca yıl sürcıı çetin vc zor bir mücudelcnin fıriînüydîi bunlar. Çevre koşullaıuuı uygun olmayan bircylcr elenirken uygun olanlar hayatta kaldı ve bu ö/elliklerini kcndi nesillerıne aktaranık • Beslenme tercihleri, sonradan kazanılan davranış veya alışkanlıklara bağlı. • ••••••••••••••••«••••••»•««•••»••••••>ti»*ııılı*ı»*ı«)«t«ıtılııaıı«>aıiııı<ıl|ıtllıl»tt«ll*<lltil*ll»>kls'*lttllllli«lltlllltllt|l||||ll|t4l*lll«l*llllllııılllll««t<ıi||»|itl«tllıttı>lll>lt«IIMItlııııl«tı|tı|tıııılı»ıı|ltt«llltllllll 22 • I I • • •