Katalog

13 ARAllk 1998 SAYI 664 15 PAZARIN PENCERESİNDEN Arap eğitiminin eleştirileri SELÇUK EREZ K Darheden hemen \onru ^ekılen bu Jotoğraj, Pınochcl'yı ve oluuıkları anlıılnııyor mu? oktendıncıler bu memleketie sekız yıllık temel eğıtımın gerçekleşmemesı ıçın yapmadıklannı bırakmadılar; şimdı de yer etmemesı ya da delınmesı ıçın ne lazımsa yapıyorlat Onlar ıçın mesele sadece ılk eğıtımın beş yıl ya da sekız yıl suımesı değıl, Cumhurıyetın sağladığı çağdaş eğıtımden çağdışı, dın ağırlıklı eğıtıme kayışın gerçekleştınlmesıdır Bugun Arap yanmadasında, yanı köktendıncılığın en tunturaklı bölgesınde bıle eğıtım konusunda yazılanlann ve çızılenlerın gözden geçınlmelen bızde çağdaş eğıtımı ıstemeyenlenn ne boyutta gerı kalmış olduklarını yansıtır 1997'de Rıyad'ta yapılan "Körfez ulkelennde eğıtımın gelecegı" konulu sempozyumda konuşan Suudı Arabıstanlı Dr Sıham Al Suveyş," öğrencılenn, hocalannın her dedığını tartışmasız kabul etmelerı eğılımlennın bu ulkede eğıtımın çağdaşlaşmasını gecıktırmektedır " dıyordu Bu sozler Mahmut Makal'ın "Ağlatf başlıklı yapıtında yer alan bır denemesını anımsatmaması ımkansızdır Makal, bu yazısında F Galıp Sandalcı'nın 1959 Şubatı'nda Vatan gazetesınde çıkan bır yazısını aktarıyordu "Bıze oyle bır kuşak gerek kı doğuştan sahıp olduğu hak ve ozgurluklerı lyı bılsın, onların ustune tıtızlıkle eğılsın Hıçbırınden bır nebze fedakarlık etmesın El etek opmesın eğılmesın, bukulmesın, gerekınce hakkını ıstesın Başkalarınınkını tereddutsuz versın Dıkılsın, dırensın, kendınınkı kadar hemcınslennın, hak ve ozgurluklerını de savunsun Bu yolda engel tanımasın Babasına bıle zaaf gostermesın 'Neme lazım', 'Gemısını kurtaran kaptandır', 'Iş bılenın, kılıç kuşananın' demesın " Rıyad'dakı semınerde yapılan konuşmaları 25 Şubat 1997'de Arab News'a yazdığı bır başyazıda değeıiendıren Halıd al Mana da şoyle dıyordu Konuşmacı haklıydı Çağımızda ıletışım bır yuksekten duşen çağlayandan çok yatay akan bır suya benzetılebılır Eğıtım "dıyalog"u teşvık etmelıdır Bu "dıyalog" öğrencılenn gelecekte daha lyı yurttaşlar olmaları ve toplumlarının karşı karşıya bulunduğu sorunlar konusunda açık bır şekılde ve korkusuzca konuşabılmelennı sağlayabılır Okullarımızda artık duşunmeden, dennlığe ve herhangı bır yargıya sahıp olmadan papağan gıbı konuşanlann yetışmesını ıstemıyoruz Arab News'ın başyazan Halıd Al Mana 17 Hazıran 1997'de Bırieşık Arap Emırlıklen'nde, Şarcah'da toplanmış olan ve eğıtım sıstemı konu edılen toplantıda konuşanlan da şoyle ırdelıyordu "Arap alemı, eğıtım sıstemını yenı baştan acil • olarak gozden geçırmek zorundadır Halk değışmekte ve rekabet gucunu arttırmakta olan dunyaya ayak uydurmak ıçın yapılması gerekenlen kavramalıdır Amaç bugun butun dunyada geçerlı eğıtım duzeyıne ulaşmak olmalıdır Arap alemınde unıversıteler ve eğıtım kurumları vardır ama bu kurumlarda olması gereklı kalıte mevcut değıldır Eğıtım, var olmanın anahtandır, onsuz bız bır hıçız Tarıh ve coğrafya konulannda mezunlara sahıp olmak kuşkusuz lyı bır şeydır ama fen bılımlenne oncelık tanınmalıdır Ten bılımlerı konusunda ve bunların var olmamız ıçın gereklılığı konusunda yetennce açık fıkırlere sahıp olmamız gerekmektedır Fen eğıtımının en onomlı yonlerınden bırı sonuçlara varmak ıçın deneyler yapmanın gereğını ve sonuçlarda "sebep sonuç" ılışkısının kdvranmasıdır Geçmışte yaratıcı oğretmenler cezalandırılmıştır Oysa bugun yaratıcı oğretmenler yureklendırılmelıdır Ders programlarının sureklı değışımı ve gelışımı yoluyla yenı bılgıler çocuklara aktarılmalıdır Çocuklarımızın duşunmesını öğrenmelerı sağlanmalı, onların yaşamlarında anlamı olmayan ve yerı bulunmayan gerçeklerı ve sayıları ezberlemekle yetınmelerı engellenmelıdır" Arabıstan'da geçerlı eğıtım sıstemı konusunda yorumda bulunan başka yazarlar da Arap ülkelerındekı okullarda, eskıden Arabıstan'da gerçekleşmış her şeyin yeryuzunun en parlak ve en onemlı olguları olarak tanıtıldığını, bu durumda öğrencılenn geçmışın goz kamaştırıcı ruyalarını sık goren, yuzlerce sene oncesını özleyen ama gerı geri gıde gıde o 'parlak' denen geçmtşten bugune nasıl varıldığını kavrayamayan, Batı'nın çağdaş koşullarına ayak uyduramayan, geleceğe bakamayan kuşaklar yetıştırılmekte olduğunu vurgulamaktadırlar Petrol zengını Arap ulkelerı, eğıtım ve araştırmanın gerçekleştırılmesı ıçın şart olan maddı koşulları sağlayacak sermayeye sahıp oldukları halde sılahlanma ve gereksız donanım alımları ıle Batılıları kalkındırmayı tercıh ederek eğıtıme gereklı yatırımı yapmamaktadırlar Dahası da var Çağdaş duzeyde bıhmsel kalkınma sadece yeterlı laboratuvarlar ve gelışmış bılgısayarlara sahıp oimaKia sağlanmaz Blr ulkede aynı zamanda bağımsız duşunme ve duşunduğunu açıklama ıçın yeterlı de ortamın var olması gereklıdır Bağımsız ve onyargısız duşunceye engel olan sadece o ulkede hukum suren ve demokrası ıle bağdaşmayan yasalar değıl aynı zamanda cınsel dogmalara koru korune ınancı zorlayan orgut ve zıhnıyetlerdır Bız yıllarca once "Koy Enstıtulerı nı yururluğe koyarak bu konuda doğru yolu tutmuştuk Bu enstıtulerın kurucusu olan I Hakkı Tonguç Mahmut Makal ın deyımı ıle"bılen, uygulayan, duşünen, konuşan, guçluklerı goğusleyen, dırenen bır yenı ınsan" yetıştırılmesını amaçlıyordu Sonra bu enstıtulerı kapatarak yerlerıne zaman zaman Arap yarımadasından gelen esıntı ve anlamlı maddı katkılarla dını dogma öğretımı ağır basan okulları aça aça bugunlere geldık Bugun yobazlığa karşı savaşı kaybetmemek ıçın çabalarken yobazlığın odağından gelen bu ozeleştırılerı de öğrenınce koy enstıtulerımızı kuranların ne kadar doğru bır şey yapmış olduklarını ve kapatanların da ne affedılmez bır gunah ışlemış olduklarını daha lyı anlıyoruz Dahası da var Böyle gıder bu oz eleştırılere kendılerını duzelterpk adımlar da eklerlerse, 21 yuzyılda çağdaşlaşmış bır Suudı Arabıstan a gerı kalmış Turkıye den bız koktendıncı goruş ve eylem ıhracına başlarız ^