Katalog

Başuna ağrüar girdi... Baş ağrısımn çeşitli nedenleh var; sıkıntı, üzüntü, heyecan, yorgunluk, soğuk, sıcak, hava basıncındaki değişmeler gibi. Ama belirli bir nedeni olmadan da başımız ağrıyabilir. Hangi baş ağrılan daha sıktır?.. 1 lerde oturulmaması, alkol alınmaması ya da ölçülü ahnması gereklidir. Bir yarım baş ağrısı tipi olan "ClusterKüme Baş ağrısı" da yarım baş ağrısı olmakla birlikte migrenden ayrılır. Nöbetler biçiminde gelir. Nöbet tuttuğu zaman, günde bir kaç kez yarım baş ağrısı olur. Yarım saatten iki saate kadar sürer. Ağrıyla birlikte gözlerde kanlanma, gözyaşı salgısı, burun salgısı olur. Nöbet geçtikten sonra haftalarca, aylarca bir şey olmaz. Daha çok orta yaşlı erkeklerin hastahğıdır. Bu tür baş ağrıları VASKÜLER BAŞ AĞRISI'dır. (VaskülerDamarsal). Baş bölgesindeki damarların genişlemesi, bu hastalıkların nedeni olarak düşünülmektedir, tedavide de bu özellik dikkate alınır. Diin gece içkiyi fazla kaçırdık galiba. Sabahleyin gözümii açamıyordum. Öyle başım agndı ki, biitün gün ne okudugumu anladım, ne konuştugumu. Akşama dogru biraz hafifledi de, göıtimiı açubildim. Galiba grip oluyorum. Üzerimde bir kırgınlık var. Şöyle tatlı tallı gerinmek istiyorum. Başımda da bir ağrı var. Bakalım, ayakta geçlrebllecek miyim? Gene tansiyonum yiikseldi, başımın agrımasından anlıyorum. Bu tür baş ağrıları da, damarsal baş ağrısıdır. Bunlar, neden olan rahatsızlıklarla birlikte geçerler. Kurşun zehirlenmesi, arsenik zehirlenmesi, karbon mono oksit zehirlenmesi gibi zehirlenmelerde de baş ağrıları görülür. • • Sık sık basım ağrıyor. Sakın beynlmde tttmör olmasın? "Bcyin tümörü", baş ağnsı olan kaygılı, gergin kişiliklerin korkulu düşüdür. Bu kaygı da, TV dizilerinin bazılarınca, bazı filmlerce beslenir. "Yerli" filmlerimizin hastalık öğeleri içinde özel bir yer tutan "birdenbire kör olma" gibi, "beyin tümörü" de sinematografik bir değer taşır. Nedense, "beyin tümörü"ne kaçınılmaz sonlar, sessiz ve çaresiz bir hastalık tablosu uygun görülmüştür. Eh, beyin tümörü de, birdenbire gelen, şiddetli baş ağrılanyla başlamahdır. Böylece, sinema seyircisinin aklına b?ş ağrısıyla beyin tümörü imgesi yan yana yerleştirilir. Gerçekte ise, beyin tümörlerinin değişik belirtileri, değişik evrelerinin farklı bulguları vardır. Beyin tümörleri baş ağrısı da yapar. Beyin içinde, beyin hacminı daraltan oluşumîar, tümörler, kan pıhtıîan, baş ağrısı yaparlar. Ancak, beyin tümörlerinin baş ağrıları sık sık yineleyen baş ağrılarından farklı özellikler taşırlar, birlikte bulunan önemli bazı bulgular da yol göstericidir. Baş ağrılan içinde, beyin içi oluşumlar, diğer nedenlerle olan baş ağrılarına göre çok az yer tutarlar. Burada, başın bir yere çarpılmasından sonra olan baş ağrılarına dikkat etmek gerekir. Baş ağrısıyla birlikte baş dönmesi, bulantı, kusma, çift görme gibi belirtiler bir hekimin yardımını istemede dikkat çekicidir. TRACTİONÇEKME BAŞ AĞRILARI denilen bu tür baş ağrıları özellikleriyle, günlük, "gerginlik baş ağrıları"ndan ayrılırlar. Beyin zarları olan "meniks"lerin yangıları da şiddetli baş ağrıları yapar. "Menenjit" denilen, zaman zaman salgınlar da yapabilen bu hastalıkta, diğer yangı belirtileri yanında şiddetli baş ağrısı dikkat çekicidir. Boyun kaslarının kasılması da, ense kökünden başlayıp yukarıya doğru çıkan baş ağrılarına yol açar. Bu durumda, boyun kaslarının ağrılı olduğu, gergin bulunduğu görülür. D I Baş ağrılarının en sık görülenleri, • GERGİNLİK BAŞ AĞRISI dediğimiz tlptendir Dünyada milyonlarca ve mnyonlarca insanın yakındığı, ağrı kesici ilaçları "en çok tüketılen ilaç" olarak kullanım listesinin başına oturtan neden, "gerginlik baş ağrısı"dır. Baş ağrılarının çok büyük bir bölümu, bu tipe girer. Hayatında bu türden baş ağrısı çekmemiş insan hemen hemen yok gibidir. Elbette, ınsanların ağrıya karşı duyarlılıkları çok farklıdır. Bu nedenle de, birinde şiddetli baş ağnsına yol açan bir olay, bir başkasında hiçbir sorun yaratmaz. Ama, herkes için farklı nedenlerle, bu tür baş ağrısı yaygın olarak görülür. VASKÜLER (damarlar nedeniyle a olan BAŞ AĞRILARI,sıklık bakımından ikıncı sırayı alır. Amerıka Birleşık Devletleri'nde yapılan bir araştırma, nüfusun yüzde 1015'nde migren ve cluster baş ağrısı tipinde yarım baş ağrısı görüldüğünü ortaya koymustur. Ülkemizde, nüfusun yüzde 10'unun bu tip baş ağrısı olduğunu kabul edersek, 5 milyon kişinin çeşitli zamanlarda bu tip baş ağnsından sıkıntı çektiğini düşünebiliriz. 2 Baş ağrılarının en seyrek olanı, beyin içini daraltan tipte olanıdır. Beyin içindekl bir tümörün, kan pıhtısının ve benzeri oluşumların yol açtığı bu TRACTİONÇEKME BAŞ AĞRILARI, oransal açıdan en düşük, rlsk açısından en önemli olanlarıdır. Baş ağrılarının bir bölümu de, GÖZ, KULAK, BOĞAZ, BURUN, SİNÜSLER gibi doku ve organların çeşitli hastalıklarından kaynaklanır. Gözlerdeki görme bozuklukları, kulaktaki yangılar, sinüzitler, anjin, farinjit gibi hastalıklar baş ağrısımn nedeni olurlar. Bu tür baş ağrıları sıklıkseyreklik sıratamasının değişik yerlerinde yer alırlar, bu organların hastalıklarına bağlı olarak görülürler. 4 Ne yapmalıyız?.. lr anlatmaya başladı, bitmez, tiim • kenmez. Benim de dinleyecegim m& tuttu. Tadınd. bırak artık değil m • mi, yok, ilgili iljjisiz ne varsa saM W yıp döktii. Ytni, dinledim dinlemesine de, "başıma agrdar girdi." Kardeşim, işten çıkıp da eve gelraek bir dert. Durağa git, oCobüs bekle. Uzaktan da göremiyorsun, her otobüse koşuyorsun. Haydi, bir kalabalık koş, bakıyorsun, senin otobüsiin degil. Hadi, gene yerine. İki otobüs birden geliyor, koş, onlar da değil. Neyse, bir koştugunda senin beklediğin otobüs geliyor, ıkış lıkış bir kalabalık. Eve gelebildim ama, "başıma agrılar girdi." "Baş ağrıtan olay", "baş ağnsı bir iş" her gün kullandığıınız deyimler. Çağımızın insanının belki c e en ortak sorunu, baş ağrısıdır. GERGtNIlK BAŞ AĞRISI dediğimiz türü, baş ağr larının en yaygın olanı. Sıkıntılar, üzüntü.er, heyecanlar, yorgunluk, soğuk, sıcak, hava basıncındaki değişmeler gibi pek çok nedenin yol açtığı "baş ağnsı" bu türden. Bazen de, belirli bir nedeni olmadan "başımız ağrır. Çantada, cepte bir ağrı kesici bulundurulmasına yol açan bu türdeki baş ağrıları, dünyanııı her yanında görülen, her yaşta, her cinste olabilen bir rahatsızlık. Nedenlerinin çok olması, gUnlük hayatın içinde olması, kaçınılmasını zorlaştırıyor. Ama, gene de herkes, hangi tür sıkıntılann kendisinde baş ağrısı yaptığını bir ölcüde bilebilir. Bunlardan uzak kalmayı başarabilirse, rahatsızlığını bir ölçüde azaltabilir. ren dediler. Bazı Uaçlar verdiler. Onlar da bazen iyi geliyor, bazen bana mısın demiyor. MİGREN, özel bir baş ağnsı türü. tnsanların önemli bir bölümünün rahatsızlığı. Nöbetler biçiminde gelmesi özelliğidir. Şiddetli baş ağrısı bazen saatlerce, bazen de bir iki gün sürer. Nöbet aralarında ise kişinin hiçbir yakınması yoktur. Nöbetlerin arasındaki ağrısız dönemler günlerce, haftalarca sürebilir. "Migren" sözcüğü, "yanm baş" demek olan Hemicrania'dan gelmekte. HeMtCRANia sözcüğünUn değişimiyle MİGREN, yarım baş ağnsı olarak bilinmektedir. Her yarım baş ağrısımn migren olmadığı da bilinmelidir. Migrenin bazı özellikleri, onu diğer yarım baş ağrılarından ayırmada yardımcıdır. I Çevre kosullarının bizl en çok gergirv • leştirenlerinın neler olduğuna dikkat etmeliyız. Gürültü, kirli hava, sigara dumanı, isyeri uyumsuzluğu, evde huzursuzluk, uykusuzluk, duzensiz çalışma, yağlı yemekler, aşırı alkol, hava basıncındaki değişmeler, aşırı soğuk, aşırı sıcak, hareketslzllk gibi blrçok nedenin baş ağnsına yol açabileceğini düşünerek, hangisine karşı daha duyarlı olduğumuzu bilmeliyiz. Temiz havanın, yürümenin, bizi yoran durumlardan uzaklaşmanın, konu değistlrmenln iyi geldiğinı unutmamalıyız. Can sıkıcı durumları aşmanın yollarını bulmalıyız. Bas ağnsından dolayı hekime baş• vurduğumuz zaman, baş ağrısını iyi tanımlamanın önemini bilmeliyiz. Nöbet biçiminde gelip gelmediğl, nöbetlerin sıklığı, ağnnın suresı. başın neresinde, ne biçimde olduğu, öncesinde ya da sonrasında belirtiler bulunup bulunmadığı önemlidir. Çözüm arayısında hekime yardımcı olmanın değer taşıdığı bir konudur baş ağrıları. , O Hafif baş ağrıları iyi, şiddetli baş ağ%Mm rıları kötü nıtelikli demek değıldir. Eğer baş ağrıları sürüyorsa, bir hekime başvurarak nedenini ögrenmeliyiz. Buna göre de önlemlerimizi almalıyız. Ama, hem hiçbir çözüm aramamak, hem de "beynimde tümör mü var?" kuşkusunu bir saplantı gibi geliştirmek yanlışını yapmamalıyız. 2 Bir "migren krizi"nin başlamasından önce, "haberci" nitelikte belirtiler olur. Görme alanı bozuklukları, göz önünde parlak cisimler uçuşması, huzursuzluk, sinirlilik gıbi "haberci" belirtilerden sonra, baş ağnsı başlar. Yarım baş ağrısıyla birlikte bulantı, KUSma, ışıktan rahatsız olma gibi belirti'er de bulunur. Migren hastalığının mekanizmas olarak baş bölgesindeki damarların genışlemesi düşünülmektedir. Çeşitli stressler, aşırı yorgunh k, bazı yiyecekler (aşırı yağlılar, peynir, '.osis, şarap, çikolata gibi) migrenin ortaya (ıkmasını kolaylaştırır. Migrenli bir hast?nın kendisine nelerin dokunduğu konusu'idaki özel dik• • katinin de önemi vardır. Kadınların regl dö Bendeki baş afcrısı böyle degil. Bende nemi, gebeliği önleyen hıplar, kadınların "yarım baş agrısı" var. Başımın bir tarafı özellikle dikkat etmesi gf reken konulardır. nı lutuyor. Ama, öyle bir agrı ki, anlataUyku saatlerinin, çalijma saatlerinin dümam. Başımın yarısı sanki kopacak. Mig zenli olması, sigara içilraemesi, dumanlı yer 4 Başvurduğumuz hekim de, bize endişe etmememizı, korkulacak bir şey olmadığını soylüyorsa, bu dünyayı istedlğimlz gibi değiştiremeyeceğımizi bılerek baş ağrımızla dost olmayı ögrenmeliyiz. n 25