Katalog

tır Muayede salonunu ıçınde masaların uç uca eklenmesıyle elde edılmış yaklaşık 100 metre uzun luğundakı tek masanın üzerını altın şamdanlar, nadıde vazolar donatıyordu Salonun tanı ortasın da muhteşem bır avıze yükselıyordu kı, 4,5 tonîuk bu ışık kaynağı, Ingıl tere Kralıçesı Vıctoria'nın armağanıydı Bu ağırlığı taşıması ıçın, tavana çelık bır yapı yerleştırılerek ağırlık sUtunlara venlmıştı Ancak elektnk olmadığı ıçın, Uzerınde 750 mum yanmaktaydı Çevredekı dığer aydınlatmalarla bu sayı 4 bıne ulaşıyordu Önte AbdUlnıecıd marşırun, sonra Fransız ve Ingılız mıllı marşlarının ça lındığı gecede Fransız Mareşal Pelısıer, tngılız Sefırı General Lord Strat ford de Redclıffe, Fransız Sefırı Thouvenel, en önemlı konuklardı Davetlıler saat akşam 6'dan başlayarak vapur, kayık, araba ve atla gelerek ön ce bekleme salonunu, sonra taht salonunu dol durmuşlardı Üç saat sü ren yemekte Konuklara 37 çeşit yiyecek sunulmuştu Bunların sadece 8'ının ana yemek olduğunu söylemek, ulaşı lan gösterışı tanımlamak ıçın yeterlı Saraya, Sarkis Balyan'ın yapıtı 45 metre yükseklığındekı narın saat kulcsının önünden geçıp, Dolmabahve Camn'ne bakan kapıdan geçerek gırıyoruz Karşımızda " D E R G r ' n ı n kapağı duruyor Sonbahar ortasında, ılkbaharın tazehk kokan yeşılı, kuğulu havuz ve sa 3AHÇE iinadır. Bu yapıda tarihe yön verilir. rayın Mabeyn gırışı Dolmabahve Sarayı'na gelen konuklar ön ce bekleme salonuna alınırlardı Burada kahve, şerbet ve çubuk sunulurdu Enıs özbank ılc, ıışuyen ellerımızı ovuştururken, şerbetın de ğıl, ama sıcak, kokusu dumanında tuten bır fıncan kahvenın hayalını yaşıyoruz Pazartesı olmasının da etkısıyle korıdorlar, sdlunlar suskunluğu tadıyor Bu aynı zaman da kapanmış bır döncmın tanığı küllür varlıklarının, 15 yıllık saltanatın ardından asıl görevlerını terk edıp görsel malzeme oluşturmasının sessızlığı Alt kattakı Medhal Salon'a gır mek yerınc Halıt Zıya gıbı, Camlı Köşk'ten başlamak ıstıyoru/, Şımdı sergı salonunun bulunduğu kapıdan Camlı Köşk, kapının uzerınde yer alır, ve sarayın gören bır gftzu gıbı Beşıktaş'a uzanan caddeyı seyreder Tavan suslemelerı muhteşem, knstallerle döşelı bır salondan bır taravaya ge vılırıesınc gırılır Camlı Köşk'e Kapının hemen solunda aksamı metal, dışı krıstal cam pıyano, yanında da ayakları bıllurdan yapılma putu bulunur Tavan da dahıl olmak üzere, dört yön den gelecek gün ışığını alan salona, beş tane de krıstal avıze yerleştırılmıştır Enıs özbank arkadaşımız, "Ahh, bır sımılVi gecseydı şımdı, ne olur?" dıyor, ama geç mıyor da Halıt Zıya, "Abdulaziz, arasıra sarayın şehir hayatına takılmış gozlııklerı mesabesınde olan bııraya gelir ve işu nuş zevk ve safa saatlerınden bırkac dakıkasını camların onune dıkılerek sokağa bakmakla geçırırmiş," dıyor ve anlatımını surduruyor "Bır gün gene böyle bakarken aşağıda, so kakta sehpasına lablasını koyarak muşterı bck leven bır !>ımıt<,ı görmıiş Onun pejmıirde kı yafetıne bakarak, soluk fesıle yemenısıne, avaklarında yırtık çanklanna bakarak dön muş, etrafında tıalka çevıren mabeyıncılere gur sesıyle, 'OeU' demış ve onları tamın önüne çe kıp sımıtçıyı göstererek, 'Millet, mıllet dediklerı, ışte şu herıf değil mi?..' demış " /onaro'nun, Ayva/ovskı'nın tablolarının bulunduğu korıdordan geçıp trabzanları bıllur sutunlar uzerınde yükselen yaldız kakmalı anıt am biçiminin seçildiği ilk saraydı, Dolmabahçe. teye oturarak yemek yemeye başlamıştı. Artık, ışma Batıdan 300 yıl sonra da olsa başlamıştı. safay afn yanık anaların sesi yankılamr. Harem Hamamı'ndaki yaşamdan bildiklerimiı merdıvenı Hereke yolluklarının üzerınden çık manın tadını adını adım yaşıyor ve kendınızı Medhal Salon'da buluyorsunuz Gösterışın dorıığa ulaştığı Abdulaziz döne mınde yaşamış bır lngılız sefırının eşı sarayda yaşdyan görevlılerın sayısının 5 320 olduğunu belırtıyor Bu "Lady"nın belırttığıne gore, mut fakta 300, ahırlarda 400 kışı çalışıyordu Ha remde 1200 kadın vardı ve sarayın yıllık nıasrafı 2 mılyon sterlındı (Bugunkü değerı ıle düşünülürse, 2 mılyar lıra ) Serkıs Balyan ustaya r her yıl yaptığı kası ve saraylar ıçın, bır mıl yon "sarı lıra" odenırdı Bu dönemde Fransız İmpdratonvesı Lug£nıe, Istanbul'u /tyaret etnuştı Bu 7iyaıet ıvın emrıne tahsıs edılmek (ızeıe Biylerbeyi Sarayı yaptınlırken, 13 Fkım 1868'de Dolmabahve Sarayı'nda oır zıyafet verıln ıştı Bu zıyafît öncesı, saray 'netrdotelı Mösyo Marco Vido, Parıs'e eksık altııı, gümuş ve krıs tal takımUrı tanıaınlamak ıızere gönderılmış, Galler Prensı'nın ter/ısınc mzmetkârlar ıçın 50 unıforma ısmarlanmıştı tiu Parıs gezısının malıyetı 15 bın altını bulayordu 354 odası ve 25 salonu bulunan sarayın Selamlık'tan Harem'e ul.ışan korıdorunda ılerlıyoruz Sağ tarafımızdt mavı camlardan yu muşak bır ışık ıçerı sızıyor Solda ıse, kafeslı pencerelerden Muayedc Sdlonu'nu göıuyoıuz Haremdekıler ısterlerse aşağıdakı törenlerı bu pencerelerden ızlerlermış Harem yolunda ıkısı demır 6 kapı bulunuyor A/ ılerıden duvarları kırmızı ıpekle kaplı, mermer şömınelı salonda bır v'ğl'k duyar gıbıyız "Hayır hayır, bu >angın olamaz Arslanım, an>lanınu lahttan ınılırdılcr, Murad hfendi'yı v'ikardılar... Ne yapalım Allah'ın emrı bo>le imiş!" Valıdc Sultan'ın odasından yayılan bu ses, Abdula/i/'ır annesıne aıttır Bırazdan adamlar gelecekler ve bındırdıklerı kayıkla onu Topkapı Sarayı'na götureceklerdır Abdulaziz ağlamaktddır "Aman annecığim, bunlar beni oldurecekler!' Dolmabahve rıhtımından ayrılan kayığı yı ne çok sayıda kışı ızledı Aslında sultan du şurmedıklerı gnnlerde, bu gezıler daha neşelı olurdu ya ney.e1 Bu gezılerden bırını ızleyen bır Fransız ya zar, Dolmabahve rıhtımından başlayan gezıyı şöyle anlatıyor "BıiyUk kayığın arkasında bır köşk bölunni yer alıyordu ve dön gum ış sütundan oluşuyor, ustünde 4 guınuş kure ıle bır altın güneş sembolu yükselıyordu Kişkun nrma ışleme lı, dışı koyu kırmızı kadıfâ ıçı bevuz kadı/eper delerı vardı Padışah, ıçınde bır tahtta oturııyor Beraberındekıler, avakları hızasında ver alıyordu Kayık yuz ayı k boyunda ve 26 çıfte ıdı kürekçılerın kollar ve göğuslerı ıvıce açık ıı Ipek \elek gıvıvorU r ve kavığı ok gıbı ııçıı ruyorlaıdı Peşınden < vnı bo\da ıkı, bazen w < hunkâr kayığı ıle, yeı ı çıftelı ııcalka\ıklart ge lıvordu " Böyle bır saıayın v'nde ölrrek şdiısına >dl nızca Abdulmecit e'işebılmıştı, o da verem sdyesınde Sonrakı padışahlardan uçu tahttan ın dırılmış, bırı kdvmı^, bır dığen de sdidv dışın da ölmuştu Tdhttdn ındırıler V Murat'tan sonra gelen Abdülhamıt de, d ğer sultanlar gıbı Topkapı Sarayı'ndan getırılen altın tahta oturdu ve ye mın törenı Muayede Salonu'nda yapıldı 250 dönuınlük ılaııa kurulan sarayın 1800 metrekarelık Mu. yede Salonu, tarıhın önemlı olaylaıına salınt oldu Bunlardan bırı de 1 Meşrutıyet'ın ve kanun ı Esdsı'nın kabuluydu Ortasında kırm n uzerıne dallar ışlenmış ka dıleden tahtın bulunduğu salon, elektnk ak samı 1914'te ta namlandığında, 4500 anıpul ıle aydınlatılıyort.u Ve bu salon, oneınlı toplan tılar ve bayraın törenlerı ıçın kullanılıyordu Kı, bu bayram torenlerınden bırınde, 31 Mart 1901 tarıhınde Kurban Bayrdnıı törenınde şıddetlı bır deprenı oldu Avızenın 700 kılo dğırlığında bır paıvasının dılştüğU bu sarsıntı sırasında, "Allah Allah 1 " nıdalan arasında kendını yere atmayan yalnı/ı.a Abdulhamıt'tı Bu deprem olayı, Velıahd daııesının yanın da "Harekel Koşklen"nın yapılınasıyla sonuv landı Bugun ıkı köşk yenı duzenlemeler ıle ser gı salonu olarak açılmıştır Başa geçtıkten kısa bır süre sonra, Yıldız Sa rayı'na, daha guvenlıkte olabıleceğı duşuncf sıyle geven Abdulhamıt'ten sonra Dolmabah 17