Katalog

Cumhuriyet döneminde Türk donanmasının gerçekleştlrdiğl önemll Gambot Dlplomaslsi görevlerl tatürk, Bulgaristan'ın Balkan Paktı'na gırmcsı ıçın büyük çaba sarfetmı; ve bıı amaçla Inönu'yü 1934 yılında Bulganstan'a göndermiştir. lnönü, Bulgarlar tarafından iyı karsılanmaymca, Yavuz Muharebe Kruvazörü, ikı muhriple birlikte tnönü'yu almak üzerc Varna Lımanı'na gönderilmiitir. Barut hakkı fazla olan mermilerle sclamlık atışı yapan gemilcr Bulgaristan'ın gereklı sonucu çıkarmasını saglamıştır. (Kuvvet gösıerme) 1936 yılında, Kocaeli muhribı, VI. Georgc'un taç giynıe törenine katılmıştır. Porsmoutlı Limanı'nda yapılan törenc ve denız geçıt resnüne de katılmıştır. (ö^el iyi niyet ziyareti). A Almanların 2. DUnya Savaşı'nda Bodrum açıklanna, lstanbul ve Çanakkale Boğa/ları önlerine döktükleri mayınlar, Türk tarama gemileri tarafından 1947 ve 1949 yıllarında laranmıstır. (Denız yardımı). Türk Denız Kuvvetlerı, Türkiye'nin NATO'ya katıldıgı yıl yapılan "Long Step" denız tatbikatına bır muhrip filotıllası ve 2 demzaltı gemisiyle katılmıştır. Bugüne kadar yapılan NATO tatbıkatlanna katılmakta ve tatbikatlar sonunda Akdeniz Umanlan ziyaret edilmektedır. (Güç gösterme, prestıj). Türk Donanması, 1964 yılında, Kıbrıs'taki soydaşlarımızı korumak amacı ile lskende run'da toplanmış, asker ytıkls mış ve açık denıze hareket etmiştir. Bu güç gösterisi, gerekli etkıyı sağlamıstır Donanma, 1974 yılına kadar Mersıntskenderun bölgesinde kalarak, dış polıtıkayı desteklemış, dıplomatık görevini başarı ile gerçekleştırmıştır Ayrıca 1976 yıü temmuz ve ağustos aylarında MTA Sismik 1 araştırma gcmi8i, Türk Donanması desteğınde, Ege'de sismik araştırma yapmış ve Ege'de Yunanistanın kıta sahanlığı ile ılgilı tek tarafll sınırlandırmasmın hıçbir hukukı temele dayanmadıgım ve Türkiye'nin bu denizdc de önemlı çıkarları bulunduğunu kanıtlamaya çalışmıştır (özel Harekât Yayılması). Missouri zırhlısının bu ikinci tstanbul ziyareti, gambot diplomasisinin 'özel iyi niyet ziyareti' kapsamına girebilir. 6. Savaş gemileri, herhangi bir bölgede kalıcı güç oluşturabilirler. Diplomasinin aracı olarak yakın ve uzak harekât kabiliyetine sahıptirler. Bu özellikler, savaş gemilerini diplomasinin uygun araçları haline getirirken, çok hızlı gelişen durumlarda onların görece yavaşlığı, arzu edilen sonucu sağlamayabilir. Ayrıca, diplomasinin diğer araçları ile uyumlu kullanılması gereklidir. Deniz kuvvetleri, diplomasinin hangi görevlerini yaparak bir Ulkenin dış politikasını destekler? Amerikalı yazar Ken Booth, "N«vies and Foreign Policy" isimli eserinde, deniz kuvvetlerinin diplomatik görevlerini, "kuvvet gösterme", "nüfuz etme" ve "prestij sağlama" olarak Uç grupta toplamaktadır. "Kuvvet gösterme"ye, deniz kuvvetlerinin "politik gösterileri" de denilmektedir. Bu deniz kuvvetlerinin geleneksel görevlerinden biridir. Savaş gemileri ile yapılan tatbikatlar, manevralar, "hedef devleti" kuvvet kullanmadan arzu edilen yönde hareket etmesı için ikna yollarını arar. Bu görevlerde esas, fıili olarak kuvvet kullanmadan kaçınmaktır. Ancak bazı durumlarda (örneğin hedef Ulkedekı kargaşa) yardım ve/veya destek amacı ile azdan başlamak Uzere güç kullanılabilir. (Lübnan iç savaşında ABD güçlerınin kullanılması gibi.) Bu görev, aşagıda sıralanan hedeflere ulaşmak için yapılabilir: 1. Dost ve müttefiklerı güçlendirmek ve bu ülkelerde güvenı yenıden sağlamak, 2. Dost devletlerı, ıç tehlikelere karşı güç lendirmek, 3. Dost devietleri, dış taarruz tehditlerine karşı güçlendirmek, 4. Denizdekı gücü ile dış politikayı desteklemek. 5. özel diplomatik müzakerelerden istenen sonucun alınmasına yardımcı olmak. "Nüfuz ve tesir etme" görevi ise, hedef devletin politik hesaplarına tesir etmek için düzenlenir. Arzu edilen etkının yaratılması için kullanılan kuvvetin büyüklüğü, şekli ve politik taktikleri çok iyi planlanmalıdır. Bu görevin hedefleri de şöyle sıralanabilir: 1. MUttefıkler arasındaki diplomatik pazarlıklara nüfuz etmek, 2. Bazı hedeflere nüfuz etmek ve / veya nüfuzu geliştirmek, 3. Muhtelif devletlerın desteklendiğini göstermek, 4. Yabancı deniz gücü geliştirmek. 5. Lahri bağımlılık yaratmak, 6. Devletin ilgisi olan denizlerde, deniz kuvvet i unsurlarını sürekli bulundurarak bu denizlerdeki çıkarlarının haklılığını belirtmek. "Prestij" olayı da, bir donanmanın en önemli ve yaygın diplomatik görevlerindendir. Deniz kuvvetleri, bir devletin nüfuz ve prestijinin yükseltılmesıne, denız yardırru, liman ziyaretleri ve tören faaliyetlen ile destek olur. Bu görevin hedefi, "hedef ülke"deki genel imajı, lehe çevirmektedir. Missouri zırhlısının 40 yıl sonraki bu ikinci tstanbul ziyareti, gambot diplomasisinin, "özel iyi niyet ziyareti" kapsamına girebilir. Bu ziyaret, Türkiye'ye Amerıkan askeri yardımının 500 milyon doların altına düştüğü, yardımlarda 7/10 oranında ısrar edildiğı ve ABD Senatosu'nun bu yardımlarda Yunanistan'ı destekler bir tavıra büründüğü döneme rastlamaktadır. Bu nedenle, modernizasyonu sonucu stratejik bir savaş gemısı hüvıyetine bürünen Missouri'nin ziyareti, ABD'nin Türkiye'deki prestijini yükseltıp TürkAmerıkan ılışkılerini güçlendirmeyi amaçlamaktadır. • rak kullanılmalarını sağlayan özellikleri nelerdir?.. Bu soruyu yanıtlayabilmek için, önce "Gambot Diplomasisi'nin amaç ve hedeflcrini açıklamak gerekir. Gambot diplomasisi ya da "deniz diplomasisi"nin amacı, barış zamanında, savaş gemilerini, güç kullanmadan ya da çok az bir güç kullanarak diğer hükümetlerin düşünce ve davranışlarını etkilemek olarak özetlenebilir. Bu kullanma şekli ile, "hedef devlef'le olan genel pazarlık durumu desteklenmeye, pazarlıklarda ıyi durum saglamaya, hedef ülkeye nüfuz edılmeye, bu nüfuzu gelıştırmeye ve temsil görevleri ile iyı bir etki yaratılmasına çalışılır. Savaş gemilerinin, bu görevler için uygun araç olmalan, şu özelliklerinden kaynaklanır: 1. Savaş gemileri, askeri görevlere ek olarak politik ve sosyal karakterli görev yaparlar. 2. Bir siyasi pazarlığı tırmandırma sUrecinde, savaş gemileri ile güç, derece derece arttırılabilir ve bu güç kolayca geri çekilebilir. 3. Savaş gemileri, bunalım bölgelerindeki olayların önlenmesinde, bu bölge ya da sahalara bagımsız olarak süratle intikal edebilir ve güçler bir noktada yoğunlaştırılabilir. 4. Savaş gemileri, beraberlerinde ateş gücü, asker, tank ve askeri malzemeyi istenen yere taşıyabilir. tstenen yer ve zamanda askeri güç oluşturabilir. 5. Savaş gemilerinin özellıkle büyük tipleri, devletlerın niyet ve taahhütlerinin temsılcı ve imzacılarıdır. Bu gemiler, ulusal egemenlığın küçük bir parçası olarak devleti temsıl ederler. Missouri savaş gemlslnln özellikleri 2'ncı Ounya Savaşı devam ederken ABD Denız Kuvvetleri, 194041 yıllarında "lovva" sınıfı olarak adlandırılan dört muharebe gemısını (Hattı Harp Gemısı) inşa ederek (lovva, New Jersey, Missouri ve VVısconsın) bunları hızmete soktu Bu gemiler, Japonların Yamato ve Musashı savaş gemileri dışında zamanın en guçlu ve en buyuk muharebe gemılerıydı Bunlar, 40,6 cm'lık topları ve 31 7 cm 'lık ana zırh kuşağı ile vuruş ve duruş gucu bakımından, savaş gemileri tarıhınde müstesna bir yer Işgal ettıler Bu dört gemı aşağı yukarı benzer özellıklere sahiptırler TEKNİK ÖZELLİKLER lorıaı Standard 45000 ton, tam ytıklü 59 000 ton 2705 m t'V 5 Nısan 1946 tarıhınde Was hıngton'da dlen Turk Buyukelçısı Munir Ertegün'ün cenazeSılahlar . 9 adet 40 6 sını istanbul'a getırdı cm'lık top (3'lu 1950 yılına kadar eğıtım ge3 taret), 20 adet mısı olarak kullanıldı 12 7 cm'lik top 195053 Kore Savaşı'nda sa(çift amaçlı ıkılı) hıl bombardımanı görevi yaptı Çok sayıda 40 1955'te ıhtıyat fıloya alınarak mm 'lık top 29 yıl VVashıngton Brementon Ana makıne 212 000 beygır doklarında yuzer muze olarak gucunde 4 tur kullanıldı bın 1984'te modernıze edılmek 33 denız mılı Surat uzere Long Beach Naval Shıp 70 subay, 1550 yard'a göturuldu ve 10 Mayıs Personel astsubayer 1986'da tekrar ABD DonanmaKISA TARİHÇE sı'na katıldı Missouri Muharebe Gemısı MODERNİZASYONU 1941 yılında New York tersane1) Gemı, modern elektronık sınde kızağa kondu 1941'de de savaş ve muhabere cıhazları ile nıze ındırıldı ve 1944'te hızmer donatıldı SLO32 Elektronık Sa te başladı vaş Slsteml ve SPS49 Hava II Dunya Savaşı'nda Pasıdk Arama Radarı takıldı. 2) Kazanları buyuk bakımdan Donanrnası'nda görevlendlrildl Uçak gomılerini destekleme/ko geçtrildi ve yadk sistemı, destıruma, amfıbı harekâtta sahıl tıombardımanı göfevleflnde kulUuııldı siaponyann Teslim ş >sı, bu gemınfn kıçüstu gdver v!.< • ' i s yıimda ırnzalandı le yakıt sıstemıne göre değıştı harp başlığı da taşımakta olup, rıldı Yaşama bolümlerı modern özellikleri aşağıdadır leştırıldı, havalandırma sıstemı Uzunluk.6 tn. yenilendı Çap 52 cm 3) Gemının kıç tarafı, 3 adet Kanat LAMPS helıkopten alacak şekılaçıklığı 25 m de duzenlendı Agırhgı 1450 kg 4) Gemide bulunan 10 adet Sürat Yüksek subsonlk ıkılı 538lık top taretının dördu Menzıl 2500 km kaldırılarak yerlerıne 8 adet Gemıye yenı takılan Harpoon Mark 143 Tomahavvk fuze atıcı (her atıcıda 4 adet BGM109 Tomahavvk Cruıse fuzesı bulunmaktadır) ve 10 adetlık Harpoon antıshıp fuze lançerı, 4 adet Phalanx, 20 mm 'lık top ve Sea Sparrovv fuze atıcıları kondu BGM109 Tomahavvk Cruıse' (seyır) fuzesı, W84 nukleer" fuzeleri de yıne konvansıyonel HE (yüksek patlayıcı), ya da nukleer harp başlığı taşımaktadır Modernızasyon sonunda gemının taşıyabıldığı nukleer harp başlıklı fuzelerle bunların adetlerı, menz'llerı ve tahrıp guçleri gıbı faktörler, Mıssoun'yı stratejık bır araç durumuna donuşturdu Yenıleştırmesı ıkı yılda tamamlanan ve bu modernızasyon ıçın 430 milyon dolar harcanan gemı, 10 Mayıs 1986'da San Francısco Limanı'nda 10000 kışının katıldıgı törenle tekrar ABD Donanması'nın hızmetıne gırdı ABD Savunma Bakanı Weınberger, torende yaptığı konuşmada, Missouri'nin tekrar hızmet© başlamasını, "Amerıkan Deniz Gücünün Tekrar Do^ ğusu" olarak belırtlı