Katalog

AYINKONUSU SAYFA9 »İLCİLERİ NE DİYOR? 1 Bılindlği üzere kapitalietler uretimin belll bir noktasında ya da sonunda ortaya çıkan değerın karşılığmın bir kısmını "Ucret" adı altında ışçlye verırler Kapltalıatin ışçiye verdığı ücret, onun en alt düzeydekı gereksınımlerinı karşılamaya yetecek kadardır Yani ücret karşılığında sattığı emek gucünC yenıden uretımini sağlayacak kadar olmak zorundadır Ve işçlnln tek gelir kaynağıdır En alt yaşam düzeyl toplumumuzda "Boğaz tokluğu" diye de tanımlanabılir Patronlar kapıtalist ekonomide elde edılen değerlerin işçıye ödemediklerı bölümünü "kâr" adı altında kendılerıne ayırırlar Kapıtalist düzeni Işleten motor güç patronların "daha fazla kâı elde etmeleri" olduğuna göre bu amaca ulaşabılmelerı, çalıştırdıkları işçllere canlarını tenlerınde tutmaya sağlayacak kadar bir ücreti yeterli bulurlar Patronlara göre bunun üzerinde ödene cek her kuruş fazladır ve kendıleri için bir kayıptır Işte, Türklye'de ücretlerin yüksek olduğu yolundakı savlar patronların bu anlayışmdan kaynaklanmaktadır Her ücret artışı ıstemıne karşı bu savı ilerı sürmekten gerı kalmazlar Bugün ise Türklye burjuvazısi "tatlı /câr"dönemlnı yaşamaktadır Aşırılık ücretlerde değıl, kapitallstlerın kârlarındadır Patronların 1978 yılı İçin kârlarını %100 artırdıklarını söylerken resmı rakamlara göre ücretler aynı yılda satınalma gücü olarak gerılemlştir Bu gerileme ıki çocuklu ortalama bir ışçinln net ücretınde %18 oranında olrnuştur Işçılerin ocretlerlnin yüksek yada düşük olduğu değil, bu ücretlerle ne alabıldıkleri tartışılmalıdır 2 Ulkemizdeki imalat sanayiinde Genel Sekreter Fehmi Işıklar: DİSK kapıtalist ülkelerln hıçbirinde uygulanamayan bu vergi sıstemi adeta Ikincı bir sömürü aygıtı olarak ülkemizde uygulanmaktadır Bu vergılendirme sistemının maaşlı ve ücretlıler yararına değıştırilmesı kaçınılmaz d^uruma gelmiştır. Diğer yandan tüm ücretlilerı yakından ılgllendlren bir konu da en az ücretin belirlenmesıdır BugOne değın en az ücret Anayasa'nın emri gereği "insan haysıyetıne yaraşır sevıyede" olması gereken biçımde saptanmamıştır Bu ücretin saptanmasında işçi sınıfımız söz ve karar sahıbi olmamıştır En az ücret en kısa zamanda bilimsel verılerle saptanmalı ve vergi dışında tutulmalıdır Ayrıca aşırı kâr hırsımn oiuşturduğu fiyat artışları karşısında ücretlerin korunması ıçın etkin önlemler alınmalı dır Yaşadıfiımız düzende çalışanlardan yana bırücet politıkasının izlenmesinı önererek suskunluk içınde beklemek sınıf sendıkacılığı ilkelerıne ters düşer Bugüne değin işçı sınıfı tüm kazanımlarını mücadelelerıyle elde etmiştır Örgütümüz DİSK, İşçi sınfının mücadele geleneğınf her geçen gün daha bılinçh ve kararlı bıçimde sürdürmektedir Kamu çalışanları da yaşım düzeylerinı yükseltmeyi, burjuvazinln ve onun sıyasi ıktidarlarının lütuflarına bırakmayıp, grevlıtoplu sözleşmelı sendikal haklarını kazanarak gerçekleştırecektır OlSK'ın vazgeçılmez ıstemlerınden bırı de kamu çalışanlarının en kısa zamanda sendikal haklarına kavuşturulmasıdır • "Kamu <alışanları en kısa zamanda sendikal haklara kavuşmalı" kârın payı ortalama olarak ücretin üç katı, ışgucü maliyeti olarak ücretin toplam malıyetler ıçindeki yeri de ortalama %10 kadardır Bu rakamlardan görüldüğü gibı kârların flyatlar üzerındekı etkısı nicel olarak ücrete oranla üç kat fazladır Diğer yandan ıse malıyetler içınde 1/10'luk yer tutan ücretlerin artışları malıyetlerı ya da fiyatları ancak bu oranda etkıliyebllır Fiyatlar ıle ve dolayısıyla enflasyonla ücretler ve kârlar arasındakı bu ılişkı, üzerinde hıçbır tartışmayapılamayacak kadar açıktır Böyle olunca yanıtlanması gereken soru, bugun yaşamakta olduğumuz enflasyonun nedenı işçılerın Ucret artışları mı, yoksa patronların kâr artışları mıdır9 Yukarıda da belırtmlş olduğumuz gibi ülkemızde ücret artışları, fiyat artışlarının nedeni degıldır Fiyat artışlarının nedenı maliyetın ücretler dışındakı nedenlerle yükselnmsi ve kârlardakı büyük artışlardır Ancak sermayenın doğası gereği daha fazla kâr hırsını elden bırakmayan burjuvazı fiyat artışlarının ücret artışlarından kaynaklandığım ileri sürerek gerçeklerı çarpıtmayaçalışmaktadır Sermaye sahıpleri, hem fiyat artışlarını denetimden yoksun belirleyerek hem de enflasyonun sonuçlarından yararlanarak kârlarını çok yönlü olarak büyütmektedırler Sonuçta kârlar ücretlerden çok daha hızlı artmaktadır Ayrıca şunu da belırtelım kı, enflas yon bir ekonomık sıstem sorunudur. Oysa bilindiğl gıbı ekonomimlzi işçiler değıl burjuvazı yönetir Bu bakımdan da enflasyonun sorumlularının burjuvazı olduğu açıktır 3 Türkiye'de ücretler kapıtalist sıstemın kurallarınm ışleyışı sırasında ve ışçı sınıfının örgütlülük düzeyıne bağlı olarak belırlenmektedır Kapıtalist sıstem var oldukça sömürünün ortadan kalkması söz konusu olmadıgına göre ücret politikalarından hıçbırı bu gerçeğı değıştirmez Ancak Işçı sınıfının ve kamu çalışanlarının gellrlerinı etkıleyen ve devletln doğrudan belirleyıcı olduğu ıkı konuda vazgeçılmez istemlerı vardır Türkıye'dekı vergı yasalarına göre devlet, maaş ve ücretlılerın gelırlerinın yandan fazlasına "vergı" adı altında kaynağında el koymaktadır Diğer 1 üzellıkle son yıllarda Türkıye'mızde buyük ucret dengesızlığınden bahsetmek bence daha doğru olacaktır Ekonomık gelışmenın durması, büyuk hızlı enflasyon, hukümetlerın kararsız denge durumunda olması sonucu aşırı polıtık tavızler verılmesı, maalesef memlekette bir ekonomık anarşı ortamı meydana getırmektedır Bu ortam içınde ucret dengesızlığı aşırı ölçülere doğru gıtmektedır Ucret esas ıtıbarı ıle bir hizmet veya oır üretım karşılığı verılmektedır Eğer genelde hizmet artışı veya üretım artışı olmadan ücretlerin artışı olur ıse, bunun enflasyonu artırıcı tesırı olacağı ekonomık bir gerçektır Ucret dengesizlığınden kastımız, maalesef bugün Turkıye de genel olarak kamu sektöründe (memurlar harıç) ve bazı halde özel teşebbüste toplu sözleşmelı personel ıçın bırçok halde üretım düşmesıne rağmen, ücret artışları büyük ölçülere varmaktadır Diğer taraftan devlet veya KlT'de çalışan kadrolu mudür, memur, muhendıs, teknısyen gıbılerle kalıfıye olmayan ışçılerin durumu tamamıyle tersıne dönmüştür Dünyanın hıçbır sosyalıst ülkesinde görülmedığı gıbı, bir Karayolları Genel Müdürü ışçılerınden daha az ücret almaktadır Bu dengesızlik netıce ıtibarı ıle ücret ödemede büyük bir haksızlığın olduğunu, yapılan ışe, sorumlufuga ve becerıye göre ücret ödenmedığını açık bir surette göstermektedır Kanaatimizce toplu sözleşmelerde de ücretler seyyanen değıl yapılan tşin değerıne, ıstenen beceriye, sorumluluğa göre değışen bir sisteme oturtulmalıdır. 2 Bir ekonomide enflasyonun ana mekanızması arz ve talep arasında aşırı dengesızlik olmasıdır Bunu ayrı ayrı ıncelersek üretımın azalması halınde dahı talep artmasa bıle enflasyon meydana gelır Arz ve talep dengesızlığının bırçok sebeplerı vardır Bunlar hukümetın takıp ettığı para kredı ücret Genel Başkan Turgut Özalt n Türkiye'de ücret dengesizliği var polıtıkası ıle ödemeler dengesının durumu, yatırımlar gıbı ana faktörlerı sayabılırız Ücretler esas ıtıbarı ıle dengenın talep tarafına tesır eden önemlı bir kalemdır Kârlara gelınce genellıkle şırket kârları temettü şeklınde dağıtılmaz ıse dengenın yenı yatırımlarla teessüsüne yardım ettıklerı ıçın enflasyonu azaltıcı da etkılerı vardır Bununla beraber temettü şeklınde dağıtılırlar ıse ücretler gıbi menfı tesır yaparlar Nitekım Ingılız işçi hükumeti enflasyonu azaltmak için ücretlerle beraber kâra değıl kâr dağıtımına da tahdıtler koymuştu Memleketımızdeki enflasyonun ıse bırçok sebeplerı vardır Bunlar * ödemeler dengesının bozukluğundan dolayı normal yollardan kâfı ıthalat yapılamaması, kaçak veya dolaylı yollardan yapılan ıthalatın malıyet enflasyonuna yolaçması ' Devletır ıthal veya üretımını yüklendığı demırçelık, petro kımya, alümınyum, bakır gıbı ana gırdılerı çok duzensız ve pahalı temın etmesı ve bu yuzden bu malların çoğunda karahorsaya ve aşırı f lyatlara sebep olması * Genel butçenın büyük açık vorr ,ı ve bu açıkların Merkez Bankası kaynakları ıle karşılanması, * KlT'lerın 100 mılyarı aşan zararları ve bunlarda normalın 34 mıslı istıhdam ve ure'ım duşukluğunun önlenememesı Buna rağmen aşırı derecede yüksek toplu sözleşmeler, ' özel teşebbusde de kapasıtelerın genellıkle yukarıdakı sebeplerden yarısının kullanılabılmesı Bütun bu ana sebepler ve bunların, yanındakı diğer tesır eden faktörler yuzünden (petrol fiyatları gıbı) Türkiye'de enflasyon son senelerde dayanılmaz ölçülere çıkmıştır Bu enflasyonu kamçılayan diğer bir husus da sanayı şırketlerının kârları değıl, karaborsanın yaygınlaşması sonucu en ufağından (kuyrukta sıra satandan) en buyuk kaçakçı karaborsacıya kadar yenı bir sınıf ın meydana gelmesıdır Bu sınıf herhangı bir üretım yapmadan mıllî yelırden gıttıkçe artan bir hısse almakıa ve enflasyon mekanızmasının talep tarafını ışletmektedir 3 Türkiye'de ışçı ve memur kesimlerı ıçın yarım sayfa içınde ücret polıtıkası önermek mumkun değıldır Ancak genel hatları ıle bu dar yerde aşağıdakı prensıplerı koyabılmm ' Devlet memurlarının sayısı az, taKaı fevkalade seçkın olmaları ve muhakkcik sorumlulukları ve makamlarına uygur olarak kendılerını rahatça geçındıreceh bir ucret almaları lazımdır Devlet kadrolarında çalışafilar sadece memur olmalı aynı yerde farklı statude personel olmamalıdır Devlet, emanet ışlerı, oakkallık hudut tıcaretı gıbı kendısıne uymayan ışlerı tamamıyle bırakmalı emnıyet, asayış, adalet, mıllı savunma, eğıtım, sağlık, genel duzenleme, teşvık, sosyal meseleler gıbı ana konulara dönmelıdır Devlet vatandaşa rakıp değıl onun ıktısadı ve sosyal bakımdan gelışmesıne yardımcı olmalıdır Bu bakımdan devlet belkı bugune göre yarıyarıya azaltılmış, fakat saygınlığı ve sosyal ıtıbarı artmış memurlara sahîp olmalıdır Devlet memurlarının ucretleri hıçbir zaman toplu sözleşmelı personelden aşağı olmamalıdır ' KIT ler polıtık bakanlıklardan ayrılıp kendı yönetımlerıne sahıp olmalı ve devletle ılışkılerı herhangı bir özel teşebbusten farklı olmamalıdır Tabıatı ıle urettıklerı malların fıyatlarını serbestçe tayın edebılmelı, bunun yanında da malı sorumluluk tamamıyle yönetımde olmalıdır Bugün olduğu gıbı devlet hazınesınden zararı karşılamak gıbı hususlar, onlenmelıdır Bu vazıyette kendısını ıdare edemeyenler tabıatı ıle herhangı bir kuruluş gıbı kapanmaya mahkum olacaklar Bunlar realıze edılınce burada çalışanların bir kısmının devlet memuru statüsünde olmaları gerekmeyecek bunlar da toplu sozleşme kapsamı içınde veya kapsam dışında oldukları takdırde, ucretleri benzer tarzda artırılacaktır * Genel olarak Turkıye de toplu sözleşme duzenının geçırdığımız tecrubeler ışığı altında yenıden gözden geçırılmesı, çalışma barışının ve karşılıklı olarak guvenın daha lyı tesısı ve üretımın artırılarak herkesın artan uretımden hakkını daha lyı alabılmesı ıçın gereklı duzenlemeler yapılmalıdır Bunun ıçın konfederasyonlar sevıyesınde görüşmelerın yapılması faydalı olacaktır. •