Katalog

ENERJİ 8 Petrol ve hammadde fiyatlarındaki artış temiz ve yenilenebilir enerji yatırımlarını da artırdı Rüzgar enerjisinden elektrik üretimi Almanya’da 2007 yılında tüm enerji kullanımında yenilenebilir enerji payı yüzde 9.1’e çıkmıştır. Bu değer 2006 yılında yüzde 8, 2005 yılında ise yüzde 6.6 idi. Elektrik enerjisi üretiminde ise yenilenebilir enerji payı yüzde 14.5 olup, nükleer santrallardan elde edilen miktara ulaşmıştır. Reha SAKAR Makine Mühendisi etrol ve hammadde fiyatlarındaki artışlar ve “küresel ısınma problemleri”, yenilenebilir enerji arayışlarını ve yatırımlarını hem ekonomik açıdan cazip hale getirmiş, hem de enerji temin güvencesinin artmasına katkıda bulunmuştur. Ülkemizin şu anda enerji konusundaki en önemli problemi, uzun erimli enerji politikasının olmayışının yanı sıra dışa bağımlılık ve bu nedenle enerji temininde güvencesizliktir. Bunların aşılması ise ulusal ve bilimsel ekip çalışmasını zorunlu ve acil kılmaktadır. Bazı ülkeler bu konuda ulusal, uzun vadeli programlar yapmışlar ve bunları da hayata geçirmişlerdir. Enerji konusunda strateji belirlerken belli bazı kriterler oluşturulmuştur: 1) Enerjinin ucuza temini. 2) Enerjinin uzun vadeli güvenilir bir şekilde temini. 3) Enerjinin küresel ısınma problemlerini azaltıcı yönde elde edilmesi. 4 )Enerjinin çeşitliliği. Bu stratejinin belirlenmesi çerçevesinde son yıllarda özellikle Almanya, İspanya, Danimarka ve Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) artarak kurulan “rüzgar santralları” nasıl bir yere sahiptir ya da sahip olacaktır? Rüzgardan elektrik enerjisi elde etmenin temeli rüzgarın hızından oluşan kinetik (hareket) enerjinin önce kanatlar ve rotor vasıtasıyla mekanik enerjiye ve daha sonra jeneratörle elektrik enerjisine dönüştürme prensibine dayanır. Rüzgar gücü, hava yoğunluğuna ve kanat yüzeyine birinci dereceden ama rüzgar hızına üçüncü dereceden bağlıdır. Teknik formül ve detaylar bu yazının ana konusu olmayıp daha çok günümüzde bu sektörün dünyada ve özellikle Almanya’daki durumunu incelemektir. Rüzgar santrallarının kurulması Almanya’da 1990’lı yıllarda başlamış olup yukarıda belirtilen kriterlere ek olarak da teknolojideki bilgi ve birikimin bir “knowhow” oluşturularak ihraç edilmesi amaçlanmıştır. Nitekim rüzgar enerjisi sektöründen elde ettiği teknoloji ihracatı geliri 2005 yılında 4.5 milyar Avro, 2006 yılında 5.6 milyar Avro olup; 2007 yılında beklenen gelir 7.4 milyar Avro’dur. Almanya geçen bu süre zarfında hem rüzgar santrallarından ürettiği elektrik enerji miktarını nükleer santrallardan ürettiği miktara çıkarabilmiş, hem de geliştirdiği teknolojiyi günümüzde süratle gelişen Çin ve Hindistan gibi ülkelere satma fırsatını yakalamıştır. P ABD rüzgar pazarında büyüme ABD’nin enerji politikasının yukarıda açıklanan kriterlerle tam örtüşmemesi ve ülkenin askeri gücünün “petrol ve malzeme teknolojisindeki gelişmelere doğalgaz kaynaklarının” kendi bağlı olarak kesinlikle devam edecektir. politikasınca güvenceye bağlanması Rüzgar santrallarında elektrik konusunda yoğunlaşması, yenilenebilir üretimi, elbette rüzgarın olmasını enerji ve özellikle rüzgar santralları gerektirir, bu nedenle kurulu gücü salt kurulmasında göreceli bir gecikmeye elektrik üretimi olarak neden olmuşsa da son yıllarda bir değerlendirmemek gerekir. İşte bu ilerleme göze çarpmaktadır. Dünya noktada enerji üretiminin çeşitliliği doğalgaz rezervlerinin yüzde 70’inin önem kazanır. Rüzgar yoksa veya SibiryaHazar Deniziİran Körfezi’nde yetersizse o zaman klasik termik olması ABD’nin bu bölgeyi kontrol santrallar veya diğerlerinin yükleri etme amacı ve kararlılığını arttırılır. Rüzgar var ve yeterli ise rüzgar açıklamaktadır. Ancak 2005 yılında santralları devreye sokulur; yani rüzgar ABD rüzgar pazarında yüzde 36’lık bir uygun koşullarda sisteme dahil edilir. büyüme gözlenmiş olup 2 bin 500 Ayrıca ülkemizin büyüklüğü ve megavat gücünde rüzgar santralları kıyılarının uzunluğu göz önüne kurulmuştur, bunu 2006 yılında 3 bin alındığında rüzgar santrallarını değişik 300 megavat kurulu gücün takip etmesi bölgelere kurmak suretiyle “Nasıl olsa planlanmıştır. bir yerlerde rüzgar eser” gerçeğini Almanya’da ise 2007 yılında tüm hayata geçirmek gerekir. enerji kullanımında yenilenebilir enerji Rüzgar santrallarından elde edilen payı yüzde 9.1’e çıkmıştır. Bu değer “temiz enerji” bir süre bu temizliği 2006 yılında yüzde 8, 2005 yılında ise nedeniyle teşvik ve koruma görmeli ve yüzde 6.6 idi. Elektrik enerjisi ekonomik rekabet gücüne ulaştığında bu üretiminde ise yenilenebilir enerji payı korumadan çıkarılmalıdır. Ancak burada yüzde 14.5 olup, nükleer santrallardan ülkemizi kemiren “ahbapçavuş” elde edilen miktara ulaşmıştır. hastalığından da kesinlikle kurtulmak Küresel ısınma sorununu önleme gerekir. anlaşmasını imzalayan ülkeler 2020 Şu andaki ekonomik verilere göre yılına kadar enerjilerinin yüzde 20’sini rüzgar santralının kurulma birim fiyatı yenilenebilir enerjiden üretmeyi taahhüt kilovatsaat başına 1000 Avro civarında etmişlerdir. Yenilenebilir enerjiden kasıt; olup; yerli iş gücü, malzeme ve hidrolik, güneş, jeotermal, biyokütle ve hizmetlerle (bunlar yüzde 6070 rüzgar enerjileridir. civarındadır) daha ucuza mal etme Rüzgar santralları park şeklinde önce olanağı bulunmaktadır. karalarda ve son yıllarda da “offshore Yazıda belirtildiği gibi Almanya’daki rüzgar parkları” adı verilerek, denizde rüzgar enerjisi politikası çok gerçekçi ve kurulmaya başlanmış olup, önce karası uzun vadeli olarak yapılmıştır. Bu az rüzgarlı denizi ise bol olan nedenle oradaki durumu önce bilmemiz Danimarka’da kurulmuş ve hızla diğer gerekir. Almanya’da 2007 ülkelerin enerji sonu itibariyle 19 bin 460 programlarına girmiştir. Rüzgar Santralı Rüzgar Sant. Elde adet olan rüzgar enerji Rüzgar Edilen Elektrik santralının kurulu gücü 22 Yıllar Kurulu Gücü enerjisi elde (MW) (x milyar kWh) bin 247 megavattır. Rüzgar santrallarının yıllara etme konusunda 1992 167 0,2 göre dağılımı soldaki malzeme, 1993 310 0,7 tabloda gösterilmiştir: malzeme 1994 605 0,9 2007 yılında rüzgar yorulması gibi 1995 1094 1,8 enerjisinden elde edilen teknik sorunlar 1996 1547 2,2 elektrik enerjisi miktarı giderek 1997 2082 3,0 39.5 milyar kilovatsaate aşılmakta, 1998 2875 4,5 ulaşarak yenilenebilir enerji teknolojik 1999 4444 5,5 sıralamasında hidrolik gelişmeler hızla 2000 6112 7,6 santrallarının üretiminin hayata 2001 8754 10,5 önüne geçmiştir. Bunun da geçmektedir. 2002 11965 15,8 parasal değeri çok basit Nitekim küçük 2003 14609 18,9 kabullerle 6 milyar YTL güçlerle 2004 16629 25,5 civarındadır. başlamış türbin 18428 27,3 üretimi şu anda 5 2005 2006 20622 30,5 Türkiye’de de rüzgar megavatlık 2007 22247 39,5 ünitelere enerjisi olmalı dönüşmüştür. Bu Bazı basma kalıp sektördeki gelişmeler tekerlemelerle “kömür önümüzdeki kirletir, rüzgar bekletir” yıllarda da şeklinde gerçekçi olmayan yakıştırmalara önem vermemek gerekir. Elbette kurulu güç üretilen elektrik enerjisinden daha fazladır, ancak uzun yılların istatistiği göstermiştir ki; kurulu rüzgar santralları potansiyel gücünün yüzde 80’i reel üretime dönüşmüştür. Almanya’da yine 2007 yılı sonu itibariyle bu sektörde 82 bin kişi çalışmakta olup; 2020 yılı projeksiyonu olarak 110 bin kişinin istihdamı planlanmıştır. Zaman geçirilmeden ülkemizde de bu temizgüvenli enerji kaynağından faydalanma yoluna bilimsel, dürüst ve sorumluluk anlayışıyla gidilmelidir. ? ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ ENERJİ