Katalog

Haydar Ergülen’den “Ölüm Bir Skandal” ve “NarBütün ŞiirleriI” “Fahrenheit 451” gibi! “ŞİİRİN KENDİSİ DİRENEN BİR ŞEY. ÖYLEYSE DİRENŞİİR!” Öyleyse ne denli kaygılı ve hele ki direngen bir şiirdir Haydar Ergülen şiiri? Şiir de yolculuk gibi bir şey. Yol hali dedikleri aslında şiir hali de demek sayılır. Değişmeyen bir şey var, o da insanın yola çıkma niyeti. Yola çıkmaya niyet ettim deyip çıkıyorsunuz evden, kendinizden, sistemden, düzenden, düzyazıdan çıktığınızı, artık yolunuzun şiir olduğunu, şiirle yolculuk ettiğinizi düşünüyorsunuz, düşlüyorsunuz. Bazen kendiniz uyanıyorsunuz bundan, bazen birileri sizi uyandırıyor, “bu yol, yol değil” diye. Marcel Proust’un “Geçmiş Zamanın Peşinde” dediği şey gibi “Hep Bir Hayalin Peşinde” gidiyor şiir onu yazanla birlikte. Bu tarz bir soruyla karşılaşınca duygumu hep aynı şarkıyla ifade ediyorum; Erkin Koray’ın bir şarkısı, “elimde sarı madenden bir boru/ gidiyorum güneşin battığı yere doğru.” Yoksa başka bir şairin, hem de hem aşık hem de şair olan Aşık Veysel’in “Uzun ince bir yoldayım” dediği gibi midir, belki. O bu yolculuğu bizden önce yapan bir aşık olduğu için uzunluğu da inceliği de malum olmuştur ona. Galiba şiirin kendisi direnen bir şey. Öyleyse “direnşiir” demeli. “GİTTİ DOSTLAR ŞÖLEN BİTTİ!” Ya anılarla hoş sohbeti, muhabbeti, yakın teması şiirlerinizin? Nasıl niteler şairi? Anılmaktan çok anmayı sevmek, istemek. Bu bazen de başkasının anıları olabilir. Sözgelimi Selahattin Hilav’la hiç karşılaşmadım ama onunla karşılaşmış, tanışmış, anılarımız olmuş gibi düşünürüm, yazıklanırım. Aklıma ilk gelen oydu, başkaları da var böyle. Şimdi o fotoğraftan yalnızca Füsun ve Metin Altıok’un kızları sevgili Zeynep kaldı, bir de galiba Tomris ve Turgut Uyar’ın oğulları Turgut. Onların dışındakiler yok, Füsun, Metin, Edip Bey, Tomris, Turgut Uyar… Hisar’daki Avcı lokantasından söz ediyorum. Hiç gitmedim, belki de ben geldiğimde artık şölen bitmiş, masalar kaldırılıyor, meyhane kapanıyordu. Işığı gördüm, geldim hesabı. Sonlarına yetiştiğim, geç geldiğim, geç kaldığım ama andığım şairler, yazarlar gibi çok sevdiğim insanların anılarına geç kaldığım için üzülürüm, acı duyarım, gecikme faizi gibi bir şeyi durmadan öderim, ödemek isterim. Sevgimde, sevgilerimde sanırım biraz da bu gecikme cezası, mahcubiyeti de vardır. Şimdi Attila İlhan’ın şiiri, ama hep Ahmet Kaya’nın sesiyle “Şenlik dağıldı bir acı yel kaldı bahçede yalnız”, Ece Ayhan, Mehmet H. Doğan, İlhan Berk, Süha Tuğtepe, Didem Madak, Hulki Aktunç, Seyhan Erözçelik, Mehmet Günsür, Salih Ecer, Ahmet Erhan… Yakınlarım, çok yakınlarım, en yakınlarımın yokluğu, “gitti dostlar şölen bitti” duygusu… “ŞİİRLERİMİ DIŞA DEĞİL İÇE DOĞRU ÜNLÜYORUM” Nidalar... Bir bakmışız mızıka olmuş bir bakmışız ıslık, türkü olmuş, acının toplamından var etmiş kendisini “ah”, heyhat olmuş, “heyhayat.” Şiirlerinizi ehilce kuşattığınızı düşündüğüm bu duyK İ T A P S A Y I 1240 Fotoğraf: Uğur Demir ‘Şiir, oyun kurucudur!’ Haydar Ergülen, Nar’ın babası, şair, usta. “Ölüm Bir Skandal” ve “NarBütün Şiirleri1” adlı kitapları genişletilmiş baskılarıyla raflarda. “Çocukluk, aşk, yokluk ve ölümden dört kitaba heves ettim ve ölümden başladım hiç istemeden. Hevesimi de aldım dersimi de aldım” diyor, “Hiç kimseye hiçbir zaman” sözleriyle adadığı “Ölüm Bir Skandal” adlı kitabı için Ergülen. “NarBütün Şiirleri1” ise yaşamının her evresinden filizlenen kökü derin bir toplam, renkleri berrak ve duygusu direngen bir skala. Nar’ın babası, usta şair Haydar Ergülen ile “karındaşı ve arkadaşı” şiiri ve “Ölüm Bir Skandal” ve “NarBütün Şiirleri1” kitaplarını konuştuk. “Birisi var etti beni Birisi yâr etti beni” Neşet Ertaş “Birisi nar etti beni” Hafız karanlık olduğu zamanlar bir daha geri gelmesin diye yazdım bu sözleri. Ama aslında asıl karanlığın ‘insan’ olduğunu unutmuşum! Gecenin karanlığı, zamanın karanlığı geçiyor ama insanın karanlığı bir leke gibi kalıyor, çıkmıyor! İnsan, faili meşhurdur! Hele karanlıkta üstüne yoktur. Bu kitabı kaygıyla, acıyla, korkuyla ilk yazdığım sırada, 1993’te, gün çekilmişti zamandan ve güneş çekilmişti semadan. Duygum aynı böyledir, Ahmed Arif’in “rivayet sanılır belki” dediği gibidir. Devlet eliyle işlenen siyasi cinayetler, faili meçhuller, dağdaki çatışmalarda ölenler, öldürenler, gençler, askerler, şehirlerde yargısız infazlar, ev baskınları, köy baskınları, orman yakmalar, köy yakmalar, Sivas Madımak Oteli yangını, Başbağlar katliamı… Acaba bir simge tarih olarak “1993” mü koysaydım kitabın adını, r Gamze AKDEMİR nasıl bir toplam? “Nar” ilk beş şiir kitabımdan oluşuyor. 19811997 arası on altı yılda yayımlanan, “Karşılığını Bulamamış Sorular” (1981), “Sırat Şiirleri” (1990), “Sokak Prensesi” (1991), “Eskiden Terzi” (1995) ve “40 Şiir ve Bir” (1997) adlı şiir kitaplarımı “Bütün Şiirleri I” olarak “Nar”da topladım, yani “Nar” diye bir kitabım yok, şiirim var. Bir de “Nar Alfabesi” var (2012), ilkokul çocukları için şiirli, resimli hayvanlar, bitkiler, çiçekler, meyveler ve ağaçlar alfabesi. “Bütün Şiirler”in ikincisi de geçmiş yıllarda “Hafız ile Semender” adıyla yayımlanmıştı. O da önümüzdeki aylarda yeni bir adla yayımlanacak. “Bütün Şiirler”, şiirlerin toplanma yeri olduğu için onlara kavrayıcı, içerici adlar vermek istiyorum, tıpkı “Nar” gibi. İkinci cildin “Hafız ile Semender” olan adını da “Cem” ya da “Avlu” olarak değiştirmeyi düşünüyorum. Sadece adı değişecek, içindeki kitaplar, yerlerine yazdığım Lina Salamandre, Hafız ve benim kitabım, toplam üç kitap, belki bir iki şiir eklenmiş olarak duracak. “İNSAN, FAİLİ MEŞHURDUR!” “Ölüm Bir Skandal”ı neden “hiç kimseye hiçbir zaman” sözleriyle adadınız? Kitap adamayı severim, hemen tüm kitaplarım da adanmıştır, bazen düzyazı kitaplarım da dahildir buna. Bu kitaba sebep olan, şiirleri yazdıran şeyler de bir daha yaşanmasın, o karanlık günler, gündüzlerin bile geceden S A Y F A 4 n 2 1 K A S I M “Ö lüm Bir Skandal”, özellikle de “Nar (Bütün Şiirleri I)” “Gençken hepimiz ustayızdır, sonra çıraklığa başlarız.” 2 0 1 3 C U M H U R İ Y E T