Katalog

Kağıthane tarihine sıcak takip Kağıthane Tarih Envanteri “Lale Devri”nin merkezindeki Kağıthane’nin geçmişi Kağıthane Tarih Envanteri adıyla kitaplaştı. Hüseyin Irmak imzası taşıyan çalışma, ilk defa gün yüzüne çıkan fotoğrafları da içeriyor. ? Sevim ERTEMUR ağıthane tarihini inceleyen kitap, yerin altında veya üstünde bulunan günümüze ulaşmış ya da ulaşamamış altmış iki tarihi yapı noktasının tüm hikâyesini okuyucuya sunuyor. Haliç’ten itibaren kuzeye doğru vadi boyunca adım adım ilerleyen, haritadaki yerini, adapafta ve adres bilgilerini, eski ve yeni fotoğraflarla beraber yaşadığı macerayı aktaran kitap, kuru ve tarih anlatımının yerine canlı bir süreç takibi yapıyor. Her ne kadar adı “Kağıthane Tarihi Envanteri” olarak belirlenmiş olsa da tam anlamıyla bir tarih kitabı niteliğinde. Hüseyin Irmak, kitaba konu olan tüm tarihi eserleri, gerek binin üzerindeki görsel malzemeyle gerekse arazi üzerinden takip hikâyesini, resmi yazışma örnekleriyle zenginleştirerek kitabın sayfalarına taşımış. Vaktiyle Kağıthane’de yer alan Osmanlı yazlık saraylarını, su mimarisinin özgün örneklerini, köşk ve kasırları, köprüleri, çeşmeleri, ayazmaları, köy hayatını, mesire alanının ekolojik ve sosyal özelliklerini, anıtsal ağaçları ve doğal yaşamı, Bizans dönemi eserlerini, Silahtarağa Elektrik Santralı ile buraya kömür getiren demiryolunu, Kurtuluş Savaşı’na silah sağlayan baruthaneyi, su yolları üzerinde bulunan sanat yapılarını bir hicran öyküsü hissinde sunan çalışma, son yirmi yılın canlı tanıklığını da yapıyor. Bilimsel titizlikle ilçe tarihine ışık tutan Kağıthane Tarih Envanteri’nde, tarihi eserler eski ve yeni fotoğraflarıyla da tanıtılarak irdelenirken son bölümünde vadinin 2010 hali panoramik fotoğraflar ve bilgilerle sunuluyor. Kitapta, zengin bir bibliyografya dikkat çekiyor. Kağıthane Belediye Başkanı Fazlı Kılıç kitaba yazdığı önsözde, “Bölgemizi artık daha iyi tanıyoruz. Dolayısıyla artık daha güçlüyüz” derken on dokuz yıl önce gazeteciliği bırakarak Kağıthane’ de basın danışmanlığına başlayan Irmak, çocukların öğretmenlerinin Kağıthane tarihiyle ilgili verdiği ödevleri için belediyeye gelmeleriyle araştırmalarına başladığını anlatıyor. Irmak, Belediye Başkanı’yla birlikte “çocukları elleri boş göndermeyelim, Osmanlı döneminde önemli bir bölge, burayla ilgili ciddi bir araştırma yapalım” kararından sonra kolları sıvamış. Önce ansiklopedilerden araştırma yaparken kendini sahaflarda bulmuş. Eski eserleri araştırırken Beyoğlu’nda bulduğu Sadabat’la ilgili bir kitap kendisine ışık tutmuş. Bakmış ki olay sadece Lale Devri ile açıklanamaz müzayedeleri takip etmeye başlamış. Sonuçta Kağıthane Belediyesi’nde bir Belge Bilgi Merkezi kurulmuş. Amerika’dan, Avrupa ülkelerinden bile bölgeyle ilgili belgeler, görseller akmaya başlamış ve Irmak da iz peşinde koşmuş. Bu belgeleri, görselleri bir yandan tek tek inceleyip bölgedeki yerlerini tespit etmiş, fotoğraflamış, bulunan tüm tarihi eserler, nişan taşları, mezartaşları tek tek tasnif edilmiş, üzerlerindeki yazılar bazen bilim adamları, bazen cami ve kiliselerdeki görevli din adamlarının yardımlarıyla tercüme edilmiş. Belediyenin girişimiyle tüm bu eserler Arkeoloji Müzes’nce tescillenerek belediyenin zimmetine verilmiş. Tüm bu çalışmaların ışığında sadece bu kitap değil Kağıthane iki de müzeye kavuşmuş. Birisi halen Kağıthane Belediyesi’nin bahçesinde oluşturulan Açıkhava Müzesi. Belediyenin yol, inşaat çalışmaları ya da vatandaşların bulup da haber verdiği veya orada burada sahipsiz duran tüm tarihi eserler buraya taşınmış, ne olduklarına dair tabelalar, açıklamalar asılmış. Atiye Sultan Sarayı binaları da bu çalışmalar sırasında kurtarılan, restore edilerek günümüze kazandırılanlardan... Kaymakamlığın “1999 depreminde tahribat oldu” gerekçesiyle yıkılması için Valiliğe yazdığı yazıya itarez eden Kağıthane Belediyesi buranın da restore edilerek günümüze kazandırılmasını sağlamış ve binada bugün Kağıthane Kaymakamlığı görev yapıyor. Neler yok ki kitapta, mağara sanılan yerde önce Boğaziçi Mağaracılık Kulübü üyeleri sonra da arkeoloğların yaptığı araştırmalar sonucu bulunan antik mezarlar, bir süre önce vefat eden ÇYDD Başkanı Türkan Saylan’ın “gelin geldiği” Kağıthane’de etkilenip oğluna adını verdiği “Çınar” ağacı, diğer oğluna isim koyarken esinlendiği “Çağlayan.” Kurtuluş Savaşı sırasında Anadolu’ya kaçırılan silahların merkezi: “Kağıthane Baruthanesi”. O zaman deniz kenarında, rıhtımı olan baruthane maalesef bugün mezbelelik halinde. Önü doldurulduğu için denizle irtibatı yok etrafı Büyükşehir Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü’nün aletedevat parkı olarak kullanılıyor ve hüzünlü bir şekilde kurtarılmayı bekliyor... ? Kağıthane Tarih Envanteri/ Hüseyin Irmak/ Kağıthane Belediyesi Yay./ 784 s. 8 KASIM 2012 ? SAYFA 23 K Broch’un Vergilius¶XEXJQHNDGDUURPDQÕQ HVQHNRUWDPÕED÷ODPÕQGDJHUoHNOHúWLULOPLúHQ VÕUDGÕúÕYHHQWHPHOGHQH\OHUGHQELULGLU Thomas Mann %URFKR\FH¶WDQEX\DQD$YUXSDHGHEL\DWÕQÕQ HQE\NURPDQFÕVÕGÕUYHVergilius’un Ölümü, Ulysses¶WHQJQP]HNXUJXQXQWHNQLNRODUDN QHGHQOLLOHUOHGL÷LQLQWHNJHUoHNNDQÕWÕGÕU« George Steiner CUMHURİYET KİTAP SAYI 1186