Katalog

...KISA KISA... lerinin var olduğunu, buna karşılık maddenin var olmadığını öne süren bu felsefenin mekânı olarak Borges, Tlön adlı ok mu yorgunsunuz? İşiniz başıdüşsel bir bölge yaratır. Bu dünyada var nızdan aşkın ve siz bunlara yetişeolan her şey zihin gücünün bir ürünüdür miyor musunuz? Yaşlandığını düve buna da hrönir der. Sadık Yemni de şünen umutsuz bir vaka mısınız? bu hikâyeden yola çıkarak kendini ‘hröbir hayal dünyası var. O zaman sizde vitamin eksikliği olabilir. nir gerçekliğinin cumhurbaşkanı’ ilan etEser içindeki dokuz hiBakın Hayal Tozu Gölgecisi, namı diğer tiği Borgesvari bir hikâyeyle öykü kitakâyenin her biri, farklı bir Sadık Yemni size ne söylüyor: “2005 yıbında Borges’i de anar. Kendi tlönünde ruh halinin hayal ve lında Bekleme Odası adlı öykümü yazaryarattığı hrönir gerçekliğine dair söylegerçek sarmalında ken, neredeyse 20 yıl sonra tekrar öykü dikleri ise herkesi bu fani gerçeklikten anlatımına dayanıyazmaya başlamıştım. Seksenlerde kalekaçıp hrönir gerçekliğe sığındıracak gibi: yor. Çağımızın tekme aldıklarım acemi zamanlarımın sade “Her gün güneş doğarken rastlantısal bir nolojik aygıtlarının fikir yongalarıydı. Arka arkaya uzun metpiyangonun, zihinler arası etkileşimin fırhayatımızı nasıl ele rajlı romanlar yazdığım için nasıl bir sodöndüsü ya da, etkisiyle idareci kadro geçirdiğini vurgulanuç alacağımı çok merak etmekteydim. yenilenecek. Hiçbir makam, iktidar, dığı hikâyelerin yanı Son üç yıl içinde ondan fazla öykü yazmevki, birkaç haftadan uzun süremeyedım. Öykü yazmak beynin olumlu anlam sıra farklı boyutlarla cek. Kimse çocuklarına iktidar ve kapital kurulan iletişimlerin da çocuklaşması, gençleşmesidir. Mucizdevredemeyecek. Kraliyetler, cemaatler, de anlatıldığı hikâyeevi Ö vitaminidir. Kararında doz alınırsa esoterik kurumların hepsi dağılıp bu fırleri okurken, birisi yüreği ve beyni genç tutar. Umut besletir. döndüsel piyangonun etkisine tabi olatarafından izleniyor Ve belki de en önemlisi bizi gelecekteki caklar. Meslekler, uzmanlıklar herkesin olduğunu düşünmenin muhtemel tehlikelere karşı uyarır.” malı olacak. Kalifiye olmayan işler herkeverdiği o donuk tedirginliBen öykü yazamam, o zaman da Ö visin elini öpecek. Bir sabah masanızın ği de duyumsuyorsunuz. tamini alamam diye üzülmeyin. Siz de üzerinde kendi kendine beliren bir zarfta Birisi sizin beyninizi okuSadık Yemni okuyarak beslenirsiniz. Türk edebiyatıno gün, bir hafta ya da en fazla iki üç hafta yor ve düşündüklerinizi da örneği çok olmayan korku ve bilimboyunca yaş, cinsiyet ve zihin kalibrenize yüzünüze vuruyormuş gibi. Duvar kâğıkurgu türündeki romanlarıyla tanıdığıyaptığı eleştiriyle masa başından kalkıp uygun olarak kasaplık, terzilik, hamallık, dındaki şekilleri birer surete benzetip, mız Sadık Yemni’nin Hayal Tozu Gölgegüneşe bakma gerekliliğini hissettirdiğini çiftçilik, öğrencilik, laborantlık, aylaklık kendi dünyamda at koşturduğum günleri cisi adlı öykü kitabı dokuz tabletlik Ö visöyleyebilirim. ya da küresel dünyanın cumhurbaşkanlıçoktan unutmuşken, ‘Akaşanlar’, duvartamini içeriyor. Sonra da kendi yazma seBorges, ‘Tlön, Uqbar, Orbıs Tertıus’ ğını yapacaksınız. Bir anda eski işinizin lardan yola çıkıp kendi hayal dünyamı rüvenini kısaca anlattığı bir yazıyla eserihikâyesine arkadaşı Bioy Casares’le gecebelleğinizdeki kayıtları gevşeyecek ve yekurduğum, kendi kendime korku yarattıni sonlandırıyor. Ruh Vestiyeri, Bakış nin geç saatlerinde aynanın ürkünç bir ni işinize uyarlanacaksınız. Süpermarketğım günleri hatırlattı bana. Topladığı neRessamı, Bekleme Odası, Sokaklar Beyanı olduğuna dair yaptıkları sohbeti anler yerini mahalle bakkallarına, bakkallar feslerle yaşlanmadan yüzyılı aşkın bir öm latarak başlar. Casares’in, Uqbarlı bir kanim Yeniden, Akaşanlar, Dünya Hrönir rü yaşayan Nefesçil’in hikâyesiyle ‘acaba Cumhuriyeti, K2RİK ve Gece, Yak ve firin insanın sayısını çoğalttığı için aynala da şahsi üretime bırakacaklar. Giyecekler, makamlar, para ve tahviller gibi yiyefarklı yüzyıllarda, hep aynı yaşta olsaydım rı ve çiftleşmeyi tiksinç saydığını söyleGit, Nefesçil… bunlar Sadık Yemni’nin nasıl olurdu’ diye aklımdan zaman zaman mesi üzerine Borges, bu sözlerin kaynağı cekler de hrönirleşecekler. Mahalle bakhikâyelerinin isimleri. Hikâyelerin isimlekalları birer birer ortadan kalktığında tageçmiş bir düşü tekrar düşürdü aklıma. rinden de anlaşılacağı üzere, yazarın nı sorar. Arkadaşının gösterdiği kaynakta rım üretimi kendini epey sınırlamak zoİnsanların ‘çevrimiçi ve çevrimdışı’ ola“evet, işte bunu Sadık Yemni yazmıştır” böyle bir bilgi yoktur. Uqbar’ın neresi olrunda kalacak, ama tamamen sonlanmarak adlandırıldığı bir devrin tuhaf durudiyebileceğimiz bir dili, bu dili ören kenduğu fikri Borges’in merakını cezb eder yacak. Pırasa ekip pancar biçmek, panmunu tuhaf olaylarla anlattığı ‘Sokaklar di üretimi kelimeleri ve en önemlisi hayal ve araştırmaya koyulur. Hikâye, Berkecarları eve götürürken bazılarının patlıcaBenim Yeniden’ ve ‘K2RİK ve Gece’ kurmayı unutan biz büyüklerin sığınabileyci idealizmin üzerine kuruludur. Dünna dönüşmesine alışılacak. Her gün belileceği sahibinden devren kiralık kocaman isimli hikâyelerinde de teknoloji çağına yada yalnızca ruhların ve bu ruhların ideren yeni bir maydanoz çeşidine ad vermekte direnenler çıkacak. Kapkalın defterlere yazdıkları adlar sayfalardan taşıp sokaklara dökülecekler. İnsanlar yeniden sebze meyve toplayıcı harflerle okunuşunu, sonra Arapça alfabeli günden bu yana, her zaman şöyle kapsamlı ve Ë Metin FINDIKÇI çağlarına geri dönecekler. metni, bunun ardından tercümesini verdim. dört dörtlük bir sözlüğe gerek duymuşumÇocuklar ve yaşlılar çıtır çıBöylece kullanıcıya seçme konforunu sağladur. Türkiye’de Arapçadan çeviri yapan çeözlük ne işe yarar, kimin ve kimletır taze ekmeği, peyniri, dovirmenin başvuracağı bir sözlük yok. Yeri gel mış oldum. Birçok çeviriyi karşılaştırdıktan rin işine yarar” diye sorarak başlamatesi bakkaldan almaksonra Diyanet İşleri Başkanlığı’nın “web sitemişken, Mevlüt Sarı’nın ArapçaTürkçe sözmak istedim bu yazıya. Sahi söztansa ağaç tepelerinden si”nde kullanıma sunduğu tercümenin en sağlüğünü anmadan geçmek olmaz. Evet, Salük gençliğimde ve hâlâ bana yatoplamayı yeğleyecekler. lıklı çeviri olduğunu görüp bu çeviriyi esas alrı’nın Türkçeye kazandırdığı bir sözlük var, radığı gibi, bugünün gençlerine de yarıyor Tüfekle, okla yayla yapılan dım.” Bu alıntıyı olduğu gibi aldıktan sonra, ama hiç yeterli değildir. Okuyucuyu ve yazarı mu, onlarda da aynı vazgeçilmez işlevi görüavcılık bitecek. Geyiğin aklıma şu soru takıldı. Kuranıkerim’den önce yanıltan birçok dini terim bulunmaktadır. yor mu ve hayatlarında olmazsa olmaz mı? zihni de hrönir tuttuğunArapça yazı yok muydu? Cahiliye şiiri acaba Yanlış anlaşılmasın tabi ki Kuranıkerim’in Umarım öyledir, çünkü öyle olması gerekiyor. dan avcıya kaya parçası gibi hangi dille yazılıyordu? Bu alıntıdan anlaşıldısunduğu kaynaklardan yararlansın. Ancak, Ben ilkokuldan beri, sözlüklerle hep haşır negörünecek. Son tüfek de ğı üzere, bu sözlük bildiğimiz anlamda çağdaş Mevlüt Sarı dini terim ve söylevlerden öyle şir olmuşumdur. Vazgeçemediğim ve de asla değişip başka bir şeye döArapçadan derlenen bir sözlük değil. Ama, çok yararlanmış ki, asıl sözcüklerin anlamı ihmal edemediğim okuma yazma işimin bir nüşene kadar avcılar geyik sözcük kökeni olarak çok önemli bir sözlükyok olmuş, yüzeyselleşmiş. Koca denizde yüzparçasıdırlar. Zengin dünyaları hep beni büsanıp kayalara, kuş sanıp tür denebilir. Zaten Mehmet Kanar’ın hâkim mesi gereken sözcüklerin özü, bulanık suda yülemiştir. Anlamlarını biliyorum sandığım ağaç dallarında yetişen muz olduğu asıl dil Farsçadır. Bu durumda böyle sözcüklerin, o sözcüklerin başkaca anlam veya birer sazlık gibi duruyor. kokulu karpuzlara ateş bir sözlüğü Türkçeye sunduğu için emeğine Kanar’ı ilk Sadık Hidayet çevirisinden tanıanlamlar barındırdığını hep karşıma çıkarmışedip duracaklar…” saygı duyup, teşekkür edilmesi gerek. Umarın dım. Sadık Hidayet’in, Kanar tarafından çevlardır; beni yanılttıkları gibi zenginleştirmişSadık Yemni, romanlamodern sözcüklerden oluşan ArapçaTürkçe rilen bütün kitaplarını okudum. Son derece lerdir de. Hatta “O büyük sözlüklerde ikimizi rıyla yarattığı o dünyayı öysözlük için birilerinin –zaman ve kapsam açıtitiz ve pürüzsüz çalışmalardı. Dile kolay tam dolaşabilirsin” diye bir dize yazmışım “Gaykülerine de yansıtmış. Bizsından desteğini alarak hazırlar ve Türkitamına yirmi beş yıldır bir dille uğraşmak, ya” adlı şiirimde. Kısacası bende sözlüklerin lere hayalin hâlâ sığınılabiFarsçaTürkçe veya TürkçeFarsça gibi büyük ye’deki bu boşluğu kapatır. önemi büyüktür. lecek sağlam bir liman olMehmet Kanar’ın büyük emek harcayıp haemek isteyen sözlükler hazırlamak kolay deSözlükler özellikle çevirmenlerin eli ayağı, duğunu Hayal Tozu Gölgezırlamış olduğu bu ğil. gözü kulağıdırlar. Çeviri yaparken asla ve asla cisi ile bir kez daha hatırlatgüzel ve gerekli sözlüGeçenlerde, Say Yayınları, Prof. Dr. Mehsözlüksüz olmaz, olamaz. Karşı dili her ne mış. Ö vitamini eksikliğini ğü, sadece Arapça dimet Kanar’ın “ArapçaTürkçe” sözlüğünü yadenli iyi biliyorsan da, karşı dilden çevireceyaşayan bünyeler için doliyle ilgilenen değil, yımladı. Epey kapsamlı sayılabilecek bir çalışğin şiir veya metni ne denli iyi anlamış olsan zunda faydalar sunan yazar, Arap harfinin bedema olmuş. İlk gördüğümde beni Sadık Hidada; yine de sözlüğe, sözlüğün büyülü zenginliinsana her şeyin başı hayalnini bilen herkesin yet çevirisinde olduğu gibi heyecanlandırdı, ğine baş vurmadan edemezsin. Çünkü sözlük: dir dedirten eseriyle, roedinmesi gereken bir sevindirdi. Mehmet Kanar sözlüğün önsözünKapısı kapalı bir sözcüğün odasını açarken manlarının yanı sıra öykülesözlüktür. ? de şu önemli noktaya değiniyor, “Klasik bütün nesneleriyle görünen dünyasıdır, adı ve rinin devamını da beklettiArapçanın birinci derecede önemli yazılı kaysoyadıdır. Dolayısıyla bir sözcüğün en doğru recek gibi görünüyor.? ArapçaTürkçe nağı Kuranıkerim olduğundan, Kuranıkerim’i adını ve tanımını bulup metne veya şiire yelSözlük/ Mehmet Katarayarak bir şahitler (örnek cümleler) sözlüleştirince o şiir veya metin anlam ve açıklık Hayal Tozu Gölgecisi/ nar/ Say Yayınları, ğü hazırladım. Örnek olarak aldığım âyetlerin adına daha gerçekçi bir kimlik kazanıyor. Sadık Yemni/ Everest Ya2009/ 1888 s.. veya sürelerin Arapça metninin önce Türkçe Arapçadan Türkçeye ilk çeviri yaptığım yınları/ 126 s. Ë Yasemin ÇEKER Ç Hayal Tozu Gölgecisi ArapçaTürkçe Sözlük “S SAYFA 18 CUMHURİYET KİTAP SAYI 998