Katalog

Okuduğum Kitaplar METİN CELÂL Paris Kitap Fuarı’nda Türk edebiyatını aramak 2 008’de Frankfurt Kitap Fuarı’nda Onur Konuğu olarak Türk edebiyatının dünyaya tanıtımı açısından önemli bir yatırım yapıldı. Türkiye’den 280 yazar ve 100 yayınevi fuarda konuk oldu. 200 edebi etkinlik, 40 kültürel etkinlik (sergiler ve sanatsal programlar), 150 toplantı ile yazarlarımız, kitaplarımız tanıtıldı. Harcanan paranın 7 Milyon Avro olduğu söyleniyor... “Frankfurt’tan geriye ne kalacak?” sorumuzun tek cevabı, “Türkçeden yabancı dillere çevrilmiş kitaplar”dı. Kitaplarımızın çevrilmesi, yabancı dillerde yayımlanması bir yıllık çabayla olacak bir şey değil. Uzun süreli, inatçı ve kararlı bir çalışmayı gerektiriyor. Dünya yayıncılarının dikkatini Frankfurt’ta yazarlarımıza kitaplarımıza bir nebze çektik ama iyi ve kalıcı verim alabilmek için bu çabayı sürdürmek gerekiyor. Geleceğe yönelik çıkarımlar yapmak, projeler üretmek, Frankfurt’tan sonra ne kadar yol almışız bir bakmakta fayda var. Bunun da ölçüleceği yerler uluslararası kitap fuarları… 2009 2010 yıllarında Türkiye bu kez de Fransa’da görücüye çıkıyor. Tüm Fransa’da gerçekleştirilecek Türkiye Mevsimi projesi kapsamında birçok kültürel etkinlik yapılacak. Bu etkinliklerin içinde edebiyat da doğal olarak önemli yer tutuyor. Türkiye Mevsimi’nin en önemli etkinliklerden biri olarak 2010’da Paris Kitap Fuarı “Salon Du Livre”e Konuk Ülke olarak katılmak öngörülüyor. Bu, Fransız okurunun dikkatini Türk Edebiyatı’na, yazarlarına çekmek için önemli bir adım. Bu anlamda, Türkiye’nin 2009’da “Salon Du Livre”de yapacağı ön tanıtım çok önemliydi. Çünkü bu yıl yapılacak anlaşmalar 2010’da yazarlarımızın kitaplarının Fransız yayınevlerinin yayın programlarında yer almasını sağlayacak. SALON du LİVRE 09 Paris Kitap Fuarı, bizim kitap fuarlarımıza benzer yapıda. Okura yönelik, kitap satışı yapılan, okurla yazarı buluşturmayı amaçlayan bir fuar. Bu amaçla bol bol söyleşiler, imza günleri yapılıyor. Alan olarak da, sanıyorum İstanbul Kitap Fuarı’ndan daha küçük. Devasa ama tek bir salonda yapılıyor. 13 18 Mart tarihleri arasında gerçekleştirilen fuarda Fransız yayıncılar 500 standda kitaplarını satışa sunarken 2000 yazar da fuar boyunca imza günlerine katıldı. 34 salonda ve SAYFA 12 2009 Paris Kitap Fuarı’nda Türkiye Stantı. bazı büyük standlarda sürekli söyleşiler yapıldı. Okurlara %20 civarında indirimlerle kitap satıldı. Paris Kitap Fuarı, profesyonel bir kimlik de taşıyor ve küçük çapta da olsa uluslararası nitelikte. Fuarın bir günü kitapçılar, kütüphaneciler ve yayıncıları için ayrılmış. 16 Mart Pazartesi günü sadece profesyoneller fuara girebildi ve onlara yönelik etkinlikler gerçekleştirildi. Profesyonel katılım dikkati çekiciydi. Bu ziyaretçilerin çoğunun kitapçılar ve kütüphaneciler olduğunu gördük. Yayınevleri toptan satış bağlantıları, yeni kitaplarının tanıtımı gibi faaliyetler yaptılar. Fuarın uluslararası yanına gelince; çoğunluğu Fransızca konuşan ülkeler olmak üzere ve daha çok ulusal düzeyde katılımla bir temsil söz konusu. Kanada, Almanya, Cezayir, İsviçre, Ermenistan, Lübnan, Romanya, Belçika, Brezilya, İran, İsrail, Sırbistan aklımızda kalan ülkelerdi. Paris Kitap Fuarı’nın ayrıca her yıl bir onur konuğu oluyor. Bu yılki konuk Meksika’ydı. Meksika’dan kırk yazar fuar süresince okurlarla toplantılarda, imza günlerinde buluştu. 1000 m2’lik bir alanda yer alan Meksika standı, fuarın okura yönelik olduğu göz önüne alındığından olsa gerek esas olarak bir şırdık, sevindik ve tabii burulduk. Bakanlık geçen yılki standı kurmuştu. Daha çok TEDA’nın tanıtımına ve TEDA desteğiyle yayınlanmış kitapların sergilenmesine ağırlık verilmişti. 2008’deki katılımdan çıkartılan dersler ise hiç göz önüne alınmamıştı. Bir tanıtım çalışmasının gerektirdiği temel işler bile yapılmamıştı. Örneğin, Türkiye Yayıncılar Birliği’nin Paris’le ilgili bakanlığa sunduğu raporda söz konusu edilen Fransızların, İngilizce broşürlere ve yayınlara karşı ilgisiz hatta tepkili olduğu bilgisine itibar edilmemiş, okurlara dağıtmak için geçen yıl Frankfurt’tan kalan İngilizce broşürler getirilmişti. Oysa 2010’da bu fuarda konuk ülke olmaya aday olduğumuz da dikkate alınarak Fransızca broşürler hazırlanıp dağıtılabilir, stantta Türk yazarlarının Fransızcada yayımlanmış eserleri ve yine Fransızcada yayımlanmış Türkiye ile ilgili kitaplar sergilenebilir, hatta Paris’teki bir kitapçı ile anlaşma yapılarak kitap satışı da gerçekleştirilebilirdi. TEDA’nın tanıtımı için Fransız yayıncılara yönelik bakanlık görevlilerince yapılan özel bir çalışma da göremedik. Fuarda söyleşi ve imza yapan 2000 yazar arasında da tek bir Türk yazar yoktu. Oysa küçük bir çalışma ile bunları sağlamak mümkündü. Doğrusu, Türk yayıncıların %90’ının üye olduğu İstanbul Ticaret Odası’nın üyelerini bu fuara katmak için çalışma yapmak yerine kendini tanıtan bir stant açmasını anlayamadım. İstanbul Belediyesi Kültür AŞ’ninki ise uygulamalı ebru sanatı gösterisi ile en çok ilgi gören Türk standıydı. Kültür AŞ, Fransızca bir İstanbul Rehberi ve çocuklar için Fransızca Nasrettin Hoca kitapçığı dağıttı. Fransa’da Türkiye Mevsimi’ni tanıtıcı bir özel stant bekliyorduk, yoktu. Türk stantlarında da bu konuda küçük bir broşüre bile rastlamadık. FRANSIZCADA YAZARLARIMIZ Türk yazarlarının haklarını yurtdışında satan ajanslardan sadece Kalem Ajans vardı. Kalem Ajans, hem kendi bünyesindeki yazarları tanıttı, anlaşmalar yaptı, hem de profesyonel günde fuarın organizatörlerinden BİEF’le birlikte Türk edebiyatını tanıtan bir söyleşi gerçekleştirdi. Fransız yayıncıların stanttlarında gözlerimiz Türk yazarlarının kitaplarını aradı. Sadece Actes Sud’ün stantında yazarlarımızın kitaplarını görebildik. Kalem Ajans’tan Nermin Mollaoğlu’nun verdiği bilgiye göre Fransızcada 2008’de Orhan Veli, Sait Faik, Ahmet Hamdi Tanpınar, Sema Kaygusuz, Elif Şafak, Ayşe Kulin, Enis Batur ve Mehmet Murat Somer’in kitapları yayımlanmış. 2009 programlarında Orhan Pamuk hariç Türk yazarları yokmuş. 2010’da ise Nâzım Hikmet, Yaşar Kemal, Mine Kırıkkanat, Oya Baydar, Elif Şafak, Mario Levi ve Ayfer Tunç’un kitapları yayımlanacakmış. Paris Kitap Fuarı izlenimlerimiz Frankfurt’ta atılan adımın boşa gideceği endişesini doğuruyor. 2226 Nisan’da Cenevre Kitap Fuarı’nda Türkiye’nin Konuk Ülke olacağının gazetelerde yazmasına rağmen yayıncı ve yazar örgütleri ile işbirliği yapılmaması bir yana, bilgi bile paylaşılmaması Bakan Ertuğrul Günay’ın, sektörle birlikte hareket etme anlayışını terk ettiğini düşündürüyor. Türkiye’nin sadece bakanlıkça temsil edilmesinin doğru olmadığının kanıtı Paris’teki halimizdir. Paris’i görünce Cenevre için endişelenmemek ve tabii Türk edebiyatının iyi başlayan dışa açılımının başlamadan biteceğini düşünmemek elde değil. Yol yakınken Bakan Günay’ın bu yanlıştan vazgeçmesini ve sektörle birlikte çalışma anlayışına dönmesini öneriyorum.? CUMHURİYET KİTAP SAYI 998 Fransız yayınevi olan ve Türk yazarların kitaplarına da yer veren Actes Sud Stantı. toplantı alanı ve çok büyük bir kitap satış bölümünden oluşuyordu. Küçük bir kitap sergisi de vardı. Kitap satış bölümünün büyüklüğü Meksikalı yazarların ne kadar çok Fransızcaya çevrildiğinin de somut bir deliliydi. Fuar nedeniyle de on beş yayınevi Meksikalı yazarlardan otuz yeni kitap yayımlamışlar. TÜRKİYE’NİN KATILIMI Paris Kitap Fuarı’nda Türkiye dört ayrı standda temsil edildi; Kültür ve Turizm Bakanlığı, İstanbul Ticaret Odası, İstanbul Büyük Şehir Belediyesi Kültür AŞ ve Mega Print matbaası. Paris Kitap Fuarı’na Türkiye’nin katılacağını yayıncılar olarak önceden bilmiyorduk. Bakanlık yetkilileri ile uluslararası kitap fuarlarıyla ilgili yapılan toplantıda da Paris’ten söz edilmemişti. Frankfurt Konuk Ülke logosunu ve TEDA (Türk Edebiyatının Dışa Açılımı) amblemini uzaktan görünce doğrusu şa 2009 Paris Kitap Fuarı onur konuğu olan Meksika stantından görünüş.