Katalog

OKURLARA Pervasız Pertavsız ENİS BATUR 1000. sayı için tüm yazarlarımıza, yayıncılarımıza okurlarımıza ve dergimiz yazarlarına sonsuz teşekkür... 1000. sayımız TÜYAP 14. İzmir Kitap Fuarı’na rastladı. Kitapla ne kadar içli dışlı olduğumuzun kanıtı gibi bu rastlantı. Bu sayımız her yıl olduğu gibi yine İzmirli yazar ya da yayınevlerine ayrılmış durumda. Namık Kuyumcu ve Tufan Erbarıştıran’la kitapları üzerine söyleşilerin yanı sıra İzmir Kitap Fuarı’nın etkinlikleri ve katılımcı yayınevleri de yer alıyor sayfalarımızda. Erol Manisalı’nın 5 ciltlik ‘Hayatım Avrupa’ dizisi; ‘Ortak Pazar’dan Avrupa’ya’, ‘Askeri Darbeden Sivil Darbeye’, ‘Türkiye’nin Askersiz İşgali: Gümrük Birliği’, ‘Avrupa’nın Askerle Kavgası’ ve ‘Avrupa’yla Derin Bağlar’ başlıklarını taşıyor dizide TürkiyeAvrupa (AB) ilişkilerinin yakın tarihini büyüteç altına alıyor Manisalı. Manisalı ile Gamze Akdemir konuştu. Yirminci yüzyıl roman sanatının öncülerinden olan Henry James, on dokuzuncu yüzyıl roman yazarlarından farklı olarak, “kişilerin dış dünyada edindikleri deneyimlerden oluşan ‘toplumsal’ yaşantı değil, olayların kişilerin iç dünyasında uyandırdıkları yankı ve etkilerden oluşan ‘bireysel’ yaşantı”yı önemsemekle bugün dünyaya damgasını vuran birçok yazara da örnek oldu. Ünal Aytür, James’in romanları ve yazarlık anlayışı üzerine derinlikli bir inceleme hazırlamış. Kitabı Aysel Sağır değerlendirdi. Bol kitaplı günler... eposta: turhangunay@cumhuriyet.com.tr cumkitap@cumhuriyet.com.tr Kitabı dikkatle ama kuşbakışı katetmek Sylviane Agacinski ylviane Agacinski’nin Drame des Sexes’inin, İbsen ve Strindberg’le ilgili ilk iki bölümünü dikkatle ama kuşbakışı katettikten sonra, Bergman’la ilgili üçüncü bölümünü okudum. Sımsıkı çalışma: İbsen ve Strindberg’den kaç oyunun, Bergman’dan kaç filmin ve kitabın etrafında döndüğü düşünülürse, derin bir kazıdan harekete geçerek yorumunu geliştiriyor Agacinski: ErkekKadın arası kurulan gerginlik hatlarına, bir de, ayrı ayrı, Erkek ve Kadın figürlerine, bağımsız ve bağdaşık düğümleriyle bakış. Her dilin edebiyatında, her ülkenin sanatında geniş yer açmış bir izlekler bütününden söz ediyoruz şüphesiz; gene de, İskandinav Şeytan Üçgeni gibisi yoktur: İbsen yolu açmış, Strindberg genişletmiş, Bergman ilerletmiş soruşturmayı, biribirilerine sıkı sıkıya kenetliliklerini gösteriyor Agacinski. “Huzur”dan eser kalmamış bir dünya. Ana kelimeyi Strindberg’e borçluyuz: İnferno. Üçü de, düpedüz savaş muhabirleri. İbsen belki o kadar değil, öteki ikisi ayrıca silahlılar, savaşlarından ağır yaralı çıkmışlar, arkaları ilişki cesetleriyle dolu yaşayıp ölmüşler. Üstelik “çift”in, evliliğin, çocuk sahibi olmanın kutsandığı toplumların ortasında. Üç eril perspektif elbet, ama Kadın’ın dünyasının, onlar el atasıya neredeyse hepten kapalı kalmış, bırakılmış bir dünyanın ışık alması S na katkıları ölçülmez. Agacinski, hiçbir feminist takınağa teslim olmadan haklarını veriyor. Suçlu iskemlesine oturtmak sığ ve sıradan bir tutum olurdu, tanık iskemlesinde bırakmak akıllı, dengeli, doğurgan bir sonuç getirmiş. Bir köprü kurmasını beklerdim Agacinski’nin: İlk kitabının merkezindeki Kierkegaard’a böylelikle, Şeytan Dörtgeni gerçekleşebilirdi. Mutlak bekârlık sorunu, Regina “dava”sı kilit önem taşır Danimarkalıda, malum; üstüne üstlük, “kötü bir evliliktense, doğru düzgün asılmayı yeğlerim” şiarını kapısına kazmış biridir dostum Sören! Yaşamöyküsel tortuların payı ne kadardır, Agacinski’de? Neredeyse ayıp kapsamına giren bir merakla soruyorum soruyu. Gerçekten de günâhların birincisi, en terbiyesizi Merak oturup artık yazmalıyım bunu, nicedir hazırlanmışken. Temel sorun, yazı adamı için, hep aynı: Ama nasıl? II “Dikkatle ama kuşbakışı katetmek”: Burada, bir okuma biçiminden mi sözediliyor? Söyleyeceklerimin, okuma edimi üzerinde/etrafında yazmış olduğum onca denemenin peşine takılmasını dilerim. Hipokrates’in mahut cümlesi hakkında sayfalar dolusu yorum metni okudum, sayfalar dolusu yazdım, kendi dilimdeki ülküsel –bana göre karşılığına oturtmak için o özdeyişin her birimini tek tek tartarak değişkenleri aradım, sıralamayı değiştirdim, çeşitlemeler kurdum. Öyle başka cümleler, sayfalar, metinler oldu okuryazarlık yaşantımda, kırk yıl boyunca. Karşı kefede, konup geçtiğim sayısız sayfa yer alır. Benim gibi pek çok okurun okuma serüvenleri şu iki uç ara sında gerçekleşmiştir. Bir metni “dikkatle ama kuşbakışı katetmek”, ondaki nektarın niteliğini ve boyutlarını kavrama çabası vermektir. Soldan sağa ve yukarıdan aşağıya okumakla elbet bir tutulamayacak bir tanışma biçimi, bir çerçeveyi görme denemesi olarak görülebilir bu ilişki. Her metin bu yoklama türüne karşılık vermeyebilir, karşılaştığınızda anlarsınız. Yoklamaya karşılık vermesi, ille de o metnin hafif, özüne kolay anlaşılır olması anlamına gelmez öte yandan. Bir de, metnin karşısına geçenin maymun mu, havari mi olduğu konusu önemlidir. Drame des Sexes’in ilk iki bölümünün sayfalarını karıştırmakla yetinmedim, onlarla göz göze geldim. Bu ilişki kurma adımı, üçüncü bölümü ilk ikisini okumaksızın okuyabileceğimi gösterdi. Şüphesiz, kimi çapraz göndermeleri ıskalamış oldum böylece, bir sürekliliği kırık düzende ele almanın yol açtığı başka, yan arızalar da oluşmuştur herhalde. Göze aldım. Etik bir sorun doğmuyor mu, okur konumumda, Agacinski’nin kitabına karşı? Neden doğsun: Kitabı okuduğumu ileri sürmüyorum ki. Üçüncü bölümünü okudum bir tek. Ama, o bölümü okuyabilmek, daha doğrusu okuyup okuyamayacağımı görmek için ilk iki bölümü “dikkatle ve kuşbakışı katetmem” kaçınılmaz göründü bana öyle yaptım. Kütüphanemde, bir dolu, baştan uca “dikkatle ve kuşbakışı katettiğim” kitap var. Onları henüz okumadım. Kimse, onlardan hiçbir biçimde yararlanmadığımı söyleyemez. Kütüphanemi gördüklerinde, içlerinden “acaba bütün bu kitapları okudu mu?” sorusunu yöneltenlere ithaf olunur. Soruyu suratıma soranlara verdiğim yanıt biliniyor: “Bunlar, okuduklarımın bir kısmı.”? TURHAN GÜNAY H. İbsen İngmar Bergman August Strindberg İmtiyaz Sahibi: Cumhuriyet Vakfı adına İlhan Selçuk?Genel Yayın Yönetmeni: İbrahim Yıldız?Yayın Yönetmeni: Turhan Günay? Sorumlu Müdür: Miyase İlknur?Görsel Yönetmen: Dilek Akıskalı?Yayımlayan: Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.Ş.?İdare Merkezi: Prof. Nurettin Mazhar Öktel Sok. No: 2, 34381 Şişli İstanbul, Tel: 0 (212) 343 72 74 (20 hat) Faks: 0(212) 343 72 64?Baskı: DPC Doğan Medya Tesisleri, Hoşdere Yolu, 34850 Esenyurt İSTANBUL.?Cumhuriyet Reklam: Genel Müdür: Özlem Ayden/ Reklam Müdürü: Eylem Çevik?Tel: 0 (212) 25198 74750 (212) 343 72 74?Yerel süreli yayın?Cumhuriyet gazetesinin ücretsiz ekidir. CUMHURİYET KİTAP SAYI 1000 SAYFA 3