Katalog

SİHİRLİ DEĞNEK Konuk Sihirli Değnek Ë Zarife TARAKÇI Manolito Elvira Lindo, Can Çocuk Yayınları, Türkçeleştiren Pınar Savaş (1014 yaş) Nilay YILMAZ n sıkıntılı zamanlarımda çocuk kitaplarına sığınırım.. Basit anlatımından mıdır yoksa barındırdığı saflığından mıdır bilmiyorum, beni dinlendirir... Şu sıralar yine çocuk kitaplarının gölgesindeyim ve nefes alıyorum... Çocuk kitabını, büyük gözüyle ve büyük dünyasında okumak ayrı bir heyecan... Kitabı bir ilkokul öğrencisine okutsam benim kadar eğlenmeyecektir belki... Kitabın adı “Benim adım Manolito”. Manolito 8 yaşında bir çocuk... Bardak altı gözlükleri olan, başarısız, kardeş kıskançlığı yaşayan, ama bunu reddeden, arkadaş grubunda sürekli ezilen, sonra ezildiği için evde annesi tarafından pataklanan, sürekli hastalığından şikâyet edip, takma dişlerini çıkardığında kâbus gibi olan dedesiyle aynı odayı paylaşan, dörtgöz lakabıyla anılan bir zavallı Manolito.... Manolito kendi hayatını kaleme alıyor ve çevresini, dünya barışını, öğretmenleri, arkadaşlıklarını sorguluyor ve okuyucu olarak sen payına düşeni alıyorsun. Manolito sürekli okuyucuya sesleniyor: “Sen bu konuda ne düşünüyorsun bilmiyorum ama bence ….” diye devam ediyor. O sırada Manolito ile aynı fikirde olmasanız bile biraz sonra onun yaşadıklarını okudukça “Evet galiba Monalita haklı” diyorsunuz. Kitap Elvira Lindo’nun. Can Yayınları’ndan çıkmış. Manolito’nun maceraları altı seriden oluşuyor her bir kitapta Manolito’nun bir serüveni var. “Benim adım Manolito” bu serinin ilk kitabı. Bu kitapta Manolito seride bahsedeceği tüm kahramanları özellikleri ile tanıtıyor. Çevresindeki tüm büyüklere kendince dersler veAşı Senden Korksun Ejderha Ejo Niyal Akmanalp, Resimleyen Huban Korman, Şiirçocuk Yayınları, 2007, 16 sayfa (5+ yaş) E Benim adım… riyor. Peki bu serüvenlerde biz büyükleri bekleyen öğütler neler? Her şeyden önce Manolito yediği patakları anlatırken: “bir de beni dinlese…’’ diye olayları aktarıyor. O an sanki karşınızda bir çocuk var size bir şey anlatmaya çalışıyor siz sürekli erteliyorsunuz ve çocuk dikkat çekme amaçlı bir eylem gerçekleştirdiğinde hemen kendi kanunlarınızı uyguluyorsunuz… Çocuk arkasını dönüp yavaş yavaş yürüyor ve “Azıcık beni bir dinlese” diyor. Bizi anlatıyor. Biz büyükleri… Manolito yaşıtlarına büyükleri şikâyet ediyor ve büyüklerin seviyesine inmeden. Bizi bizim değişen ruh hallerimize göre şekillenen kurallarımızı çok ince bir şekilde alaya alıyor. Bunu yaparken bu sıraladığımız özellikleri olmayan büyükleri ayırıyor... Yani dedesini. Dedesini dünyadaki herkesten çok seviyor. Dedesi ile ilgili anıları çok eğlenceli çünkü. Dedesi ile aynı odayı paylaşıyor ve dedesinin onu dinlemesini onu değerlendirmesini ve ailesinin ertelediği birçok durumda dedesinin kendisinden tarafa olmasını sürekli dile getiriyor. Dinlemenin önemini anlatan meşhur çocuk kahramanımız Momo’yu Manolito ile tanıştırmanın bir yolu var mı acaba? Büyümemek için direnen bir büyük olarak kitabı okuduğunuzda üzerinize düşen dersinizi alıyorsunuz, günümüzün o yoğun dünyasından sıyrılıp başka bir dünyaya misafir oluyorsunuz. Yormadan, gülümseyerek bir günde kitabı bitiriyorsunuz. Sayfalarının azlığından değil, anlatımın akıcılığından. Anne, baba adayıysanız ya da iş alanınız çocuklarla beraberlik gerektiriyorsa, çocuk kitabınız elinizde olmalı. Hem kendi dinlenceniz için, hem de onlarla aynı dilde buluşup iletişimi kolaylaştırmanız için. Manolito serisi de diğer çocuk kitapları gibi bu görevini hakkıyla yerine getirecektir. ? yazmaya henüz gitmiyor. Belki çekiniyoruz, belki korkuyoruz, belki neyi nasıl yazacağımızı bilemiyoruz, belki de bilerek susmayı tercih ediyoruz. Oysa sadece sıcak savaş değil, savaşın, rekabetin, yarışmanın her türlüsü çocukların yaşamında. Yaşadığımız çağa göre gittikçe çeşitlenen korkular da... Okul öncesi dönemde çocuk henüz anadilini tam olarak öğrenmeden, dilin yapısını kavramadan ona birkaç yabancı dil öğretilsin istiyoruz. Bunun olması için çaba harcıyoruz, böylesi bir okul öncesi eğitim ortamıyla buluşturmak için çocukları zamanı gelmeden baş edemeyecekleri yaşam alanlarının içine sokuyoruz. Ya ni sorunu biz yetişkinler yaratıp sonra da onu çözmeye çalışıyoruz ya da sorun yokmuş gibi davranıp çocuğu sorunlarıyla baş başa bırakıyoruz... Bu nedenle sorun odaklı kitaplar, yetişkinlerin kararlarının çocukların ve gençlerin yaşamlarında ne gibi sorunlara yol açabileceğini yetişkinlere göstermesi açısından da önemli... Korkuların derinleşmeden, konuşarak çözülmesi, çocuğun ve gencin onun gibi düşünen ve onun gibi korkuları, sorunları olan birileriyle tanışması ona pek çok açılım sağlayacaktır. Buna ek olarak, sorun odaklı kitapların yetişkinlere de açılım sağlaması yani sorunlara nasıl yaklaşılacağını, çocuklarla ve gençlerle nasıl iletişim kurulacağını örneklemesi de dikkate değer... Ejderha Ejo dizisi de sorunlardan yola çıkarak hazırlanmış. Ejo, okul öncesi dönem çocuklarının arkadaşlarından biri. Ejo, meraklı bir ejderha, biraz da yaramaz. İçi içine sığmıyor. Ejderha olduğu için çok mutlu. Ejo, kocaman bir ejderha ama elbette onun da korkuları var. Bir ejderha neden korkar dersiniz?.. “Aşı Senden Korksun Ejderha Ejo” adlı kitapta Ejo aşı olmaktan çok korkuyor. Ama aşı olması gerekiyor. Annesiyle birlikte doktora gitme günü yaklaştıkça aşı korkusu da büyüyor. Ama doktorun ona yaklaşımı ile Ejderha Ejo bu korkusunu yenmeyi başarıyor. Ejo, dizinin diğer öykülerinde de pek çok sorunla karşılaşıyor, yeni şeyler öğreniyor, büyüyor... Okul öncesi dönem çocukları Ejo’yla iyi anlaşacağa benziyor... Şiirçocuk Yayınları’nda çocukların Ejo’dan başka arkadaşları da var. Gökyüzü Hikâyeleri (Güneş ve Ay; Ağlayan Bulut; Yaramaz Rüzgâr, Kar Taneleri; Yağmur Damlası); Meyveleri Tanıyalım; Sebzeleri Tanıyalım; Trafik Kuralları vb. Şiirçocuk Yayınları’nın diğer kitapları için Bkz: www.siircocuk.com. Kayıp Çocuk Odası Jennifer Moore Mallinos, Redhouse Kidz, 2008, 31 sayfa Resimleyen Marta Fabrega, Türkçeleştiren Emine Deliorman (4+ yaş) ocuklar anne babalarını kalabalıkta kaybedince çok korkarlar. Anne babalar da... “Kayıp Çocuk Odası” lunaparkta kaybolan bir kızın öyküsünü anlatıyor. Öykü, halka açık kalabalık alanlarda kaybolunca neler yapmak gerektiğini küçük bir kızın kaybolma öyküsü üzerinden örnekliyor. Kitap, anne babalar için de yararlı bir kaynak. Kaybolunca buluşmak üzere bir buluşma noktası belirlemek, eğlenceli yöntemlerle çocuklara telefon numarası ezberletmek vb. ipuçları ile ebeveynlere de önerilerde bulunuyor. Dizinin diğer kitapları da okul öncesi dönem çocuklarının kaygıları üzerine yapılandırılmış. “Annemla Babam Arkadaş Olduklarını Unutunca”, “Hatırlıyorum” ve “Sır Versem Saklar Mısın?”. Kim bilir belki de sorun odaklı kitapların yazılmasını teşvik etmek için önümüzdeki yıllarda bazı yayınevleri düzenledikleri yarışmalarda bu alana da yer vermeyi düşünürler... Sorun odaklı kitapların her yaş dönemi için yayımlanması, şiddet, ölüm, ırkçılık, savaş, pornografi vb. sorunları yaşayan çocukların ve gençlerin öykülerinin de bir gün yazılması umuduyla... ? CUMHURİYET KİTAP SAYI 959 Ş iirçocuk Yayınları’nı okul öncesi eğitim setleri ve kitaplarıyla tanıyoruz. Ejo dizisi de Şiirçocuk Yayınları’nın öykü kitapları içinde yer alıyor. Dizi, beş kitaptan oluşuyor: Lütfen De Ejderha Ejo; Lütfen Gülümse Ejderha Ejo; Aşı Senden Korksun Ejderha Ejo; Bırak Dağınık Kalsın Ejderha Ejo ve Bu Yaratığı Seveceksin Ejderha Ejo. Dizinin ilk kitabı 1995 Eflatun Cem Güney Çocuk Kitabı yarışmasında başarı ödülü almış. Huban Korman’ın yaramaz çizimleriyle yaşam bulan Ejo çocuklarla iyi arkadaş olacağa benziyor... Sorun odaklı kitapların azlığından yakınıyoruz. Birkaç yayınevinin yayın programında bu tür kitapların yer almaya başlaması sevindirici. Erken çocukluk ve ergenlik yaşları arasındaki her dönemde bu tür kitaplara gereksinim çok. Dönemlerin kendine özgü sorunları ve bu sorunların yaşlara özgü çözüm yolları var. Oysa biz nedense kitaplarda sorunlardan söz etmeyi Ç sevmiyoruz. Belki de çocuklara sorunları yakıştıramıyoruz. Ama bu sorunlar gelişim dönemlerinin bir parçası. Çocuklar ve gençler karanlıktan korkmak gibi sorunların yanı sıra kaynakları hem bireysel hem de toplumsal olan sorunlarla da yüzleşiyor. Ama biz yetişkinler çocukların şiddet, ölüm, ırkçılık, savaş, pornografi gibi kavramlarla çoktan tanışmış olduklarını kabul edemiyor, hâlâ bu tür konuları kitaplarda ele almaktan çekiniyoruz. Çocuklara börtü böcek klişeleriyle ve sevgi, barış, kardeşlik sloganlarıyla dolu “masallar” yazıyoruz. Yüreklerimiz ve kalemlerimiz yaşamsal konuları eleştiren çocuk ve gençlik kitapları Nilay Yılmaz: İstanbul Bilgi Üniversitesi Eski Silahtarağa Elektrik Santralı. Silahtarağa Mah. Kâzım Karabekir Cad. No:1 Eyüp / İstanbul Tel: 0212236 78 42 / www.nilayyilmaz.com(sihirlidegnekcumhuriyet@gmail.com) SAYFA 30