Katalog

Emekli Büyükelçi Ayhan Kamel’in yeni kitabı ‘Gerçek Dost Pakistan’ Başı dertte bir kardeş: Pakistan Emekli Büyükelçi Ayhan Kamel’in ‘Gerçek Dost Pakistan’ adlı kitabı bildiğimizden farklı bir Pakistan sunuyor bizlere. Ë Gamze AKDEMİR üyükelçi Kamel, kitabın akışı içinde Pakistanlının Türk’e karşı herhangi bir karşılık ya da menfaat beklentisinden ari olarak duyduğu içten sevgi ve bağlılığın çeşitli örneklerini veriyor. Bu vesileyle, aynı zamanda kendi kurtarıcıları olarak gördükleri ve Pakistan’ın bağımsızlık hareketine ilham veren Ulu Önder Atatürk’ün 100. doğum yıldönümünün Pakistan’da da nasıl büyük bir coşku ile kutlandığını dile getirmekte ve asırlar öncesine giden bu içten sevgi ve bağlılığın nedenlerini araştırıyor. Büyükelçi Ayhan Kamel’in Pakistan’da görev yaptığı dönemde edindiği izlenimleriyle oluşturduğu kitabı bu nedenle de çok önemli. Üç bölümden oluşuyor “Gerçek Dost Pakistan”. Araştırmacı bir diplomat olarak Büyükelçi Kamel, Pakistan’ı anlamanın yollarından birinin İndus Vadisi Medeniyetini anlamaktan geçtiğini bilerek, kitabının ilk bölümüne bu medeniyeti ve merkezine çektiği kavimleri, ırkları anlatarak başlıyor bir kere. Bunu takiben Pakistan’ın kısa tarihçesini özetliyor Kamel. Sonrasında da ülkedeki bağımsızlık hareketini, bu harekette İslam ideolojisinin önemli yerini okuyoruz. Ülkenin sosyal yapısını ve iç dinamiklerini tahlil ediyoruz. Ve askerlerin yönetime sık sık yaptıkları müdahalelerin kaynağına iniyoruz. Birinci bölümün sonuna yaklaşırken sözün ana konusu, Pakistan’ın halen karşı karşıya bulunduğu sosyal ve politik ikilem, ülkenin geleceği ve Türkiye ile siyasi, ekonomik, kültürel ilişkileri oluyor. İkinci bölümde dış politika konuları ve üçüncü bölümde ise ülkenin kültürel ve doğa zenginliği işleniyor. özelliği ön plana çıkan Pakistan’ın bu dengede giderek artan ağırlığını ve büyük devletler ve özellikle ABD ile ilişkilerinde bu durumdan nasıl yararlanma yoluna gittiğini de.. İÇ VE DIŞ POLİTİK ARASINDA PARADOKS… Pakistan farklı etnik, dini ve sosyolojik özellikleri ve siyasi ideolojisi dolayısıyla nevi şahsına münhasır yapıya sahip bir ülke. Şimdilerde 170 milyona varan kalabalık nüfusu, ülkenin kıt kaynakları dikkate alındığında başlı başına büyük bir sorun. Siyasi yelpazede, radikal İslamdan ılımlı İslama ve nispeten liberal yaklaşımlara kadar çeşitli eğilimler mevcut. Bütün bu nedenlerle ülke oldukça sık sosyal çalkantılara tanık olmuş/oluyor. Bu yüzden, bağımsızlıktan beri geçen 60 yılın 35’inde askeri rejimle idare edilegelmiş… Sosyal çalkantılar ve beraberinde getirdiği askeri darbelerden muzdarip! Afganistan’da Taliban’ın ortaya çıkmasından beri iç durum daha da karışık. Zira radikal İslam gittikçe güç kazanıyor ve hükümet radikal İslamla başa çıkmakta zorlanıyor. Batılıların Taliban ve El Kaide kaynaklı terorizm ile mücadelede Pakistan’ın destek ve işbirliğine ihtiyaç duymasına karşılık, radikal İslam bu işbirliğine şiddetle karşı çıkıyor ve bunu sabote etmek üzere ülkede karışıklıklar çıkarıyor. Bu durum da hükümeti dış politikada ve özellikle ABD ile ilişkilerinde zora sokuyor. Özetle, Pakistan’ın son zamanlarda bölgesel güç olarak dış politikada kazandığı ağırlık iç politik sorunlar yüzünden zafiyete uğruyor ve bir paradoks oluşturuyor. MEDENİYETLER VADİSİ Kitabın üçüncü ve son bölümünde ise, bu coğrafyanın tarihi perspektifine geniş açıdan bir bakış sunuyor okurlara Ayhan Kamel. Bir zamanlar Mezopotamya medeniyeti ile son derece çağdaş, ileri İndus Vadisi medeniyetinin kozmopolit mirasını barındıran bu toprakların kökenini anlamaya sevk ediyor. İstilaların sonucunda Hint, Arap, Fars, Türk ve Yunan medeniyetlerinin kültürel izlerini sürüyor. Ve Kâfirler’i unutmuyor! Himalayaların derin vadileri, büyüleyici doğal hazineleri ve o izole, o ücra köşede yaşamlarını sürdüren Kâfirler merhaba diyor satırlarda. “Gerçek Dost Pakistan” kitabında her şeyden biraz bulmak mümkün. Politika, tarih, kültür, doğa, insan hepsi bir potada en yalın halleriyle devinmekte satırlar arasında. Sonrasını kitaptan okumalı. Ayhan Kamel, “Gerçek Dost Pakistan”da gerçekleri anlatıyor. Bildiğinizi sanıp da aslında bilmediklerinizi öğrenmek istemez misiniz? ? gamzeakdemir@cumhuriyet.com.tr Gerçek Dost Pakistan/ Ayhan Kamel/ Aşina Kitaplar/ 82 s. CUMHURİYET KİTAP SAYI 959 B Ayhan Kamel, Ulu Önder Atatürk’ün 100. doğum yıldönümünün Pakistan’da büyük bir coşku ile kutlandığını dile getiriyor ve bu içten sevgi ve bağlılığın nedenlerini de araştırıyor kitabında... EN KARIŞIK DÖNEMDE BÜYÜKELÇİ Türkiye’nin karışık dönemlerinden birinde 12 Eylül darbesini takiben 1980 Kasım ayında, darbe öncesi verilen karar bozulmayarak Pakistan’a Büyükelçi olarak atanır Ayhan Kamel. O sırada, üç yıl öncesinde Butto’ya karşı bir darbe yaparak iktidara elkoyan General Ziya ül Hak Devlet Başkanıdır. Başkan Ziya’nın kişisel özellikleri, Türk sevgisi, Kenan Evren ile yakın dostluğu noktalarına değinmelerde bulunduktan sonra, daha önceki Butto dönemini anlatıyor Kamel. Bu çerçevede, 1971’de Doğu Pakistan’ın (bugünkü Bangladeş) ayrılarak bağımsızlık istemesi üzerine başlayan iç çatışmalar sonucunda Butto’nun iktidara gelmesine yol açan gelişmeler ve yeni dönemin icraatı dile getiriliyor. BUTTO’NUN İDAMI VE MESAJ TRAFİĞİ Butto’nun, altı yıllık iktidarı döneminde, genelde dinin toplumda yoğun etkisinin hissedildiği bir ortamda nispeSAYFA 10 ten laik sayılabilecek açılımları ve bu açılımlara dinci kesimin tepkisini okuyoruz ardından. Ayhan Kamel bu arada, Butto’nun muhaliflerini bertaraf etmek amacı ile aldığı bazı zecri tedbirlere de yer veriyor kitabında. Bunun yarattığı gergin siyasi ortamın gölgesinde geçen 77 seçimlerini kazanmış ise de, partisine yöneltilen hile suçlamaları dolayısıyla çıkan karışıklıklar sonucunda Butto’nun General Ziya tarafından düzenlenen bir darbe ile iktidardan uzaklaştırıldığını kaydediyor. 79’da Butto’nun ölüme mahkum edilmesi üzerine affı için dönemin başbakanı Süleyman Demirel ve Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk ile General Ziya arasındaki mesaj trafiğine de yer veriyor Kamel. Pakistan’a gelmeden önce bakanlıkta bulunduğu dönemde taslağını bizzat kendisinin hazırladığı bu mesajların içeriğine kısaca değinen Kamel, bu mesajlarda Türkiye’nin geçmişteki tecrübelerine yer verilerek, idamların geride acı bir tortu bırakmanın dışında hiçbir işe yaramadığına ve sorunların çözümüne katkıda bulunmadığına vurgu yapıldığını anlatıyor. RADİKAL İSLAMIN GÜCÜ “Devletin Kuruluşunda İslamiyetin Yeri ve Önemi” kitabıncan alıcı başlıklarından sadece bir tanesi... Bu bölümde, Radikal İslamcıların, 1980 ve 90’lı yıllarda Afganistan’daki komünist rejime karşı yürütülen mücadeleyi ve hükümetin bu konuda Batı ile işbirliği politikasını nasıl hararetle desteklediklerini, ancak Afganistan’da Talibanın güç kazanarak iktidarı ele geçirmesi üzerine bu defa Batı ile işbirliğine şiddetle karşı çıkarak Pakistan hükümetine nasıl kök söktürdüklerini öğreniyoruz. Bugün ülkedeki radikal İslami eğilimlerin, esasen heterojen (parçalı) bir sosyal yapıya sahip olan Pakistan’ı ciddi sonuçlar doğurabilecek iç çalkantılara ve bir çıkmaza doğru sürüklediği bir gerçek. Herkesin ders çıkarması ve ibret alması gereken üzücü bir manzara bu. BÖLGESEL GÜÇ DENGESİ VE PAKİSTAN Kitabın ikinci bölümü bütünüyle dış politikaya ayrılmış. Ayhan Kamel, son senelerde bölgede meydana gelen siyasi gelişmelerin ve Pakistan’ın nükleer devlet statüsünü kazanmasının, bölgesel güç dengesinde bu ülkenin konumunu nasıl değiştirdiğini tahlil ederek başlıyor satırlarına. Bu bağlamda, 1978’te Sovyetler’in Afganistan’ı işgali üzerine önce komünizme, sonra da Taliban ve El Kaide kaynaklı terörist tehlikeye karşı başlatılan uluslararası mücadeleyi irdeliyor. Ve bu mücadelede cephe ülke olma