Katalog

SİHİRLİ DEĞNEK İlköğretim Derslerinde Yaratıcı Drama Uygulamaları Hazırlayanlar Ali Kırkar, Nilay Yılmaz, Çınar Yayınları, 2008, 160 s. lköğretim Derslerinde Yaratıcı Drama Uygulamaları”, yaratıcı dramayı bir öğretim yöntemi olarak kullanan, her bölümü belirli bir öğrenme alanına yönelik hazırlanmış ortak bir çalışmanın ürünü. Dört yazarın (Ali Kırkar, Birsen Kılıçaslan, Meltem Ceylan Alibeyoğlu, Nilay Yılmaz) hazırladığı yedi bölümden oluşan kitapta “Yaratıcı Okuma”, “TürkçeEdebiyat”, “Metin Odaklı Sorun Çözme”, “Yabancı Dil”, “Matematik”, “Fen Bilgisi” ve “Hayat Bilgisi” derslerindeki çeşitli konular yaratıcı drama yöntemi kullanılarak yapılandırılmış ve örnek uygulamalar 716 yaş arası öğrenciler göz önüne alınarak hazırlanmış. “Eğitimde yaratıcı drama, herhangi bir konuyu, doğaçlama, rol oynama gibi tekniklerden yararlanarak, bir grupla ve grup üyelerinin birikimlerinden, yaşantılarından yola çıkarak canlandırmaktır. Bu canlandırma süreçlerinde oyunun genel özelliklerinden yararlanılır; yaratıcı drama süreci, bir lider, drama öğretmeni / eğitmeni eşliğinde ve yapılacak çalışmanın amacına, grubun yapısına göre önceden belirlenmiş bir mekânda gerçekleştirilir” (Ömer Adıgüzel). Dünyada 1900’lü yıllarda başlayan “eğitimde drama uygulamaları” Türkiye’de, MEB destekli olarak, yaygın eğitimdeki yerini henüz almaya başlamış ve yeni öğretim programı “yaratıcı drama” ile desteklenir biçimde geçtiğimiz yıllarda yeniden yapılandırılmıştır. Ancak öğretmenlerin bu yaklaşımın kullanımına dair eğitim almamış olmaları ve bu alana yönelik kaynak kitap yetersizliği sebebiyle, yapılan çalışmalar denemeyanılma yoluyla ortaya çıkan kişisel uygulamalardan öteye gidememektedir. Oysa çocuklara elektrik, ışık ve ses gibi soyut kavramları, açılar ve geometri gibi anlaşılması zor konuları ya da edebiyatı bu yaklaşımla anlatmak ve sevdirmek ne kadar kolay ve eğlenceli... Nilay YILMAZ Eleştiri Yorum Bu nasıl paylaşmak? Ë Gülümser TOPÇU (İngilizce öğretmeni) ayfalarınızda yazarların ve çocukların yazılarını okuyorum, bir anne olarak bana da söz hakkı verirseniz sevinirim. Yedi yaşındaki çocuğum için aldığım resimli bir kitaptan söz etmek istiyorum. Kitabın adı: Kâğıt Helvayı Paylaşmak. Konusu kısaca şöyle: Ferhat ve Şirin iki iyi arkadaş. Birlikte bisiklete biniyorlar. Piknik alanındaki ağaç kütüğü kapmak için yarışıyorlar. Bisikletini sürerken Şirin’in aklına babasıyla konuştukları geliyor: “Patronu onu müdür yapacakmış. O zaman daha büyük koltukta oturacakmış. Ama arkadaşı da o koltuğu istiyormuş. Yaaa, işte, sekiz yaşındaysanız daha şanslısınız demektir. Biz o kütüğe iki kişi de otururuz. Büyüklerse zor sığarlar bir koltuğa.” Ferhat’ın babası orman mühendisidir ve başka bir şehre taşınmaları gerekir. Bu da Şirin’i üzer. Anneannesi Şirin’e, Ferhatla Şirin’in masalını anlatmıştır ama sonunu “büyüyünce” anlatırım, demiştir. Şirin bunları düşünürken yolun sonuna gelir ve ağaç kütüğü arkadaşından önce kapar. Ferhat ise çok yorulmuştur, resimlerden ve cümlelerden onun çok yorulduğu anlaşılır. Şirin “kazandım” diye sevinç çığlıkları atar. Kitap “paylaşma” konusunu ele alıyorsa, Şirin’in arkadaşına da kütükte yer vermesi gerekmez mi? Hem ilk sayfalarda babasının daha büyük koltukta oturacağı konusunu düşünürken, büyüklerin bir koltuğa sığamadıkları, çocuklarınsa kütüğe iki kişi oturabildikleriyle pek övünüyordu, ama hani? Şirin, kitabın başından beri elinde tuttuğu ısırılmış kâğıthelvayı Ferhat’a uzatır, afiyetle yemesini söyler. Kitap burada bitiyor. Kitap bitince kızım bana döndü ve “Şirin’e çok kızdım” dedi. Nedenini sordum. “Çünkü Ferhat’a ısırılmış helvasını verdi. Herhalde kendisi beğenmemişti” dedi... Bu kitaptan kızımın doğru kazanımlar alıp almadığı konusunda kuşkuluyum. Heyamola Yayınları bu kitabı “Bahar Kazanımlar Dizisi” başlığı altında yayımlamış ama bir kazanım yok, aksine, kızımın değerlerine zarar verdiğini söyleyebilirim. Kitabın sonunda “sorular ve etkinlikler” bölümünü görünce, kazanımları bu sorularla çocukların mı bulması isteniyor acaba diye düşündüm. Ama oradaki sorular ne yazık ki çocuğumu aptal yerine koyuyordu: “Kâğıthelva nasıl bir yiyecektir? Yiyeceklerinizi arkadaşlarınızla paylaşma konusunda ne düşünüyorsunuz?” gibi so“İlköğretim Derslerinde Yaratıcı Drama Uygulamaları” bu yaklaşımdan yola çıkılarak hazırlanmış. Bölümler farklı öğrenme alanlarına da hitap ediyor. Örneğin Türkçe bölümündeki bir uygulama, içeriği açısından coğrafya ve tarih derslerinde de kullanılabiliyor. Ya da yabancı dil uygulamalarındaki bazı konuları Türkçe ve matematik derslerinde de kullanmak olası. “Sorun çözme” uygulamaları çocuk öyküleri ve masalları üzerinden yapılandırılmış. Edebiyat konuları da türküler, şiirler ve öyküler “İ S rular. Yani Şirin’in yorgun arkadaşına neden oturması için yer vermediği ile ilgili bir açıklama yoktu. Soruları kimin hazırladığı belirsiz. “Zeytin karası gözleriyle etrafa gülücükler saçan kız çocuğu nasıl da coşkuyla sürüyor kırmızı bisikleti. İşte o benim.” cümlesini okuyan kızım, “Amma kendini beğenmiş bir kız bu! Kendini nasıl anlatıyor!” dedi daha ilk sayfadan. Hani çocuklarımız kahramanların yerine koyacaklardı kendilerini? Bir başka konu da kitabın iki dilde hazırlanmış olması. Kapakta yedi yaş için olduğu yazıyor. Kolejde okuyan kızımın İngilizcesine yardımcı olur diye düşünmüştüm. Ama çok kötü bir çeviri bu! Kim çevirmiş bunu diye kitabın her yanına baktım... İnanın, çevirmen adı olsa, kendisine ulaşacak ve bir daha çocuk kitabı çevirmemesini söyleyecektim; o kadar kızdım. Belki başta söylemeliydim; ben özel bir okulda İngilizce öğretmeniyim. Ancak yine de bu dizinin neden iki dilde yayımlandığını anlayamadım. Bizim çocukların yabancı dil gelişimine katkıda olacak desem, değil. Katkıdan çok zarar verecek dil yapılarıyla dolu! Ülkemizde yaşayan yabancı çocuklar düşünülerek iki dilli yapılmış desem, o da değil. Çünkü böylesine çeviri hatalarıyla dolu bir kitabı hangi yabancı alır da çocuğuna okutur! Bunun için kime kızmalıyım? Kitaptaki İngilizce bölümler kötü bir çeviri olmasının yanı sıra, seçilen İngilizce sözcükler, zaten o yaşın anlayabileceği seviyede de değil. Çevirmen olarak kişi değil, kurum belirtilmiş sadece: “Çitlembik Yayınları”. Bu da, acaba internet üzerinden metin çevirisi yapan siteler mi kullanıldı çevirmen yerine diye düşündürdü beni... Çünkü “kâğıthelva”ya, “candy waffle” denmeyeceğini bilir bir çevirmen! Metindeki cümleler, tam bir Türkçe İngilizcesi. “Şirin’s father said that if Ferhat wanted to be friends with Şirin he had to make a hole in the big mountain and bring the water in the river behind the mountain through the hole and down the city.” Şunu da bilmek istiyorum, 7 yaşa uygun olmayan kitaplara neden 7 yaşa uygundur deniyor? Kazanım olmayan kitaplara neden kazanım vardır deniyor? Editörler kitaplarda neyi kontrol ederler, ne işe yararlar? Basıldıktan sonra biz annelerin ya da eğitimcilerin mi düzeltmesi gerekiyor kitapları? Henüz ikinci sınıfa giden kızıma: “Babam Ferhat’ın arkadaşım olması için hiç de dağı delme kuralı koymadı” cümlesini nasıl açıklayabileceğimi hâlâ düşünüyorum. Kitapta anneannesi Şirin’e, Ferhatla Şirin’in masalını anlatmış ama sonunu “büyüyünce” anlatırım, demiş. Ben ne yapmalıyım? ? Kâğıt Helvayı Paylaşmak / Sharing a Candy Waffle Necdet Neydim, Resimleyen: Köksal Çiftçi, Çevirmen: Çitlembik Yayınları, Editör: Gülsüm Cengiz, Heyamola Yayınları, 2008, 24 s. üzerinden anlatılmış... 716 yaş grubuyla çalışan eğitimcilere yönelik hazırlanan kitaptaki uygulamalar farklı derslerin yanı sıra eğitsel kol ve kulüp etkinliklerinde de kullanılabilecek örnek çalışmaları ile okullarda yaratıcı dramayı bir öğretim yöntemi olarak kullanan ya da kullanmak isteyen eğitimcilere yeni açılımlar sağlamayı hedefliyor. (Örnek bölümler için Bkz: www.cinaryayincilik.com) Kukla ve maske yapmayı öğrenmek ister misiniz? Ahşap çerçeve kukla atölyesi: www.ahsapcerceve.com Curcunabaz maske atölyesi: www.curcunabaz.com 5. Uluslararası Çocuk Filmleri Festivali (2528 Nisan 2008, İstanbul) Film Festivali kapsamında yapılacak “Filmimin Hikâyesi” yarışması için son başvuru tarihi 24 Mart 2008. 711 yaş grubundaki çocuklar arasında düzenlenen ve çocukların hayallerindeki filmin öyküsünü yazarak katıldıkları yarışmada 50 öykü yazarına ödül verilecek. En fazla iki sayfalık öyküleri posta ya da elektronik posta ile gönderebilirsiniz. TÜRSAK Vakfı Gazeteci Erol Dernek Sok. Hanif Han 11 / 2 Beyoğlu, İstanbul [email protected] (Bilgi için: 0212244 52 51) Çocuk Oyunları * 13 ildeki devlet tiyatrolarında oynanan çocuk oyunları için bakınız: www.devtiyatro.gov.tr * Büyükşehir belediye tiyatrolarının oyun programları için her şehrin ‘link’ine bakınız. * Tiyatro haberleri için: www.tiyatronline.com; www.tiyatrom.com * Tiyatro dergisine “online” ulaşmak için: www.tiyatrodergisi.com.tr ? BÜYÜKLERE ÖDEV * Haydi Çocuklar * Niçin Oyun? ÇoSahneye, Nihal Kucuğun Gelişiminde yumcu – Luciana Iogna, Kültür Bakanlığı ve Çocuğu Tanımada Oyunun Önemi, Mü* Çocuklarla Tiyatro, Eğitimde Tiyatro, cella Uluğ Ormanlıoğlu, Anfora Yayınları Nihal Kuyumcu, Papirüs * Yaratıcılığa Yolculuk, Tülay Üstündağ, * Oyun ve Ders, Nihal Kuyumcu, Morpa Pegem A Yayıncılık * Yaratıcı Drama, Yay. haz. Ömer Adıgü* Yaratıcı Drama Öğretmeninin Günlüğü, zel, Naturel Yayıncılık Tülay Üstündağ, Pegem A Yayıncılık * Yaratıcı Drama / Yazılar, Yay. haz. Ömer * İlköğretimde Drama, Ed. Ali Öztürk, Adıgüzel, Naturel Yayıncılık Anadolu Üniversitesi Yayınları * Drama ve Öğretim Bilgisi, Hazırlayan İnci San, Naturel Yayıncılık * Yaratıcı Okul Düşünen Sınıflar, Nuray Sungur, Evrim Yayınları CUMHURİYET KİTAP SAYI 945 SİHİRLİ FESTİVALLER VE HABERLER “Küçük Hanımlar Küçük Beyler” IV. Uluslararası Çocuk Tiyatroları Festivali (2530 Nisan 2008, Ankara) Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü’nün düzenlediği Uluslararası Küçük Hanımlar Küçük Beyler Festivali’nde yerli ve yabancı grupların sahneleyeceği oyunların yanı sıra söyleşi ve seminerler de var. Bilgi için: www.devtiyatro.gov.tr/23nisan III. Uluslararası Eskişehir Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Festivali (2025 Mart 2008, Eskişehir) Uluslararası Eskişehir Çocuk ve Gençlik Tiyatroları Festivali, Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları tarafından Eskişehir’de düzenleniyor. Panellerle, atölye çalışmalarıyla ve oyunlarla dolu bir hafta... Nilay Yılmaz: İstanbul Bilgi Üniversitesi Eski Silahtarağa Elektrik Santralı. Silahtarağa Mah. Kâzım Karabekir Cad. No:1 Eyüp / İstanbul Tel: 0212 236 78 42 / www.nilayyilmaz.com SAYFA 21