Katalog

Haç ve Hilal n CÖktUğ HALİS D avıd Ball'ın 'Ka vusan Yuıeklcr altbaşlığını taşiyan "Haç veHılal romanının ıkıncı cıldının dayandığı tarıhsel temel, Osmanlı Impara torluğu'nun en gorkemlı donemı olarak ta rıhe geçen Kanunı Sultan Suleyman'ın olu mundcn oncekı bukaç yılında duzenledığı ' Malta Adası selerıne dayanır Osmanlı Imparatorluğu'nun, Hırıstıyanlık u/crıne alabıldığıne yuruduğu ve sınırlannın en ge nış noktaya ulaştığı bu /aman dılınıınde karşısında, Hıııstıyanlık tatıhının o/ellıkle I laçlı Scferlerı'yk bıılıkte oluşan savaşçı dın adamları tarıkatlau ' geleneğının en onemlı oluşumlarından bırısı olarak tarıhsel kayıtlaıa geçen St |can Şovalyelerı bulunur TARIHSEL TEMEL Kurgunun tarıhsel dayanağı açısından buyuk onem taşıyan St Jean Şovalyelerı, o/ellıkle son gunlerde 'I urkıye kıtap pıyasa sında bır haylı populer olmaya başlayan I'a pınak Şovalyelerı gıbı, askerı bır keşış yaşa mını duzenleyen luzuğe bağlılıklarıyla ıl gınç ve ayrı bıı tarıhın o/nelcıı konumun dadır Haçlı Selerleıı sırasında, hacca gelen Hırıstıyanların bakımlarını sağlamak vc hastalıklarını tedavı etmek amacıyla kuru lan ' 1 lastabakıcılar 1 lospıtaller" tarıkatının çok geçmeden, askerı seferlere katılarak, Isa'nın banş çağrısına karşın, dın uğruna kan doknıek yolunda kaıarlı Hırıstıyanlaş nu eğılımının çelışkısıne aldırmayarak, as ken seferlerc katıldıkları gonılur Tapınak Şovalyelerı gıbı, manastır yasamı suren, yoksulluk, erdenlık ve ıtaat gıbı uç temel yemıne bağlı kalan tarıkatın, Tapınakçıların bır haylı tartışmalı duruşmalar sonucunda ortadan kaldırılması ve Teuton'ların da kut sal topraklardakı eylemleıınden vazgeçerek kuzeye yerleşmelennın ardından, îslama karşı surdunılen mucadeleye devam eden, tek savaşçı tankat nıtelığını, gorelı olarak geç tarıhsel donemlere kadar suıdurduklerı tarıhcıler tarahndan belırtılen bır olgu Ozellıkle, Fransa Kralı duzel Phılıppe'ın Papa 5 Clemens ıle çatışmaya duşmesıne neden olacak kararlılığının sonucu olarak, Tapınak Şovalyelerı'nın feshedılmeden on ce, Hastabakıcılarla bırleşme onerısınm, ıkı tankat tarahndan da olumlu karşılanmadı ğı, gıdışatın, ıkı tankat ıçın de ıyı olmadığı nı fark eden I lastabakıuların Rodos'u fet hedışlerı, benzer şekılde tarıhcıler tarafin dan, "eşıne az rastlanır bır ılen goruşluluk orneğı olarak nıtelenmış" ve tankatın Tapı nakçılar tarzı bır sona uğramasını engelle yen tarıhsel bır hamle olarak değerlendınlır Aneak, yıne de 1522 yılında Osmanlılar, St Jean Şovalyelerını Rodos Adası'ndan çıkar makta zorlanmazlar Bunun uzenne Impa rator 5 Karl, Malta Edası'nı şovalyelere he dıye etse de Osmanlılar, Turgut, Pıyale ve Mustafa Paşa ondcrlığındekı dev bır orduy la, Malta'yı da 1565 yılında kuşatır Hospıtaller, Hastabakıcı larıkatı, Rodos ve son olarak da Malta Şovalyelerı ısmıyle anılan St Jean Şovalyelerı tankatının ve ta nhsel bır kışılık olarak "Buyuk Ustat La Valettelı Jean Parısot"un, tanhsel kayıdarda da ızlenebılen, kendılerınden sayıca vc tek nolo)ik ımkânlar baz alındığında alabıldığı ne ııstun bır Osmanlı ordusu karşısında, dın adına yumttuklerı dırenışın, Davıd Ball'ın tanhsel kurgu statusunde değerlen dırebıleceğımı/ romanı ıçın oldukça verımlı bır 7emın sunduğunu soylemek ranadıkla mumkun KURGUSAL YAPI "1 Iaç ve Hılal"ın ıkıncı kıtabında karak terler, soz konusu tanhsel temel u/ennde, ılk kıtaptakı hıkâyclenne paralel olarak da ğılmıştıt Nıco Osmanlı Sarayı'ndadır ve devşırmelere ozel eğıtım almaktadır Nı co'nun, ozellıkle "Asha Reıs" ısmıyle anıldığı Osmanlı kımlı ğıne geçış yolculuğunun geçmış ıle hesapfaşması, kurguyu "psı kolo|ik olarak bcsleyen" onem lı bır unsur olarak goze çarpar Sulıan Suleyman'ın ozurlu oğ lu Cıhangır ıle arasında doğan dosüuğun kendısıne actı& yol dakı ımkânlaıı ba^aııyla kıılla nan Nıco buna karsın, Maltalı lık ve Osmanlılık arasında ka lan kıs.ılığındcn doğan çatışma vı kuıgunun son noktasına ka dar ya^amaya devam eder Bu çatışma kendısını Malta Sava s/nın ortasına sunıkledığınde ıse anuık ıç gudulerle anlam kazanan haıeket mantığı Asha'yı kendısuıe saldııan her ıkı taıaf as kerlerıne de onların dılındcn stskndıgı "Ben sı/denım ' ıfadeleııvlc tra|ikomık noktalara surukleı Yazarın o/ellıkle Nı co'nun kendısını Osmanlı elıne tcık eden Şovalve Iarıkatı na ofkesı ve ( Kmanlı Ha nedanlıöı nın muhtcsem dunvasma ılahı saygısıyla beslenen çatı^malarını ışleyıs, bıcı mı ve bakış açısı oldukça guçlu ve gerçekçı dıı lçsel çelışkılerın, kurgunun dığer kahra manları Marıa ve Chrıstıen gıbı kaıakterler ıçın de benzer bır ba^arıyla aktarıldığını soylemek bu as,amada mumkun Kurgusal yapıda, yazarın bakış açısının, Nıco aracılığıyla ()smanlı perspektıfıne Marıa ve Chrıstıen araulığıyla da Hırıstıyan perspektılıne yoneldığı, hıkâyenın /engınlı ğı açısından onemlı bıı çok yonluluk yarat tığı soylenebılır Buna kaıs,ın so/ konusu doku, o/ellıkle Malta savaşının tıım hı/ıyla surduğu noktalarda, metın ıçerısınde cıddı bır dağınıklık ve kopukluk olu^masmı en gelleyeme? Buna ek olarak ya/aıın so/ko nusu tarıhsel vakayı bıçımledığı kurguya yuklemeye çalıştığı çok yonluluk ve nesnel lık yıne de yer yer satır aralanna gızlenmı^ değer yargJarıyla dağılmaktan kurtulamaz Nıco'ya ve onıın ağzından Osmanlı ulkesı ne bıçtığı buyuk değere rağmen (koken ıtıbarıyla Hırıstıyan olduğu go7 onunc alın dığında bu ovgulcr de aynı yere yonelmek tedır) soz konusu yapı, ozellıkle, u/enne alabıldığıne a? soylenen Turgut Reıs dı^ın da, olumlu ve başanlı bır Musluman karak ter gostcrmemeyı tercıh eder Dın uğnına yurutulen savaş ıle kutsanan eylenılılıkler her ıkı taraf ıçın de yer yer sanatsal açıdan estetık ıfadclerı bıçımlese de, romanın "olumlu " karakterlerının Hırıstıyan pers pektıfınden olu^tuğu gorulur Bu ba^lan gıçta, Marıa'ya tecavuz eden "Başengi7is yoncunun" kendmı arındırma çabasmdakı ıyı nıyet ve o/ellıkle olumu seçışındekı ka rarlılık bağlamuıda da kendısını radıkal ola rak gostercn bır tercıhtır En ıyı ıhtımalle yazarın, romanın sonunda belırttığı uzun araştınnaların çoğunlukla "Hırıstıyan kay naklarına dayanclığını soylemek" bu halıyle yanlış olmayacaktır Ilk kıtap olan 'Savrulan Yurekler' ıle baş layan kahramanlann yolculuğu, yazann ta nhsel kurguya hakım kıldığı ve her ıkı se mavı dın yandaşlannca varlığından ve olay ları yonlendırıcı nıtelığınden asla ^uphe edılmeyen Tannsal ıradenın azımsanamaya cak katkısıyla gcbşır Romandakı olaylar dı zıntnın altında guçlu bır yonlendıncıntn ct kısının gozuktuğunu aynca belırtmek gerek Haç ve Hılal, aynca kurgusal dokunun aralanna duzcnlı olarak serpı^tırılmış ve Sultan Ahmet'ın tanhçısı "Dara" tarafından kaleme alınmı^ belgelerle, okuyııcuyu "ta nhsel donem' hakkında bılgılendırmek gıbı onemlı bır katkı sunuyor Yıne de, "kurgu sal tarıh" yapıdarının gun geçtıkçe, tarıhın, po/ıtıf bır bılım olarak donanımının ku çumsenmesı vc bu dısıplının konularını "herkes ıçınlıge' burundurmck yonundekı korkutucu eğılımını yoğunlajjtırdığı gorulu yor Bu halıyle, kurgu ve tanhın, bırbırın den ayrılamayacak bıçımde ıç ıçe geçışının, ınsanlartn bılgılenme ya da sanatsal aınaçlı okumaları arasındakı sınırı da belırsi/ kılışının, yersız ve yanlış sonuçlann arkasin da ısrarla duran ınsanları yaratmak gıbı bır tehlıke îçerdığı de rahadıkla go7ukmek tedır • Haç ve Hilal (2 Kitap)/Davıd Ball/ Çev Ayjegul Gursoy/Lıteratur Yay /1122 OtOPSİ yayinlan • yeni kitaplar UĞUR YILDIRIM Uğur Yıldırım Emperyalızmin Ortodoks Kartı KEŞİŞ GÜÇ KEŞİŞ GÜÇ Patrikhane, Bızans ımparatoru tarafınddn 'havarıeşıtı" yapıldıgını kendı yayınında nasıl dçıkhyoı' • Haçlı sefertnde Istanbul'da mescidl yakan Lattnler'e karsı Muslumanlar ve Hıhstiyan RumUr btrlikte nasıl cnrendi' • Latınler'm Ayasofya yagmasında Patriklık makamına kım oturdu' Istanbul'un fethıyle dırıltılen Ortodoksluk • Rus çarlarının destejl ve Fenerli beylerin fhanetleri • FİMkl Eterya'yı kuran Masonlar klmler' . Mora Isyanı na destek veren mason lücaldrı nerelerde 7 kuruldu • Yunan Buyuk Mason Locası, 177 yıl sonra "Mradertertni" nasıl anıyor? • Fılıkı Eterya'nın masonik derecelerı Kıbrıs'ta Ktkko Manastırı neden onemlı' • Mora Isyanı'na destek verip «sılanlann listesi • Bır Ingılız projesı Megalı Idea . Venizelos, AAegalt idea Içtn neden "Styasette düs gormeye yer yoktur" dedf? • Ataturk Patrıkhane'yle ılg\lı rapor ve yaztsmalannda ne diyor? • AtatUrk, Patrtkharve'nln ylirüttıigu psfkolojik sava^a nasıl karsı konulmasını istiyor? • Jandarma Kumandanı Miralay Alı Kemal Şırrı, izmır 1n ışgahnden 19 gun sonra yazdıgı raporda Aya Fotını kıhsesı ıçm ne dedı7 • Izmir'ın Işgalinde Amerikan zırhlılan ne yaptı' Amerikan kolejlerinde Pontusçular nasıl orglitlendi 7 • Lo/jıı ve Patrikhane • Ameıikan Senatosu'nda Atatürk ve Lozan Andlaşması Için neler dendi? • Ataturk, Hılafet !e bıı lıkte Patrikhane ve Hahamhane'nın de ortadan kalkmasını neden ıstedı' • AtatürkPapa Eftim goru^melert • Papa Eftım Turk Patrıkhanesı ıçın Rum metropohtleri nasıl )kna ettı 7 • Stalın, Moskova Patrikhöı ne el atınca ABD'nın yanıtı ne oldu 7 • Athenagoras, "Ben Truman doktrtninln dini bolümunü te>kfl ediyordum" derfcen hedeflerini nasıl açıja vurdu' • 500 yillık kavga nasıl bıttı, "dlnlerarası dîyalog" nasıl basladi? • 196265 Vatıkan II Künsılı nın bıhnmeyenlerı • 67 Eylul Menderes ın planı neydı sonuç ne oldu' t Tanık Patrık Athenagoras, Yassıada'da neden sustu? • CIA Başkanı Dulles ne soyledı7 • Fransız Dışı^len Raporu'nda Athenagoras'la ılgıh neler deniyor' • Papa Efttm, Kıbns'ta llgill açıklamasında ne dedi 7 • Selçuk Erenerol, hangi Rum metropolıt ıçın Mıllı Emniyet Reısi Fuat Dogu'ya gıttı 7 • Harblye Orduevi'nde Tlirk düsmanı Yakovas'ı ajırlayan Ozal'la ABD Planı nasıl yürUrlüge girdi? • ABD'nın 'Uç istanbul" Plânı neydi' • Bartholomeos'un "Archonlan kımler 7 • Bartholomeos'un TUrk vatandasi 33 derece Mason olan Archon'u k i m ' • Bartholomeos Aynaroz'u neden uyardı7 • L 100'un fonksıyonu ne7 • Baba Bush un desteşı Clınton'ın mektubu ve George W Bush'un dayatması • Bush, Bartholomeos'un kol duğmelennt neden begendi' • Cumhurıyet rejımlnde keşişlık olur mu' • AKP'lı mıltetvekıli soruyor "Kocatepe Catnn'ne baölı boyle bır okul var mı'" • Patrikhane destekçileti Kosta Karras, Sokrates Kokkalis ve John Bradlmas kimdfr? • ABD Kongre zabıtlannda Rum Patrıkhanesı ıçın hazırlanan eylem planı ne? • Rahml Koç, Bartholomeos'a neden destek veriyor? • Bartholomeos, Iran devletıyle kımın adma anlaşma ımzaladı7 « AKP, AzınlıkTal ı Komısyonu'nu neden lağvettı? • Bartholomeos, neden Yahudi Loblsi'ne7oıel onem vertyor? • Patrikhane Helsinkı Komısyonu nun yalanlanna neden sessız kaldı • Türk Ortodoks Patrlğt Selçuk Erenerol, neden fstifa edip "TUrk vatandaşlığindan" çıkmak Istedl'l • Bartholomeos, Rumlasmaya dırenen Bulgar Ortodoksları nasıl tasfıye e t t ı ' • "Iftar krizı" ve iki kilise arasında gün gün yazısmalar • Ilk Bulgaristan Patrığı Kınl'in 9 Nısan 1966 tarıhlı raporunda Ikı kilise ıçın ne denıyor7 • AGIT'te sunulan Pontus btldirlsmde TUrkiye neyle suçlandi? • Teror orautlerı PKK, Dev Sol ve TIKKO, nasıl birdenbıre Karadenız dağlarını "keşfettı"? • ABD ve AB'ntn "Pontus karti'nda neler var? Patrikhane'nin değışmeyen hedefleri ve Türkiye ÇETİN YETKİN Du^un< t t^r Trirıtıı II y i Çetın Yetkin Sryasal Düşunceter Tanhıll HIRİSTİYAN ve İSLAM SİYASAL DUŞUNCESİ HIRİSTİYAN VE İSLAM SİYASAL DÜŞÜNCESİ Orta Çağ'ın Sonuna Kadar HIRİSTİYANLIK Ortaya Çıkışı ve Yayıhşı . İSA ve OĞRETİSİ. Otekl Ofnlerln E t k l l e r i • Vayılması, Yasallaşması ve Devlet Dint Olması • Yayildıgı alan • Yayılmasmı kolaylaştıran etkenler • Başarı nedenlerı • Hırıstlyanlar'm uğradığı baskılar ve nedenlerı • HIRISTIYANLIK ve DEVLET Hırlstıyan Kuramcılar • AMBAOSİUS: Yasamı ve yapıtları • ö$retist • Sıyasal dUşuncenln gelışimındeki yerf • AUREÜUS AUGUSTİNUS Yasamı ve yapıtlan • De Ovttate Del • Styasal düşuncenin gelışımındekı yert • THOMAS AQUİNAS Yaşamı ve yapıtları • Siyasal dUsüncest • Slyasal düşuncenin geltslmlndekl yerı • HIRİSTİYAN DUNYASINDA TOPLUMSAL VE SİYASAL YAŞAMA SINIF KAVGASI AÇISINDAN BİR BAKIŞ İSLAM SİYASAL DÜŞÜNCESİ Kuran ve Hadısler • Musluman Kuramcılar • EBU HANİFEYa;amı • Slyasal nitellkll gorUslen • Önemi • EBU YUSUF: Yasamı ve yapıtıSlyasal ntteliklt goruslenSlyasal duşunceye katkısı • İBNİ EBİ'RREBİ OzelltğiToplum ve devlet anlayişı • Siyasal dusuncenin gelislmındekı yeri • FÂRABİ' Yasamı ve yapıtlan • Ihsa ululüm (Bllımlerin Sayımı) • Tahsîlu'sSaâde (Mutluluju Kazanma) • Fusulu'lMedenî (Styaset Felsefeslne Dair GorUşler) • Etmedlnetu'l fâzıla (Erdemll Kent/Devlet) • Slyasal duşunceye katkısı • MAVERDİ: Yasamı ve yapıtlan • Teshılu'nnazar ve ta'olu'zzafer fi ahlâkl'lnelik ve slyâseti'lmulkKitabu'lBuğyetinUlya fı Edebi'dDunya ve'd Din • Ahkamü's Sultaniye • Siyasal duşüncedekı yeri • HİZÂMÜ'LMÜLK. Yasamı ve yapıtı • Siyaset name ve Turkler Siyasetnâme'nin ortaya koyduğu gerçekler • İBN HALDUN Yaşamı ve yapıtı • Mukaddıme • Slyasal duşunceye katkısı • ISLÂM SİYASAL DÜŞÜNCESİNDE YÜKSELIŞ VE DUŞUŞ Yükselışın nedenlerı ve etkılerı • "Dogma"nın "akıl"a galebe çalması • GAZAÜ • İSLAM VE HIRİSTİYAN SİYASAL DUŞUNCELERİNE TOPLU BIR BAKIŞ OTOPSİ YAYINLARI: Nuhunfemisı Kultur ve Sân*t Urunleti Yayıncılık RekUmcılık Fılm S*n. Ve Tıc. Ltd. Salkım Sbğüt Sok. No: 8 Keskinler !ş Mrk. Kat: 3 D. 604605 Cagaloglu istanbul 0212 5196848 0212 5196849 otopsiyayinevisıhotmaıl.com C U M H U R I Y E T K İ T A P S A Y I 8 14 SAYFA 19