Katalog

Yusuf Çotuksoken'den bir antoloji ATATURK ŞİİRLERİ ANTOLOJİSİ Şiirlerde Atatürk çıkmaya başlamıştır. "Ancak günümüzde ne yazık ki Atatürk şiirleri yazıJmıyor artık. Hcmi az çok yazılsa bile dergilerde yayımlaına olanağı buhınmuyor. Yalnız birkac şairin bu konudaki ürünürıe bazan Çağdaş Türk Dili dcrgisi ycr veriyor. Böylece gelincn bu noktada IILI gelenek dıırmuş gibi. Bcn şalısen o cski yıllardaki yazın dcrgileri nin özcl Kasım sayılarına ö/lenı dııyııyorum hcp. Özellikle o yıllardaki Yaşar Nabi Varlığı'ıutı Kasım ayına koyduğu atatürk'le ilgili yazı ve şiirlcr aydınlık Türkiyc ülkü siinün atardamarıydı. Çünkü bu dergi o zamanlar köy öğretmenlerine dck ıızanır, Türkiyc dersliklerini çağdaş düşünce, sanat vc Atatürk aydınlığı ilc bczcrdi. Bizlcr de Yaşar Nabi Nayır'a bu soylu girişiın ve ctkinliklerinden dolayı ıninnct duyardık hcp. Bugün yine Atatürk şiirleri antolojilcri çıkıyorsa bunların öncmli kayııaklann dan biri kuşkusuz cski Varllk dcrgileridir. F.vct şimdi eğitim dünyası bu çağdaş birikinıden en verimil bir şekildc yararlanmasıııı bilnıeli, onun daha çok kişilik, vatan, kuıtuluş, dcvrim, düşüncc ve sanat değeri olan övgüsel ağırlıklı şiirlerini gündeminc alnıalıdıı. Çdlı$makta, ı) yapmakta, yurt sevmekte örnck scnün, Bizlcr M'tıin çocuğnnuz, atamızsın cy Atatürk, Kurtaraıtsın, koruyanitn, Türklüğe can vercnsin... (s.23) Ahmct KökJügillcr'in "Atatürk" adlı şiiri O'nu daha iyi kavrayıp anlamamıza yardıın ediyoı Kemalist bilinçlenmcyc yardııncı oluyor. Atatürk'ün bir "yol", "uygarlık ", "ycnilik", "Kuıtuluş" olduğunu vurgulayarak ilkc üke yazıyor zihnimize. (s.26) 1 lalinı Yağcıoğlu'nun "Atatürk'tcn Son Mektup"u gerçck Atatürkçülüğün temel noktalarını dillendirirken bizim için bir uyarı da taşıyor. \\ana mnştular gctırtn bir daha Uygar uluslara cşit yeni buluşlardan, Kuru iöz dcğil, iş hitiyorum uzdctt, anladıınz mı •* [ kdvıi Türk adını Atatürk kapsülüylc Vıizdıntz nıt? Mustaja Kcmal'i anlantak, avunmak dcğıl Mtata/a Kemal ülküsü sadecc söz dcğıl' Bcrıi ici'iyoruıntz eğer vc anlıyorsanız I jibnratuvarda sabahlayın, kahvclcrdc dcSfl. Biliın a^artsın saçlarmızı, kıtaplar, Ancak böylece aydınlanır o ionsuz karanlıklar. Muitafa Kemal'i anlamak ağlamak dcğil, Mmtaja Kemal ülk.üsü uıdece töz degıl! (s. 47;48) Tahsin Saraç da "Iştc O Atatürk" şiiriıı dc Atatürk'ü, mazlum ulusların evrensel bir kurutuluş kahramanı olarak örnek alması olgusunu usçu ve çarpıcı dizelcrlc çiziyor bize. Scirı kemıklerdc, kara dcrılcrdc llcniiz antu yitmemı$ o kaınçılı \ızt (jüvenrken kriıtıc bilınc ıdusalbir dirılı^tc Tutsaklığın utanc dıtvarını y//'w/} iilkc lerdc bııgün lekilcn bir baynıh var y / dzRÜrlük üzrc < )teo Atatürk! (s.92) Î Nüzhet Hrnıan'ın "Atatürk'ün Vakti Çok Azdı" adlı güzel şiiri dııdaklarııııı/dan düşmcyccek şiirlcrdcn biridir bcncc. Türk gcnçliği bu şiiri her zaıııan anımsayıp yorunılanıalı vc bilincini bilemclidir. Türk ntıklâlınıTürk Cumnhııriytinı tlclcbct muhajuza ve müdafaa elmcktır Ey Türk gençlıgı birıncı vazıfen Emanctımı \cn korııyaeakst/ısen Bilmcz kaşkasıkıymetini Scn uyamkuınya$ıyorum dcmektır. Büylc gördii hcp höyle söylediböylc yazdt Atatürk'ün vaktı çok azdı. (s.57) GÖZDEN KAÇANLAR . Çotuksöken'in bu giizcl seçkisindcki bazı dizgi yanlışlarına da dcğinmck istiyo rum. Değınirsem yeni baskılarda bu gözdcn kaçan yanlışlar yineleıııne/, sanırım. îjöyle ki: Antolojinin 52. sayfasında Halim Yağcıoğlu'na ait "Atatürk'ün Buyruğu" şiirinin son kıtasının ılk dizcsi "Bizc bıraktığın güzclim bahçesini "dc öznc nesne uyumsuzluğu görülmektedir. "Bahçesini" sözcüğündeki "si "cki olmamalıdır. 83. saytadaki C.eyhun Atııf Kansu'nun "1 Iavza Yollarında Mustala Kemal" şiirinin dördüncü kıtasının ilk dizesindeki "ordular" sözcüğü "oturdular" olacaktı. Bir dc 125. ve 126. sayfaları kapsayan "Mustala Ke mal'in Vakti" şiirine beııim küçük bir şiirim karıştırtlarak altına adım konmuş. ()ysa "Mustafa Kcmal'in Vakti" şiiri Fazıl Hüsnü Dağlarca'nın bir şiiridir. Ayrıca şu nu da söylemek isterim: Antoloji hazırlamak isteycnler sadccc cski kaynaklara bag lı kalmanıalıdırlar. Çünkü çok şair Ahmet I lamdi Tanpınar vc Nccip Fazıl Kısakü rck'in yaptıkJarı gibi şiirlerini kiraplaştırırkeıı ya da kitaplarının yeni baskılarında pek çok şiirıni gözdcn gcçircrek düzeltiyoı eklcmc vc çıkarmalar yapıyor, lıatta yeni den yazıyor. Bu nedenlc şiir antolojilerı du zcnlcyenler şiir kitaplarının vcnı baskılarına, yeni kaynaklara da cğilıııclilcr. Cicrekti ğindc yaşayan şairlcrle iletişim kıırup antolojiyc alacakJarı şiirleri hakkıııd.ı bılgi edin ınelilfi. Bu noktava daha dcğinmek istiyorum Sayın Çotuksokcn nuıtlaka yoğun çaltşmaları sırasında dikkatindcn kaçmıştırdoğunun o ıızak dağ köylcrindc Alatürk bayra ğını dalgalandıran, bu aıada Vaıiık'ta çok düzcyli ve yctkin Atatürk ve yurt şiirleri yazan eğitimci şair Tarık ()rhan'a ıla yapıtında yer verscydi dcrini. Çünkü bclli başlı antolojilcrdc vc Türkçc kitaplarında onun şiirlerini görnıek münıkün ()nca vılların ögıetmenı öldü nıü, yaşıvor ınu şimdi bilmiyorum. Adı yaşıyor şiiılerinde, kendisi ncrdc? Yazar, şair sözlüklerinde bııl.ınııyorum onu. Bozkırın çiğdem kokan o scssizliğinde öğıencileriylc nıi hâlâr1... Diycceğim o ki hcmcn hcıncn lıeı kitap ta gönilcccği üzcıe eldc olmayan ıılak tclck yanlışlar dışında ^'usuf Çotuksöken'in Atatürk Şiirleri Antolojisi dalıııda cklen düşürıilnıcvccek l)ir başyapıttır. Egitinıimı zi aydınlatacak düzeyde şiirlerle donatılmıştır. I lalkımız, gençlerimiz bu vapıtı okuyarak Atatürk'ü gönüllerinde şiirce çi çeklendırip yakmalılar çağdaş düşün nıeşa lclerini. Işte Şinası ()zdcnoğlu da "MuMaia Kemal Atcşi "ni yak diyc haykırıyor: ') V.ylülde düynant Dcııızc dıikcn gibi Dikmcn strt/arımla ycnıdcn Bir yıfak mker gıhı Yak Mustafa Kcmal nlesini Yak, ye^crsin bu stepler Yak, aydınlanun karanlıklar (s. 107) Yusuf Çotuksöken'in "Atatürk Sürleri Antolojisi", kendi alanında elden düşürülmeyecek bir başyapıt. Eğitimimizi aydınlatacak düzeyde şiirlerle donatılmış. Halkımız, gençlerimiz bu yapıtı okuyarak Atatürk'ü gönüllerinde şiirce çiçeklendirip yakmalılar çağdaş düşün meşalelerini. D M. Cüner DEMİRAY SEÇKİN ŞAİRLERİMİZİN ŞİİRLERİ Işte bu evrede Atatürkçü cğitiıne ışık tu tııp rcnbcrlik cdccck yapıllardan biri de Yusııt Çotuksöken'in düzenledığl Atatürk Şiirleri Antolojisidir. Bu scçki Atatürk dü şünccsıni okuyup özütnsemcyc yol açacak, gönüllcrdc Atatürk sevgisini pekiştirccck, umutsuzluğu umuda evriltccek ve Atatürk'ü belleklere şiir şiir yazacak nitclikler taşımaktadır. Şiirler alfabctik bir sıra gözc tilerck konmuş yapıta. Bu ürünlcr scçkın şairlcrinıizin ufuk açıcı, Atatürk'ü şıirscl bir estctik içinde veren ürünlcridir. Nâzıtn Hiknıet, l'azıl Hiisnü Dağlarca, Attila ll han, Bchçct Kcmal Çağlar, Sabahattın Kudrct Aksal, Cahit Külebi, Halim Yağcıoğlu, tllıan Demiraslan, Aşık Vcyscl, Şahinkaya Dil, Iurgut Uyar, C.cyhıın Atııl Kansu, îjinasi ()/denoğlu, lllıami Bekir Te/, Behçet Necarigıl, Mcsııt larcan, Oğuz Kaz.un Atok, Nüzhet Ennan vb... gibi. Her biri Atatürk'ü bir yöııüyle, bir erdemiylc dilc gctiriyor. Orncğin Veyscl O'ndan zanıansız ayrılışın 1 acisinı, yurda ve vcryüzıını bııakngı etkilcn bir a£ıı at mosrcri içindc vcriı. D ilci ya/ar ve yazın eğitimcisi Yusuf Çotuksokcn çağdaş bir anla yış vc yöntemle Atatürk üzerine yu/ılınış en alımlı, en yctkin şiirlcri 176 sayfalık bir kitapta topladı. Yapıtın snyfaları arasında dolaşlıkça Atatürk dize dizc yiırek balıçemizde yeşeriyor. ()mı şiir imgeleıiylc düşün ve duygu olarak yenidcn yaşıyomm. Bu çok önemli. Hclc bu dönemdc ycni kuşaklara Atatürk'ün kişiliği ni, kurtuluş savaşçısı kimliğini, mazlum uluslaıa tııttuğu ışığı, (.umhuriyet vc devrimlerini, devlet vc düşün adamlığını, cl bctteki oııların bcllcklcriııdc silinmez kalı cı izlcı bırakır. Yine çocuklarımız, gençlerimiz derslcrde her rürlü araç vc gereçle Atatürk bılgilcriylc donanırkeıı bir dc oıı lara Atatürk'ü gcrçek şiirlerle verınck, Atatürk sevgi vc güzelliğini ıınutıılma/ şarkı vc tiirkii gibi oııların bilinçaltlarına dalıu bir nakşctmck olıır. Bu bakınıdan Atatürk'lc ilgili şiiı antolojileri büyük bir . oncnı taşııııakıadır. ()na s.ı^lığında vc ölünıünden sonra yazılan şiirler scçilcrck sis tcmatik bir biçimde bölüınlcncn antolojilcrc yerleştirilınelidir. Atatürk üzerine binlcrce şiiı ya/ılmıştır. Ancak bunların çoğu şiir olmaktan ıızak bircr didaktik nıanzumcdir. Bu düzcydcki şiirlcı seçikilerc alln manıalıdır. lçcrik ve iç ınüzik uyumıı göz önüne alınarak dil güzelliği, deyiş, söylcyiş güzclliği vc incc, özgün yaratımlarla okış tıırulan gelencksel Atatürk şiirleri "Atatürk Fdebiyatı'nın zengin bırkolunu mcydana gctirmektedir. Bu gclişiın içinde bü yük bir Atatürk ckini oluşturıiHiştur. Yusuf Çotuksokcn bu kuıuıda şunları söylcmektcdir: "Atatürk şiirleri 'övgü' vc 'yas' üzcrine odaklanmıştır. Son dönemlerde onu anlnmaya, onıın yaptıklarını vc yapınak istediklcrini kavra(t)maya yönelik ştirler öne Alalurk'ün ncrlcri, Suylcrıccck bundan geri, Mıtiin di'tnyanın her ycri, Ah çekti, vatan cıgladt. (s.15) Behçet KemaJ Çağlar "Asırlarca" adlı şiirine "Ufkunda doğduın, uikuınla batacağını" diye övgüleyerck başlıyor, "Asırlarca yazsam seni anlatacağım" diyerck sonluyor. (s.18) Cahit Sıtkı "Atatürk'üm kabrindc rahat uynmak istcr" diyor (s.22)'dcki şiirinde. Tabii ki memlekette işlcr yolundaysa, ulııs çağdaş uygarlık yolunıla ilerliyorsa, bağımsız lık korunuyorsa o zaıııan Atatürk'ün rahat uyumak isteği yerine gelmiş olıır. \ lasan Ali Yücel'in şu üçlüğü gcnç kuşaklara, çocuka nmıza hcp yansımali: • *Yıı\u/ Çotuksokcn, Atalürk Şiirleri An tolojisi, Toruilu Yaytnları, 2004 li/anhul C U M H U R İ Y E T KİTAP SA YI 7 SAYFA 6