Katalog

ren ve gösterdikleriğin getirerek park ni aynı anda değiştitdiyor. Daha sonra reıı televizyonlar; ailece tstanbul i<;ibaşürtülii iki kızın ne çıkarak yolları kalçalarıııın ve gö oğreniyor, gezinip güslennin üzermde yemek yiyorlar. Cîö gererek ölçtükleri riildiiğü gibi Pehlidoıılar ve sııtyenler van'ın ailesinde geliyordu gözleıinın hızlı bir degişim yaönüne. Yürüyeiı şanıyor. Çevrcdcki nıerdivenle televiz kapıcıların çocuklayonları liakan'Ia rı önce arabayı çi Pehlivaıı'a da anlat zip tekcrlegini pattı..." (s.l35136)Dalatıyorlar. Pehlivan, ha sonra buzdolabı atlamlarına dövtliiturkusunun yerini rüyor çocukları. diğer tutkıılar izliKavga kızışıyor. Bu yor. Televizyon alkez çocııklann baKumru'nun yaşa balaıı arabayı bir gemaya karar veriyor birikmiş para mının eşyalarla sıyla. Pehlivan, kapıcılık geliri, ce insan pislıgıyle sıbirlikte değiştiği değışen yaşanlılarına yetıııediğin vıyorlar. Pehlivan, bir gerçek. Roden Ismail Rcy'c gidip koruıııalık onlara daha acımasız manın "yalın bir görevine dönmek istedigini söylii davranıyor, pislikleri yapısı var", Kum ııi valatıyor, temi/.letı yor. Ismail Bey, onıın bu isteği ru ile Pehlivan'ın üzerıne, apartmandaki 14 yor. Bundan sonra ip sınıf değiştirmenumaralı dairenin boşaltılıp oraya ler kopuyor ve kapıcı si, Kumru'nun taşınmalarmı s.ığlıyor. Evlerine çember sakallı Recep "hep görünenin televizyon, çamaşır makincsi, bııötesini kavrama F.lendi ya da adanıla latjik makinesı, fırın, bilgisnyar rı, Pehlivaıı'a pıısıı ya, hep öğrenvb. eşyalar da gönderiyor. Kumrıı kurııp üç kur^unla meye çalışması", vc ailcsi birden sınıf değiştirmiş öldüriiyorlar. Ismail Pehlivan'ın beolııyor böylece. Bundan sonra Bey'in korumaları, den gücünü kötiinı kapıcılar onlara düşman kcPehlivan'ı tabutla eve tüye kullanmasiliyorlar. Apartmanın yeni kapıgetirdıkren sonra maçabası. "korcısı olaıı Çotuınlu Sülcynıan yarkunç bir anamal Kumrıı gordüklerine dınılanna koşuyor. Pehlivan, yeni dayanamıyor, kızı cılık", "toplumsal işine gidip geliyor, gecelerı çalıştıbir değişim" ve Sultan'ı da arabasına ölüm, öne çıkan ğı için gündüzlerı evde ııyııyor. alıp tstanbul icjnde Izlekler. Kıınıru, gündelikçiliğı bırakıyor, bilmediği yerlere gibu kcz evde sıkılıııaya başlıyor. diyor. Bir Migros'a Tıına Hanını, cvdeki yeni eşyalagirip alişveriş ediyor, rın kullanılışını öğretiyor ona. Televiz evlerinin yakınında olduğunu düşünüyonu izlerken okııma istegi ağır basıyor; ama epcyce uzaklardadır. Yine yor. Okumayı kendi kendinc çözüyor, hızlı olarak arabasını sürerken bir trayaznıayı da ogiıı Ilakan'dan öğreniyor. fik polisi durduruyor. Trafik polisi, Kasabadan ayrılah on yılı gcçnıiştir, ai^ kasabalarından sevgilisi Sağır'ın Süley lesini özlemekte ve hiçjiir haber alaman, Kumru'yu tanıyor, oııları araba ınamaktadır. Okumayı öğrendiktcıı dan indirip yakındaki kahveye götürii sonra ilk işi annesine mektup ya/.mak yor. Bir çay içimi siiresinde (,evrelerini olur. Ciönderdiği mektuba günler son^ kasabadan tanıdıkları sarıveriyor. ünra gelen yanıtta, annesinin ve babasıların kasabadan göç edip Istanbul'da nın öldüğü, Meryem Ebe'nin ise iiç yıl bir köy kurmuş olduklarını anlıyor önce Istanbul'a göç ettiği yazılıdır. Kumrıı. Meryem Ebe dc geliyor ve Kumru'nun eşyalara olan ilgisi değişyıllar sonra ona kavuşmanın mutlulu^ nıeye başlıyor bundan sonra, kanıksığuyla birlikte, Pehlivan'ın öldürülü^üyor ııeredeyse: ııün acısını yaşıyor. Ck'celeyin arabasıyla evlerine dönerken gecekondu malıallelerinden geçiyor. Evlerinin UMUTSUZ ÇIRPINIŞ balkonuna çıkan bir kız o sırada, geceııin içinden ışıklarıyla bir arabanın "...Daha bırkaç gün öncesinc kadar, yıldız kayar gibi dereye doğrıı uçtuğu(,amaşır makınesinden bulaşık nıakinu görüyor. nesine, bulaşık makinesinden fırına koşmayı, lınnın kapağını kapatıp elektrik süpürgesini eline almayı, sayıC.umhuriyet Kitap'ta, 13 Ocak sı durnıadan artan giysiler arasında se2005'te yayımlanan Erdem Öztop'un ijimler yapınayı birer üstünlük gösterTahsin Yücel'le yaptığı söyleşide, yagesi, birer mutluluk nedeni olarak dezarın bu romanıyla ilgili görüşlerini gerlendirirken, şimdi tiimünün umutayrıntılarıyla buluyoruz. Kumru'nun sıız bir (^ırpınısjin devınımleri oldıığuyaşamının eşyalarla birlikte değiştiği ıııı sezinliyor, o aracları rahatlıkla kıılbir gerçek. Romanın "yalın bir yapısı lanmanın bundan böylc kendisine hiçvar", Kumrıı ile Pehlivan'ın sınıf debir haz vermeyeceğini bilıyordu. Bir ğiştirmesi, Kumru'nun "hep görünekcz daha anlıyordu ki en güzeli bu nin ötesini kavramaya, hep öğrenmeye nesnclcri düjjleınek olmuştu..." (s.205) çalışması", Pehlivan'ın beden gücünü Pchlivan'ın kurbanlık bir dana alıp kötüye kullanmama çabası, "korkunç apartman yakmında kestirip komşulabir anamakıhk", "toplumsal bir değira dağıtması, çevresindekilerin kısşim" ve ölüm, öne çıkan izlekler. kançlıklarını daha da arttırıyor. Bay^ Romanda, Kumru'nun tiinı gereksiram sonrası yalnızlığıyla boğuşan nimlerinin karşılanmasındaki rastlanKumrıı, kızı Sultan'ı da alıp bir taksi tılar dışında bir abartı yok. Roman ki tııtarak Bogaz Köprüsü'nden de geeip şileri, çevremizde yaşayan, lıer zaman dolaijiyor. Bu kez taksiyı kullanma tutgörebildiğimiz kişiler. Yazar, kişilerin kusuna kapılıyor. Araba alma isteğini toplıım ıçındeki yerlerini belirlerken, Pchlivan'a söylüyoı, Pehlivan da patonların ılışkilerini anlatırken nesnel ronuna. tsınail Bcy, özel sjoförü Muhitdavranıyor. Kumrıı ölse de, romanı bi tin'i, Kumru'ya şjolöıiük öğretmek tirdiğınizde, dolayınızda birçok Kum için görevlendiriyor. Kısa sürede şoru'nun yaşadığının ayırdına varıyorsu förlüğü öğrcnen Kıımru, ehliyet de nuz. • alıyor. Tıına Hanıın'ın arabasının modeli olan Peugeot 306'yı se^iyor ve (*) Kumru ile Kumru/7tf/w>7 Yüarabayı kendisi, apartmanın önüne decell CMH Yayınları/ 2')1 s\ 781 C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI KEMALTAHİR BÜTÜN YAPITLARIYLA İTHAKİ'DE... ESİR ŞEHRİNİNSANLARI "Esir Şehir Üçlemesi" edebiyatımızın güçlü ve klasikleşmiş ismi Kemal Tahir'in başyapıtlarındandır. Her büyük ve klasik yapıt gibi, bir ya da birden çok problematiği mükemmel bir biçimde işleyen bu nehir roman dizisinin ilk kitabı olan "Esir Şehrin Insanlarfnda Kemal Tahir, Mütareke Dönemi Osmanlı aydınının ve Istanbul'unun destansı dlrenişinin ve mücadelesinin benzersiz bir fotoğrafını çekmektedir. Kurtuluş Savaşı öncesinin anlatıldığı pekçok roman yazılmıştır kuşkusuz, ama hiçbiri bu denli edebi ve ölümsüz olamamıştır. "Türkiye'yi, Türkleri sahiden tanımak isteyen yerli yabancı herkes Kemal Tahir'i okumak, anlamak zorundadır." Halit Refig ESİR ŞEHRİH MAHPUSU • YOL AYRIMIYAKIHDA i t ha k i itlıakı SAY FA 1 1