Katalog

ği olarak ya/.dıgı denemeleri "Sevgim Acı yor" (1W5) aıllı kirabında topladı. Bir edcbiyatçının edebiyattan ötlün vermeden toplumsal yaşama nasıl miidahale edebileceginin göstergesi olan bıı yazılarıyla ()zkırımlı, aydının siyasal tavrı açısından gelenegimizi ccsıırca sürdüren örnekleı verdi. "O (iüzel Insanlar" (1998) adlı kitabında edebiyatımızdan portrderi dikiyor kar şınuza. Sevecenlikle ve sevgiyle yaklaştığı "() güzel insanlar"ın "o giizel atlara binip gitmediklcri"ni söylüyor. "Bülüıı çirkinliklcrc inat bizimle birlikte yaşıyorlar, yaşayacaklar." diyerek anma yazıları ve söyleşjleriyle okuyucuyu cdebiyatçıların düş dünyasına sokuyur. Yunus Emre'den, Tevfik 1'ikret'e, Ahmct 1 laşim'e, Sabahattin Ali'ye, I laldıın Taner'e, Aziz Nesin'e vc daha birçok edebiyatçıya gönderilen selamların yanı sıra kitapla Can Yücel, Tonıris Uyar, Refik Dıırbaş, Melih C.evdct gibi edebiyatçılarımızla da bıılıışuyoruz. 3 ciltlik "En Güzel Türk Hikâyele ri"nde "hikâyeciliğimizin yiiz yılı"nı aktaran örnekler sunuyor Özkınmlı. Bıı seçkinin özgiin yaııını şöyle bclirtiyor: "...Be nim 'seçtiğim' değil, 'sevdiğim "' hikâyeler. Sevdiğim diyorum, çiinkü C.cmal Siireya'nın deyişiyle 'yüregimi elliyor', diiş gii cümü besliyor, bana yeni pencereler açı yor. Edebiyatın giicü dc buradan geliyor işte..." 2000'h yıllar Özkırımlı'ııuı rahatstzlığının arttığı, sağlığının iyicc bozııldugıı yıllardır. ()zkırımli hasra yatagında bir yandan OsmanlıeaTiirkçe Sözlük için çalışır kcıı biı yaııdaıı da birikimini dorııga raşıyıp edcbiyatımıza bir edcbiyat tarihi daha armagan etmc çabası içindedir. OIIITT) verdiği ve hem edcbiyat m heın dc yaşanıın teıııeli kalnıl ettigi dillc ilgili kitabı Bilgi 1 Inivcrsitcsı Yayınlan'nda yayımlanır: Tiırk Dili: Dil vc Aıılatlııı. Tarihi), Ahmcr Kabaklı (Tiirk Edcbiyatı), C.evdct Kudret (Örnekli Tüık Edcbiyatı Tarihi), Mahir ÜnlüÖmerÖzcan (2(). Yiizyıl Tiirk Edebiyatı), Şükran Kurdakul (Çağdaş Tiirk Edebiyatı) ile bütünlüklü olarak sunulan cdcbiyatımız Atilla ()zkırımlı'nın kcndine özgii bir yöntemle hazırladığı edebiyat tarihi ile daha da zeııginleijti. ^.KİTAPLARI r>" Cumhuriyet İlhan SELÇUK EDEBİYAT TARİHİ NEDİR? Edebiyat tarihinin nc olduğıınu, yönteminin nasıl uygulandığını ve kendi yapıtının özgiinliiğiinü Sıınu'tla: "Edcbiyat tarihi, bir ıılusun (,ağlar boyunca oluştur dugıı edebiyat yapıtlarını, bıınları yaratan edebiyatçıların yaşayışlarını ve sanat anlayışlarını tarihsel geliijim sürccinde in cclcycrek o ulusun edebiyatının izlediği yolu, gecirdiği evreleri anlatan, edebiyat yayımını biitiin olarak degerlendiren bilimscl bir (,alı^madır. Aına edebiyat, top lunıuıı ya|ilsından soyııtlanamayaeağına göre, belirli bir dönemin edcbivatını değerlendirirken tarihin, toplumbilimin, tdsclcnin, psikolojinin, ılilbilimin, etnolojinin verilerinden de biiyük ölçüdc yararlanmak; edebiyat tarihi çalışmalarında tarih bilimini yöntemlerinden tııplıımbi limin ve psikolojinin yöntemlerıne, tarihsel ve toplumbilimsel elcştiriden izlenim ci ve yapısalcı de^liriye biı\ok yöntemi bir arada kııllanmak gerekmcktedir." diyerek açıklayan Ozkırımlı, bıı dediklcrini yaşanıa gecjrerek yazdıgı yapıtında "edebiyat tarihinin bellıbaşlı edebiyatçıların yaşamcivkıileri ve edebivat iirüıılcri nin özetleri toplamı" olınadıgını gösteriyor. Edebiyat tarihinin bir antoloji olmadıginı da düşüncn ve yapıtında bıı düijüncesini ııygulayaıı Ozkırımirnın kendisinin de bcliıttiği gibi "Tiirk Etlebiyatı Tarihi" bieimsel olarak diger edebıyal tarihlerine benzcmese de, içerik olarak dcstanlar dö neminden günümiize Tiirk edebiyat(,lları nıyazarlarını, onların yapırlarını, cdebiyata ılişkin terim ve kavramları kapsayaıı bir Tiirk Edebiyatı tarihidir. İçerik, kapsam ve işleııiş bakımından edcbiyat tarihinin ölçütleri ile yazılan yapıtında Ozkırımlfnın ki^ilerdc öneıııli bir ayıklanmaya girdigi, özdlikle edebiyat ta rihine ıııal olııuış kişiler üzerindc daha ayrıntılı durdngu, degcrlentlirmeler yapıp örnekler verdiği; kişilerle ve yapıtlarla ilgi li maddelerde başka edebiyatçıların yaptıkları ıleğerlendirmelerden alıntılar yapılarak yorumlarını zenginleijtirdigi; edebi yatımızda geçcn terimleri ve kavramları örnekleriyle ve ayrınrılarıyla açıkladığı görülüyor. Özkınmlı, sunuda bir noktaya daha dikkat çckiyor: "Biliyorum, benzeri her yapıt gibi bıı yapıt da, özdlikle alınan ya da alınmayan edebiyatçılar açısından, eleştirilecek. Aına az önce bcliıttim, bıı kitap salt biçim olarak ansiklopcdi. Tlde bir edebiyatçılar sözlügii ya da ansiklopedisi hiç dcğil. Dolayısıyla nıaddeleıin be lirlcnmesüıde benimsenen ölçiiler hırklı. Yine de ben, her seçim önünde sonıında öznel olsa da ilkclcri belli bir nesnelliği korudııgunıu belirtmeliyim." Edcbiyat taıihine aldığı edebiyatçıların yaşamöyküleriyle birlikte, yapıtlarınm listesini, onlar için yazılan yazılardan alıntıları, bazı öneıııli yapıtlarla ilgili maddeleri, edcbiyatımızda etkili olan dergileri, edebiyatımızdaki akıınları, te rinıleri tarihbdlik içinde ve olabildiğince nesnel olarak değerİendiren Ozkırımlı'nın "Tiirk Edebiyatı Tarihi", kiıni fotoğraflar, belgeler, dizin biçimindeki içitıdekiler, genel kaynakça ve minyariirlerle de zenginle^iyor. T'ürk edebiyatının terimleri, kavramları, akımlan, edebiyatçıları, iii'ünleri, kı sacası hcr açıdaıı ve tümiiyle tanımak, ögreıımek isteyenler ıçin bir ba^vııru kitabıyla edebiyatçıligına vc ya^amına nok ta koydu (jzkırımlı. Bıı edebiyat tarihıylc sanki huşçakalın dedi, hcr şeye karşın sevgiyle yaklaştıgı edebiyatımıza ve diin yaya. • 781 Ağlamak ve Gülmek (11. Baskı) Duvarın Üstündeki Tilki (4. Baskı) Düşünüyorum Öyleyse Vurun (26. Baskı) Enel Hakk'ın Hakkı (3. Baskı) Cörülmüştür (8. Baskı) s I İskele Sancak (3. Baskı) Japon Gülü (8. Baskı) Yüzbaşı Selahattin'in Romanı 1 (11. Baskı) Yüzbaşı Selahattin'in Romanı 2 (11. Baskı) Ziverbey Köşkü (14. Baskı) İlhan S SKL\HATTİ!\İ!N K()MAM(n H/I5AŞI SKL\IIAlTll\'İ\ KOMAM (2) TÜRK DİLİ: DİL VE ANLATIM' Yükseküğretim ögrcncilcrindeıı, hcr dcrcccdcki öğrcinıcıılcrc, gcnç yazarlara vc dilinc dcğcı vcrmcsi gerektiğinın bılıncindc oliin hcrkcsc bilgilcnmclcri vc bilgiIcrıni yenilemclcri iı,in özclliklc yaraılı olacaAma inaııdığım "Türk Dili: Dil vc Anlatım"ın ilk böliimü Dil, Diller vc l'iirk Dili başhgını taşıyor. Dil ncdir sorusuııun yanıtının arandıgı vc diliıı bir işarctler sis tcmi, tnplııniiıal biı kurum, canlı bir varlık, ıılıısal bir oykıinmc olarak özclliklcrinin sıralanıp acıklandığı bu bölümdc ayrıca; dillcrin dnğuşıı, aııadili, oıtak dil, konıı^nıa tlili yazı dili ve özel diller başlıklan altında dilin tiirlcri; ycryüzündc konıı^ulan diller ba^lığı altında da dünya dillcri, dillcrin sınıilandırılması, dil aileleri, Tiirk dilinin tarilıscl gelışımi, döncmlcri, lchccleri, Türkiyc Fiirkçcsi vc dcvlct dili olarak Türkçc incclcniyor. l'iiıkccnin scs yapısı ııııı vc biçim özclliklcrinin irdelenmcsiyle ilk böliim noktalanıyor. Dil vc Anlatım bcilümündcysc anlatun biçimi, anlatun süıcci, sözlii anlatım, düzgün ve etkili konıışma, yazılı anlatım, anlarımı crkili kılma başlıkları altında konıiijma vc yazmayla ilgili soıunlar irdclcnip sorulann yanıtları aranırken, öğrctici olmaktan çok dili benimsetici, scvdirici, dilin kııllanımını kolaylaştırıcı öncrilcrde bulunuluyor. Dil, anlatım, konıışma ve yazma ile ilgili olarak kitabın sonnna konıılan geniş "kaynakca"da, bu kitabı bitirenlcrin dillcrini korııınuk idıı okuyabile ccklcri unlarca kitabın adının verilmcsi de öneıııli bir katkı olarak dcğcrlcndirilıncli dir. Son olarak da, giinccl bilgilcıin cklen mcsi konusu i^iııc tam olarak sinmese de tamamladığı "Tiirk lulebiyatı Tarihi (Ansiklopedik) "nin yavımlandıgını öliimündcn önce gördiı. F'iıat Köprülü, Alııııet 1 lamdi Tanpınar, Nilıat Sanıi Banarlı, Agâh Sırrı Lcvcnd, 1 lıtzı lcvfik C iönensay gibi edcbiyat tarihçilerinin 1960'lardaıı önce kaleme al dıkları yupıtlardan sonra Raııf Mııtlııay (50 Yılın Tiirk Edebiyatı), Scyit Kemal Karaalioğlu (Tiirk Hdcbiyatı Tarihi), Vasti Mahir Kocatüık (Büvük Tiirk F.debıyatı C U M H U R İ Y E T KİTAP S AY I ZİVERBET KÖŞKÜ iI EntHtakk'ı Duvarın Üstündeki Tilki r»*** UNHfB İ Merkez : Türkocağı Cad. No:39/41 CağaloğluISTANBUL Tel:0 212 514 01 96 Fax 0212 514 01 95 Şube : Istıklal Cad Zambak Sok 4/1 (Fransız Konsolosluğu yanı) TaksımlSTANBULTel 0 212 252 38 81 82 SAYFA 23