Katalog

2004yılı Ruşen Hakkı şîîr birinciliködülükazanan MetinTuranlaSöylesi 'Şairin hayata teğet durduğu yerde, okur da şiire...' c) du\l hatırına \ıır kıtapla rı yayımlıyor lurkıyc'dc ji ır du^unenden <,uk iiır yazan var da ondan mı> Turhyc a^tnazlıirıyla anlatabı lır nııun* Bunun değısjk nedenle rı var Çok kışının ^ur ya/nıava ^alışması, (,ok sayıda şıır kıtabının bastuılması Bıınlaı bıra/ sonucja ılgılı İjıııle hemhal oluşıımuzun dılımi7İe de bağmtısı var kuşkusu/ Ne Selçuk lu'nun ne de Osmanlf ııın lesmı dılı olamaınüjtıı Tıırk^e Duşunun kı bın yılı aşkın bu sure devlet dı lı olamamış ama yasamı^ ve buvıımuş bır dıle, Turkçe Vt sahıbı/ Boyle bır dıldır Dede Koıkııt hıkâyeleıını, Yıınus FmrL'vı, Pıı Sııltan Abdal'ı, Koıoglu'nu, Karacaoğlan ı Dadaloglu'nu, llıtzı'yı, Veysel'ı yaıatan I ıırk(,cnın eklerden, hecclcrden olıışan Cıns ve cınselhk ijiırı değıl ama vapısı duşunmc ve soyleıne olanakları Sıtrltnndı duru yalın bır dıt var lına bakımınılan sıırsı.1 olana genış olanak ta nı ltçtenlıklı Bu }ttrlırdın <,ok elkılendı Şfttiı <:nylcychtlırtın !)ur uzernnlc <,ok t^alı •jidıpı kanısındavıın Ancak sosyal bıı ol gu olaıak bakıldığında kaıuını.a I ıııkı iildrfcını, duşunnlduğuııugjıstırtyor liu ye'nın geçırmekte oldugu toplumsal su yuptya ııasıl ulaştıjSjnı soylıytbtlır mtKin' leçle daha doğru anlatılabılır bunun ne ^ııı, şaır ışçılığı ıstıyoı Sıırde bır !;aıra tknleıı BırıiKisı, Turkçe aslında tarıhsel nelık olmalı Duygu tek başina yetmıvoı olaıak elınde 'rcsmı dıl' olamamasının Şıır nın u/ıın eıınılı bıı ı^ılık dc geıekı olanakl.ırını yıtumış duıumda Sevgılı yt>r ku^kıısıı/ bunun oncesinde, sızın sı/ı. Adalet Ağaoglu nun vurguladığı gıbı ar aıt estetık/sanatsal bcgenını/ olmalı tık ortak bıı anla^ma dılı olan 'Ameu ( Mıı^malı Boyle bıı bırıkım u/eune utuı kanca'yla kuşatılmış dutıımdayı? Aydın tuldu£unda edebıyat ıırunu, kendı orgu eıo?yonunun boylesine ^ıddetlı olması sunıı de yansitmnj oluı Değılse, yapısal nın kavnagında, yok cdılnıekte olan dılı butunluğıı zayıl, estetık olgunluktan yok nu/le ku'jatılmışlı^ımız, clılıleştıı ılmışlı sıın uıunleı biınmuş olurıız gımı/ yatmaktadu !jııı, boyle lııı kuşatıl mışlık n,eıısınde kendı tıkanan damarını ŞİİRE KARŞIİLCİSİZLİK... a(,mak duıumundadıı oneelıkle dorSuları !>>latan Mecnıın'un sınıılı olçü me/lıkten gelmenıek getek kı, ozellıkle de duyuıubuyla, bırkac, baskı yapmış ol son çeyrek yuzyddıı I uık edebıyat(,ısı nıası da senın sozunu ettığın ılgının bır tıpkı Osmanlı 'munevverr gıbı, 'aydın' nedenı olsa gerek Bu denlı ılgı goreceğı olmama ayııcahgını kııllanıyor nı ben de beklemıyotdıım Çunku, I ur kıye'dekı yayın dunyası ı<,eriMnde şıırın Şııı bır duygu ışı Ancak sanatsal bır nasıl bıı ılgisızlıkle kar^ılaştığının bılın vapıt duyguyla olmuyor Dığer edebıyat undeyım Buna kar^ın, Suları Islatan turlerı de oyle kuşkusu/ ama, şııı başlı Mecnun'un, utanarak soyluyoıum yıne başina bıı rarklılık taşıyor Ozellıkle de de, yetmis, mılyonluk bır ulkede, bır yıldaıı daha a/ bır suıede beş, değışık baskıyla u«, bın bes, yu/ adetlık tıraja ııla^ınası nasıl bır ılgıyse, oyle bır ılgı ı^teJ' Ku!,kııs\ı/ bu da kuıu kuıuya olabılecek bu ış, değıl Masa ba^ında ya zılmıs, ^ıır oıneklerı yok mıı1 Yığınla var Tuıkı ye'de şıırın edebıyat dı şına ıtılnıesinın, oyle xanıyouım kı, en onemlı sebepleıındcn bırı ^ıııın ^aııanelıkten yoksun, masa ba^ı ı^ı olarak ııre tılnıesıdıı Son yıllarda lurkı ye'de \ıır gozdcn duştu Yaytncvlcrı şıır kitabı zor yayımlıyor Kıtapçılar raflauna koynıuyur )a yıncvlen arkada^lık ve I uıkıye gıbı, so/lu gelenekten gelen bır kulturel vapıda şau kımlıge vapılan vur gu, bu tuıden gondermelerı emecek vo ğunluk gerektırıyoı 1 uık şaırleıı coğral yasına bakıldığında, şaır kımlı^ı ıddıasm dakı kişılerm boyle bır yogunluğu eme bılecek bıııkımlerının onemlı olı^ude /a yıl olduğu gorulut Lğrı, doğru bu kultu run ınsanının şaıı kımlığı ıc,erısındekı sa nat^ı kışilıkte aradığını bulaınama soııı nu vaı Bıı bıılamama soıunıulııı kı, top Iıım şıırden uzaklaşmiştır Aslında, bu şa ırden uzaklaşmadır ŞİİRDEN UZAKLAŞAN TOPLUM Kultuı bılımıyle ugr.ışan bııısı olaıak, bu sıııeci hem anlamava (,alışıvoıum hem de olıımlu buluvoıum (vıınkıı şaırc ya da sanat<,ıya kaldıramayatağı toplum sal, kultuiel vııkler yuklersenı/, sonu^ta oıııın kışılığınde genış bıı toplumsal ke sımı dt vaıalavaıı kııılmalaı olıır 1970'leıdeıı başlayarak bı/de o/ellıkle şaue kaldıı,ıma\acağı vukler vuklendı Bı//at boyle bu soıumluluğ.ı şaırın ken dısı davetıyc cjkatdı raşıdığınıı/ kultu rel değeılei ıle buna c,<ık uvgundu Bege nıln, beğenılme/, 1980lı vıllaıa değın ge lenekscl şıır taızını suıdurmekte olan O7anların ağnlıklı olarak dınlenıyor ol malaıl \anı kulağa dayalı şııı uietımleıı bu taııhten ıtıbaıen bclııgin bu ya/ılı ılı tışıme donuşmuştuı Ve bu şının bcllı bı kesınıce kaışılık buluyoı olması mevcut edebıyat dunyasının ıvı degeılendıımesı gereken unsuılaıdıı Yanı toplum esasm da şıırden u/aklaşmış dcğıl, toplum sen ben begenmesek dc kcndmı kaışilavan şıırle buluşııyoı (^unku şııı belkı dc ılı ğeredıbıyal luıleıı de dıkkatı alınıısa, en evıensel olduğu denlı cıı \cıcl en ıılı bal urıınudıır Ba/en bıı kışilık olması d, buradan kaynaklanır Yanı bakarsmı/ kı bu kışıye va/ılmıştır ama, ulıısaldıt aynı ^aıııanda Başka bıt dılc kolav ı,evrıle me7İığı de bıraz buıacla gl/ll gıbı gelıyo bana Hâlâ şaıııanıst ogeletı yaşatan, so/ıın ve so/el olanın yoğunluğunun en ust dı zeyde yaşandığı bıı kultuıel clunyada bı eğılımın baş aktoıu şaııın de buna mey lctmesı dogaldır Bu bır kırılmavdı ve b kırılmanın tamamlandığı kanısındayım 1 uıkı\e şımdı boyle bıı kırılm.ıyı anlatına çalışıyoı Yakın suıe^te, şurı yenıdcn gundeme ge lcceğını, bu gellş hıej mınııı de geııye donı abaıtılı beklentıleıı toıpulemış olacağmı ıluşunuvoıum ^unk bı/de boyle bır /eng clamar mcvnıttur Bı gun bu damaıın tıka nık gozukmesı onıı nun a(,ılm.ıyaıağı an nıına gelmcv Mıtın lnnın yurtdışında da \nrik, gczen bır yazar ^aır Oralarda durum nas, Şııt hemen hcmt heı ulkede ya/anı c.ı okııyanı a/ bıı cdcb yat turu Sadece so/ geleneğı guçlıı toplu S A Y I Metin Turan ilk şiir kitabı "Suları islatan Mecnun" ile 2004 yılı Ruşen Hakkı şiir Ödülü'nü aldı. Uzun yıllardır Türk folklor ve edebiyatına yayıncı ve editör olarak hizmet eden Turanla ödüllü kitabını konuştuk. n Haydar UNAL g/lı Metin luran, bız tcm balkbılım araştırmansı olarak btlıyorıız AraJa hır}/// yazdığı nı da hılıyordum fakal boyle hır küap buiıınlufcıınde ınlılık dc "Suları hlatan Mecnun" ^cklınde harşımıza çıkata gınt hılmıyordunı "Suları hlalaıı Mcc nutı" ııasıl olıı^lıı' Lsasında, benım edebıyatla ılgım oykııylc başladı I lep soylenır ya, edcbıyata ılk şııılc gıulıı dıve Bcnını oylc olmadı İlk oykum de 1981 yılmda yayımlandı îjıırlcr dc yayıınladım ama, pek az Çok (,a yazdını liunu soyleyebılırtın Hcm oyku, lıem de şıir Ancak, halk edcbıyatı aıaştırmalarına bulaşmiş olmanın getırdığı başka bıı sotumlulıık vardı Onla rı yayınlatmaktan, doğrusu, şur ve oyku ye pck a. ?aman bulabıldmı Suları Islatan Mecnun, benım son do nem şıırlerımden oluşuyor Oysa, bu dosyanın oncesinde kıtap butunluğunde olabıletek 3 dosyam daha vaı Onları yayınlamayı yeğlemedım Turlu nedenlen var bunun Başta, bıı kıtapla doneme da ırbıı ımlemem olduğunu dıışunuyorum Şıırin bır şey soylemesi gerektığı fıkrının unutıılduğu bıı donemdır, Suları Islatan Meenun'un yayınlanması tkıııusi, adın darı da anlaşılacağı uzere, aşk var yazdıtan bunları Toplumsalcı bır geleneğı be nımsıyorum ve sanatsal anlayışim buduı Edebıyatı/ sanatı salt kendım ı<,ın hıç, duşunmedım Oyle olsa ni(,ın yayınlayıp başkaları ıle paylaşayım W Bunu soyleıken, bıreycı sanat anlayışının da yayınlamak fıkrının, üstelık tanıtım ve de 'nıketıın' kanallaıını olabıldı ğınıe /orlayan 'gııışimcıliğını' gormez lıktuı geldıgım santlmasın Değılse, ya kın donem Tıırk edebiyatına, bıreycı anlayış bu denlı egemen olabılır mıydir1 Belırtnıelıyım kı "Ben dc varım" tela şıyla yayımlanıadım kıtabımı Ama, şoyle bıı kaygımm olduğunu belııtmclıyım, sıy.ısal arka plaııı olsa da aşk şıırlerı yazıla bılır Ba^ka tııılıı ıle soylcycbılıis.ını/ bu ııu, a^k şıulerı sıyasal i(,erıkleııyle sunulabılır Benım ^uılennı aşk şurlerıdır Sıır bır duygu işi Ancak sanatsal blr yapıt duyguyla olmuyor Diğer edeblyat turlerl de öyle kuşkusuz ama şiir baslıbasına bir farklılık taşıyor" dıyor Metin Turan C U M H U R İ Y E T K İ T A P