Katalog

dum ve yazdım. Odessa'daki yoğun ve düzensiz yaşamım, bir arkadaşıma yazdığım ve ateizme yatkın olduğunıu bildirdiğim mektubum gizli polisin eline geçti. Dilimi tutamadım, Prens Vorontsov ile bozuştum ve beni şikâyet etti. Bıınun üzerine dört yıl süreyle başkente girmem yasaklandı ve ailemin sahip olduğu Mihaylovskoye köyünde gözaltında tutuldum. Bu yıllarda Çar I. Alexandr'ın ölümünün ardından girişilen ve derhal bastırılan darbe sonrası arkadaşlarımın çoğunun tutuklanıp sorgulanması beni telaşlandırdı ve yazdıklarımın büyük bir kısmını yaktım.Yeni Çar I. Nikolay beni Moskova'ya çağırdı. Bundan sonra yazacaklarım Çar'ın sansüründen geçecekti. Polis baskınları, soruşturmalar, yasaklamalar yaşamımın ayrılmaz parçaları oldu. Tüm bu olumsuzlara rağmen yazmaya devam ettim. Sürgüne geldiğin zaman evli miydin? Hayır. Peki, Natalya Gonçarova ile nasıl tanıştın ? Onunla bir baloda karşılaştık. Yüksek rütbeli bir memurun kızıydı. Natalya büyüleyici güzellikte bir genç kız idi. Evlenme teklif ettim. Olmadı. Ben de Moskova'dan uzaklaşmak istedim ve 1829'da, gözlemci olarak Rus ordusuna katıldım ve Osmanlı topraklarına gittim. Dönüşte 18 Şubat 1831'de evlendim Natalya ile. Nasılbirısıydı, eşın?Şu düello meselesı tiedır''1 Moskova sosyetesinden çok güzel bir kadıridı ve henüz 18 yaşındaydı. Bir anda kendimi sosyetenin arasında buldum. Karım çok güzel olduğu için önüne gelen asılıyordu; sinirim bozuluyordu. Çıldırıyordum kıskançlıktan. Kinayeli sözlerden, dedikodulardan, entrikalardan bıkmaya başlamıştım. O günlerde yaşamımıza bir de d'Anthes adında bir Fransız subay girdi. Çariçenin koruma birliğinde görevliydi. Üvey babası da Rusya'nın Hollanda büyükelçisiydi. Eşime sürekli kur yapıyordu. Bir seferinde ona düello teklif ettim, cevabını henüz almamıştım ki, adam baldızımla evlendi. Bacanak olunca da teklifimi geri aldım. Daha sonra çevrede dedikodular ayyuka çıktı. Şerefsizlik ölümden daha da felaket bir şey. Derken düello kaçınılmaz oldu ve 8 Şubat 1837'de düello yaptık. O beni karnımdan ben de onu omzundan yaraladım ama o kurtuldu, ben öldüm. PARASAL SIKINTILAR Devlel memuruydun ama gözde insanlann, yüksek sosyetenin eğlencelerıne, toplantılanna katılıyordun. Onlarla nasıl anlaşıyordun? Hıçparasal sıkıntı çekmedin mi? Ben onların kurallarına göre değil kendi kurallarıma göre davranırdım. Kural tanımazın biriydim. Sürekli sürtüşürdüm onlarla. Sözlü ya da yazılı olarak ettiğim küfürler, özgürlükçü düşüncelerim yiizünden çar yönetimiyle de başım dertten kurtulmazdı. 1835 yılında borç nedeniyle mahkum oldum. Parasal yönden huzursuzdum. Saray ve sosyete yaşamından da yorulmuştum. Çar I. Nikolay'dan ekonomik destek ve birkaç ay izin istedim. Bana altı ay izinle maaşımdan kesilmek üzere 30.000 ruble verdi. 4 Kasım 1836'da imzasız C U M H U R İ Y E T K İ T A P bir mektup aldım. Çar Nikolay'ın karıma olan ilgisinden dolayı bana bu iyiliği yaptığı ima ediliyordu. Evet anladım. Son bir soru daha. Sen modern Rus edebıyatının oluşmasına en çok katkıda bulunan yazın ve düşün adamıun. Rus yazın dilını arındırdın ve zengınleşlırdın Bu dıle çağdaş ve ulu\al bir yapı kazandırdın Edebıyatınızı klasık Batı kurallarından kurtararak ona ycnı bir yön veren ve gerçekçılık akımını başlatan lıdersin. 19 yüzyıl büyük Rus yazarlarının hepsı, \ent Rus yazıntntn kurucusu olarak kabul etmış ve senın yapıtlarınla beslenerek yettşmıslerdır Ruslar sana olan vefa borçlarını ödedıler mP RUSŞİİRİNİNGÜNEŞİ Sanırım evet. Bugün, Moskova'da adımı taşıyan bir enstitü ve bir de kahve açmışlar. Edebiyatseverleri bir araya getiriyormuş. 18361837 yıllarrnda Petersburg'da yaşadığım ev müzeye dönüştürülmüş, otuzlu yıllardaki gibi döşenmiş, orada tüm şahsi eşya ve elbiselerim, bütün orijinal eserlerim, resimlerim ve el yazısı notlanm bulunmakta. Yine adıma bir edebiyat müzesi açılmış. Düello öncesi son kahvaltımı yaptığım ve evi Şükran Kurdakul ÇAĞDAŞ TÜRK EDEBİYATI Yol göstermeye devam ediyor, On yıllardtr edebiyatseverlerin başvuru kaynağt olan dev eser yeniden bastldı! !•• ÇAĞDAŞ TÜRKİ EDEBİYATI1 MSflU'TİYBT D0NEM1 1 min hemen yanınseçkln temsllclsl da bulunan kahve, ve yazan Puşkln. günümüzde de edebiyat kahvesi olarak hizmet vermekte ve en çok sevdiğim yemekler edebiyat düşkünlerine sunulmakta. Bana duyulan minnettarlıgın bir göstergesi olarak da Hansaray'daki Gözyaşı Çeşmesi'nin yanı başında bir büstüm yer almaktadır. Odessa'daki durumumu ise sen gözlerinle gördün. Daha ne diyebilirim ki? Evet, sana çok zaman ayırdım. Şu anda dışarıda beni görmek ve benimle fotoğraf çektirmek isteyen ne kadar insan toplanmıştır, biliyor musun? Haydi çıkakm; fotoğraf için ilk sıra senin. 38 yaşında, saçma bir düello sonucu batan Rus şiirinin güneşi, özgürlükçü akımın Rusya'daki en seçkin temsilcisi ve yazarı Puşkin ile fotoğraf çektirdim ve onun "Tüm arzulanmı yaşadım ben / Hayallerime de soğudum artık..." diyen dizeleri dilimde ilerlerken, bizde şair, yazar ve diğer sanatçılar için dikilen anıtlar, müzeye dönüştürülen evler var mı diye düşündüm. Belleğimi bir hayli zorlaclım ve aklıma sadece Tevfik Fikret, Ömer Seyfettin, Sait Faik geldi. Darısı diğerlerinin başına diyerek, Ayvazovski'nin tablolarını görmek üzere Güzel Sanatlar Müzesi'nin yolunu tuttum. • (*) Emekh öğrelım görevlısı ve arajtırmaa yazar 38 yasında, saçma bir düello sonucuölen özgürlükçu akımın Rusya'daki en ( \ (, I) \ ^, LDEBİYATl^ IUHK 2 ı, M.DAŞ TÜRK EDEBİYATI OrRÛ/HOMAN SBUİYAT TOIIII TIYATko l)0J0\ 4" (.DMMUKİYK'I llONI Mİ I ""CüfiffltîİIYfcT DÜNKMİ J 4 cilt, 1336 sayfa (büyük boy),özel kutu içinde, 75 YTL. "Edebiyat tarihine diyalektik bakıştn zenginliğini taşıyan bir baş eser." Server Tanilli E V R E N S E L BASIM YAYIN KAHER HATUN MAH. ALHATUN 5K. N0: 27 BEYOÖLU İSTANBUL T: (+90) 212 361 09 07 (PBX| F: (+90) 212 361 09 04 W: www.evrenselbacim.com E: bilgiBevranaelbasim.com SAYFA 17 SAYl 826