Katalog

Rüzgâra karşı durmak, atesi söndürmemek Clarissa P. Estes, Kurtlarla Koşan Kadınlarda gerçekten farklı bir önermede bulunuyor; kadınlar için yalın, uygulanabilir ve doğal çözümler öneriyor. Kadınların çoğu zaman farkında olmadan içselleştirmek zorunda bırakıldıkları eziklik ve yetersizlik duygusuna, bastırılmış cinsel güdülerine çok değişik bir malzemeden yaklaşıyor: Masallar! * nsan haklart hareketını ataer M ktllıkten uzak bır hareket ola M rak goruyor mus unuz ^ ^ ğ Çalışmalarımın hıçbır ye rınde ataerkıllık sozcuğunu kullanmadım, çunku terımın fazla genış kullanılmasının çoğu top lumsal adalet sorununun kokenını uy gun bir şekılde betımlemedığını duşu nuyorum Bugunlerde ataerkıllık bir tur çozulmeyen Gordıon duğumune yaka lanmanın meşru acısını dıle getırmek ya da açıklamak ıçın steno olarak kullanıh yor Ancak, ıster bir bırey, ısterse bır grup tarafından olsun, başkalarının ıstı rabına duyarsızhk ya da aldırışsızlık ge nellıkle suregıdıyor, çunku altta yatan onculler onemlı sayıda erkek ve kadın tarafından sorgulanmadan muhafaza edılıyor Bıyolojıden odunç alırsak, so rumlu unsurları "phylum" veya "âlem" dıye adJandırmaya varana kadar en ku çukten başlayarak parça parça adlandır mak daha yararlı olabılır DERİNLİK PSİKOLOJİSİ Analtttk çalışmamz, sosyal aktıvnt olarak çalı^mantzla uyumlu muy Evet, Jung'un I ve II Dunya Savaş ları konusundakı yorumlan ve haydut lar ve dıktatorlerle ılgılı zekıce teşhısle rı, ılgılendığım sosyal hareket mevzula nnın altyapısına daır çok şeyı aydınlattı ıster çıftlık çalışanlannın hakları ol sun, ıster toprak tahsısatı tartışmalan, ısterse hapıstekı kışılerın ıfade ozgurlu ğu olsun Buyuduğumde benı derınlık psıkolojısıne çeken kıtap, Jung'un Cıvı lızatıon ın Trasıtıon'ıydı Geleneksel olarak 1940'lardan berı Amerıkalardakı ınsan hakları hareketlerı (Dorothy Day, Martın Luther Kıng, Guatemala'da Los Cofrades v d 'nın onderlık ettığı) ıçsel hayata değer verılmesı ve dışardakı ey lemın onemının tek bır duşunce şeklın de bır arada tutulduğu paradıgmasına dayandı Bu bır aradalık ınsanın dunyada guçlu bır şekılde hareket etmesını sağlar Gandhı'nın dedığı gıbı Satyagra ha bırlıktc dokunmuş en eskı bılgı ıle salt eylemın gucudur Bu dunya goruşu şoyle bır farkındalık halınde ışe yarar adaletsızlık ya da dengesızlık ıçın ozgul zemınler hem ıçerıden, hem de dışarı dan kaynaklanır, sadece bırınden ya da otekınden değıl Bırlıkte duşunuldu ğunde bunlar sadece kışıscl eylemı ateş lemeyen değıl, daha da fazla luhu eyle SAYFA 6 me çağıran bır psışık aşırıgerçeklık oluşturur ateşlı, ımge yaratıcı ruhu 1 Insan çağrıldığtnı nasıl bılır' Nasıl m\> Paradoks yoluyla Bu tur ışlere çağrılan kışıler tıpık olarak dun yalarının ya da dunyanın durumu hak kında acımasız bır gonul kmklığı hıssı duyar, ama ınsanoğlu ıçın sarsılmaz, esınlenmış bır umut da taşırlar Ofke de olabılır Umutla ıç ıçe gırmış gonul kı rıklığının gorunuşte çelışık ama guçlu kuvvetlerı, etkılı bır şekılde devam et menın ve pozıtıf değışmenın dayanıklı sutunlarıdır Sosyal aktıvtstın kırık bır kalbt oldu ğunu mu soyluyorsunuz > Evet, kırılıp açılan ve açık kalan bır kalbı, çağnsına karşı tetıkte bır ru hu Cesar Chavez'ın bellı bır kente gıt mesı gerektığını, yoksa kendınden memnun olup kendınden oncekılerın hayatlarını tekrar edebıleceğını soyledı ğını hatırlıyorum Çağrıyı duydu ve gıt tı Zamanımızın buyuk kırık kalplı ve umut dolu aktıvıstlerınden bırıydı Ba zen ınsanlar çağrının sadece bır metafor olduğunu sanıyor Bızım abuelıtalarımız (yaşlı kadınlarımız) bır tur ışe ya da ha yata çağrının omuza durtmeler, bacak larda huzursuzluk, kışının El destıno (Kader) ıle uyum ıçınde davranmasına neden olan gı zemlı ıtkıler doğuran duyusal ozellıklen olduğunu soylerler DENCESİZLİKLER Butun bunlar sıztn açımzdan nerede başladt ? Guç bır bıçımde kolay oldu ğunu soyleyebılırım Orada doğdum (Gulme) En duşuk ekonomık sınıftan gelen bır ço cuk olarak bırçok tuhaf denge sızlıkle karşılaştık Kırsal toplu luğumuzdakı bırçok kışı çofc bu yuk mucadeleler verdı fedakâr lık yaptı, yıne de onurluydular Kalbım ne zaman kırılıp açıldp Meksı kalı tarla ışçılerının ürtabatının yukan larında zorla ıskânı sırasında Kuçuk bır çocuğun, ıhmalkâr bır toprak sahıbı golcuğun etrafına çıt çekmedığı ıçın kı rılan buzdan duşerek boğulduğu Bo zuk bır bıçerdovenn babamın bır arka daşını surukleyıp oldurduğu gunlerdı Teyzelerımın kuçuk bır ıkramıye vaat edılmesinden sonra şımşek hızıyla çalış maya kandırıldığı, kendılerını tukettık ten sonra, ustabaşıların onların uretım kotalarını ınsanlıkdışı yuksek sınırlara yukselttığı Doğum kontrolune karşı dınsel yasaklara uymaya uğraşırken on yılda on bebeğın oluşturduğu (arkadaşı mın annesının bacaklarındakı ulserleş mış damarları) lezyonları gorerek Rad yodan, koylulerın yumruklarından baş ka dovuşecek bır şeylen yokken Sovyet lenn tanklarla Macanstan'ı ışgal ettığını dınlerken Macar uvey babamın acı ıçın de kıvrandığını gorduğum gun Buyur ken kardan kalelerde hırsiz polıs ovna dığım oğlanların ve yol kenarlarında doktorculuk oynadığımız kızların Khe Sanh'tan ve Tet'ten gururla ya da sungu su duşmuş bır şekılde donduklerı gun Sadece bır tane değıl, bırçok, ama tek rar tekrar kırılmalar Bunlar hâlâ suru yor Almanların bunun ıçın bır sozlen var Schemerzenreıch yanı uzııntu açı sından zengın.nktıvızm, şıır ve psıkana lıtık çalışma ıçın uzuntuye katlanma ye teneğı esastır Boyle ıstıraplara tanık oluncafelç ol maktan nasıl kaçınıltr^ Bılırsınız, Dakota'da buyuduğunuz ıçın, boyle haşın bır çevre ınsanları çok etkıleyıcı bır canlılıkla yaşamaya teşvık eder Dayanıklı olmak ıçın, her şeye yumruk sallama zorunluluğu gıbı bır durumdur bu Jung donuşumun sabır ve bır mızah duygusu gerektırdığını soyluyordu Bırlıkte buyuduğum aılele rın çoğu çocuklarına duzenbazca ışlere değer vermeyı oğretıyordu Televızyon yoktu, bırçoğunun telefonu yoktu, bır çoğunun okuma yazması yoktu Bıze, şeytanlıklar, pratık şakalar, gece boyu şarkı soyleme, dans etme, kayak, daşlanmla bırlıkte, Amenka'nın Gu neybatısında hırpalanan kadınlar ıçın ılk sığınağı koordıne ettık, hukumet mercılerını ev ıçı şıddetın gerçekten mevcut olduğuna ıkna etmeyı oğrendık, bakkalları butun hafıf bayatlamış kıvır cıklarını, tazelığını kaybetmış sebzelerı nı ve ezık meyvelerını sığınağa bağışla maya ıkna etmeyı oğrendık Yırmı yıl dır, hapıstekı, ozellıkle de sert çekırdek denen federal cezaevlenndekı erkeklere ve kadınlara ruhun kurtuluşu ıçın yazı yazmayı oğrettım (Sana Bır Gul Bahçe sı Vaat Etmedım'ın yazarı) Joanne Fre enberg ıle bırlıkte Colorado Gay ve Lezbıyen Eşıt Haldan Içın Yazanlar'ı kurup yonettık Durust kadınlar olarak, gay ve lezbıyenlerı savunmak ıçın krıtık bır zaman olduğunu hıssettık Başka projeler yanında kısa dalga radyo aracı lığıyla dunyanın her yanındakı rahatsız bolgelere guçlendırıci oykulerın yayım lanmasını da destekleyen bır ınsan hak ları orgutu olan Guadalupe Vakfı'nı kurdum Bu btlc oldukça fazla Kttabmtzın (KKK) yırmı yıldan uzun bır surede ya zıldığını bıltyorum Yazılarınızın gotur duğu kadar dennlere dalmaya nasıl za man ve cesaret buldunuz'' "Dalmak ? " (Gulme) Ben orada ya şıyorum Oradan çocuklar doğabılır, broşurler çıkabılır, yazılabılır sevışılebı lır, gosten yapılabılır, seyahat edılebılır ve çalışılabılır Bu, bır yere gıtme mese lesı değıldır, (hangı tınsel duzey sızı en ıyı besîerse orada yaşama) yaşadığınız yerı venmlı kılma meselesıdır Hayatım boyunca bırlıkte yazdığım, çalıştığım lı derler arasında onların dunyadakı çalış malannı besleyen, onlan fuerte y duro (katı ve guçlu) tutan, "tukenme"lerını onleyen şey, ıçsel hayatlanna çok ozen gostermelenydı DUNYA KÖYU İÇİN BİR DÜ5 Insanlar kıtabıntza bakarak bana "Bunu nasılyaplı>' dedıler Anne, aktı vtst ve bır analıst ıken boylesıne yoğun bır eserı nasıl yazdığınızı anlayamıyorlar Yazmak ıçın bellı zaman dılımlen ayırdım, oğleden sonra ya da geceyarı sından sabah 3'e kadar gıbı Ayrıca 25 yıl once, eğer bırakmadıysam, beş ılâ al tı dakıkada ıkı buçuk sayfa kadar yaza bıldığımı keşfettım En kuçuk bır za man aralığı bulduğumda okudum ya da yazdım Talepler bana ayıracak bır an bıle bırakmadığında, her gun bır tane çok guzel cumle yazdırdım kendıme Hafta sonunda yedı guzel cumlem ol muştu ve bu çok buyuk bır armağan gı bı hıssettınyordu Sonunda, ucunu neh re salladığım boğurtlenlı kuçuk bır ıpe dızılı, araştırma nodan ve gunluklerı saymazsak, ıçsel hayata daır 2500 sayfa hk bır çalışmam olmuştu (gulme) Cıd den, bddığım yuzlerce masaldan yuz ta nesını seçtım, araştırdım ve devam et tım Yayımlanmasına yakın, gunde on yedı saat, haftada yedı gun altı ay bo yunca yazdım ve cılaladım, butun çalışmayı aynı "çağ'a getırmelıydım, çunku çeşıtlı kısımları hayatımın çeşıtlı devrelerınde yazılmıştı Curandcısma'da (eskı şıfa sanatı) bu tun koye rehberlık etmesı beklenen duşler goren bazı kışıler vardır Bana oyle gelıyor kı, bazen Jung da dunya koyu ıçın duş gormuştu Bu duş benı çok etkılıyor Jung buyuk bır ruzgâra karşı hareket ettığını gormuştu duşunde Arkasından karanlık bır guç yaklaşı yordu Avcunda kuçuk bır alev vardı Onun gorevı arkasındakıyle oyalanmak değıl, ruzgâra karşı durup ufak ateşı ko rumaktı Yanmanın, aktıvızmın ve ıçsel hayatın ozu budur Ruzgâra karşı dur Alevı koru Devam et • Kurtlarla Koşan KadınlarVahşi Kadın Arketipine Dair Mit ve Oykuler/ (larts\a P Estes/ {tv Hakan Atalay/ Ayrıntı Yaytnları/558 s "Jung buyuk bır ruzgara karsı Hareket ettığını görmuştu duşunde Arkasından karanlık bır guc vaklasıyordu Avcunda kucuk bir alev vardı Onun görevı arkasındakıyte oyalanmak degıl ruzgâra karsı durup ufak atesı korumaktı Yanmanın aktıvızmın ve ıcsel hayatııı özübudur." lespek, tavuk ve kurbağa yanşlan uzerı ne bahse tutuşma, balık tutma yanşma ları, hasat atışmaları, çulluk avları oğre tıldı Içımıze gorunmez bır mızah duy gusu yerleştırmeye çalıştılar, ne olursa olsun aradan ışıyabüen bır tur kuru (gulmeden yapılan) esprı Butun bu et kınlıkler "ıyı hayat" olarak anlaşıhrdı, ama bazı koşullar altında da sıkıntıları dengeleme çabası Bıraz ozmos (geçı şım) yoluyla buyuklerın vahşetıne, yere sağlam basma kararlılığına çıraklık et tık Bu, kuzey ormanlannın bırçok çocu ğuna urkutucu bır varoluş durumu ka zandırdı Bunun daha da altında bu yuklerımızın dıngınlığıne, ıster oyun amaçlı, ısterse olumcul derecede cıddı olsunlar, sozcuklennın ya da eylemlen nın altında hukum suren, tamamen yu muşak ve suskun bır şeye tanıklık ettık Bunlar gerçek ataerkıller, gerçek anaer kıllerdı, bırçoğu ornek olacak duşgucu ne, şıklığa ve şefkate sahıptı Katıldığınız scnyal eylem turlerı neler> Bazılarından soz edeyım Altmışla rın çıftlık çalışanlan ve sıyah sıvıl hakla rı hareketlennde ergınlendım Yıne alt mışlarda çeşıtlı Amerıkan multecı mıs yonlarında çok şey oğrendım Puerto Barrıen paramılıterlerı tarafından "alı konuldum" Hayat bırçok şekılde değı şıyordu Yırmı yıl kadar once bazı arka CUMHURİYET KİTAP SAYI 75S