Katalog

Yaz kitabı da, yaz okuması da benim yıl boyunca iple çektiğim bir zaman, dört gözle beklediğim kitaplar, okumalar oluyor hep... Nedeni belli: hemen herkes tatil uyuşukluğuna dalmışken ben en yoğun okumalarımı yazlarda yapıyorum çünkü. Kimselerin arayıp sormadığı, telefonların sustuğu, yazışmaların, çağrıların, yetiştirilecek ödevlerin bıçakla kesilmişçesine sona erdiği yazlar bu yüzden kutsal bir mevsim benim için. M. Sadık Aslankara Kitaplar Adası Yaz Kitapları Yazar yapıtın bir bolumunu oyku lerle gerıye kalan kısmıru şurlerle orerken, bırbınnı butunleyen bir yaklaşım gozetıyor sureklı Kıtabın, amaçta, butunleme bağlamında "anlatı" nıtehğı taşıdı ğı soylenebdır oyleyse Bağlayıcı butunluğune karşın yıne de oyku lere "anlatı" yerıne "oyku" dene bılır kuşkusuz, ama şıırlere "şıır" dıyebılmek oldukça guç bana go re Çunku şurlerde ortaya çıkan anlatım, ılle hıkâye etme arzusu, oykulerdekı anlamlandırmaya oranla bunlan, turunun oldukça zayıf orneklen arasına katıyor Hatta zaman zaman şurlerde tam bir oykulemenın egemen olduğu bıle gorulebılıyor Bu yuzden, galı ba şıır' yenne "şıırce" demek daha doğru bunlara Ne var kı duzayak bir yaklaşım la boyle bir damga vurursak, toptan atmamız gerekır bu şurcelerı, hayır boyle değıl, dupeduz şıırler de var bunlar arasında Bunu gor memek, soylememek apaçık hak1 srzlık Alın ornek "dunyanın dort bir yanından / kuşlar taşıdım evıme / benı her gun bir başka / yere uçursunlar dıye " (67) Butun bunlar, onun farklı bir yazar oluşundan kaynaklanıyor bı raz da Yazmak uzere oturmuyor da sankı, koşarken ne bıleyım fılm çeker ken, oyunları ıçın bı rılerıyle dıdışırken, bu arada "Aa, ben yazacaktım," deyıp yaratıcı yazarlığını oralarda bulunan ka ğıtlara, hatta belkı de çullara, çaputlara, duvarlara masalara yazıktırarak ortaya koyuyor Işıl Ozgenturk Onun yazar lıktakı farkı gerek er ke bağlamında, ge rekse de yaklaşım boyutunda bu tutu mundan kaynaklanı yor ışte Boyle bir kanıya varabılmek ıçın, arada Cumhun yet'tekı yazılarına goz atmak bıle yeter lı sanıyorum Işıl Ozgenturk, dıştan bakıldığında çılgın, neşelı gıbı go runst de derınde hu zunle orulu bir ol gunluk vakur bu ezıklık taşıyor Bu yanıyla bir yaz anl ı tısı gıbı almaya ya naşmayabılıısınız belkı kitabı ama h) yır ınsanm uzerınde çok umutlu lyımser ferahlatıcı bir ıklım oluşturuyor yapıt Ne umutsuzluğa duşuruyor sızı ne de yureğınızı daraltıyor ezı cı bir sıkıntıyla En genel hayatla kendı yaşam butunluğumuz arasına çekılmış tul perdeyı bakıyorsunuz bıraz arauyor, bakıyorsunuz sonuna dek açıverıyor bir anda Yazar, bunu yaparken yaşamımıztn suruklenıp yuvarlandığı hayatla ılgılı bügılenmızı, deneylerımızı harmanlayıp havalandırıyor aslında, deyım ye rındeyse yaşamımızı savuruyor kendı gozlenmızde Bızı, hem kendı yaşamımıza hem de akıp gı den o en genel hayata karşı durma kışkıttıp çımdıklıyor Elbette, acıtıcı duygularla da kuşatıyor anlattıkları bızı O za man bu bir alaysama mı, aykırı gerçekçı bir anlatım mı ne yapnıa nız gerekıyor, bunların yol açtığı şaşırtmacalarla ağlamalı mısuıız yoksa acı kakılmışçasına ıçınıze oturup kalmalı mısınız oylece1 Bu fırlak metınler bana, Işıl Oz genturk'un kenttaşı Onat Kutlar'ı, onun cınlık yansıtan, soylem yo ğunluğu lafazanlıktan arındtnlmış, ıç dengesı ustalıklı bir tartımla ku rulmuş oykulerını, anlatılannı anımsam nedcnse Onat Kutlar başka bir yoldan ulaşıyordu buna, pekı Işıl Ozgen turk neler yapıyor boyle bir duze ye ulaşabılmek ıçın anlatılarında? ANLATIDAN OYKUYE Yukarıda yansıtmaya çalıştığım evrenı anlatılarına yerleştırmede uç ayn temelden yararlanıyor ya zar 1 Açısını, alışıldık, bıldık kalıp lann otesıne yerleştınyor 2 Kadınlann dunyasına yakla şunda, erkeklenn sağırlığını ver mek yerıne kadınlann kendı cıns lennden olanlara karşı sergıledığı acımasız, duyarsız tutumu oncelı yor 3 Erkeğe "ben" olarak değıl bir "yama" olarak bakıyor Elbette bunlan alaysamayla, ka ra anlatıyla ortuşturmeyı, hatta ycr yer aykın gerçekçılığın sınırlanna dek gelıp oralarda gezınmeyı ıh mal etmeden Ardından bıze tek bir duygu yoğunluğu yaşatmaya gınşıyor yazar her ne olursa ol sun, hangı koşulda bulunursak bulunalım ınsanı duyarhğın ıyım ser ozunden kopmamak' Alaysamalı bakış, akıp gıden hayattan her ne olursa olsun tat al ma kaygısı onun yazılarının, anla tılannın ılk temel ozelllğı bence Oz genturk, buna açı smı farklı tutarak ulaşıyor O, gorune ne bakmıyor yalnız, gorunen belırgınlık kazandığında, artık bunu bir yakaya bı rakıp gorunmeyene çevırıyor bakışını Onceden kestıre meyeceğımız bir bı çımde, nasıl bır ger çeklık yanılsaması yaşadığımızı goste rıyor boylece bıze Var sayın anlatıla nyla bırer kanat yapıştıriyor omuzlanmıza, bırazcık uça lım, dunyaya bıraz da oyle bakabılelım dıye îyımser, seve cen, sıcacık duygu larla buludarda uça gezıne Işte tam bu noktadan başlaya rak anlatılannı oy yor Işıl Ozgenturk Bır açıdan dolıına yın açığa çıkardığı anlatılar bıçımınde de almabılecek oy kulerınde yer yer masallarla soylen lerle de buluşturu yor bır çalım bızı Ama hıçbır zaman anlamlandıtmanın peşınden ayrıl mıyor yazar Her bınne oykulerın ıncecık usuJcacık filmler yerleştl rerek ustelık Gerçekten de oykultr, kendı kurgusallıklarıyla anlamlandırma yogunlukları kadar eğretılemele rıyle arındırılmışlıklarıyla, ıç ses lerıylc de dıkkat çekıcı Bu hava Işıl Ozgenturk u usta bır oyku ya zaıı olarak da one çıkarıyor Onat Kutlar gıbı Doğu soylen lerıyle de yuzleştırıyor bızı yazar, ama otesıne geçıp evrenselleştırı yor da oykulennı Çevrüdığınde, dunyanın butun dıllennde okuna bılecek metınler bunlar Bır bakı yorsunuz oylesıne bızden oylesıne ycrlı, yenıden bakıyorsunuz, hayır ycrlı değıl Batılı hayır hayır evren sel1 Çunku dunyanın yedı ıklım dort koşesıne bakabılıyor anlatıla rında yazar Dunyanın butun ın sanları, onların acıları, dramları, hatta tragedyaları Ozgenturk un butun bunlan, sağlam oruntulerle bırer 'gız' le de ılışkılendırdığı soylenebılır Za ten sır , kıtap adının altbaşlığın da da goze çarpıyor Bunlar du şunce gel gıtlerıyle bırer luşkırtı metnı aynı zamanda Mctınlenn, anlatıların geceyle, ayla kuşatıl ması, buyusel sarmalı guçlendıren uyumlu bır akış kazandınyor anla tılara ZAMANA. UZAMA KAR$I METINLER Butun bu anlatılan, bır antık metın havasında alımlamak da olası bana gore Işıl Özgenturk'un oykulerınde yanısıra Latın yazar larından esıntıler taşıdığı, yer yer çağrışımlar estırdığı one surulebı lır kolayca Oykulennın boylesı bır hava çakımı yarattığı en azın dan Nasıl bır hava^ Gızler taşı yan, suskunluklarla orulu, acıyla yuz yuze getıren, huzunlu şaştrt malar verıp sona oyle taşıyan, aşk la olumun kol kola durduğu oyku ler Aşkla olum ya da oluşla yokluk veya olumlamayla olumsuzlama arasındakt ınce çızgıde gelışen bı rer sessız çiğlık gıbı de alınabılır butun bu anlatılar oykuler, şıırce ler Çarpıcı oykulere ozgulenmış bır kıtap Yıtırılmemesı gereken aşklara kavuşmalara Amayaşadı ğımız anlar buna elverecek mıdır acaba* Yoksa bız, yaşadığımız anları tutuk, kekeme bırı gıbı elden kaçırmaya mı yazgılıyız*' Aşklara, olumlere, aalara, aylı geeelere daha neler eklenebdır;> Savaş, zaman tutku, cınsellık er dem, ıhanet, vb sıklıkla karşılaştı ğımız, bu açıdan oykulere devam lılık kazandıran bırer ılmek, pay daşlık oğesı hep Bır açıdan Latın ezgısı eşlığınde Turkçe soylenmış bırer aşk acı şarkısı olarak almabılır oykuler En azından bu açıdan, yanı Oz genturk'un oyku kurma, yapma eylemının tanıklığı bağlamında butun oykuculer bu orneklere goz atmalı bence Kadıncı ama msancı bır yazar Işıl Ozgenturk Ozellıkle "Bıze Neşe Gerek" adlı oykusunu bu tun erkeklenn okumasını ısterdım doğmsu önemsenmeyı hak eden anlatılar Yazı ya7inı panldatacak oykuler Yaz kitapları deyışının ıçını dol durabılecek bır kıtap çunku Ses sızlık ve Sırdır Otesı Bır yazlık değıl, etklsı yazlar boyu suretek 1 arınmış yunmuş duru bır çalışma Yukte hafıf pahada agır bır anla tı Okuyun derım, kazançll çlka caksınız • K İ T A P D ılımıze sonradan mı gır dıbılmıyorum ama "yaz"la ılıntılenmış de yı% bolluğu, bu yonde bir kııltur oluştıığunu gostermeyc yetıyor Sozgelımı "yaz aşkı", "yaz okuması", "yaz bekârı" vb Bu soyleyışlerdc "yaz', onune gcldığı sozcuğu nıteleyerek anlamdakı yo ğunluğu seyreltıp ona duşukluk, hafıflık vcrıyor "Yaz kitabı' deyınce de boyle alnıak gerek elbet ne lu ben boyle duşunmedığımı belırteyım ışın ba şında Yaz kitabı da yaz okuması da benim yıl boyunca ıple çektı ğım bir zaman, dort gozle bekledı gım kitaplar, okumalar oluyor hep Nedeni bellı hemen herkes tatıl uyuşukluğuna dalmışken ben en yoğun okumalarımı yazlarda yapıyorum çunku Kimselerin ara yıp sormadığı telefonların sustu ğu, yazışmaların, çağrıların yetıştı nlecek odevlerın bıçakla kesılmış çesıne sona erdıgı yazlar bu yuz den kutsal bir mevsım benim ıçın Boylesı verımlı zamanları derın okumalara ayırıyorum kendımce, başıııu yazarlarımı okuyorum ye nıden çcvırılerden yıl içinde eksık bıraktıklarımı tamamlıyorum, sonra bızden done done okudu ğum yazarlara goz atıyorum bir kez daha Dıyebılırım kı "yaz okumalan" ' kurtarılmış okuma 1 lar' dıı benim ıçın Kupumu dol durmaya bakıyorıım bu nedenle de ohurca, sereserpe Kış geldı ğınde, sındırecek zaman bulacağı mın bdıncıyle Ama bu kez, ılgınç bir yaz kıta bından soz etmek ıstıyorum Sız nereye çekerscnız o anlama gele bılecek bir kıtap bu Işıl Ozgen turk un Şurler Hıkâyeler ve Sır lar" altbaşlığıyla sunduğu Sessızlık ve Sırdır Otesı (Alkım, 2004) adlı kitabı, dıyelım hafıf bir yaz kitabı okunıak ısteyenler ıçın de, yaz okumasmı benim gıbı ağdalandı lanlar ıçın de bırebır doğrusu Eğer Işıl Ozgenturk, "guzel ve neşelı anlar dıleğıyle " ımzaJamış olmasaydı kıtabını bunca sozu soyleyemezdım hcrhaldc Stssızlık vcSııdırOtcM guzcl vc neşelı anlar mı csınlıyor pekı • > FARKLI 6IR YAZARDAN ANLATI EVRENİ Gorulduğuncc Sessızlık ve Sırdır Otcsı anlatl butunluğu gozetı lerek yapılandırılmış bir kıtap kuleştırmeye yonelı Işıl Özgenturk'un oykulerı, işıl özgenturfc'un öykuleri önemsenmeyı hak eden anlatılar Yazı, yazını panldatacak öykuler SAYFA 24 C U M H U R İ Y E T S AYI 755