Katalog

'Elım nereye ben oraya' derım Bunu hıç bılmı yorum Bcnım elım kurulu gıbı hep Kadınları çız mıştır Yaptığım resımler zaten hıç akılla ılgılı de ğıldır Benı şıındı ressam olarak goruyorlar, ama ben oyle gormuvorum kendımı Çunku benım bır ressam tavnm yoktıır, bır s,aır tavrun vardır Bu ba kımdan resım uzenne konuşmak da ıstemem Istanbul uzenne dort resım yaptım, kaosu çız medım Kaosu çızmeyı denedım Manzara benı ıl gılendırmıyor Ya da manzaraya kaos olarak bakı yorum Oyle goruyorum Oludoğava, nesnelere buyuk tutkum var, ama onlara nedense uzanamı yorunı Hem resım benım açılmayacak, açılmama sı gerekcn gızlı bır alanım Çok bana ozgu, çok be nım Her şeyımı ortaya dokmuşum gıbı, uzgıın ol duğumu gızlcyemeyeıeğım Ceyat çapan şiir Atlası Salavat/ Şiirler/ Çevirenler: Kanşaubiy MizievAhmet Necdet 'Bcn daha ölmedim Baskırtlar!' Başkırdıstan'ın mıllı kahramanı Salavat, 1773'te Kusya'da çarlık rejımtne karşı başlatılan Koylu lsyam 'nın yonetıalerınden bırı ve ısyanın ortderı olan Pygaçov'un en yaktn savaş arkadaşıydı Ekım I754'te Baikırdn/an'ın Şaytan Ku dey ılçest Iekeyevo koyunde Yulay Aznalın'ın oğlu olarak dunyaya gcldı Rus ve Turkı dıllerınde ko nuşan genç Salavat, 1771 1772 yülarında Şaytan Kudey ıl^esınde nıubtarlık gorevı yaptı Baskı ve hakuzlığa karşı oldugu ıçın 1773 yıltnda Pugaçov'un ısyancı ordusu na katıldı ve haşkırdntan'ın kıızeybatı bolgelerınde gerılla bırlık lerı kurmak ıçın gorevlendınldı Pugaçov'un Koylu Savaşı \tra\tnda kendım yeteneklı ve kahranıan bır komutan olarak kanıtlayan Salavat't Pugaçov, once albay, daba sonra da brıgadır (general) rutbesıne yukselttı Savaşın yenılgıyle wna ermesme rağmen Salavat bellı bır sure Çar ordusu na karşı dırenmeye devarn ettı ve sonunda babasıyla bırlıkte tutuklandı 15 Tertımuz 1775'te 175 kamçı vuruşuyla, burun delıklennın kesılmesı ve almna 'canı, 'ısyancı, 'haın'anlamına gelen Z,B,I harflerı bulunan damgaların vurulmasıyla cezalandırıldı 2 Ekım 1775'te Rusya'nın Estlandıya ılı Rogervık kalesıne (şımdıkı Estonya'mn Paldıskı şehrı) omur boyu hapts cezastyla surulen komutan ve şaır, 25 yıl sonra 1800'de bu kalede hayata gö'zlennı yumdu Aynı şehırde Salavat'ın heykelı dıkıldı Şaırın sıırlerınden gunumuze kadar ulaşan 500 dıze vardır 'Muharebe' (Baskortça 'Yau'), 'Ant', 'Yıgıt'e'('Egetke') şıırlerınde baskıya karşı çağrılar, 'Ural'ım', 'Vatanım' ('Tıuğan ıl'), 'Bulbul' ('Handuğas') sıırlerınde anavatanına karşı derın sevgı duyguları dıle getırılır Başkırdıstan 'da Salavat'tn adı ılçeye, şehre, sokaklara, kultur evlerıne venlmış, Salavat ılçesınde mıllı kahramanın muzesı açılmıştır Rusya Federas yonu'na bağlı Başkırdıstan Cum hurıyetı'nm armasında Salavat'ın at ustundekı heykelı yer almakta dır Edebıyat, sanat ve mımarlık alanlarında en tyı eserler ıçın 1967'den ben onun adına Başkırdıstan Cumhurıyetı Devlet Odullerı verılmektedır 746 ÖLUMCULTUTKULAR Ben llban Bı rk ın Dtfttrıytm tle bırlıkte Bılım ve Satiü! Galemı yaytnlarından 200 uıy/alık buyuk boy bır kıtabımz çıklı Bu hılapla Ahnıel Oklay Du\unıelerı duygukn resme/n/ez llhan Berk, sade ce yzgtyı ve lekeyı nsnıedır dıye yazmış ve sıztn defomtasyon eğılm/tmze de değınmtş, bu konuda ne du^unuyonunuz > Dııygular, tutkıılaı, çoğunda olunuul tutkıılar tutar elımden (Olunuul sozcuğunden o kadar korkmavalım, yaşamak da o kadar buvuk yenı bır şevdegıidır) Kıvranırım sıvmek gıbı bır şev (Sev mek de olumuıldıır) C,ıplaklarm dişavıımmculuğunu ben bılmem Ama resımsel bır şev soylemem ıstenırse, benı val nu ve valnız deformasvon ılgıltndırmıştır (,unku dcrotmasyon geıçekten dah<ı geıçektır Her şev kendılığınden oluvoı Çıplaklar oradan oraya koşuyor, uçuyor, yııruvoı, u/anıyorlar Bır arava gelmelerı daötlmaları kdll.ırı baeakları ha vadadaırelerçizmelıtı hep hep bılmcden duşun medtn bııer bırer gelıp yerlerını dlıyor Bır de ba kıyorum kı bır halka, bır dunva kunnuşlar, o dun ya iı,ındekoşuyoılar takla atıvorlaı Benı bılını, dı M beslıvor ben bılını, dışına bağiıvım Ben resmı bılmtm deıken de bunu dunek ıstıvoıum Bıldı ğım, bınktırdığım bır şevleı \arsa, onları da dışla dığımdan resımlevalnı/kalıımı lambır^ıplaklık ıçınde surdıırurum ışımı I lep duşsel ımgeleı gela, oylect dc gıderler Kısaea onlaıı ben hayaletler, duşler dıye tanımlarım Varla vok arası varlıklar ts tersenız ıdealar da dıyebılırsmız Idealar şaırlerın sevgılı kullarıdır Vazgeçemedıklerıdır Bağışlansın bu bızlere1 Resmın dışına (ıçıne de) seruvenlerını surduıup surdıırmedıklerını ben de çoğu zaman iizın gıbı merak ettım, etmedım dıyemem Ama onların yaşamlarına karışamam artık Onlan yete rınce tanıdığımı zaten soyleycmem Geldıler, gıttı leı Gelmelen gıbı gıtmelen dt benı sevındırmıştır Hem uzaylılar onlar, kendı vasalan var uzavın Bu nu bılmek veter Elımden resım bıtmış çıkar, ama kalıp kalmayaug'ına genc onlar karar verır Tam dedığım bır resım bır sure sonra baktığımda olma mıştır, du/eltmeye kalkamam yııtanm Ben onun la yaşamışımdır, aynı yaşamaya yenıden gırmem Bır şaır olarak }//r resım ılışkısınt değerlendınr mnıntZ'' Soz mıı resım mı yanı Her ıkısı de akılla yarun yamalak ılgılı şcyler Ama resımde daha da bırakı yorum aklımı Bu onemlı Bunu şuradan anlıyo rum bır resmı bıtırdığımde bakıyorum kı koca bır vuLutta fındık kadar bır kafa kullanmışım Bana elım egemen oluyor Elım benı nereye gotururse oraya gıdıyorum Hatta şurı de bovlc yazmak ıster dım Bu ıkı alanda kull<ınılan akıl, başka bır akıldır dıyebılırım Aksak bır akıl Resmı de aksak bır akılla ijizdığımı soyleyebılınm Resım vapmak oğrenılıyor Ama resım bundan sonra basjıyor Bu da oğrenılmeyen resımdır artık Oyle kı onu gorduğunu/de 'resım' dcrsınız Nede nı de sankı ılk goruyorsunuzdıır onu Hıçbır res me de gonderme vapmaz o lektır Cezanne, 'Res sam olmak bır yazgıdır' dıyor Daha oncc de soyledım Ben resmı kendım ıcın yapıyordum, yazık kı bunu koruvamadım Bundan da buvuk mııtluluk duyuvordum Yazmak denen cehenncmden boyle kurtuluvordum çunku Şıır vebadır, ondan kurtuluş da voktur, Tanrı bıle şure so/unu gcçırememıştır, Muhammed resul de Ama resmı kendım ıçın yapmak mutluluğunu koruya madım Bır gun Yahşı Baraz, yırmı vJ once, ne ka dar resmım varsa, avuç ıçı kadar, topladı, an arda sergılerunı açtı, arkasından tla V<ıkko Istanbul, An kara ve Izmır'de sergılerımı yaptı Bu da yetmedı, Bedrı Rahmı Galerısfnde Ferıt Fdgıı ıkı sergımı açtı Yıne Mıllı Reasurans Cuilerısı'nde sergı açddı, boylece bııtun bunlar benı tedırgın ettı Yme bır on yıl sonra Nev Cıalerı de, Ankara da bır sergını açıldı Butıın bunlar benım tedııgınhğun oldu Rc\me ıh)kw çok du^unce gelı^tırdıgtmzt ve uzerınde du^undu^unuzu aı,ık bıçtmde ortaya ko dunuz Ttşekkur edenı m S U M H U R İ Y E T K İ T A P S AYI Aşkı ne guzel anlatır mutlu bulbul Zuleyha, ben anlatamam, mumkıın değıl Yığıt şaırım aşk sozlerınde zayıf, Ne kadar seversem onca dıki7im bıl Çıçtğın mıs kokusudur bana gelen Coşkulu yele tutarım yuzumu ben, Aşk şarkıma sozcuk bulabılmek \\\n O goksel gıızellıgıne layık olan HABER YOK Vatanımın nchrı evKaraıdıl' Somurtkan ve deıınsın çok nehııden Halkım suskun, zından konuşkan değıl Haber gelmıyor bana hıçbır yeıden1 HAPİSTE Hapıste uyku çoktuğu zaman goze, Yanık renklı atımı duşlerdım ben Çotuklarım arasında Mınlıyaza Çok sevıp şımarttığımdı gerçekten' 1 VATANIM Masmavı goklerın var Suların, ormanların, I ler yeıde ku$ clvıldar, Bereketlı Ural'ım! Sen benım vatanımsım, Aşkım, canım, kanımsın, Hem hu/num, hem şarkımsın, 1 Bereketlı Ural'ım Hayvanları severım, Çayırlan severım Ak karlan severım Bereketlı Ural'ım1 Tertemızım aşk gıbı, Yıkanmış yaprak gıbı, Kuş oten şafak gıbı, 1 Bereketlı Ural'ım Gurbet dıye sızlarım, Bozkırını ozlerım, Hep yolunu gozlenm, 1 Bereketlı Ural'ım Ruzgârlarda huzun var, Yaban ele sozun var, Salavat'a sazın var, 1 Bereketlı Ural'ım ZULEYHA Kım yaktı guzelhğıyle benım kalbımP Kabul et, bu sensın1 Yoksa değıl mir1 Senden guzellerını gordumse de ben Sensın şarkımın ve duşumun sahıbı' BEN DAHA ÖLMEDİM, BASKIRTLAR! Sen uzaklardasın vatanım' Yâre donmevı ıster canım, 1 Ne kı ayağımda pranga var Yolumun ustunde kar, hep kaı, Bahar geldı mı erır onlar, Ben daha olmedım Baskırtlar1 ANT Yuruzan, ey vatanımın ırmağı Ben halkım ıçın savaş açıyorum' Kınından çekıp pulat kılıcımı Onun huzurunda ant ıçıyorum. Beni hem kor, hem de sağır etsınler, Vucudumu sakat bıraksın kamçı, Burnumu da, dılımı de kessınler, Duyamazlar acı hıçkırığımı' Burnum olmasa da koklarım, ınan, Kıyıya vuran dalga kokusunu, Kulağım kalmasa da duyarım ben, Suyun sesını, sazın suskusunu 1 t YIĞİT'E Gozlerın mavı şafaklar parıltısı, Yıldız yansıması vc altın gun ortası, Guzel dolunayın soğuk ışıltısı Kara gozlerın ne hoş gece yarısı1 Bır nehır nasıl bulursa denızını, Bırleşıyoııım senınlc, sevdım senı Hurı nusın, yansıması mı Cennet'ın, Kımsın, ben sevıyorum, sen de sev benı1 Kuzgunlar yuksekten uçaı Ondan da yuksek uçan şahın vaı Ruzgâr hızlı ve keskın gozlu Kartal ıkısmı de geçer Yukseklık kartal ıçın Sjolen Yığıt, kartal gıbı cesuı ol, sen1 Dosta guven, duşmana saldıı Ve korkma sakın can vermekten' SAYFA 25