Katalog

EUATÇAPAN Şiirler/ Çevirenler: Erol TuganEray Canberk Sterna'yı kapavıp tıkadım yapağıyla cıılla, ı,aputla, kumla ijakılla, td$h kavavla doldıırdum delığı tam orta yenndenengellesınler dıye Ne kadaı da bevınmıştım onu olum derecesınde yalvarıncaya kadar boğazladım dıye sesı ne kadar cılız gelıyordu ver altından v ılv ıııiLasına havatını bağışlamam ıçın parçahyordum kendı kendımı tırnaklarımla vuruyor ve tekmelıyordıım dovuyordunı ve ustune atıyordum elıme ne ge^erse 1 atele edıyoıdunı vakınlık duymayayım ona dıye Duıduğumda yorgun ve kan teı iijindeydım, (.amurlu ellerımle alnınıı silıp dınlendım ve cığerlerımı solukla ve sessızlıkle doldurduğumda sezdım topıak altından, uzaktan, alav edıyoıdu 1 sankı elıylc ağzını ortmıış gulumsuyordu l^amhdım Ve yıne gete oldu, gecenın bır vaktı herkes uyuyor, bcnse yıtırmışım uykumu Kulaklarımda Sterna'nın ınleyı^ı, sankı eskısınden fazla sankı ıçımde, şuramuj goğsume, veraltı sıılaıı uo^alıyor damarlarımdan durmaksi7in, sankı bcn yaratıyormuşum gıbı Sterna'yı ve onu adlandırmam gerekıyormu^ gıbı Dınlemekteyım O buyuyor Kendı saatı gelsın dıye beklemekte ıster kı çıt çıkmasın, karanlık olsun ve sakınleşsın her yer, ışte o zaman bozatak sessızlığı, ınleyecek, kaplayacak, boöacak, ıçıne çekecek ve durulacak yayılıp genışledıkçe (*) "Kotuluklerın kaynag'ı" anlamında HASTA DOYÇİN Kum ve çakılla dolu, taşkın ırmak gıbı guçlu olauğum zamanlaıda ve onuruma yaıaşır başarıya ulaştığımda sesımı en derın sozu soylemek ıçın guçln ktldığım elımı en ağır kılıç ıçın ve ayağımı en uzun yuruyıış ıçın hazırladığım zamanda ışte tam o 7aman lurtldım Yıkıldım meyveyle dolup taşmış kıra7 ağacı gıbı Şakacı golge ı/ımı bııldu, sınsı yılanın olıı doşeğıne kaydığı gıbı çoreklendı beynı me, guluşunıu lanetledı, huznumu kararttı derın derırı duşuneyım, daha sakınık davıanavım dıye Kendımı aşağılanmış, kuçultulmuş ve gulunç buldum ışte o 7aman Takatım tukendı, elleıım gevşedı, kılıcım kaydı elımden Doku7 yıldır hasta yatıyorum, doku7 nevresım eskıttım Eklemlerımı hıssetmıyorum artık, vucudumu bır bayıra saçmıslar sankı, parça parça ayırmışlar kemıklerımı cehennem gıbı bır oğle sıcağında Aralarında otlar bıtmış yılanlar buluşmuş aralarında Kapkara ve soğuk mezarı duşluyoruın bense Ama sonum gelme7 bılıyorum, alnıma yazılan kahramanlığı gerçekleştırmeden fanıdığım kadın, dunyada bır tanem, bacım, anam benım, sen kı çok çıle çektın, sen kı acıyı hıssettın en kızgın noktasında, gel, alrın kardeşım benım kuflenmış kemıklerımı derleyıp topla, ığrenme, bırleştır benı, sar benı uç yuz arşın bezle, bır soz soyle dıngınlık veren, ayağa kaldır benı, yurumeyı tekrar oğret, anam ve ver elıme yıne kılıcımı kuzgunî Arabı oldurmek ıçın ondan sonra ben de oleyım' SAYFA 17 Iki Makedon şairinden şiirler Slavku Yanıvskt (Utkup 1920 Vsknp 2000) ^aır, romaıuı, oyku ve sıııaryo yazarı, çevırmen ressarn vı gczgın Uzun ytllar Makedon Kılabı Yayınevı nın edttorlug'unu yaptı vt Makedotıya liıhmlır vı Sanatlar Akademm uyesıydı 1952de yay/m/adtffı Ycdı Ağaıtn Ardtndakı Koy adlt yapılt i'iğttlMakıdon romanının ılk orrıeğı sayılır !)ıır kıta pları Kattlı Dızı (1945), iftırlcr (1948), Lge Pallaynı Oykmu (1950), ] ınka (19 50) Bkmek vı l ) îtar Peyo Soylcnu \ı (1966), Hahtl ve Kabıl Konustında (1968) 7tnıırlen Vımdmuş Llma (1979) Auropcm (1989), Oyun tçınde k/derbalar (198i), ît Ormanlart (1988). Lârıet Palct (1995), KoUebekler Uyıırken (1998) Bırçok roman yıizdı liunlardan bırınde Kukulıno adlt bır koyun 700 yıltndan 2096 yılına kadarkı yaşamını anlatlı Oyku iıiapları da vardır DAVUL Karnından fışkıran şimşeklerle oyunculdrın ayaklarını yakıyordıı geıdnu^ken Dcrısı soyıılmuş keçıydı o C anını çember ıçıne gommusler başına geçırmışler kuyruğunu I ler gun manda kcmıklerıyle doverler onu, boğa/ından klvılcımlat çıkaıtırlaı Atcşten yeşıl şımşekler orcr gelınler ortunsun dıye Gece bıle bırakmazlar kı ııyusun, kabul etmczler olıısunu bıle Bır dcrı bır kemık, şarkı ıle mıhlanmış kulluk DİL Başın hayatın dıbıne yuvarlandığında vc duyulmayacak "ah" ıçın aralandığında dudakJarın, dıl uzanır akıllıca valasın dıye toprağın yaıalaıını Sağaltır kendı merhemıyle ağaçları, kendı yosunuyla taşları sarıp sarmalar korusıın dıye sı idklıgııu, kcndı tadıyla scyreltır deni7in tıızunu Sarar kıtaları kuşaklar gıbı Gezmekten yorulduğunda kokcnlerıne doneı sonsıız dıngınlığın bılgelığıyle zengınlcşen, Ibranıce Lrmenıce Makedonca susmak ıçın Hepsı de aynı, sevdıceğım, dıl aynı biçimde susar butıın dıllerde Boylecc suskunluğunıı da susar1 ONCE BIÇAK Vc yenı baştan sokup açalım bm yılların bılınmeyen maöara gırışlerını kemık ve yanılgılar u/erınden gelelım kendımızc çenelı bi7 son adımdan ote kendımız gorelım kendımizı kızıluklar vc armutçııklar arasında bi7, taze ayı etıne çullanan aı, kurtlar bulalolann sakallarındakı boşluklarda tutuyordu ışıldak ve eskı /anıan yapıtları ve baştan çekıcın golaeM altında sonuyordu gozler ama ondan once korku delığınden bır çıkalım ılk ^arkının ÜJJ üjil yanan ruyalarına doğru ve kendıtnı/ı <,ok olgunlaşmış salkımlar aıbı gorelım nasıl da duşunuyoru/ yeşıllıkler ustune (kadınlar bız den daha yıınııı^ak olsun dıye) ve kendımi/ı a/gm kaynaklarda gorelım ku^uk yılancıklar arasında kı ontarla açlığunızı gıdcrırdık bır ?amanlar blzlerı taşlı sınamalır çekıvormıış kendıne cınayetlere doğru anılanmı/ kızıllık C U M H U R İ Y E T K İ T A P SAYI 720 o donemlerın bı/leııne bakalım vc dınlıvclım kendımı /ı ah (jekeıken nasıl da sokuyordıık k ıv ılaıdakı ta/e ağa^latın govdelcrını by tannlar, bı/kre ne /aman ateş veıeceksını/ tun(,tan ya da bılmem neden bıeağı urLtıncmı/ i(,ın onoyıında ınsanseveıler gıbı ovnayalım dıye ve kaıdeşleuınızı birtından vııralım dıye ve ılk yabanı afyonlara adanan şarkı fıdanı gıbı lı^kırsın altını andıran kopukleı lık lık lık Oyleyı/ bı/ dıve kendı kendımı/e bakalım vc davrana lım Duyuvoı musunu/, tamam mı, H ıbı! ve Kabıl•* (Nibnvoıo koyu 1921 Usknn l')9i) !)aır, oyktıctı denemea dılbıltmıt {ivtnıun vt unıvıru tt ofcretım uyt%ı Makedon Bı/ımltr vı \anatlar Akade mısı nın ılk başkanı vc larth Ft/\t/( l akultesı nın kuru tulartndandtr Cjunumuzdı Uskup Fıloln/t I akultesı onun adını taşımaktadır Avrupa da bırçok unıvenı/e vı akadtmı ktndmne fabrı doktorluk unvanı ve oğretım ııyelığı gorevı vermntır 7 195 yılında Makıdon dıltnın dılhtlgı<iinı, 1965'te de Makedon dılının tarıhını yayımladı Aynı a Makedon dt lımrı sozlug'unu ve yazım kâavuzunu bazırladı $ıır kı tapları ^ıırler (195i) Omıu Kadın (1959), Notlar (1974) Fsktve\enı!>tırlır 1979) Bt/dırtler (1987), Ian rt 1 vı (1988) (,ok Irmağı (1991), Kara ko^ (199i) De nenme kı tapları Makedon Ytrlerl ve Adları (1991) $ur l vı FJiamltr Dunyau (V) )i) Oykulerını Bag/ar (1955) adlı kıtapta topladı \hakexpeıin dın llaynedenvı Nyegos tan çevtrtler yaptı Ulu\lararası Herder ve Struga ifiır Âkşatnları odullırını aldt STERNAD Sterna'yı kapayıp tıkadım yapağıyla, culla, çapııtla, kumla çakılla taşla kayayla dolduulunı delığı tam orta yerınden engellesınlcr dıye Son andı 1 BLAJE KONESKİ Uykum kaçtı Gcç saatte suyun gelışını dmlemeye gıdıyorduın nasıl ııgııldar toprağın altı kaynaı ve gu<,Icnır bırısıne kı/ar sozunıı anlamıyor çıkmaya hazırlanır ınınden mağaradan çıkan ayı surusu gıbı ava başlamak ıçın tıece Bılıyordum Sabırlıdır saatını bekler Anaların çotuklarını doyurup beşığe yatırmasıni bekler o ve kocakanların sallanmasının sona ermesını ve donmcktekı dolabın, ırgatların akşam sofrasının kalkmasını bekler ve kulun altındakı son korların sonmesını, son çanın çalmabinı koyunların boynundakı ve kopeklerın son havlayışını da ve yaşlılarıuykusuzluktan ve oksıırukten bunalan yaşlı Ian sussunlar dıye bekler Çıt çıkmasın, karanlık olsun ve sakınlcşsın her yer ışte o zaman başlaı ınlemeye kotulukler delığı O yalnızca kendı saatını bekler1 Herkes ve her ^ey uyuyor, yalni7(.a ben uyanığım, nelere gebe bır gecede beklıyorum pusudakı eşkıya gıbı dınmesını lîeklenm bıı an n,ın olbun onun yer altından dışarı ta^an boğurtulerınm ijiınku o zaman cn kotusu olacak bılıyorıım, ı<,ımden bagırmak, el kol sallamak, uyandıımak gelıyur Ve i!)te o 7aman karar veıdım