Katalog

A R A L I K 2 0 0 3 • Asuman Kafaoğlu Büke bu hafta Sadık Yemni'nin 'Çözücü'sünü değerlendiriyor s sayfada • Ayşe Kıran Marguerita Yourcenar'ın yapıtlarına bakıyor s iay/ada • Atila Er, M. Sunullah Arısoy'un ölümünden yıllar sonra yayımlanan şiirlerini değerlendiriyor // sayfada U Mustafa Alagöz, Ahmet Ümit'in rapsodisini irdeliyor 14 Cumhuriyet P A R A 8 I Z E K KJIT/UP o Zehra İpşiro DİKMEN GÜRÜN UÇARER Edebiyattan eleşti Sanatçı bir anababanın kızi Zehra îpşiroğlıı. Yaşamı doğal olarak sanatla iç içc geçmiş. Yapıtlarına da yansımış olan bu KÜltür mirası onu tiyatro eleştirmenliği, tiyatro yazarlığı, yazarlık gibi alanlarda ürün vermeye yönlerdirmiş. Son yıllarda ise babası Mazhar Şevket îpşiroğlıı ve annesi Nazan İpşiroğlu'nun geliştirdikleri 'Alımlama" yöntemini yeniden gündeme getiriyor ve yayımladığı kitaplarla bu yöntemi çeşitli alanlara uyguluyor. /~1 ı'vgıh Zehra \cm hızdekı oknyıu uyazdıgın tıyat\ ro kıtaplartyla daha çok tiyatro eleştırment vc \*) araştırmaası olarak tamyor Ama doksanlı yı/lardanhuyana yaratuıoğret/m, AImanya'da E\\en Unn>ersıtesı'ndc çalışmaya haşladtktan \nnra da yazın ıncelcmeu, alınılarnası alanlarında kıtapların çıktı Son yıllarda kendın dc yaztyorsun, ta^lama agUrlıklı çocuk kttaplarımvc en son çtkan Yollar, Ycrlcr, Yuzlcr'dekı mtnımalıU öykülcn kastedıyorum Sımdı htrhtrtnden farkIı alanlara yonelen hütıin hu kıtaplarda hep eleşttrel dü,; ıınme üzerındeyofcunlaş tığtnt goruyorunı Var olanı kımıkez hılım\elhıraraşttrmaa tıtızlıjUylt; kımı kezalaylama, taşlama, yahancıla^tırma yolııyla hallacpamuiu gıhı alahora ctme, deşme, sorgufama Rutun hunlarda var olana, yant otorıtcr duşunceye, <u<;teme yoiun hır hay kaldırıhıssedıyorum Sorgulayıa, eleşttreldüşünmentn hutıtn hu çalı^malann helkemığını olujturduğu söylenehtlır mı ? Belkı haklı olabilirsın, aslında benim istediğim yalnızca anlamak, yanı görünenin ardındakinı ırdelemck, gorunmeyeni ortaya koymaya çahşmak, bunda nc kadar ba^arılıyım bılemıyorum ama en a/ından boyle bır çaham var Yaşadıfiımız dıınyayı, çevremi^i, kendimızı keşfetınck, nedenlerı anlamaya çalışmak, bağlantılan çıkartmak, iz sürmck...Bu ustten bakan bir bakış dcğÜ.dü^unselbırkeşfetmesürcci. Ckınıımıızdeegemen olan nostmodern söylemde bııtıinüyle yadsınan, dahası norgorulen bir yaklaşım bu. Özellıkle kurmaca ağırlıklı kitaplatda postmodern söylemden yararlansam bilc, sozgelımı yazma eyleminin konu olarak ahnması, kurmaca vc u.stkıırmacanın ıç içe airmcsi, metin lerarası etkileşım, oyun oynama ya da okııyucuyla dal ga geçme olgusunun on plana geçnıebi vb. sorgulayıcı ya da eleştırel bakış hep aöırhkta. Bu açıdan da alaylama, taşlama, kara gulduriı nep var bu kitaplarda. Doğrusunu ıstersen hıçbır derdi, niçbır sorunu olmadan sadece oyun ovnamak ya da moda deyımle eftlcnmek ıçın ya/an yazarları hıc anlayamıyorum, ama ınan ki yazdıkJarmın kalıcı oiduğunu da düşünmüyorum, sabun C U M H U R İ Y E T K İ T A P kopıığıı gıbı eriyip gidecekler Araştırma ağırlıklı kuramsal kitaplanma gelınce, onlar da gücunu yaşamdan alıyorlar Şusırada özelliklebızım alanımızda yani sosyalbilimlerdc gene çok gündemde olan bilım ıçin bi lım yapma olgusu bana ciylesıne yabancı ki... Su noktada hır sorum olacak bglenmek ıçın yazrnayla neyı kastcdıyorsun ve de neden hılım ıçın hılım yapma olgusu sana ters gelıyor'^ Bıraz açar mısın'' Sanınm yaşamdan kopıık bır sanat ya da bilim anlayışına bır tur tepkı duyuyorum. Bana göre düşiin me ve yaratıcılığın koklerı yaşamın i^ınde. Bu açıdan da yazma eyleminin amacı belki de tek sozcükle. Youn ya%ayabilmek...Sonuçt.) varmak istedigim nokta ir seyleri keşfetmek, anlamaya calışmak, sorgulamak. Bu butiın çalı^rnaların, kuramsaı kıtapların da sanırım eksenıni oluştııruyor. l'iyatro araştırmalarını ıçeren kitaplarda, dramaturgi, cfeştirı ve araştırma kitapların E da tiyatro üzerinde söylenenlerden değil, doğrudan tiyatro olgusundan yurtiçinde ve dışında gordükleıimden, okuduklarımdan yola çıkmaya çalı^ıyorum. Aynı şeyi yazın ve yazın öğretimini ve yaratıcı öğretuni ieeren kitaplarım için de soyleyebilirım sanırım. Yazarken insanlara bir şeyler öğretme değil amacım, yazma sürecı ıçınde oluşan bir tur duşünme yoğunlaşması sonu cu, bununla düşüneelerin ayıklanması ve bıçımlendirilmesini kastedıyorum; kendı yolumu bulmaya çalış mak... Düşünme ile yaratıcıhk arasındakı mce çtzgı nerede başlar nerede bıter? Dikkatımı çeken kurmaca ağırlıklı kıtaplartnın yaratıaltS/t dayansa hıle du$ un s el hır teme lı olması, huna karşılık araştırma ağırlıklı kurarmalkıtapların bılımsel duşunmeye dayansa bile gücunu yaratıalıkta hulması Yaratıcıhk ve duşünselliğin birbirini dengelemesı Drvamı 4 iayfada ' S AY I 7 20