Katalog

M. Sunullah Ansoy artık aramızda değil. 1989 yılında yitirdiğimiz şairimiz ölnıeden kısa bir süre öncc yazdığı ve bazılarını dergilerdc yayımladığı şiirlcrini bir lcirap bütünliigünde yayımlaınak için bir dosyada topladı. Ama kitap basılamadan aramızdan ayrıidı. Bu dosya şimdi kiraplaştı. Onu saygı ilc anmak için bir vcsilc saydık "Islığını Sessiz Çal"ı. ATİLA ER {{ Tslığı maviye çalan şair..." Böyle I başlık atnıış Renızi lıuıııç, kırk JLvıllık ddstıı M. Sunullan An soy'un "Islığını Scssiz Çal" adlı şiiı kitabıııın ark;ı sayhısındaki tannıni yazısına. Ve şöyle sürdürmüş yazısını Renızi lııanç: "... llk siir kitabı (laripler Tretıi'ni çıkardığında yırmi iiç yaşındaydı Ansoy (1^48). Kırk biryıl sonra çıkarmaya hazırlandığı sekizinci şiiı kitabı Islıöını Scs siz Çal'da altmış ılört yaşındadır artık. On dört yıl öncc yazılıp noktalannıış; şairi artık aramızda olmayan kitabı şimdi okıırlar ve elestirmcnlcr dcğerlentlire ceklir. Hazırladığı dosyasını kitap olarak görevden ölc yakaya giden ilk ve son edebivatçı olmadı herhalde Ansoy. Yaşanan bunca zaıııatı sonıında, şairi miz, yalın olduğunca zengrn bir şiir dilinc ulaşmıştır. Şiirirı içcri£iylc ııyıımlu olarak geliştirdiği sözrük ckoiıomisi dikkat çekicidır. Ayrıca toplumsal sorıınla ra, şiir ya/.dıgını hiç göz ardı ctmedcn, el vermektedir vine. Şairimiz Kuşadası'na dcıııir attıktan sonra, bütün gün doğayla iç içedir artık, bunun sonucu olmalı, adeta sözcüklerle resim yapmaktadır. Varsa yoksa ınavi vc maviyi çağrış tıran her şey... (....) Kitaptaki 'Mavili Oliim ŞiirleriSözlük'ce' böliimünde, ononbeş yıl önce maviükJere karışmış şair, yazar vc diişüncc adamı dostlarının portrcsini çizmiş üç bcş nusrayla. Hepsi için sonıın da kııllanılan ortak sözcük mavi'dir. 1 izaktaki bıı dostlanna giderayak selanı göndcriyordu. Sunullah Ansoy, özetle, has bir edebiyatçı vc adam gibi aydın olarak yaratıcı lığının, toplumsal ctkinliğinin en vcrimli döncmindc ayrıidı aramızdan. Kırk yılhk dostumıı saygıyla, sevgiyle ve özlcmle anıyoruın." Bııraya kadar yazılan bölümii bir giriş yazısı olarak mı dcğerlendirmeli, yoksa yazacağım ılcğerlcrıdirmc yazısmın bir panoraması olarak mı algılamalı; bilcmiyorıım. Bildiğinı birgerçckvarki.bir çok yöndcn bcnimle çakışıyor olrnası. Sankı gizil bir clcktriklcnme, reoriği ol ınayan bir ruh btıluşması; veya şiirlcrindcki mavi bııdalalıgı. Evct, evet. Adı bıı olmalı: Mavi Budalalı^ı... Mavivlc cn çok kcndımin özdcşlcştiğinı ve en çok da bana vakıştığını sanıyordıım; ta ki M. Sunullah Ansoy şiirlcrini tanıyıncaya kadar. Oyle ya; ne çok cmck vcrmiş mavi'ye, ne çok sevmiş, nc çok sevilıııijj mavi larafından. Kitabın ücüncii bölümiinü olıışturan "Mavili Scvili Yaşanı îjiirlcri" bölümündeki "Mavisiz Olüriim" şiirindc; " Uııuluruı» unutnıasına Neleri unutmadtm ki! Ama wn bir inavısm Scnin mavin başka Ama bcn Mavısız iilürüm O da başka!" C U M H U R İ Y E T K İ T A P SA YI J II I ı L "Islığı mavive çalan şair M. Sunullah Ansoy'un son siirlcriyayımlandı Ff Yakup Kadrl Karaosmanoğlu ve Hüsamettin Ünlu ile. 1970. Doğayla iç içe Nc garip şcy! Mavi'yi çok sevnıeinc rağmcn, onıın için ölmcyi hıç düşünnıenıiştim. Demek ki bcndcki yalnızca bir sevgi, Ansoy'daki jjibi bir aşk, bir tutku dc^il. Oyleysc, içim yansa da, yürcğim parçalansa da mavi'yi sanibine bı rakmalıyım. Ustat yaşasaydı cğcr, nıavi'nin birtutamını almama ızın vcriıdi sanırım... Yok yok, kcsin verirdi. Dcdiııı ya, o bıı mavi budalası. Yanı vüregi sev gi dolu, aşk dolıı, özgiirlük dolıı. Mavi sini payfaşırdı benimlc, çocııklann oyuncaklarını paylaştlğı gibi... Ansoy, ÇOCUKSU yanını hiç gizlemcmiş şiirlcrinde. Benden öncc içiııdcki çocıık fa paylaşnıış mavilerini. "Çomklann öz lcmli bakışfarı/Sığsa ya, sığmıyor mavıye/ Nc deııizc, nc gÖKyıiziine/ Işte gcldik salkımsöğüde/ Akan incc bir nüzündürdallarından/Baktım ki, ellcı bclirmiş tan yerinden/ Baktım ki, tıpkı çocıık cllcri!" (s. l())Şair, nıavi'nin yaııındayalnızlık ve hüzün tcnılcrine dc sıkça yer vermiş şiirlerinde. "Issızlıkki, bir ıssız scs gibi/ Kaphyor evrcni de, duyulmuyor/Dııyulmaz, çünkü ıssızlığın ağırlığında/ Uyııyor herkcs, açık gözlcrlc" (s. 12). Yalnızlık temini, yalnı/.lık sözcıiöiı üzerinden dcğil, "ıssızlık" ve "sessizlik " sözciikleri üzerinden aktarmış hüzün yanını hep. "Sessizliğini yırt, bırak ağlasın" (s. 13). Hüzün yanını Kİmscsizliğiyle örtiiştürmüş. Sanki kcnuini, yani hüzün yamnı ele vermemek için bir çaba içine girmiş izlenimi veriyor şair. Kim bilir! Belki de bizleri üzmck istemediğindcndir. "Sığınağım oldu dcniz/ O da ben dc kimsesiz" (s. 18). Toplumsal soıunları bir ironi içerisinde dcğcrlcndirmiş Arısoy. "Avcı" şiirindc şöyle dillendiriyor bunu: bıınlara cn giizd öıneklcr. Zaman zaman didaktik öğclcrc de rastlauıyor şiirlcrinde. Bıı katı bir dayatmadan çok, "ben biliriın" tnantıüından u/.nk,se/dirıııcci bir anlayışla dizclcrinc vedınlmış şiirler tutamı diyebiliriz. Doğayla şiirlcşirkcn, soyut bir dünya dan çok, somııtu kavrayarak/kavratarak dizclcrinc serniştirnıcyc çalışmış ıloğa temini. ü ncdcnlc dc olabildigince valın, nesnel, akıcı bir dil kullanmış diyc biliriz. Uzıın bctimlemclcıe gimıcmi.ş. Dojîanın fotoğrafik bir gorııntıisünii vermcyc çalışmış. Rcnklcı uyumlu. ( ı(irüntii net. lnıgcfcri arka fon olarak kul lanmış. Farklı bir lczzet. Bir arayışın izdüşümleri de diyebiliriz bıına. Diğcrlerinden farklı olma hali. Bir an düşünüvorum da, rcnklcr aıa sında yapılacak olan bir spor varışmasında Arısoy u hakem tayin ctsek... Mor'lar biryanda, kırmızı'larbiryanda; vcşil'lcr biryanda, mavi lcr biryanda. Acaba Arısoy taralsızlık ilkcsine sadık kalabılır miydir1 Sanmam! Sair değil mıdir ki ya şamın her evresincıe hep taral olmııştur: Güzellik adına, barış adına, özgürlük adına... Pcnceremizi hcr açışımızda gözlerimizi gökyüzünc kaydırıp, dcriıı bir nefeslc içimize maviyi çekmivor mııyıızr' Oyleysc?! Kitabının son bölümiinü oluşturan ve "Mavili Ölüm Siirlcri" adını verdigi bölünıde şair dostlanna mavi mavi seslen miş Arısoy: hedemavi Şait Faik Abasıyanık: Kcndisi mavi Özdcmir Asaf: Bir içki mavisi Nıırullah Atac: Hırçın çocıık mavisi Halikarnas Balıkçısı: "Mcrhaba" ma visi Edib Cansever: Edib (.ansevcr nıa visi "Söküklerimız valnız urbalarımızda Bedrettin (^önıcrt: Tanyeri mavisi mı? Ahmet Mııhip Dıranas: Bir şiir maYa yüreğimizdeki teyel tutmaz parçalar visi K.apamr kapılar, ardımızdaıı, inlcycrck Metin Eloğlu: 1 fırçın mavi Bakıynrnm da, herkcs bırbırınden aı> Azra Erhat: "Balıkçı" mavisi (1 Sabahaıtin Fyuboglu: Mavilcr mavisi Çoaıklar beşıksız hüyüyor artık Bedri Rahmi Eyuboğlu: "Karadııt" Besıks/z, ckmcksiz, umutitız, Vtirınstz mavisi l lcyhcmdekı katık kime yctcr Nusrct Hızır: Bir kaçamak mavi Bttkıyornm da, hcrh.es bırbırınden av I lasan Hüscyin: Küskün mavi a Abdi tpekçi: Bir barış mavisi Orhan Veli Kanık: Bir erkcn ölüm Bazı şiirlcrinde "vc" bag^acıyla, "ey" mavisi ünlcmini sıkça kullanmış Arısoy. "DavCcyhıın Attıf Kanstı: Bir Dcde Korranalım" (s. 22), "Ey Cîüncş" (s. 2324), kut mavisi Bchçcl Nccatıgil: Kcndisi dııru mavi Ziya Osman Saba: Bir Kyiibsulian mavisi I'ahsin Saraç: bir "Mııs"lıı mavi Sııat Taşer: kanaınamıs bir mavi Sevgi Sovsal: bir anliişılmanıış mavi Cahit Sıtkı 'l'arancı: Utangaç mavi Cavit Orhan Tütcngıl: Sayııı.gülümseyen mavi Turgut Uyar: Yogun ve kaçak bir hıızün mavisi. Bunca mavinin içinde kcndinıi bıı kuş kadar özgür vc mııtlıı hisscdivorıım. M. Sunullah Aıı.sov vaşasavdı eğeı, bana lıaııgi maviyi ııygıın göıürdü acaba? "Asi Mavi!" dcdiğini cluvar gibi oluyorum. Bir değerbiliılik göstcrip bizc bıı şiir leıi okuıııa vc onlarla tanışma hrsatım vcrdi^i için KECiEV'e (Kusadasi I^itim ve CJcliştirmc Vakfı) teşekkür edcrim. Mavi varoldukça M. Sunullah Aıısov adı hep yaşayacaktıı, yaşatılacaktır. • Munis Faik Ozansoy la, (Sanatseverler Kulubu $iir panaroması>i965. 720 j Islığını Sessiz Çal/ M. Sunullah An soy/ Kegev/96 s SAYFA 11