Katalog

ŞEHtRLER VE EFSANELER Çocuklar için Dunya Tarihi II ( hrttter Vmman, }en\ Ahlbom, Andcr\ Nyberv/ kırmtzt Kalem \ayınlıirı, 2002, 61 iayJa/Rt'iimlcycn )cn\ Ahlhom An der\ Nyherg/1 urkt,clc$tırcn Mural Ozsoy Vıibıde Vılmaz, \\a\an Ozkan (9 Yaş üstiı) Vaıulusıınu açıkla Hazırlayan: Nılay Yılmaz • Çizimler; Mııstafa Delıoglu manın bın bır yolunu hıılan ınsanoğlu eskı de n beı ı masallara efsaneleıe ve mıtlere jy "fr bayılır Olağanustu olaylara yer vcrcn hı kâyeleı sadece yetış Ax; X kınleıın değıl çocuk lann da ılgısını çeket (,ocuk, onıın dunya Ursula K. Leguın'in "Yerdeniz Büyücüsü" adlı kıtabında, küsına yakın bır dunya sunan soylencclerın duşsel kahtamanla çük Ged Gont Adasının büyücüsü Sessız Ogion'un yanına çırında, gızcmleıınde, sıhırlerınde ve doğa rak olarak girer. Bir an önce büyünün gizlerinı öğrenerek büustu olaylaıında kendını bulıır Duşsel yük bir büyücü olma düşlerı taşiyan Ged, ağzını oıçak açmayan dunyadan yavaş yavas kopup gerceklerc vaklaşııkeıı duşsel kalııamanlaıa ben/et öğretmenınin yanında dere tepe dolaşırken sabırsızlanmaktakişıliklerlc vc davıanışlarla katşılaştıkça dır. Bir süre geçtikten sonra artık dayanamayarak cesaretını dunyaya ılışkın bılgıler edınır, deneyım Icı kazanıı Masalların sovlenceletin ve toplar ve öğretmenine 'Benim çıraklıgım ne zaman başlayacak cfsanelcnn çocuk ya/ımndakı gorevı de acaba?' diye sorar. Ogion, 'Başladı,' uiye yanıdar. Ged şaşkınbııdıır, çocuğun ruhunu besleyıp susleı lıkla, 'Ama daha hiçbir şey öğrenmedım!' deyince; Ogion, ken dtılaylı yoldan onlara gerçegı anlat mak ve onlaıı geleceğe ha/ırlamak 'Çünkü benım ne öğrettiğimi henüz keşfedemedın,' ucr. OgiGeçmış vc gelecek, o ayıılınaz ıkılı Kıı on'un yanıtı oğrenme denilen büyünün etkisine kapılan herkes mi7i Kalem Yayıfıları'ndan S.ehııleı ve için yol göstericidir. Öğrenmek isteyen kimsenin ilk bilmesi geLlsanelet adlı kıtap da geçmışten gunu muze esen bır tatlı bır tu/gâı radında reken şey öğrenmeye değer bilginin ne olduğu ve onu nerede Tarıhtekı buyulu yolculuk Lskı Yunan ve arayacağıdır... Koma uygarlıklarının kuruluş oykulerıyle başlıyoı Çocuklara, o donemlcrdc yaşa Sihirli Değnek, yazın evreninın büyülü yıldizları olan kitaplara yan ınsanlaıın evlerının, sokaklaıımn, tek tek doKunarak, büyük küçük bütün okuyucuları okumanın pazar ycrlcrının, hamamlaıının ve eğlen ve öğrenmenin büyüsüne davet ediyor. cclerının nasıl oldugunu, tapınaklaıdakı toıenleıde neler yapıp, kımlerle ne ıçın Sıhırli Değnek' ten yeni bir sayfaya, yeni bır yıla, yenı umutlara savaştıkJaıını anlatıyoı larıh dcrsını sıkı eı ve ezbeıcı olmaktan kuıtaıaıak, tarıhe 'Merhaba!'... NilayYılmaz sıcak bakmayan çocukların bakış açıları nı bıle değıştırebılecek bır kaynak kıtap nıtclığınde Iarılısel bılgılerın anlatılan yıp kıtap yapmı^ 'Lacıvert Ipek Helıkop ıçın uydurulmuş gıbı geldı Ama nc yapacfsaneler ıçınde satır aralarında verılmış ter', '1iehçet Nccatıgıl', 'Altı Kıtap', 'Issız lım kı masal boyle dıyor' (S 12) 'Pom ve yazılann çok sayıda resinıle desteklen Ada Dort Buyuk Şaır', 'Ikı Annesı Varpeı'yı /ıyaret cdcrsenız Romalılar 7ama mış olması kıtabı çocuklar ıçın ılgınç kı dı', 'Yılbas;! Gecesınde lller', 'Gulmek', nında bır şchrın nasıl olduğunu gorebılıt labılecek ayııntılardan yalni7ca bırkaç ta Unlu Ressam', 'Ceıen Doğan'la Konıış sinı/ Çıınkıı sokakları kapıayan lavlaı ncsı tum , 'Renkler Olmuyordu' ve Reklam daha sonra donaıak bır kalkan gıbı bu laı adlı yazılardan olusuyor kıtap Haya sokakları koıumuştur (S 59) larıh ve coğrafyanın yanı sıra felsefe, tından ve çocukluğundan ornckler vere Di7inın Sehırler vc Lisaneleı'den başka, cdebıyat ve sanata kaışi da ılgı uyandırarek yakla^mı^ hep çocukJaıa va/ılarında Taşbaltalaı ve Pıramıtler Azızler ve $0 bılecek bır kıtap îjehırler ve Ltsaneler Cemal Sureya valyeleı, Kıallar ve Kİşıfleı, Devrımler ve Iruva Savaşından Kartaca Savaşına, Oı Bıınar Makınesı, Savaşlar ve Bılgısayar Yazılarını i7İıyorum, dedı Ama benım dıpus lıajedısınden tsa ya kadar uzanı adında 5 kıtabı daha var Kırmızı Ka oğutleıımı tam tutmadığını da soyleyım yur yelpazesının genişlığı Lİ7manlar oğ lem'ın zaman makınesıne atlamaya ve Nasıl yanı1 renmc sureunde ne kadaı çok /ekâ ise buyulu bır tarıh yolculuğuna çıkmaya ne Yıne bılgıçhk taslıyorsun Daha ıçten koşulursa, oğrenmenın de o kadar etkılı dersın^r1 olama/ mısın'1 ve kalıcı olacağını soyluyor 'Bu alandakı Sandım kı bılgı, baijka alandakı hangı bılgıyle ılışkı Kuçuk seylen ışleyeceksın Kuçuk şey ARİTMETİK tYt KUŞLAR PEKÎYİ kurabılır' sorusuyla yola çıkıldığındaysa ( emal Sureya/ Yk V Doğa» kardes Kıtap ler oncmîıdır Ama hepsı de geıçeğe da çoklu zekâya ulaşıldığını ve bunun da Itğı, 2002 (2 Ha\kı)/ 66 Sayfa /Resımlcyen yanmalı So7gelımı Atatıırk'un kuru fa Kalicı ızlı' oğıenmeye yol açarak çocu sulyeyı çok sevdığını bılıyor mııydyri'' Mustafa Delıogjlu £un boyutlu ve eleştııel duşıınmesıne Hayır İlk yazıyı yazdın yardımcı olduğunu eklıyoı u/manlar !je Çok sevcrdı Napolyon bu elını 1hep nıP hırler ve I fsaneler, ozellıkk tarıh, etsane karnının ustunde tutardı Nedenr Nasıl başlayacağımı ve doğa olaylarına ılgı duyan, dığcr kulBoylece daha gorkemlı oldufunu sanı bılcmıyorum turlerın yaşantılarını meıak eden 10 yaş yordu herhalde Hadı hadı1 Yazarustu çocukların bayılarak okuyabıleeek Yok canım, Napolyon'un mıdesinde ul sın Yalni7 şunu lerı bır kıtap ser vardı Llını bastırarak duyduöu ağrıyı unutma Çocuklar azaltmak ısterdı Ben gulmenın her ^eye Kıtap I urkçeye uldukça açik ve anlaşılır her şeyı anlar Heı ıyı geleceğıne ınanııım Napolyon bıraz bır anlatımla aktarılmış Kıtabın haıeket şeyden soz edcbılır gulebılseydı, ulserı de, tam lyıle^mese bı lı çı/ımlerı de dıkkate değer Hele o çızgı sın onlara hnflasle a/ahrdı (S 49) roman tadındakı bolumlerı' Bı?de de yondan bıle 'Çocuk edebıyatı yoktur I dtbıyat vardır, Dede Korkut, Koıoğlu, Keloğlan, Manas Ama çocuklaı da ondan kendılerıne gorc koDestanı ve Bılge Kaan gıbı ıcsımlı anla Aması yok bunun parabıldıklerını alırlaı Ancak bılgının tım çalışmalarımn yapıldıgı bu tur utnek Savaşlardan so/ et, dunyayı sarsan gun çocuklara ayrı bır aktarılı^ı olabılıı Ol leıe rastlamak mumkıın Yapılan araştırlerden Bak, her av ne kadar kıtap çıkı malıdn' dıyen ( emal Sıııeya'nın Arıtme malar, okumaya boöuk bakan çocukların yor "jaırler var Ressamlar Sonra uzay tık Iyı Kusjaı Fekıyı adlı kıtabındakı ço u/gı roman turundekı anlatımlatla kıtap bılgınlerı (,evre kırlenmesı, tran'a ve cıık yu/lu yazılan Mustafa Delıoglu nun laıa daha sıcak baktığını gostermektedır IraK'a domates satıyoı muşu/ Bılgıçhk haylaz çi/gılerıyle de bırlcşınce ı>rtaya DujjUnce balonlaıı ya da konuşmalardakı taslayan şeyleryazma Seruvenlerden, buyulu bu anı kıtabı çıkmıs, Okurken1 pıscs ve rıtım yukseklığını gosteten koyu duşleıden so/ ct So?gelımı lacıvert ıpek rıltılardan gozleunı/ı alamavacaksınız lenklı basılmı^ harfler çocugun okurken helıkopteıleı uçsun ya/ılarında Bılgı de çoklu /ekasını kullanmasına yardımcı ver Yavru balınanın agıılığını soyle Se olabılecek dığer ayrıntılar Sayfalarda ara nın ışın onlarda okuma tadı yaratmaya PAT PAT PAPATYA ara belıren baykuş tıplemesı de oldukça çahşmak " (S 24) ScdıfOnıl/ Cunıpğt kttaplı&t, 2002, 2İ ılgı çekıcı Bılge baykuş anlatılan olayla say/a/Ri \ıntlvyı n lietul Sayın C emal Sureya boyle başlamış ışte çocuk gunumuz arasında sankı bır kopru eore (Ûkul onccsi) lar ıçın yazmaya Çotukça dergısındc vı goruyoı 'Bugun kullandığımi7 alıabe Papatva, baharın o ilk ılık esıntısi Gehn Arıtmetık Iyı Kuşfar Pekıyı adlı sutundan yı Romalılar bulmu^tuı'(S 53) Cıuneş cık, dağlaıın o al yanaklı sıısıı Papatya ve tam 12 ke7 seslenmış çocuklara Azımsa arabasının o 7aman yaktığı yerler çole gelıncıklerle kaplı bır tepe duşunun Pat mayın, kolay mı çocuklar ıçın yazmak1 donuştu Buyuk sahra boyle ortaya çıktı Pat Papatya ı^te boyle bır tepede açan ilk Yazdıkça o da ıçindekı çocuğa ulaşmış Bu, bana yaranıaz çocukları korkutmak çıçek Baharın taze scsı, tepedelu kayala Necatı Gungor de ışte bu yazıları derle SÎHÎRLl DEGNEK Çocuklar İçin Kitaplar rın neşesı Ancak Pat Pat Papatya bı raz uzgun çunku arkadaslan henuz tohumdan çıçege donuşmemış Arkadablarıyla topra fiın altınua yaptıkları gıbı şarkı soyle meyı ozleyen Pat Pat Papatya'nın sıcacık guneşın altında sessı/ sedasi7 onları beklemekten ba^ka çaresı yoktur Lrtesı sabah tepeyı renga renk çıçcklerle kaplanmış olarak goren Pat Pat Papatya yanı başındakı gelıncıkle tanışınca onun tohum arkadaşı Kıpkırmı zı olduğunu anlar Ancak Kıpkırmi7i'nm uzun sapına ve rengıne ozenerek neden kendısının de bıı geluuık olmadığını araştırmaya başlar Kayalar onun bu so rusuna cevap veremeyınce, bunun nedenını guneşe sorar Pat Pat Papatya Gııneş ona her çıçeğın ayrı bıı ozellığı olduğunu anlatır Uzuntusu sevınce donu^en Pat Pat Papatya artık arkadaşı Kıpkırmızı'yla şarkılaı soyleı lepedekı butun çıçekler de bu sure sonra unlaıa katılır Bu bayram tadındakı ilk yaz karşılama sında, okul oncesı çotugun kavrama M nırlılıkları dıkkate alınarak, keşke ba/ı yerler bııaz daha ayrıntılı olaraK anlatılıp belırsızlıkler ortadan kaldırılmış olsay dı' ( )kul oncesı kitaplar, gorme ve dın leme duyuları aracılığı ıle çocukların /ı hınlerını uyarır, onlaıın ilk edebı ve este tık değerlerını oluşturmalarına yardımn olur Ayrıca çocuğun kıtabı her elıne aldı ğında başka bıı ayrıntıyı gormesı, anla ması ve kavraması geıeklılığınden yola çı kar bu tur kıtaplaı Betul Sayın'ın sevımlı ve hareketlı çızgılerıyle ınce ayrıntıları ya kalamanın kevnnı de yaşatıyor Pat Pat Papatya Anlatım bo/ukluğu olan bırkaç cıımleyı Sıhırli Değneğımızle değiijtırebılır mıyız 1 1 1 dersınız' Kım bılır Denemcye deöer 'Belkı de kayalara sorarsan, onlar bır ce vdp verebılırler sana ' (S 15) 'Bunu bı/ bılemeyız, ama belkı de guneşe soraısan, o bır cevap verebılır sana'(S 16) 'Llbet te, kayalık tepeyı lengarenk suslemck ıçın bırbırınızden farklısınız (S 19) Pat Pat Papatya, bahaı kıpııtısını taa ıçi nızde hıssettırecek bır dostluk, sevgı ve batış kıtabı Crerek sayfa dıızenı, kâgıdı ve puntolarıyla gerekse metne uygun re sım ağırlıklı basıt anlatımıyla okula henıı/ başlamamış olan çocukların neşcsıne ne şe katacak bıı kıtap BUYUKLERE ODEV * Çocuk Psikolojisi (Doğum once sınden ergenük sonuna) I Ialuk Yavuzer, Remzı Kıtabevı, 2002. * Yetişkinler tmparatorluğu (Okul Oncesı eğıtımde yetışkın yanhşlan ustune) Sarp Bengu, 2002 * Çocuk Kültiıru: Edebiyat, Tiyatro, Medya. ÇYDD Beyoğlu Şubesı Yayına Hazırlayanlar Nazan Ip şıroğlu, Zehra Ipşıroğlu, Mavıbulut, 1997 Sıhırli bır değneğınız olsaydı neler yapardıntz, nelerı değıstırmek ıster dınız? Işe kıtaplardan başlamaya ne dersınız? Okuduğunuz bır kıtabı sevıp sevmedığınızı, kıtapta hoşunuza gıden ya da gıtmeyen bolumlerın neler olduğunu ve yazar sız olsaydı nu o bolumlerı nasıl yazacağınızı anlatan mektuplarınızı Sıhırli Deg nek'e gonderırsenız, yazınızı bu say fada gorebılırsınız Odulunuzun ne olacağını meıak mı edıyorsunuz? Surprız 1 ' Nilay Yılmaz Kurtujuş Deresi Cad. No: 47 Biloi Üniversitesi, Dolapdere / lstanDuI TEL: (0212) 236 78 42 SAYFA 19 CUMHURİYET KİTAP SAYI 672