Katalog

Tutuklamalar, ckvalar, savunmalar, hapısler, , ( " ışkenceler, çözülmeler, yüz seksen derecelıkbırdönüşle devrimcı hareketi bıfakıp aslına dönenler, Özal dönemıyle bırlıkte kımi şirketlere kapılananlar vs. vs. Gdn Zilelı,H<wariler'de '6O'lı yıllarda başlayan devrimcı nareketin ne aşamalardan geçtığıni, insanların nerelere doğru yol aldıklarını aktarıyor bizlere. ALİ ÖZENÇ ÇAĞLAR Gun Zılelı, çocukluğundan başlaya rak uzun bır donemı, kendısının de yer aldığı o sancılı polıtık surecı anlattığı 'Yarılma'dan sonra, şımdı de daha çok, Doğu Perınçek'le bırlıkte oluşumunu gerçekleştırdıklerı ve Merkez Komıtesı uyelıklerınde bulundukları, Turkıye îh tıiakı Işçı Koylu Partısı (1İIKP) ve da ha sonra legaî olarak kuıulan, I urkıye tşçı Koylu Partısı, (rlKP)'ı anlattığı 'Havarıler', geçenlerde tletışım Yayın ları tarafından yayımlandı Kıtap, okun maya değer tarıhsel bır belge nıtelığın de Lğer Turkıye solu geçmışten ders al mak ıstıyorsa ve eğer yaşanan o yırmı yırmı beş yıllık zaman dılımının cıddı bır tahlılını yapmak ıstıyorsa, bu kıtabı bır gorev olaı ak ele almalıdır Çunku kı tapta çızılen taplo salt TİİKP ve TİKP' tarıhı, ya da yanlışları değıldır1 Bu zaaf lar, genelde I ıırkıve solunun hastalıkla rı vt zaaflaııdıt Ne var kı, bugune ka dar hıçbır orgııt kendı orgutunun or gutsel yanlışlarını bu denlı açık ve acı masız, bu denlı tarafsız ve yaşadığı top luma karşı sorumluluk duyarak, ışçı sı nıfı hareketıne karşı sorumluluk duya rak yapmamıştıt Ve eğeı tum orgutler kendı orgııtsel sureçlerının eleştırısını durustçe yapabılselerdı, 80 sonrası yı kım bu denlı ağıı travmalara donuşme/, orgutler, devrimcı sol haıeket, bıraz da ha çabık ayağa kalkardı, ya da, buyuk bır umut olarak kurulan ODP'nın durumu bugun daha laıklı olurdu Vakıt henuz geçmış değıl Eğeı, çozulmeye yuz tutan ODP'nın dışında bır serı toplantılar ve tartışmalarla kurulmaya çalışılan yenı bır partının sağlam temellere oturtulması ıstenıyorsa, Du yenı oluşumda yer alacak olan tum orgutler oncelıkJe, hıç çekınce duymadan kendı ozeleştırıierını ortaya koyarak ışe başlamalıdırlar Sanırım tam da bu noktada Gun Zılelı'nın 'Havarı ler' kıtabı onlara yaıdımu olabılır Gun Zılelı, 'Havarıler'ı yazarken tam bır aydın sorumluluguyla olayları ele alı yoı Oldukça objektıf, kımi verlerde ıyımserlığı aşan bır yaklaşımla yanlışları deşıfre edıyor llk bakışta acımasız gıbı gelse de, yaşanan olaylann tarıhsel DO yutları açısından bakıldığında, yazarı ıs ter ıstemez haklı buluyorsunuz Eleştırı bır yurek ışıdır, yureklı ve durust ınsan lann ışıdır yanı Çunku Gun, bu acımasızlık karşısında nıç de gerı çekılmıyor Her ıtırar, açığa vurduğu her orgutsel yanlış, ınsan ılışkılerınaekı tutarsızlık lar, zayıflıklar, karıyer duşkunluğu, ıh barcılık, organ ıçındekı ustun konumla rıyla başkalarını ezme eğdımlerı, teslımıyetçılık, hder konumundakı ınsanlar arasında boyveren kuçuk burjuva ozen tısı davranışlar, savurganlık, yığınlara ve orgut uyelerıne duyulan şuphecıhk, vb Gun Zılelı bunları yaparken kendını dı şarıda tutmuyor Ve belkı de en buyuk, en acımasız eleştırılerı kendı ıçın getırı yor Ve bu 576 sayfalık kıtap, gıderek Tur kıye'nın, Turkıye solunun yırmı yırmı beş yıllık o acı, sancılı tarıhını dıllendı CUMHURİYET KİTAP SAYI 654 Bin dönemin gerçek yüzü üü ren bır belgesel yapıt halıne gelıyor madığımızı dosta Kıtabı dıkkatle, her satırını tıtızlıkle duşmana goster ele alarak okurken, benı sarsan bır çok mış oluvorduk " paragrafın da altını çızmekten kendımı (Havarıler, S 201) alamadım Çunku getırılenşeyler, vurgu Gun Zılelı, lanan orgutsel hatalar oyle nerkesın dıl llKP'ın, Aydınlık lendıreceğı turden verılmıyor, ortaya ko hareketının Doğu nan yanlışlar aynı zamanda mahkum edı Perınçek'ten sonra lıyor Eğer bır donemı aklamak ıstıyor gelen ve daha çok sanız, once arındırmak zorundasınız da partının ıdeolo Gun Zılelı burada buyuk bır yureklılık )ik yapılanmasında orneğı gostererek, ıkı ışı bırden yapıyor, yer alan bır kadro ve başarıyor da bunu suydu Gelıştırden o gun kı Aydınhkçı "Koğuş sorumluları, koğuşlarındakı polıtıkalarda onun da onemlı katkıları her bır arkadaş hakkında uzun uzun bıl hataları vardı Ve bunları buyuk bır ınan gtler verıyoı, onların gunluk yaşam ıçın mışlıkla, hıçbır çekınce, kuşku duyma dekı tutıımlarını, uyumlarını, ılışkılerı dan yerıne getırıyordu Yazar, bır yerde nı, partıye bağhlık derecelerını, davaya şu ıtırafta bulunuyor bağlılıklarını vb vb kendılerınce değer "Gerçeğe oyle buyuteçle falan değıl, lendırıp "kadro değerlendırmesı" yapı art nıyetsız, çıplak gozle bakan herkes, yor, arkadaşları kendı kafamızda bır yer şıddet ortamını korukleyenın, sağcı çe lere koyuyo, "zaaf gosteren" arkadaşla telere cesaret verenın, devlet ve devletın ra karşı nasıl davranılması gerektığı ko gızlı ıstıhbarat orgutlerı olduğunu gore nusunda koğuş sorumlularına yenı taJı bılırdı Ama Aydınlık hareketının, gerçe matlargonderıyorduk Bu talımatlar, ge ğe bakmaya hıç mı hıç nıvetı yoktu O, nellıkle koğuş sorumlusunun uyguladı Çın ın sıyasetlerı doğrultusunda gerçeğı ğı kadro sıyasetını eleştırır ve onun one eğıp bukmeyeson derecekararlıydı Bu, rılerının tersıneşeyleronenrdı Orneğın Aydınlık sıyasetını, adım adım sol muca koğuş sorumlusu, "zaaf gosteren"lere deleye ıhanete ve emekçı duşmanlarının karşı anlavışlı bır tutum takınmışsa ta yedek gucu olmava surukledı Aydınlık lafımı/dan "lıberal çurumeyle" uzlaşma gazetesının, 1979 yılı boyunca, "Kurta zaah gostermekle eleştırılır ve "zaar gos rılmış bolgeler" ve "49 Sol rraksıyon" terenlere" karşı daha sert bır tutum al dızılenyle, sol guçlerı açık açık ınbar ması onerılırdı Ya dd tersıne, koğuş so eden yayınları, bu suruklenışın, yalnızca rumlusu atkadaşlara sert tutum takın en belırgın orncklerını oluşturur Aydın mışsa, bu kez tarafımızdan "sol" hatalar lık, askerı darbeve kadar, aşağı yukarı vapmakla "kadrolara sekter davranmak aynı çızgıyı, zaman /aman dana da artan la' eleştırılırdı tşte "onderlıksanatı"nın dozdasurdurecektı " (Havarıler, S 309) hılelerınden bırı de bııydu Aşağıdakını 1978 1979 cunta oncesı o kanlı teror ordaıma eleştırecek ve yukarıdakının on tamı anlatılırken, yukarıda sert çızgılerdan daıma daha ıyı "bıldığı" hkrını ka le vurgu yapılan Aydınlık hareketının bır fasına sokacaksın " (Havarıler / S 63) başka kararını da anlatılıyor Şoyle dıyor Bu durumun başka orgutler ıçın de ge Gun Zılelı çerlı olduğıınu soylemek sanırım yanlış "O sırada şıddet olayları lyıce yuksek olmaz Aynı sureç ıçınde savrulan bınler boyutlara tırmandığında, bızım partı de, ce "orgutlu" gencın aynı yanlış donanım butun "Marksıst devlet teorı"lerını bır larla harekette olumsuz ızler mrakması, kenara atıp, devletten koruma ıstemıştı aslında onların değıl, kadro konumun Demek, solcu bır partı olarak devletın dakı yonetıcılerın zaaflarıdır Ne var kı korumasını talep edıyorduk oyle miı>" her seferınde bedelı onlar değıl, ıplerını (Havanler, S 330) ellerıne aldıkları orgut uyelerı oduyor Her şey bu kadarla da kalmıyor Izle Kıtabın bır yerınde TOB DERKong nen vanlış polıtıkalar her gun bır yenı resı anlatılırken, yâ/,dr şunları soyluvor sıyle kar topu gıbı buvuyerek çoğalıyor 1 Sııf TKP'nın başkan adayı ka/anma du Bırverde 1İİKP ın 1 Kongresı an ması ıçın, o zamana kadar yerın dıbıne latılırken aslında bu yanlışların, çok da geçırdığımı/ dığer bır "Sovvetçı" aday, ha eskılere, TİÎKP oncesıne dayandığı, TSlP yanlısı Gultekın Gazıoğlu'nu des aktarılıyor Bu olgu kıtapta şu satırlarla teklemeye karar dıle getırılıyor dk "Nasıl TIIKP nın verdık ıllegal 1 Kongresı, Gultekın Gazıoğ bu partının bıtışıy lu, "Maocu se, TÎKP'nın legal blok"un oylarıyla 1 Kongresı de, ıkı TKP'nın adayını yıl boyunca teslıyenılgıye uğrattı mıyetçı bır çızgı ız Bunaelbette, "Ma lemış bır partıyle ocu blok"un oyla bırlıkte, bızım turını çantada keklık kenışımızın de ıla goren Dev yolcu nıydı aslında Dev lar çok bozuldular rım gıbı buyuk bır Boylece bız Ma davanın takıpçılen ocular, "Sovyetçı olma ıdıasıyla yola len" yenılgıye uğ çıkan bızler, on bır ratmak ıçın "Sov yıl ıçınde, ruhen yetçı" dedıklerımı ııfala kuçule, dev n bıle ıktıdara getı rım duşmanı guç recek kadar buyuk lerın bılrııl yaraım bır "taktık ustalı cılığı gorevıne ğa" sahıp olduğu adaylığımızı koyan muzu, bu konuda kuçuk bır sıyası Stalın'den gerı kal Cün Zllell Blr dönemin tarlhlnl yazıyor adeta Gün Zıleli'den "Havanler" guç halıne gelmıştık " (HavarılerS 413) Kıtabın 5 bolumunde 1979 1980 / Tukenış başlığı altında Tarış Olayları'na da değınılıyor Ve o yanlış polıtıkaların ızlerını burada da goruyorsunuz Partı, ışçı sınıfına karşı tam bır ıhanet ıçınde, grev kırıcılığıyla ustlendığı "davasını" surduruyor "Sonuçda Tarış dırenışı, "ulusal hukumet"ın sılahlı guclerı tara fından kırıldı Nıhayet "Hedefımıze" ulaşmıştık Pakat hıçbır coşku duvmu yordum Dış gorunuşumdekı tum azgın lığıma rağmen, ıçten ıçe yanlış bır yolda olduğumuzu sezıyor, bunun verdığı acı, hatta gızlı bır utançla başım yerde dola şıyordum " (Havarıler, S 418) Kıtapta, 1977 kanlı 1 Mayıs olayların da Maocu hareketın yanlışlarına, kışkır tıcı yaklaşımlarına da yer verılmesıne karşın, ne yazık kı bu bolum yetersız kal mış Orneğın ılk sılahı bır grubun ıçın den kımsenın tanımadığı bırı taratından atıldığını soyleyen Gun Zılelı, aslında sı lahların l'aksım meydanının karşısında kı Intercontınental'den atıldığma değın mıyor Oysakı bu goruntuler o gunun gazetelerınde gunlerce manşetten verıl mıştı 'Havarıler', ısmıylebıleTurk solu ıçın dekı kımi tutucu dogmalara ışık tuttuğu kanısındayım Aslında, bugune kadar o çok ovunduğumuz sol hareketın, atları sureklı arabanın arkasına koştuğu, ıçer dığı zaaflar, yapılan korkunç yanlışlar vu zunden, kendını yıyen yaratığa donuştu ğunu gormemek olası değıl 1980 12 Ly lul darbesının uzerınden 22 yıl geçmesı ne karşın kendını toparlayamamış olma sı da zaten başka nasıl açıklanabuır kP Gun Zılelı, Âydınlıkçı hareketi anlatır ken, bır yerde TÎKP'nın Ml I"le olan ılış kderıne de durustçe açıklık getınyor Ya zar bu konuda şunları soyluyor "Daha sonrakı yıllarda, Avdınlık hare ketının ılerı gelenlerınden bırı olduğum ıçın, bana hep sorulmuştur Aydınlık ın MÎT'le ılışkısı var mıydı1 Yoksa, bunca bılgıyı nereden alıyordu' blbette bu so runun ardındakı, Aydınlık Ml I"ın bır kolu muydıi''" turu daha vahım bır so ruyu algılamamak mumkun değıldı Bu yuzden, bır başka paranoyayı besleye cek bu tur sorulara nep, "hayır 1 " yanıtı nı vermışımdır Ama, ıtırat etmelıyım kı, bu "hayır" yanıtı, bır solcu paranoyası nın yayılmasına karşı gerçeğın bır kısmı nı ıfade etse de, butununu ıfade etmıyor du 1980 askerı darbesınden sonra oğ rendıklerım (kı, buna o yıllara gelınLe daha ayrıntılı değıneceğım) ışığında şım dı gerçeğın dığer kısmını gonul lahatlı ğıyla ırade edebılırım Aydınlık hareke tının ve ozel olarak Avdınlık gazetesının MlT'ın bır kanadıvla (bu kanada, "sol kanat" adını takan aklıevveller de vardır oysa Mll'ın 'sol kanadından" soz etmek, "sol'un MÎT kanadından" so/ et mek kadar tuhar bır şeydır), dolavısıvla MlT'le bağlantısı vardı " (Havanler, S 336) Kıtap, Doğu Perıncek'le bırlıkte o do nemde partı merkez komıtesınde yer al mış butun ısımlerı de mercek altına alı yor Getırüen eleştırıler, en kuçuk ayrın tıları bıle gozardı etmeden, kadrolar ara sı ınsan ılışkılerınden tutun da, bıreyle rın ozel yaşamlarına kadar uzanıyor Tu tuklamalar, davalar, savunmalar, hapıs ler, ışkenceler, çozulmeler, yuz seksen derecelık bır donuşle devrimcı hareketi bırakıp aslına dönenler, Ozal donemıy le bırlıkte kımi şirketlere kapılananlar vs vs Yazar, bu surecı yazarken hıçbırı nı atlamadan gorevını yerıne getınyor Keşke dığer butun orgutler de aynı yu reklılığı gostererek kendı orgutsel yanlış larını bu durustlukle artaya koyarak o/e leştırılerını yapabılseler tşte o zaman gerçek, dınamık bır solun yenıden aya ğa kalkması soz konusu olabılır • 'Havarıler' / Cun Zılelı / tlettfim Yayınları / 576 s SAYFA 9