Katalog

"Gazi ve Fikriye" Hıfzı Topuz'un son romanı. Yazar bu kitabında Atatürk'ün yaşantısını, Cumhuriyet'in ilanına değin yakın tarihimiz içinde irdeliyor. Bu tarihsel romanda 16 bölüm var. HASAN AKARSU ikriye'nin babası Memduh Hayrettin Bey, amcası ise Ragıp Bey'dir. Aile, Selanik'e Teselya nın Yenişehir kasabasından göç eder. Göç sırasında Yunan çeteleri tüm mallarım alır. Memduh Bey, gaz bayiliğinde iş bulur, Ragıp Bey tekelde. îşini sevmeyen Memduh Bey, ailesiyle Istanbul'a göç eder. Selanik'te kalan Ragıp Bey, eşi ölünce ikinci evliliğini Mustara Kemal'in annesi Zübeyde Hanım'la yapar. Zübeyde Hanım, 1857'de Langaza'da doğar. Anadolu'dan Rumeli'ye göç etmiş olan yörüklerdendir. Dizine iğne batınca Selanik'e götürülür, on gün orada kalır, o sırada Ali Rıza Efendi'yle tanışır, evlenirler. Ali Rıza, kereste ticaretine başlar, çeteler rahatsız edince Selanik'e taşınır. Evliliklerinin 11. yüında Mustafa doğar. Ardından da Makbule ve Naciye. Mustafa, tarihten bildiğimiz okul yasantısına başlar. Iki yıl sonra babası ölür. Zübeyde Hanım çocuklarını alıp ağabeyi Hüseyin Ağa'nın çiftliğine yerleşir. Mustafa, askeri okula gitmeyi başarır. Zübeyde Hanım, 36 yaşındadır. Kızı Rukiye ile yaşayan Ragıp Bey, Zübeyde Hanım'la evlenir. Mustafa, kendisinden habersiz yapdan bu evliliği kınar, halası Emine Hanım'a gider. Yıflar sonra üvey babasıyla iyi bir dost olur. Selanik Askeri Rüştiyesi'ni bitirip 1896'da Manastır Askeri Idadisi'ne girer. Arkadaşı Omer Naci'den şiir ve edebiyat alanında çok şey öfirenir. Okul yıllarında ünlü kişilerin çocuklarına özel Jersler verir. Merkez Kumandanı Şevki Paşa'nın kızına duygusal yakınlık gösterir. Kız bir trafik kazasında ölür. "Gazi ve Fikri ~ ner. Ittihat Terakki'nin Trablus'ta toplanan 2. Büyük Kongresi'nde ordunun siyaset dışında kalmasını savunur. Enver Paşa ise siyaseti kullanıp üst görevlere ulaşır. Mustafa Kemal, Fransa'da manevraları izler, bir yıl sonra da Istanbul'da Genelkurmay 1. Şubeye atanır. 28 Eylül 191 l'de Italyanlar, Trablus ve Bingazi'ye asker çıkarırlar. Mustafa Kemal, Derne'de bir göreve atanır. Enver Paşa'ya bağlı olarak çalışacağı için bundan hoşlanmaz. Tobruk yakınındaki Türk Karargâhına 700 km'lik çölü aşarak ulaşırlar. Osmanlı Donanmasıyetersizdir. Ilk saldırıda Italyanlar püskürtülür. Mustafa Kemal için Balkanlar önemlidir, aklı oradadır. 1912'deBalkanSavaşı başlar ve Osmanlı Libya'yı bırakır. Mustafa Kemal, Istanbul'a döner. Selanik'i Yunan Ordusu işgal eder. Istanbul'a göç başlar. Mustafa Kemal, Memduh Bey'in evine gider, ilgiyle karşılanır. En çok sevinen Fikriye'dır. O, okula gidememiştir; ama özel olarak Fransızca ve piyano dersleri almıştır. Mustafa Kemal de Fikriye'den etkilenir. 25 Kasım 1912'de Gelibolu Akdeniz Boğazı Kuvvetleri Harekât Şubesi Müdürlüğüne atanır, 1 Aralıkta Bolayır'a ulaşır, Fethi Bey'le orada buluşurlar. Ittihatçılar, 1913'te Kabine'yi basarlar. Yakup Cemil, Nazım Paşa'yı öldürür, Sadrazam Kâmil Paşa istifa eder. Iktidar Ittihatçılara geçer: Enver Paşa, Talat Paşa, Cemal Bey. Londra Antlaşması sonucunda Trakya, Yunanlara ve Bulgarlara bırakılır. Antlaşmayı imzalayan Mahmut Şevket Paşa, Istanbul'a dönünce öldürülür. Sait Halim Paşa Sadarete getirilir. 2. Balkan Savaşı çıkar. Osmanlı, Bulgarlan Edirne'den atar. Enver Paşa, 21 Temmuz 1913'te Edirne'de kurtancı gibi karşılanır, generalliğe yükselir. Hanedan Naciye Sultan'la evlenip Genelkurmay Başkanı olur. Mustafa Kemal yine Istanbul'a döner, Fikriye Ue görüür. 1913'te Sofya'ya gider, lstanul'dan ayrılışı zor olur. Fikriye'ye ilgisi daha da artar. Mustafa Kemal Sofya'da istediğini bulamaz, işini ayarlayıp Izmir'e eeçer. Arkadaşı doktor Fikret'i bulur. (Derne Cephesinden) Ona, savaşa girilmemesi gerektiğini anlatır, Fikriye'den söz eder: "Başka, şimdilerde şu küçük Fikriye aklıma geliyor. Üvey babamın yeğeni. Çok tatlı bir kız. Büyüdükçe güzelleşti. Şimdi 16 yaşında. Bana çok düşkün olduğunu biliyorum..." (s.58) 1. Dünya Savaşı çıkar. Ittihatçılar Almanlarla anlaşırlar. Enver Paşa, Karadeniz kıyılanndaki Rus tesislerini bombalatır, Ruslar da karşı saldınya ceçer. Mustafa Kemal, AlmanlannBu savaşı kazanacağına inanmaz ve macera olarak görür. 1915'te 19. Fırka'ya atanır. Enver Paşa, Bahriye Nazın Cemal Paşa'yı Süveyş e gönderir, 4. Ordu'nun Kanal Seferi yenilgiyle sonuçlanır. Kafkas Cephesi'nde Enver Paşa, 78 bin askeri Sarıkamış'ta kırdınr. Atatürk ve yakın tarihimizin romanı F l Akaretler'de bir ev kiralar. Fikriye, ara sıra ziyarete gider. Mustafa Kemal.Edirne'deki 6. Kolordu Komutanlığına atanır. 15 Ocak 1916'da Edirne'ye at üstünde ve alkışlarla girer. Orada da 6 hafta kabr ve fstanburagöç Mustafa Kemal, askeri okulunu ikincilikle bitirip 1899'daHarpOkulu'na girer. Hafta sonları Istanbul da üvey amcası Memduh Bey'in evine evci çıkar. Son sınıftayken Memduh Bey ölür. Fikriye o yıllarda Mustafa Kemal'i izler. Mustafa Kemal, öğrencilik yıllarında Beyoğlu ve Taksim'de çok gezer, paşalarla tanışır. Okuldan birçok arkadaşı vardır: Omer Naci, Nuri Conker, Ali Fuat vb. 1905'te Kurmay Yüzbaşı olur, Selanik'e atanıp devrimci subayları Abdülhamit'e karşı örgütlemeyi düşünür. Arkadaşı Ali Fuat'la birlikte tutukfanırlar ve Suriye'de 5. Orduya gönderilirler. Beyrut'ta eğlenirler. Vatan ve Hürriyet Cemiyeti'ni KUrarlar. Mustafa Kemal, bir arkadaşının yardımıyla Makedonya'ya kaçar. (BeyrutYafalskenderiyePireSelanik) Selanik'te annesini ziyaret eder. Kızkardeşi Naciye 12 yaşında ölür. Orada arkadaşlanna kurdukları gizli örgütü anlatır. tstibdata karşı, devrimle yanıt vermek ister. Hüsrev Sami, örgütün Selanik şubesini kuracaklarına yemin eder. Selanik'teki arkadaşları: Salıh Bozok, Nuri Conker, Dr. Tevfik Rüştü Aras. Mustafa Kemal, Şam'a döner, soruşturma geçirir. 1907'de Manastır'daki 3. Orduya atanır. Selanik'teki tttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye olur. 23 Temmuz 1908'de Meşrutiyet ilan edilir. îki ay sonra Istanbul'a gider. Trablus'a atandığını öğrenir. Dört ay orada kalır yine Selanik'e döner. Istanbul'da 31 Mart Olayı yaşanır. Gericiler, aydınlara ve mekteplılere karşı ayaklanırlar. Mustafa Kemal, Selanik Ordu Komutanı Mahmut Şevket Paşa'ya Istanbul'a hareketi önerir. Kurulan Hareket Ordusu Istanbul'a gelir. 2. Abdülhamit tahttan indirilir, yerine5. Mehmet Reşat getirilir. Mustafa Kemal, Selanik'e döSAYFA 10 OğrenciHk yıflan Mustafa Kemal, Tekirdağ'da 19. Fırka'yı kendisi kurar, karargâhı da Eceabat yakınındaki Maydos'a taşır. Çanakkale Boğazı'nda Ingiliz ve Fransızların saldınsı Deklenir. Düşmanın ilk çıkartması geriye püskürtülür. Türk Orausu'nun şanlı bir sayfasıdır bu tarihte. Düşman 12 Nisanda büyük bir çıkartma yapar, karşısında 57. Alayı bulur. Arıburnu 'nda da kahramanlıklar gösterilir. Denetime gelen Enver Paşa, Mustafa Kemal'e uğramaz. Onun başarüarını kıskanır ve gölgede kalmasını ister. Zübeyde Hanım da Istanbul'a göç eder. Mustafa Kemal, onlan zivaret eaer. 19.Frka daha sonra istita eder. Mustafa Kemal Istanbul'dadır. Fikriye'nin annesi Vasfiye Hanım ölür, onlara yardım eder. Rusya'da Çar devrilir; ama Osmanlı'yı idare edenlerin bu olayı değerlendirecek güçleri yoktur. Enver Paşa, Mustafa Kemal'i Vahdettin'le birlikte Almanya gezisine gönderir. Gezi 4 Ocak 1918'e değin sürer, Vahdettin'in gözünde büyür JMustafa Kemal. Fikriye, bundan sonra Mustafa Kemal'le birlikte olmak ister. Mustafa Kemal'in böbrek ağrıları vardır, Viyana'ya sanatoryuma gider. Bu sürede Türkiye'yle ilğili tasarılarını oluşturur. Sultan Reşat ölür, yerine Vahdettin getirilir. Mustafa Kemal Padişah ile görüşür, öneriler götürür, istediklerini kabul ettiremez. Suriye'ye kumandan olarak atanır. Bunda Enver Paşa'nın parmağı vardır. Fikriye, askını ilan eder, karşdıksız seveceğini söyler. Güneydoya, Diyarakır'a atanır. Generalliğe yükselir. Işgal altındaki Muş ve Bitlis kurtarılır, halk bayram eder. 1917'de Yıldırım Orduları Kumandanlığına getirilir, Gazl, yıllar sonra bir gün Makbule'ye sunlan söyler "Ikl kadın benl sevdl. Blrl ben olduğum lcln, hlcblr şey beklemeden. öteki ise mevklm lcin" Yukanda 192011 yıllarda Fikriye... Mondros Ateşkes Antlaşması imzalanır. 730 bin şehit verilmiştir. Istanbul'a dönüşte Boğaz'da gördüğü düşman gemileri için Cevat Abbas'a "Geldikleri gibi giderler" der. Pera Palas'a yerleşir, dostlarıyla orada görüşür. Izzet Paşa'yı ziyaret eder. Meclis'te girişimlerde bulunur, Vahdettin'le görüşür, başarılı olamaz. Bir gün sonra Meclis dağıtılır. Mustafa Kemal, bir ev daha değiştirdikten sonra Şişli'de bir eve taşınır. Ittihatçıların savaş serüveni Osmanlı'yı çökertmiştir. Mustafa Kemal, kurtuluşu Anadolu'da görmektedir. Bir görevle gidip halkı örgütlemeyi düşünür. Evinde güvendiği arkadaşlanyla görüşür: lsmet Inönü, Refet Bey, Rauf Bey bunlardan birkaçıdır. 9. Ordu Müfettişi olarak Karadeniz'e gönderilecektir. Mustafa Kemal, Samsun'a hareket etmeden önce Damat Ferit Paşa ile son bir görüşme yapar, Cevat Paşa da oradadır. Gerçek amacını sezdirmez. O gece Cevat Paşa'ya başarılı olacağını söyler. Ertesi gün Yunanlılar Izmir'e çıkar. 41 ydlık Bandırma Vapuru hazırdır. Sadettin Ferit Talay, vapurun batırdacağıyla ilgili bir haberi Mustafa Kemal'e iletir. Her şey göze alınır ve 21 kişiyle yolculuk başlar. 18 Mayıs'ta Şinop'a, 19 Mayıs'ta Samsun'a ulaşırlar. Önce Izmir'in işgali protesto edilir. Mustafa Kemal, orada 6 gün kalır ve Havza'ya geçer. Ingilizler bu geziden kuşkulanırlar. Mustafa Kemal'in Istanbul'a dönmesi istenir. O ise, Kâzım Karabekir ve Ali Fuat'la buluşmaya çabşır. Rauf Orbay ve arkadaşları da Bandırma üzerinden Ankara'ya geçerler ve Mustafa Kemal'i de oraya çağırırlar. CUMHURİYET KİTAP SAYI 625 şişirne mp ev