Katalog

tnsanların tum dunyada bebeklerı nasd taşıddtlarını anlatıyoı, sırtlannda, kucakla rında,bacaklarında Ilarıkabırşey' Iştesı 1 ze ılkel teknolojı Unutmamalısını? kı brı colagc yjlnı/ca duşuncelerle oynamak de ğıl, şeylerle de oynamak demektır Bana okla yayın nasıl kullandacağını da oğrettı Bana bumerang derslerı verdı' Bu, brıcola ge\n maddı yanıydı, benı buyuledı, çunku ellerımı nasıl kullanacağımı bılmıyordum Leroı Gourhan ın başka bır uzmanlığı da vardı, tarıhoncesı, ozellıkle de taştan el alctlen Btı tur el aletlerı yaptı, temrenler (ok başları) yaptı C uma karaktı rı bakktnda ne soyleyetek J sınız Cum<ı,l ıvı Strauss'unsoyleyebılece ğı anlamda ılkcl kullurlerdekı gıbı nıı dav ranıyor' Hayır, ( ıımabıı mııuttır tlkeltoplum larda hıç kımse bu kadar şey ıcat edemez dı Geleneklerıne çok bağlıydılar Yaylar yapıyorlardı, ateş yakıyorlardı, tam da Le roıGourhan'ın soyledığı şekıldc Buna karşılık Lumj Robınson dan lngılı? uy garlığını koru korune taldıt etmemesıyle ayrJıyoı ve kendısı yaratıyor, ıcat edıyor Orneğın, ru/gâr arpını ıcat edıyor Ruzgâı dinı Auracanıa uygaılığının bırparçasıde ğıldı, romantık bır bıduştu 19 yu^yılda da ruzgâı aıplaıı vardı, ınsanlar bunları bah çelerıne kutuyoılaıdı, bu modavdı Cuma uçurtmayı ıcat edıyor, ucurtma dans edıyor lelcvızyon ıçın VI ndrc dı ou la vıc sauvagcı hlme aldıklarını uç \aat ve uçurtmayı ıınuttuklarını duşunduğumde, ne rezalet dıyorum' Yonetmcn Mnhacl )ork muydu> Evet, oyle Citekı yanlarıyla bu fılmden memnuıı muydunuz > Elbette 13cn kıtabımı yeğlerım Çok, ama çok cnder durumlarda sınemaya uyaı lanıa, kıtantandahaıyıdıı Orneğın, Hıtch cock'un Arka Penccres\ Wıllıan lrıch'ın bır oykusunden alınmıi}tı Oykuyu oku dunı Çok kotuydu Bır yazarın şanane bır konu bulup da bunu faık etmemesı şaşır tıcı bır durum Ve Ilıtchcock bunu rark ettı 1 Aradakı fark nedıı, bılıyoı mıısunu/'' Oykuyu oku yabılıısını/ I Iıtchcock guıultuyu,sesıhe mcn veımıyor Anımsayacaksınız, adanı, bacağı alçıda, odasındadır ve tum pence reler açıktıı, çunku hava sıcaktıı, kaı şıda da tumpencerelerıaçıkbırbına vardır Adam ne duyuyor'1 Yalnızca bıı mırıltı duyuyor 1 Vebumırdtıonemlıdır, bu.yaşamdır 1 ler kes konıışuyot.hu penceıeden bırsey ge lıyor mıı/ık,çığlıklaı vc bu mırıltı fılmboyunca suıuyoı Işte fılm boyle yapılır, do kusu boyle oluı İrısh'ın ovkusu gurultuy le, sesle ılgılı hıçbır şey soylemıyor Bu tuı bır hatayı bağışlayamazsınız1 Oysa Hıtch 1 1 cock Fdm harıka, ses hanka Belkı de yalnızca uçuncu vntfkıtaplarsı nemaya uyarlanabılır? Doğru, doğru Orneğın, Sımenon'un kıtapları Komıser Maıgret kıtatdanndan ıyı fılmler yapılmış, çunku bunlar Sıme non'un onernlı yapıtları değıl Ama Sıme non'un onemlı kıtapları, Manhaltan'da Uç Oda, LAînedes I t>rt/w«xveb&şkalan,bun lardan hlm yapamazsınız iıoncourl Akademı\ı'nm bır uyesı ola rak \orumlitluklarimztn neler olduğunu \t> rabılır nuyım* (toruourt 1 rarna'da çok onemlı, ama bırçok Amenkah Concourl hakktnda çok sey bılmıyor Kısaca anlatayım tyı bır yazar ve zama nının edebıyatının çok ıyı bır yargıcı olan Edmond de Goncourt'la başladı bu akade mı Yazar olan kaıdeşlerı, Baudelaıre, Bal zac, Flaubert, Maupassant, Alphonse Da udet, Zola, lurgenyev, Huysmans ve baş kaları onunla hep evınde, çatı katında bu luşurlardı Bu ya/arlar Fransı/ Akademısı uyesı olamıyorlardı, olmak da ıstemıyor lardı Goncourt şoyle dedı 'Transız Aka demısı'nın gorevını yapmaması bır skandal Fransız Akademısı ben'ım " Ve olmeden once, kendı akademısının devam etmesını ıstedı, parasını bır edebı yat derneğı, Goncourt Akademısı kurul ması ıçın bıraktı Akademı on profesyonel yazardan oluşacaktı, oysa Fransı? Akade mısı'nın otuz uyesı vardı ve bunlar çeşıtlı SAYFA 6 meslektendı, doktor, papaz, general vb Boylece Goncourt yalnızca profesyonel ya zarlar ıstıyordu ve başlangıçtan ıtıbaren bır de kadın yazarı vardı (Judıth Gautı er,1910'da seçıldı), ama Fransı/ Akademı sı bır kadın uyeye, Marguerıte Yourcenar'a sahıp olmak içın altı yıl oncesıne kadar bek ledı Goncourt Akademısı her ay resmı ış yerı olan bır testoranda toplanıı ve her yıl yılın en ıyı romanına Goncouıt üdulu'nu venr Işte, Fransız Akademısı'ne başlangıçtan berı bır muhalefet olduğıınu soyleyebılırsı nı/ Eğeı buı aya uye olmak uzere başvurup dareddeddıısenı/.hıçbırzaman Goncourt Akademısı uyesı olamazsınız Bu, ılk gunah gıbı bır şeydır, ışınız bıtmıştır I ransız Aka demısı'ne seçdırsenız, Goncourt Akademı sı uyesı olamazsınız, Goncourt Akademı sı'ne seçdmışsenız, hıçbır /aman rransız Akademısı uyesı olama/sınız Ayrıca, adını verdığım vazarlar Haubert, Balzac, Maupassant, Zola, Huysmans, Alp honse Daucıet bır okul olustuımu^lardır, ıealızm ve naturalızm okulu Goncouıt Akademısı her /aman bu mırasa sadık kal mı%, orneğın sembolızmı ve surrealızmı rcd detmıijtır, 'yenı loman'ııeddetmıştır.çun kıı bunlar Goncourt un mırası olan realıst naturalıst yaklaşımla uvuşmuvorlar Goncouıt Akadem(sı'ne basvuruda bu lunmadan seçılırsınız, uye olmak ısteyemez sıni/' Seçılmışsenız.omurboyunca uyeka lırsını/, ıstıfa etmenı/ dı^ında Her ay top lanır bırbınmızı tanır, dost oluııı/, tartısı rız, atmosfer bır cafe atmosferıdır Başka bırdeyısle I ransız Akademısı nın atmosfe ıı bır \alon atmosferı, Goncourt Akademı sı nınkı ıse bıı cafe atmosferı gıbıdıı Boğa yor mu Evet, para odullerı venyoruz Kısa oy kuler, tanrısel oykuler, bıyografıler ıçın Şı ır ıçın de boyle bır odul vercceğız, ama o kadar onemlı değıl Gouncourt Odulu kor kunçtur Şansa Lağlı olan seyı de hesaba katmak zorundasını/ Genç bır yazar bır roman vayımlıyoı, ıkı bın satarsa, bu mak sımumdut Lğeı Goncourt Odulu'nu ka zanırsa, kıtabı dort yu/ bın satabılır Tum 1 yasamı değışır Dort yuz bın baskı, duşu 1 nebılıyor musunuz ne kadar para eder Sa tılan her kıtabı ıçın u«, dolarka/anabılır, bu nu dort yuz bıttK çarpın Bır mılyon ıkı yuz 1 1 bın dolar (Guluyor) Inanılır gıbı değıl 1 um yasamı değüjinıştır' Ve kararı veren bızler yalnızca bızlertz Odul ıçın oy verdı ğımı/ gun bırbırımızden nefret ederız Her bırımız, ceplerımızde gozde adayı mı/ın adı saklı olarak gelır (pandomıma oynuyor) ve bırbırımıze ofkeyle bakarız 1 Korkunç bır şey Goncourt Odulu gunu korkunçtur Goncourt Akademısı'nden nefret ettığımız tek gun, bu gıındur ilk s< ç/ıklt rınız içm oylamada çoğunluk eldi < demezsenız berhaldı ortaya sorunlar çıkar ve herkesın tkına \a da uçuncu olarak uç/ıkler/ııc gıtmek zorundasınız Marguerıte Duras'ın Sevgılt adlı roma nının odul alması ıçın ılkgınşjmdebulunan ben nlduğum ıçın gurur duyuvorum Kıta bı okuduğumda, yaymcısı ftobeıt Lan don'a telefon edıp sordum "Marguerıte Duras'ın Goncourt Odulu'nı kabul edece ğını duşunuyor musunuz^" Robert Lan cion da dedı kı "Kendısıne sorayım, sızı sonra ararım " On beş daluka sonra bana telelon edıp $unu soyledı "Vaktıyle Mar ed Pıoııst ı \ctı!mış olan bır odulu alırsa ? du "Hıçbırkonubulamıyorum Hıçbırko 1 1 nu En ufak bıı şey bıle " "Ben okunmak ıçın yazıyorum, okurlarım ıçın yazıyorum " dedım, o ıse bağırarak "Bana gelınce, ben 1 okurlarıma karşı yazıyorum " dedı îjoyle soyleyıp so/lerıme son verdım "Robbe Grıllet, çok orıjuidlım dıye,bu tar tışmamız dd gorulmedık bır şey dıye duşu nuyorsunuz, ama yu/ yıl once Mallarme de Zola arasında da boyle bır tartışma geçebı lırdı Aynı yaştaydılar, aynı kuşaktandılar Zola soyleyecek bır şeyı olduğu ıçın yazıyor du Mallarme ıse sovleyecek bır şeyı olma dığı ıçın yazıyordu, okurlarına karşı yazıyor du Her ulkede boyle bıı çelışkı bulunabı leceğını duşunuyorum Ben Zola'nın toru 1 nuyum, sız ıse Mallarmenın Ve bu taıtış ma gelecek yuzyılda da devam edecck, bu nu yenıden ele alacak geleceğın bır Robbe Grdlet'sı ve geleceğın bır fburnıersı ola caktır " Sızkendınızı flaubert lekarsılastırdınız Kusağtnızın Flaubert ı oldugıınuzu ılerı \ur dug"unuzu okudum 1 Doğrudur (Guluyor) Yasam bu... Michel Tournler meslekten felsefeci oiduğuna göre romanına Meteorlar adını verlrken Arlstoteles in Meteoroglka sını da dusunmuş olmaiı /ımı/a duşkunu/dur ve herbırımızın, us tundc seleflerımı/ın adları kazılı gumus ve mek takımı vardır İlk Goncourt Odulıı 1903 teveııldı Bu.ılkFransa Iurıı nunva pıldıgı yıldı1 dontourt Akademısı uye\t olarak so rumluluklarıntz konusunda ne duşunuyor sunuz^Odulun yazarlan yureklendırdığını santyor musunuz 1 Başlıca sorıımluluk yıllıkodul ıçın ıyı bır seçım yapmak Bu çok, çok guç bır şey Dostlııklardan, aıleden, yayıncılardan etkı lenebılırsınız Yayıncılar Akademı uyelerı ne baskı yapmazlar, ama payla^ılmı^ bır standart vardır, çunku Gallımard ya da Grasset tarafından yayınlanmak uzere se çım yapmışsani7, rastlantı so/ konıısu ola ma/, yayıncının aoru^lerını pavlastığını/ı hıssettığını/ ıçın boyle davıanmıssını/dır Kısacası, doğal olarak kıtaplarını kavırma ya eğılım gosterırsını/ Bu ahlaksızlık değıl dır ya da buna en buyuk ahlaksızlık dıyebı lırsınız dostluk voluvla ahlaksı/lık, değerlerı paylaijmak yoluyla ahlaksızlık hınıı yazarlan, yazmaya devam etsınler dıye Lesaredendtrmek ıçın seçmenız gerektt ğını duşunup duşunmedıg'ınızı çok merak cdıyorum Hayır, cesaretlendırmek ıçın değıl, ter sıne, cesaretlerını kırmami7 gereluyor Çok fazla değıller, ama çok razla yazıyorlar ( 6 u luyor) \umunu okumak zorundaysanız, sızın ıçın kolay bır ış olmamalı Her yıl yaklaşık 50, 100 kıtap Ama tu munu bas,tan a^ağı okumak zorunda değıl sınız Zaten baştan çoğu kez Goncourt ıçın aday olamayacaklarını soyleyebılırsınız Akademı kısa oykuler ıçın de odul vcrı sevmırmıs, O andan başlavarak Marguerıte Duras ıçınseferberoldıım Veoyverdığımızdeılk oylamada bır tek oy aldı, bu da benım oyıımdu tkıncı oylamada uç oy aldı Uçun cu oylamadaysa altı oy aldı ve Goncourt Odulu'nu kazandı Ben dedım kı "Yaşını ve çok tanınmış olduğunu goz onune alıp bır oy daha verelım ve odulu oybırhğıyle kazanmı^ olsun " Ama otekı dort kışı ka bul etmedı Bu odulu oybırhğıyle ka/anmasına çalış tım ben de aynı odulu oybırhğıyle kazan dım, boyle kazanan tek kışıyım Ve Gon court Akademısı uvesı olduğumda bın şoy le dedı "Nasd uye olduğunu bılıyorum, el bette başka hıç kımse (îoncourt Odulu'nu bıı gun oybırhğıvle kazanamayacak " Duras ın odulu kazandıSı ılan edıldığın dc, \eçımınızı tarlışan tek kışı olduğunuzu anımsıyorum Lvet, çunku bu benım seçımımdı (Guluvoı ) Otekılerın soyleyecek bır şeyı yok tu Bıraz once "ycnı roman"dan soz ettı nız Bır gun ı adyoda 'yenı roman "la ılgılı bırkaç kışıyle tartışmamı anlatayım Şoyle dıyordum "Soyleyecek bır şeyım olduğu ıçın yazıyorum " Orada bulunan Robbe Gnllet "Ama ben soylecek bır şeyım olma Bununla ne demck ntedınız'1 Oh, yalnızca tepkı yaratmaya çalışıyor dum Bıı tur panel vardı ve bın "Bugun 1 laubeıt'den geııye ne kaldı 5 " dıyerek so ?e başladı, ben de "Ben'' dedım Ama bırgerçek var, Tlauhtrt denclkılcn dınız Ah, evet, Salamboyu her şeyden çok se verım Ikı tur Flaubert olduğunu duştınu yorum Renklı Maubeıt vesıyah beya/I la ubert Sıyah beyaz Hauben Madamı Bo vary, LLducalıon scntımentalt (Gonul kı Yetişmekte), Bouvard ct Pecucbel ve ' Un Coeur sımple"dır Renklı Haubeıt ıse \M lentatıon dc Samt Antotnı (htmış Antonı us de Şeytan) "Saınt (ean l'JIospıtalıer "Herodıas" ve Salambo dur Ne dersını/^ Ve ben elbette en tepedekı Salambo de renklı Flaubert den yanayım bu romanın on doku/uncu yu/vd romanının en buyuk başarısı olduğunu duşunuyorum Caspard, Mılcbıorcl Ballhlazar ı etkde mış gıbı gorunuyor Evet Cok etkılendım Bu kıtapta Ma gı'nın Herod dc vedığı akşam yemeğı bu >uk bır bcn/crhk gosterıyor, ama \alam bo'nun başındakı baıbaılaıın zıvafetı dc değıl, 'Herodıas'ta Heıod un resepsıyonıı de nu benzcı lık goruluyor Bu karşılaştıı ma bcnı çok koıkutııyor "Herodıas"takı zıva fetın ustune yoktuı Bana soylendığııu gon, 1 laubert gıbı kendı' uç oyku'nuzu yazmayı planlıyormu^ sunuz ve Gılles et Jeanne bunlardan bırn mı\ Hayır, doğru değıl Gençleı ıçın \ept contcs (Yedı Oyku) adlı kuçuk bır kıtap ya yımladım Içınclc Vıc rrot ou lc \ sccrets dc la nuıt de bulunuyor, bunun en ıyı oykum ol duğunu duşunuyorum Surduımekteoldu ;um çalışmalar da var lstersenız sıze bun ardan so7 edeyım Çok \evınırım Şu sırada uç şey ustunde çalışıyoıunı Bı rıncısı Azız Sebastıanus'un yaşamı D'An nunzıo'nun Azız Sebastianus uzerıne bır oyunu var Lc Martyr dc Saınt Scbastıan Fransızca yazmış d Annunzıo ve çok gıi7el bır yapıt Ğlaude Debusy de bunun ıçın bır oratoryo bestelemış "jımdı bale oldu Tuhaftır, çunku d'Annun/ıo oldukça he teroseksuel, buyuk bır çapkındı ve yazdığı metın oyle ıkı anlamlıydı kı uç ke7 dans ko nusu oldu, uç kez oynandı ve ılk ıkısınde A717 Sebastianus rolunde bır kadın dansçı vardı, 1da Rubınsteın ve başkaları Ve sonunda, uçuncu kez, bıı ya da ıkı yıl once, Bejart sahneye koydu ve ılk ke/ bır erkek dansçı rol aldı lşteben bu oykuyu, Azız Sc bastıanus'un yaşamoykusunu yazmak ıste dım, benı çok ılgdendırıyor, çunku çok onemh bır donem soz konusu, putperest Roma lmparatorluğu'nunsonu, tam daHı rıstıyan Roma împaratorluğu'ndan once Azız Sebastianus Dıocletıanus'un sara yında baş okçuydu, sarayda aynı zamanda Dıocletıanus'un Constantınus adında bır yeğenı vardı, Sebastıanus'un akranıydı îkısırunkardeşolduklanduşunulebdırdj Ama bu bır yalan, bır efsane Işte, son putperest ımparator Dıocletıanus'un sarayında gızh KİTAP SAYI 628 Aziz Sebastianus S radı Konuşmaya devam ettık, ben dedım kı "Onemh bırkonuyuelealıyorum Ikın cı Dunya Savaşı na gereksınımım var Kı ZilagaçtarKralt Cjoçmen ışçder Altın Dam la Fîırıstıyanlık (jaspard, Mekhıoret Balt hazar Seksveçıftler Mettorlar Herzaman onemlı bır konu bulmak zorundayım Bu yuzden soyleyecek bır şey de bulmak zorundayım '" Robbe Gnllet ıse şoyle dıyor dıgı ıçın yazıyorum'" dıyerek yennden sıç CUMHURİYET