Katalog

bir süreç boyunca anlatırken; nı da birey oluşıın bazen uçıırucu, bazen iirkütücü yanlanyla yüzlcsjti riyor. Suçluluk duygusunun aşırı kilolara, sevmenin alkolle akrabak ğa nasıl dönüştüğünü dile getiriyur Arkadaşlık, kaışıtlıklar ve bunların çekim gücü üzerine bir roman. Be den ile ruh arasındaki gerilimli ve çekici ilişkiye, bağlanma korkusu ve aidiyet eğilimine, saplantılara, iptüalara ve insanın kendi özgürlük isteğine yüreldice bakma cesareti ve gördiiklerini anlatma becerisi var Palmen'de. Ozgür liık/ sıradanlık, intikam/ suçluluk/ iptila, ideal/ gerçek, alkol/ beden/ zihin/ aidiyet/ özgürlük, simbiyoz/ ko puş, aile/ kader/ ölüm üzerine düşüncelçrArkadaşiık'ın anlatı örgüsünü oluştururken bazen canımızı ya karak, bazen ruhumıızu sağaltarak içimize işliyoıConnie Palmen, 'zihinsel nyarılmanın da bedensel uyarılma kadar heyecan verici' olduğuna bizi inandınyor Karnavaldan RomanaEdebiyat Torisinden Dil Felse fesine Seçme Yazılar/ Mikhail Bakhlin/ Çevirn: Cem Soydemir/ Dcrleycn ve Önsoz: Sibel lrzık/ jfrnntt Yaytnları/ 398 s. Mikhail Bakhtin, 1920'lerde başla yıp 1975'teki ölümüne dek Sovyet Kamavaldan ler Birliği'nde sürdürdüğü çalışma romana larla Avrupa ve ABD'nin 1980 son rası entelektüel ortamına damgasını vıırmus, bir insanbilimleri ve dil fe4 sefecisi, kültür ve edebiyat kuram cısıdır. Bu derleme için seçilen yazı larda incelenen alan edebiyat, ta nımlananlar ise türkamaval ve romandır. Edebiyata özgü yaratıyla onu mümkün kılan verili anlam dünyası, tck bir söz edimiyle bütün bir dil, şimdiyle gcçmiş, tür kavramı içinde birbirine dokunurKarnaval, edebiyatla edebi yat dışının maksimum temas noktasıdırKomandaysa tür ve karnaval ka/ramları kesişirEdebiyat tiirleri de edebiyat dışı söz türleri de karnavalımsı bir kural tanı mazlıkla zorunlu olarak her bir türiin kendi bütünlü ğünü ve kurallarını sarsargeleneksel anlamıyla tür kav ramının alaşağı edilmesine neden olurKarnavalın suı> duğu hazzın kaynağında, sözün somut gerçeklikle bağ larını yeniden keşfedişi yatmaktadır Edebiyatın \aratılışıYunan Sarhoşluğundan Latin Ki tabına/ Florencc Dupont/ Çevien: Necmettin Sevil/ Ayrınlı Yayınları/ 3 ÎO s. Edebiyatın \aratılışı, pek çok ede biyat kuramcısının dile getirmeye cesaret edemeyeceği bir iddiaya da yanıyor: Edebiyat gündelik hayat etkinlikleri içinden doğmuştur; bH gün kitaplarda sözü mumyalaştıran 'yazılı kültür'ün, 'soğuk kültür'ün değil, her gün sıradan bir biçimde yaşanan, bedenin ve müziğin hazla rına açık olan 'sözlü kültür'ün, 'sı cak kültür'ün bir ürünüdürEski Yunan'da sarhoşluk, uyuşturucu kullanımı, eşcinsellik, aşk ve sarhoşluk çağrısı olarak söylenen Anakreon şar kiları; bir soluk alışverişi olan Roma öpücüğü ve ruhu ateşleyen şölenler 'sıcak kültür'ün parçalarıydı. Ro ma'da aydın olmak çok kitap okumalda değil, şölen sofrasmda yerini koruyabilmekle ölçülüyordu. RomaJı lar umudu kusur olarak görüyordeniz kazasında kur tulmayı değil, batmayı kahramanlık olarak adlandın yorlardı. Eski Mınan'da felsefe sözlü olarak öğretiliyor; Sokrates yazmıyof konuşuyordu. Şiir şarkıcılann ve dinleyicilerin katılımıyla çoğalıyorayine dönüşüyordu. Yazı, tüccarların depo sayımı için gerekli olan bir araç olarak'görülüp önemsenmiyordu... Edebiyat okunan değil, yaşanan bir şeydi. 'Sıcak kültür'ün yerini yazılı edebiyatın 'soğuk kiiltür'üne bıraktığı günümüzde, Dupont, flamenko, rebetiko ve festival kültürüne baka rak edebiyat üzerine düşünmeyi öneriyorBöylece, sö zü yeniden bularak, geçmişimizle olan bağlantılarımızı koparmadan kendimizi geleceğe yansıtabileceğimizi; yazıyı müzik ve dansla yeniden buluşturabileceğimizi; geçmişimize gömülü dünyaları keşfedebileceğimizi gösteriyor Kanal Düşleri//d/« Banki/ Çevirn: Özgür Kurtulus/ Dost Kıtahevı Yıyınları/ 246 v. Banks'in renkli, tuhar, gerçeküstü ve dizginsiz roman evreninde bir macera daha! Ünlü bir çellist olan 1 lisa SAYFA 22 ko Onoda'nın uçak korkusu, onu yaşamının en ölümcül deneyimi nin orta yerinde yazgısıyla baş ba şa bırakıt Panama Kanah'nı ge miyle geçmeye kalkınca kendisini benzersiz bir karmaşanın içinde bulan Onoda, Banks'in şimdiyc dek yarattığı en aykırı roman kişi lerinden biri olarak göze çarpıyur Ozgün bir romancı, çılgın bir se ruven... Yaban Aklın Evcilleştirilmesi//tfo(' Goody/ Çevirn: Koray Değirmcnci/ Dost Kıtabevt Yyınları/ 19ü x LeviStraııss 1962 yıhnda yayımla dığı Yaban Düşünce adlı kitabın da, etnolojinin ldasik bakış açısını, yani vahşilerin modern toplumlara göre "daha az gelişmiş" olduğunu böyleyen söylemi yerle bir ediyor du. Ama öte yandan, birçok soru yu da beraberinde taşıyarak... ¥ ban Düşünce'den on beş yıl sonra, 1977'de yayımlanan Yiban Aklın Evcilleştiriİmesi'nde, ünlü antre polog Jack Goody bu sallantılı sorulara cevap arıyor du. Düşünce sistemleri nasıl işler? 'Splumsal örgütle niş ile düşünüş biçemlerine rağbet etmemeleri nasıl açıklanabilir? Sözîü bilgi, yazı ile sabitlendiğinde, hiç 1 beldenmedik bir devrim mi yarattir Yzının, yazılı ile tişimin ve yazılı sınıflandırmaların toplumsal düşünee de ve örgütlenişte oynadıkları rol nedir? Bu türden so rulara yanıt arayan Jack Cîoodybir yandan yazının canalıcı önemini gözler önüne sererken, kinıi yerlerde LeviStrauss'u eleştirmeden de edemiyar. Kültürlerin büyük iletişim süreçlerinin bir parçası ve ürünü olduk larını savunan Cambridge'in büyük antropoloğundan, yazı ile düşünee ilişkisi üzerine bir büyük kitap. Camda Yürümek//a/>? Banks/ Çc vircn: Ba$ak Diklürk/ Dost Kitabe vi Yayınları/ 286 s. Tehlikelerle dolu, tekinsiz bir evre nin en canlı imgesi, Banks'in ıısta lıkla işlenmiş parçalardan oluşan bu bulmacasında ağır a^ır beliri yor. Karakterlerin iç içe geçmiş yal nızlığı, arka planın gittikçe kararan dokusu ve büyük kentin yüküyle harmanlanıyor bu içinden çıkılmaz serüven. Banks'in sınırsız hayal gücü, ensest, işkence, kaçış ve komplo te orilerinin izleğinde hiç durmamacasına yol alıyor Doktor Ox'un Deneyi/Jules Verne/ Çeviten: Alev Özgüner/ Ithakt Yyınlan/ 116 s. Bir yanda arzulân dizginlenmiş, yaşamları alabildiğine tekdüze ve sakin, bir evlilik karannı on yılda verecek kadar ağırkanlı insanlann yaşadığı bir kent: Quiquendone. Diğer yanda Quiquendonelularla taban tabana zıt, sıcakkanlı, cıva gibi yerinde duramayan, esrarengiz bir bilim adamı: Dr Ox. Doktoı; kentin aydınlatüması işini üstlenir ve bunun için bir gaz rabrikası inşa ettirerek çalışmalara başlar Ancak gaz bonılannın dö şenmesiyle birlikte, kentte anlaşılması güç olaylar ya şanmaya başlar.. Bilimkurgu romanlanyla edebiyata yepyeni bir soluk kazandıran, yüz elli yıldan bcri, ku şaktan kuşağa, her okura zengin dünyaların kapılarını aralayan Jules \eme'den bilimsel yanı olduğu kadaj inceliklerle örülmüş mizahi yanı da ağır basan, bir so lukta okunacak bir kitap. Halka Dünya Mühendisleri/L;rry Niven/ Çevirn: Ümit Kayalıoğlu/tthakt \aytnlart/ 537 s. Halka Dünya'da gelişen olayların üstünden yirmi üç yıl geçmiştir Louis Wu ve Hayvan Konuşmacısı (yeni adıyla Chmeee) onları kaçı ran En Arkadaki adındaki puppe teer'le birlikte, dengeli durumun dan kaymiş ve bir yıla kadar giine şine siirtünecek olan Halka Dün ya'ya geri dönerler Louis, Halka Dünya'nın vörüngesini düzeltmek ve milyarlarca akıllı yaratıgi kurtarmak için Halka Dünva'nin tamir merkczini bulnıak zorundadırLouis ve Chmeee, araştırmaları sırasında bu eşsiz mühendislik çserinin yeni harikalanyla karşı karşıya kalırlar. Teela Brown'ın ilginç dönüşünün onlara yardımcı olııp olmayacağını ise zaman gösterecektir. Halka Dünya üçlemesinin bu iki kitabında Larry Niven, sağlam tekniği ve ustaca çizilmiş karakterleriyle, bizi yeniden ilginç evrenine bağlıyor. Tetik/ Arthur C. Clarke&Michael KubeMcDotvell/ Çeviren. Ümit Kayalıoğlu/ hhakt Yayınları/ 57 i v. Adı Tetik; şiddetin doruğa çıktıgı bir dünyada barışı getirebilecek tek şeydi belki dc. ilk kez, orduların, diktatörlerin, gangsterlerin elinden bütün silahlar toplanabilecekti. Yoksa, nüldeer silahların savaşlan ortadan kaldıracağına inananlar gibi, tetigin mucidi bilim adamlan da yanılmışlar mıydı? Bu yeni teknoloji beraberinde barışı mı yoksa kaosu mu getirecekti? "2001: Bir Uzay Efsanesi"nin ve "Rama" serisinin yaratıcısı Arthur C. Clarke'ın.Michael KubeMcDoweÜ ile birlikte kaleme aldığı bu yapıt, deyim yerindeyse okunı olduğu yere çivileyen, insanilığın kaderinin "tetik"te kimin parmağının olduğuna bağlı, heyecanlı, süriikleyici, usta işi bir roman. Anubis Kapıları/ Tim Poıvcrs/ Çeviren: Ardan Tüzünsoy/ Ithaki Yayınları/ 568 s. Philip K.Dick ödüllü Anubis Kapıları benzersiz bir zaman yolculuğıı klasiği. Sadece Tim Powers'ın parlak hayal gücü böylesine çılgın karakterler yaratabilirdi: Eski çağlardan bir Mısırlı büyücü, bir modern milyoner, bir kurt adam, şekilsiz bir palyaço.erkek kılığına girmiş genç bir kadın, beyni yıkanmış Lord Byron ve son olarak kahramanımız, Profesör Brendan Doyle. Bu şaşırtıcı karakterlerin buluşması sonrasında neler olduğuna gelince... bunu sadece zaman gösterecek. Rnubis Kapıları Sömürgecilikten Küreselleşmeye: "Kapitalizm Oldürür!"/ Derleyen: Sinan Adalt/ Pencere Yayınları/ 277 s. Emperyalizmin sözcüleri, küreselleşmeyle birlikte özgürlük geldiğini söylüyorlar. Yüz elli yıl önce Marks'ın söyledikleri, bugün de geçerliliğini korumakta: "Baylar! Soyut özgürlük sözcüğünün sizi aldatmasına izin vermeyin. Kimin özgürlüğü? Bu, bir kişinin bir başka kişi karşısındaki özgürlüğü değil, sermayenin işçiyi ezme özgürlüğüdür." Sömürgecilikten küreselleşmeye yaşanan süreç, ezilen ve sömürülenlerin özgürleşmesinin önündeki engelleri kaldırmadı; tersine arttırdı. Kapitalizm, aynı zamanda, yüz milyonlarla sayılan modern işçi kitlelerini de yarattı. Bu kitleler, kapitalizmin mezar kazıcılanuir ve asgari yaşam koşullanna uzun süre dayanacaklannı sananlan yanıltmaya adaydır. Eksik olan ise, kitlelerin öfkesi değil, bu öfkeyi yönlendirecek.örgütleyecek enternasyonal örgütlenmedir. Kapitalizm kitleleri yok etmeden, kitleler kapitalizmi yok etmelidir! KuşaUİmışlar Ülkesi Türkiye/ Ferhan Şaylıman, Anıl Çeçen, Stnan Sönnıez, Gürol Ergin/ Art Bastn Yaytn Kültür Hizmetleri Ud. Şti./ \55 s. "... Flash TV yöneticileri çok iyi düşünmüşler; programı kitaplaştırmışlar; okunacak, üzerinde tartışılacak bir belgeye dönüştürmüşler. Türkiye'de hiç kimse televizyon yayınlarunızın yaranndan, estetiğinden, yeterliliğinden söz açmaya cesaret edemez. Bu ortamda, Flash TV'nin çaba göstermesi olumlu bir göstergedir. Cumhuriyet tarihinin en büyük bunalımından geçen ülkemizde, televizyon, büyük kitlelere ulaştığı için, ağır bir sorumluluk altrndadır. Sorumluluğunun bilincinde olmak bir erdemdir; bu bakımdan Flash TV'nin yayınını kitaplaştırmak girişimi güzel bir düşüncenin elle tııtulur kanıtı olarak değerlendirilmeli!. Bu kitabı okumak kadar okutmaya çalışmak da olumlu ve güzel bir uğraş sayılmalı..." diyor llhan Selçıık kitap hakkında. • CUMHURİYET KİTAF SAYI 5 99