Katalog

dı hangı meyhane avutabıhr senı, "han vt ^aranın ktrmtzıu " "sahıbım artyordu bır yurek" ve şaır yıne de 'buyuk ozgur yalntzlığtmla kımse yansın ntemıyordum" dıyordu "hnkazlarsustu/ya kalbımtz '" 17 Ağustos'un sarsıntısını Darı ca'da, bardağımdakı şarabın kırmızısıy la karşılayan ben, o sarsıntının aynısını, 7 4 şıddetınde yıne yaş,adım bu s,urle Bu şurı okurken bu yazıyı yazarken farket tım kı aynı de, aynı koltukta oturup ve aynı (o şaraph) sehpada yazıyorum S, ıırı hâlâ okuyorıım, sarsıntı hâlâ surııyor Şa ır, " bız ağlayıp tukenmeyeceğtz " dıyorama amabenboğuluyorum "haya tın ustunu orterek bopılmayacahz/acı kalacak/aa yaşlanacak bmmle/ve/acı/ol meyecek " ve ben ağlıyorum, her 17 Ağustosta'da ağlayacağım Bağışla benı Çığhklar susacak, kan duracak şaır Se nın kalemınde olduğu gıbı sadece kalemlerden kan damlayacak Elıne, kale mıne sağlık şaır • Şehriban/ Aydın üzturk/ $tır/ Berfın Yayınlart/ 123 s Çokkültürlü İstanbul Mutfağı TURHAN ILGAZ arnını do vurmak do .ğal bır ıhtı yaçtır Ama "ye mek", ınsana ozgu yapav bır gereksı nımdır yerleşıkuy garlığın yarattığı ve ınsanlara kazandır dtğı bır kultur Bu gunun, farmakotık Ie^tırılmı^ soslarla sozumona tatlandırılan/<M//ootfları, hı per teknoloıık uygarhöımızın beslenme alışkanlığı olarak kendılerını bıze dayatsa lar da, vemek yeme gustosu, "dunya nı metlerı 'nın sımyasında çeşıtlenen aşlar da dıle gelır, onlarla taşınır, onlarda tadı lır Yemek yemek yalnızca beslenmek de ğddır Doğayla, ıçındekderle, onların sıze esınlendırdıklerıyle ve hemcınslenınızle dışkı kurmaktır Vc bu dışkı çok ınsanı bır ıhşkıdır, çunku "tanımak"ta, "tatmak"ta ve "paylaşmak"ta temellenır Bu uç edı mın sacayaklaşmasına, "Çokkulturlu îs tanbul Mutfağı"ndan daha guzel bır or nek gosterılebılıı mıydı • * llhan Eksen, duru, ıçten ve yaşatan us lubuyla ışte o ınsanı ılışkının evrensel or tamını, coşkusunu, doyumunu anlatıyor Çokkulturlu İstanbulMut/ağı'nda "Ye me ıçme ahşkanlıkları(nın), ınsanlar ara sındakı kultur ve dın farkklıklarının belır gın olarak yansıdığı alanlardan bın" oldu öuna ışarct ettıktcn sonra hemen vurguluyor 'Aynı coğrafyada yaşayan ınsanlar yemek pısırmek ıçın aynı malzemelerı kul lanıp bırbırlerınden yemek tarıflerı alıp vermışlcr, bundan dolayı aynı veya çok benzer yemeklerı pışırır olmuslar Sonun da yemek tarıflerı de, sevgı gıbı, barış gı bı, paylaştıkça çoğalmış.çoğaldıkça zengınleşmış, ılk nereden çıktığı bıle unutul muş Paylaşdan sadece tarıller değd Ye meğını paylaşmak, yedığını ıkram etme, kapısını çalıp Komşuborekkızarmm,ko kusu geünışür, buyur sana da getırdım' demek, bu topraklarda yaşayanlara ozgu bır ınsan ılışkısı olmuş" llhan Eksen, 'Oni>oz"unde> okurları na, "ıçınde bazı deınç tarıfler yer aldığı ıçın yıne de bıınu bıı yemek kıtabı' ola rak kabul edıp etmemek sıze kalmış" de se de, yukarıdakı saptamanın da gostcrdı ğı uzere, bu kıtap bır yemek kıtabı" de ğıldır, belkı bıı yemek kultuıu" kıtabı dır Ama onun da otesınde, farklı kultur ve dınlere sahıp olsalar bıle aynı coğraf CUMHURIYET KİTAP SA YI 577 yada yaşavan yaşayabılen ınsanların bır bırlerını "tadına" varabıldıklerı surece farklı kımlık/ozdeşlık ve aıdıyetler arama vacak kadaı dost ve kaıdeş olabıldıklerı nı, hoseoruyu bır kural olmaktan çıkartıp benlıkierının ayrılmaz bır parcası yapabıl dıklerını kanıtlayan bır "gerçek"ın son de rece keyıflı bır anlatısıdır Çokkulturlu htanbul Mutfağ/, aslında hıç alışık olmadığımız zenofobılerın [ya bancı duşmanlıklarının], uğuısuz bır mcdyatık telkm ve propagandayla bızlere dayatılmaya çalışddığı bır donemde, ku yumcu çarşısındakı asçı Mığır'ın Hens sa'sının, yanı şu bızım Keşkek'ın, mıs gıbı tereyağı ve kımyon kokan buğusunda ta şıdığı ;>evcı.en kardeshğı bızlere hatırlat makta, ve ozletmektedır Ben, îlhan ın tanıyarak, tadarak ve pay lasarak yaşadığı sevecen kardeşlığıne 44 yıldan bcrı aşına ve ortafiım Bu benım şansımdı Ama Çokkulturlu tstanbulMut fttğt nı okuyacak olanlar maıuz bırakıldı ğımız şu ıç karartıu gunlerde, bır zaman lar ortak tatlarla oluşturulmuş bır sevgı ve kardeşlık ortammm geııde kâlan ızlerın den gıderek (belkı bırkaç dgınç yemek ta rıfı deneycrck), aslında eskı olan "yenı" yaşama tarıflerıne ulaşabdeceklerdır • Çokkulturlu tstanbul Mutfağı (Rıınılar, Ertneniler, Muscviler, Turklcr, yemek kulturlerı, tanıklıklar ve tarifler)/ îlhan Eksen/ Sel ^laymcdık/ 125 s Ki Martıya Mektuplar HASAN AKARSU artıya Mektuplar, yazar Vedat Ya 7icı'nın yenı yapıtı Yazar, 1945 Savaştepe doğumlu Yazın ala nmda yıllardır unınler verıyor Sozumuz ijaırlerden S, urlerden, Yazının Kırlarında, Dd Sesınde Yurumek, îzler Sılınmeden vb Martıya Mektuplar Ocak 1999 ıle 26 Ocak 2000 tanhlen arasında yazılan 27 mektubu kapsıyor 28 mektup ıse bır Gokçe Martı'dan ona gondenlen mektup Yazar, kıtabın onsozunde mektubun ılk yazı tunı olduğunu, ıçtenlık taşıdığını belırtıyor Bu mektuplar bır yıl boyunca çeşıtlı yazın dergılerınde yayınlanıyor Mektuplarda, yazın çevresınden haber lere, yazar ve ozanlann kıtaplanna yer ve rılıyor Her mektuba kısaca değınmekte yarar goruyorum Bırıncı mektupta ya zar, Turkçenın sorunlanna değınıyor Tutucu çevrelerın dılımızdekı ozleşmenın onunu kesmek ıçın Oz Turkçe adına soz cukler turettıklerı, bunlann ozleşmeyle ılgılı olmadığı vurgulanıyor yennde bır saptamayla (gok konuksal avrat, ulusal dutturu vb ) Ikıncı mektupta, kıtaplara değınıler ve basmda cumle yanlışlan orneklenvar Dınlencesuresınde kıtap oku manın guzellığı vurgulanıyor, aynca "dıl kazalan"nın da onlenmesı ıstenıyor ne demekse1 Onu senın ak teleklenne gonderıyorum sevgılı Martı Belkı bır Arap radyosuna uçurur da Turkçemızı kurtanrsın Bu da bır unıar " (s 17) Beşıncı mektupta rahatı kaçıran bır oy ku kıtabındakı yazım yanlışlan belırtdıyor ve Yılmaz Guney'ın Yol fılmıyle ılgılı go ru^lere yer venlıyor " Yol fıknı Imralı goklennde martı çığlıklanyla başlıyor rdmın tek romantık goruntusu de bu Sonrası acımasız doğanın ınsana ettıklerıyle do kunmuş Beyaz olum Kar Insanın yazgısına atılan çığhklar var otesınde Torenın kanlıeh"(s 23) Altıncı mektupta Adana'da Ardıçkusu dergisinın çıkışı muştulanıyor Bu arada Koy Enstıtulen de anlatılıyor Yazar, Sa vaştepe llkoğretım Okulu'nda okuduğu ıçın o yıllardakı gozlemlennden de yarar lanıyor Yedıncı mektupta, Gokçe Martı'ya Kaz Dağı anlatılıyor Koy Enstıtulu oğretmen leıın tanıtınu surduruluyor Resım oğret menı Kasım Gulçır, sergıler açan, odullu yarı^malar duzenleyen, ner yıl bır oyunu sahneye koyan oğretmendır Yazar, Cahır Uçuk'la Bıfkenl C^tcl'de yaptığı soyleşıye de yer verıyor Sekızıncı mektupta, Bursa'da edebıyat u dostlarla yapılan "Bursa Edebıyat Gun fen" anlatılıyor "Uludağ Eteklen Gu mu^ten dcgılmi'' Dokıi7iıncu mektupta Anadoludergı lerının bırlıkteiığı savunuluyor " Ardıç kuşu na tum Anadolu derğtlenne yurek ten çığlıklaı \ aşasın sanat edebıyat der gilen Sevgılı Martı çığlıksız kalma " (;, 39) Onuncu mektupta Ankara Dostlan' nın toplanttları anlatdıyor Kımler katılı yorbutoplantılara'Dr Celal Kılıc, Sabahattın Yalkın, Mahmut Makal, Alı Dun dar, Cemal Gurlek K Mumtaz Akışık Şemsettın Unlu, üsman Nurı Poyrazoğ lu Mehmet Aydın, Ahmet Ozer, Haydar Unhal, Osman Bolulu.lsmaıl Gumu^, Şukru Erbaş, 1 luseyın Atabaş vb On bı rıncı mektupta, sanatçı dostlarla Bursa Edebıyat Gunlerı'nde buluşmalar, ora dan Izmır'e geçış anlatdıyor On ıkıncı mektupta, Ankara sanat dost lannın etkınlıklen var On uçuncu mektupta, tzmır Kıtap Fuan ızlenımlen var (16 22 Hazıran 1999) Izmır'den trenle Ankara'ya yolculuk sıra sinda yazar, Savaştepe'den geçerken ço cukluğunu anımsıyor "Merhaba, uzun uzun oten marsandızlenn vagonlan ara sında koşturarak geçırdığım mavı çocuk luğum, merhaba sıhırlı duduğu ve eknde b ışaret levhasıyla trenlere yol veren kır mızı şapkalı hareket memuru Muhıttın Bey, merhaba1 " (s 61) On dorduncu mektupta, Edebıyatçılar Derneğı'nın Genel Kurul Toplantısı an latılıyor On besuıcı mektupta, yazar Sevgdı Martı'ya Akçakoca'nın dogasını betımlı yor " Akçakoca, temmu7 Ilk gun Sabah Kıyı yolunda sabah yuruyuşu Kumsalda martı yok Ikı guvercın, ın kara karga, gak demeyen turunden BırkuçukkopekKo valadı onlan Kurbağalar da uzaklaştı kı yıdan Denıze karışan dereler kurutuldu çunku Olta atan çocuklar da çekıldı (s 68) Bıı arada C umhunyet'ın ılk kuşağından olan emeklı polıs Kemal Baba anı tıyor "Kemal Baba, çok sevdığın bu te peden Karadenız'e karşı doğanın terte mız yureğınde ısıklar ıçınde yat Yureğımızuesın Martuar, çığlıklarını Cumhurı yet'ın altın kuşağı ıçın, sızler ıçın atıyor lar, duyuyormusun?" (s 71) On altıncı mektupta, Bodrum ve Cevat Şakır anlatılıyor Surgun yen olan Bodrum'u gorunce sevınıyor Cevat Şakır "Ozgurdur artık " Vedat Yazıcı, orada Cevat Şakır'ın ızlennı arıvor On yedıncı mektupta, temmuz sıcağın da, Akçakoca'dan Bodrum'a yolculuk var On sekızıncı mektupta, Gokova Korfe Savaştepe'den gaçarken M Küttür ve dkı farkklOüarı Üçüncü mektup Uçuncu mektupta, martılarla soyle^ı ler hjtenlıkle surduruluyor "Sız martılar yağmunı seversınız, bılınm, Karadenız'ın hır^ın yağmurunda telaşlı kanat vuruşla rınızla çığlık çığlığa mor bulutlar arasın da yıüşınız gelır gozumun onune her ak şamustu " (s 10)' Dergıler, yazınımı zın nabzını tutmaktadır, değıl mı sevgılı Martı?"(s 12) Dorduncu mektupta, Alı Kırca'nın Sıyaset Meydanı'nda, Turkçe nın tartışıl masına değınılıyor Yazar tartışmaya Dıl Derneğı'nden kımsenın çağnlmayı^ını eleştırıyor haklı olarak Bu arada Ömer Asım Aksoy ve Nurullah Ataç gıbı yazar larımızın anılmayışını da bır eksiklık ola rak belırtıyor Tartışmada bır ozel radyo muduru Kadır Çopdemır'ın dıldekı tutu mu ıçın de şunfan soyluyor " Bu zatı ı muhterem, Arabıyı, Farısıyı sevıyormuş, zı'ne doğru yapdan gezı anlatılıyor 16 Temmuz ya/arın evlılık yddonumu "Na zan'la evldığımızın 29 yılı Pener lokan tasındayız Ikı aıleyız Bacanağım Suat, baldızım Kamuran, bugun gelen kızları Gozde de katıldı Kos adasına karşı beş kışıyız Soframızda barbunya ve şarap Mutluyum Mutluyuz Ama Turkıye gıbı, Turkıyekadar " (s 87) On dokuzuncu mektupta, I Iacıbektaş ı Velı Oyku Yarışması'na gelen urunlenn değerlendırdışıne değınıyor yazar Ayrica Kosovalı ozan Hasan Mercan'ı da tanıtı yor Yırmıncı mektupta, 17 Ağustos Depre mı sonrası yaşananlar anlatılıyor Sevgılı Martı'ya yazar şoyle seslenıyor "Guneşlı gunlennı esırgeme ulkemızden Bıze da yanıklı bolca mavı çadır yolla, bır de ortalarda dolaşarak boş konuşan sayınlann ağzını kapatmak ıçm kalınca yara bandı Çığhğınla kal" (s 94) Yırmı bırıncı mektupta, gelen kış dıışu nulerek deprem bolgesındekı ınsanlar anımsatdıyor Adapazan ve Duzce'de yı kımların çok olus, nedenı yanlış yapdan maya bağlanıyor Yırmı ıkıncı mektupta deprem nede nıyle Cumhurıyet Bayramı nın torensız kutlanışına eleştırı var Yazar Ankara'ya donuijunu sanatçı dostlanyla buluşması nı da anlatıyor Yırmı uçuncu mektupta yazarın doğa ya duşkunluğunu çıçeklere tutkunluğu nu gozluyoruz Ahmet Taner Kışlalı'nın olduruluşunun uzuntusunu yazar "mar tı, çığlıklarıyla buyuk acıva katıldı" dıye rek belırtıvor Dd Bayramı'nda kutlama ların yapaylığını dıle getırıyor AKD TYK'nın auzenledığı etkınlıkte Fazılet Partısı Başkanı'nın konuşmacı olması bu nun gostergesı değd mir1 Yırmı dorduncu mektupta, İstanbul Kıtap Fuan nedenıyle yurdumuza gelen Server Tanılh'nın okuyuctdanyla coşkulu buluşması anlatdıyor Kemal Ateş'ın"Oğ retemedığımız Turkçe" kıtabına değındıyor Aynca 3 Bartın Kıtap Fuan'na Mu zaffer Izgu'yle bırhkte gıdış ve oradakı ız lenımler yansıtılıyor Yırmı beşıncı mektupta, 2000 yılına gı rerken "zaman" sozcuğu uzenne duşun celere yer verüıyor Yırmı altıncı mektupta, çocuklara, gençlere nıtelddı yayınlar sunulmasının onemı vurgulanıyor Yazın ve Sorunlan Kurultayı'ndan ızlenımler var Tek yazım kılavuzu hazırlanmasının gerekldığı de bdırtdıyor TDK'nın eskı ozerk yapısına kavuşturulması ozlemı dıle getınlıyor Yırmı yedmcı mektup, Sevcdı Martı'ya 2000 ydının ılk mektubu Ankara'da du zenlenen 1 Ulusal Çocuk Kıtaplan Sempozyumu ızlenımlenne değınıyor yazar Dağlarca, Izgu, Tansu Bele, Mevlut Kap lan, Gulsum Cengız ve Doç Dr Sedat Se ver'ın bıldın sunduklannı Dehrtıyor Yırmı sekızıncı mektup, Gokçe Martı'dan Mektuplar adını taşıyor Bu mek tubu, tum mektuplara bır yanıt olarak ozan Ahmet Uysal yazıyor Ahmet Uysal da yazann Savaştepe anılanna değınıyor onlan paylaşıyor "Savaştepe'de kaldığım sure ıçınde, yapdan ış bolumune gore be nun bırkaç gorevun vardı Yayın yaşamına katdan dergden okula taşımak duvar gazetesınde ulkemın kuşlannı, kırlannı, koylerını, denızlerını yaznıak, tıyatro oyunlannda martı rolunde gonınmektı gorevlerım Bu gorevlerı çok sevmış tım " (s 134) Ahmet Uysal, Koy Enstı tulennı kapatmakla" Anadolu'nun uzenne duşen aydınlığın onu kapatddı " dıyor Yazar Vedat Yazıcı, mektupların ıçtenlığınden yararlanıp, okuyucuyu sdtmadan gezdığı yerlen, sanat ortamlannı, duşun celennı yalın ve akıtı bır anlatımla yansı tıyor lyısı mı kendınız Martıya Mektup lar'la buluijun, bu guzellıklen bır de oyle yaşavın (*) Martıya Mektuplar/ Vedat Yaztct/ KulturBakanlığt Yayınlart/2000 Ankara SAYFA 17