Katalog

"Babasının Kızı"nda, 1993'ün son ayları ile 1994'ün ilk aylarındaki olgular, olaylar, söylentiler ortaya konuîuyor. Cünevt Arcayürek, gerçekleri bdgelere de dayanaırarak anlatıyor yine. Değişik bir düzenleme ile bütün gerçekler, anlaşılır bir anlatım diliyle yazılmış. Bu kitap da diğerleri gibi bir dönemin belgesel oir yapıtı. Bugün birçok konuda eleştiri yapan Çiller'in o zaman neler yaptığını okumak da bir hayli eğlenceli. MUZAFFER UYGUNER Cüneyt Arcayürek'in masalları devam ediyor Babasının Kızı havalarda. Hükümet ettiği falan yok. Darmadağınık. Sorunlan da bilmiyor/../Bu Tansu Çiller ne yaptığını bilmiyor, ne yapacağını da" (s.437). 1994 Mart ayınaa ise Çiller, Refah Partisi'nin para kaynakları üzerinde durmuştur. Demirel, "bu kadın bitmis" diyor ve "iktidara geldikten sonra söyleyip yapamadıklarını savcı gibi yazalım diyerek bir çalışma istiyor ve bu çalışma yapılıyor ve Demirel'e veriliyor (s.501515). Kitapta, Demirel'in verdiği iftar yemekleri üzerinde de durulmuş ve laiklik yönünden ele alınmıştır. Kitapta, o günlerdeki teror olayları üzerinde de durulmuştur. O günlerde terörle mücadele güncelliğini korumaktadır. "PKK, riski az ama etkisi çok eylemleri yaygınlaştırtyor/../Çeşitli yerlerde karayollarını kesiyor, araçları yakıyor, yolcuların para ve eşyalarını gaspediyor, mayın doşüyor, kamu binalanna saldırıyor". DiyarDakır, Tuncdi, Hakkâri ve Van illerinde bu gibi durumlar cörülmektedir. Bu çalışmalannı yaygınlaştirmak istemektedir. Hizbullah'ın etkisini brmak ve dindarların dinsel duygularını sömürebilmek için 'Kürdistan Islâm Hareketi'ni kurmuştur. Çeşitli illerde sabotaj eylemleri sürüp gitmiştir. Bir aylık süre içinde 259 olay gerçekleştirilmiştir. Yapılan operasyonlarda birçok ölü ve yaralı ele gedrilmiştir (s.98,99) Bu arada Clinton, "PKK terorizmini net bir üslupla" kınamış ve bunu dünya kamuoyu önünde alenen söylemiştir. Bu arada Âlmanya'dan da bazı kararlar alındığı haberi gelmiştir. PKK'nin faaliyetlerinin yasaktanması kararı Almanya'da bir bildiri ile duyurulmuştur. Kitapta, PKK koınusunda çeşitli ku rumların temsılcilerinin görüşlerine de yer verilmiştir (s.137144). Bu arada, yapılan operasyonlar sonunda alınan olumlu sonuçlara da yer verilmiştir. Söz gelimi, kapalı okulların zamanla açılması bu arada anıjabilir. PKK ile birlikte Kurt sorunu da güncelliğini korumaktadır. Kürt sorunu üzerine llıcak'ın sorulannı yanıtlayan Süleyman Demirel, Türkiye'nin bölünınezligi üzerinde yemin etmiş olduğunu açıklamıştır. "Lozan Antlaşması'nda, 'Türkiye'de Müslüman ahali arasında azınlık yoktur' denir. Yani bu ulkcde 'Ben Kürdüm' diyen vatandaşlar eğer azınlık haline gelmek istiyorlarsa veya birtakım azınlık hakları istiyorlarsa, bugün çoğunluk haklarına sahiptirler. Hakkâri'deki benim vatandaşımla Edirnedeki vatandaşımın arasında hiçbir hak farkı yoktur" diye görüşünü sürdürmüştür. Demirel başka bir konuşmasında da Kürdüm diyenlerin Kürtçe konuşmasına engel bir şey olmadığına değinmiştir. Bu sorunun Davos toplantısında da ortaya atıldığını bir kez daha öğreniyoruz (s.355). Bush bile, îngiltere ve Fransa'nın Kürt devleti istediklerine değinmiştir. Çünkü, "Türkiye düzeyinde bir KürtTürk çatışması elbette iç savasın başlamasına yol açacaktı". Kitapta, Madam Catherine Lalumier ile Madam Mitterand'ın bazı davranışlan da belirtilmistir bu konuda. Moskova ve Riyad'aan duyulan olumsuz seslere de değinilmiştir. Bu arada DEP konusuna da eğilinmiştir. 19931994 ydlarında lâiklik konusu da gündemdedir. 1993 Kasım ayında, "Laıkliğe karşı ilk hareket DYPSHP hükümetinin büyük kanadı olan DYP'de basladı ve bir hükümet bunalımına gidecek ölçüte bovutlandı" (s.103). SHP kanadı bu konuua ödün vermez bir tutum benimsemiştir. "Eğer, Sayın Tansu Çiller'in BaşbakanlıgVndaki ortaklık, şcriatçı terör ile bölücü terörü adalet terazisindc aynı kefeye koyamıyorsa, bu hükümetin • CUMHURİYET KİTAP SAYI 607 TMW onybn A rcayürek, Büyüklere Masallar Küçüklere Gerçekler dizisinin 6. kitabı Babasının Kızı adlı kitabını da bize sunmuştur. Arcayürek, bu kitabında 1993 yılı sonları ile 1994 yılının ilk aylan ile ilgili oluşumları, durumları bize anlatmaktadır. O günlerdeki DemirelÇiller ilişkileri, teror, Kiırt sorunu, hükümetin durumu. lâiklik, darbe söylentileri ve kriz kıtapta ver almıştır. Arcayürek'e göre, Demirel, bazı çok önemli konularda çok kısa bilgi vermekte ya da bir dokunmava yetinmektedir; soruna değinmekte ve hemen başka konuya atlamaktadır. Kiirt ve PKK sorunları üzerine ise çok açık söylemlerde bulunmaktadır. Kitapta, Demirel'in harcamalan konusunda çıkan haberler üzerinde de durulmuştur. Demirel'in "Cumhurbaşkanlığı Muhafiz Alayı'na veni tesislerkazandırmak. Muhaiız Alayı'nı ultra modren kışlalara yerleştırmeyi ongören inadı" üzerinde; durulmuştur. Köşkteki bınaları yetersiz bulduğuna da deginilmiştir. Bütün temel atma torenlerine ve okul açılışlarına katılma hareketleri de anılmıştır. O gunlerde "Köşk'ün Genel Kurmay Başkanı'ndan fazla haz etmediği"nin sezildiğine de değinilmiştir. "EkimKasım 1993'ler. Demirel, Özer Çiller'i övüyor, kanşını yerden yere vuruyor"; biraz sonra Özer'i de "elestiriye tabi tutacak"tır. O sırada Çiller, Devlet bakanlığısayısını 15'tctı 17 yeçıkarmak istiyor, ama, Demirel, karşı çıkıyor. Kitapta, marya babası Inci Baba'nın Demirel'e yakınlık gosterdiğıne de değinilmiştir (s.249). TRT'nin Demirel ile il~ gili haberleri istediği ölçüde vermediği kanısı Demirel'in bozuk calmasına yol açmıştır. Oysa, bütün haberlerde Demirel çıkardı karşımıza. Demirel'in, 91011 Aralık 1993 tarihinde siyasi parti liderleriyle ayn ayn görüştüğünü anımsatıyor ve bununla ilgili açıklama metnini de kitaba koyuyor. Bu metnin bir yerinde, "Değişen dünya şartlan etrafımızda kaygı verici olaylara sebep olmuştur" denilmektedir. Demirel, "Kendi siyasal yararlan ya da kişisel davranışlan aleyhinde herhangi bir tutum sergilendiğini saptadığı an; arkadaşım dediği ya da dostu olarak bağrına bastığı kişilere kar51 derhal sertleşiyordu" (s.287). Ali Şener'in ise Demirel üzerinde önemli ölçüde etkili olduğu da belirtilmiştir. Demirel'in "Sağlığı 1980'den sonra, 12 Eylül darbesinden bir süre sonra bozulmuştu. Uzun süre rahatsızlığını sakladı. Bir geceydi gayet net ammsıyorum. Konuşurken laf arasında 'şeker fıastası' olduğunu, sanki duyurmakta zorluk çekiyormııs gibi yumıışak, ama pesten bir sesle söylemışti" (s.3O7). 7 Ocak 1994 tarihli notta belirtildi^ine göre, "Cumhurba^kanı sayın Süleyman Demirel, v atandaşlarımızdan, bütün kurumlardan; SAYFA 14 DamlrelÇttap Kiirt Sorunu yayın organına, hâkim ve yarnarında buldum' diyor, sızi biCİNEYTARI gı kararlarına güveni ve saygıraz sııçluyor ' sorusuna şu yanı•BABASININ KIZI tı vermiştir: "Kendisi de içinyı sarsacak davranışlardan ka•BABASININ KIZI deydı. Ekonomı ıdaresinden çınmalannı istemiştir.." •BABASININ KIZI sorumlu olan kendisiydi". Kitapta, Demirel'in 16 Ma'BABA'SININ KIZ Ocak 1994 ayında "ekonomiyi yıs31 Aralık 1993 tarihleri rayına oturtmak amacıyla yüzarasındaki 226 günlük etkınde 13.6'lıkbirdevalüasyongerlikleri de gosterılmiştir. Yaçekleştirmişti". Demirel ise bancı siyaset adamları ile koböyle bir şey yapmamasını söynuşmalarına da değinilmiştir. lemiştir. Çiller ise "tek baijina her şeyin üstesinden geleceğini ve her şeyi beDıs siyasette de Hikmet Çetin ile gercerebileceğini sanıyor". 29 Ekim 1993 ginlik yaşanmıştır. Çiller bu gerginliği tarihli New York Times gazetesinde Wilneredeyse krize dönüştürmüşrür. Merliam Satire'in "Satılık Dost" başlıklı yakez Bankası başkanı Saraçoğlu'na inat zısında "Çiller'i acı eümlelerle eleştiren bir para politikası izlemiş, döviz "21 bin biryazı" yayımlanmıştır. "Başbakanımız liraya ulaş"mıştır. Çiller, bir konusmasıniktidara gelişinin 6. ayında evlere şenlik da şunları söylemiştir: "Demirel'e çok bir manzara çiziyor. Hemen her gün, her saygı ve sevgi duyuyorum. Ama aynı sıhareketiyle moaern bir komediye konu caklığı göremiyorum. Beni sevmiyor. olacak olaylar yaratıyor". Is dünyasınKavga yok aramızda. Zaman zaman sodan da olumsuz eleştiriler alıyor; "ekoğukluk giriyor" (s.392). Merkez Bankanomiyiparlak ufuklara taşıdığını söylersı 'na atadığı Bülent Gültekin istifa etken belli başlı sermaye sahipleri aksi yarmiş bu arada ve onun açıklamalarına yer gıdaydı". Î5 çevreleri, halk ve gazeteciverilmiştir kitapta. Bu da, Çiller'in davler "Çiller'in ekonomiden dış sivasete ranışlarının olumsuzluğunu ortaya koykadar her alandaki başarısızlığından yamaktadır (s.398404). "Buağırkoşullarkınıyorlardı". Almanya'nın PKK fada Başbakan Çiller ne yapıyordu? Kimi aliyetlerini menetmesini, Çiller kendı zagırişimleri vardı elbette; ama genelde feri gibi her yerde halka duyurmaya yöyaptıgı, tek sözcükle özetlenebilirdi: nelmişti. Mit Müsteijarı'nı görmek isteHiç!". mediği gibi getirdiği raporları bile okuSüleyman Demirel, "Bu hükümet iflas madığı belirtilmistir kitapta. Zaman etmjştir. Tansu Çiller geçende bana geliçinde Demirel, Çiller'in kendisini sodi. 'Terörle mücadelede, dış politikada yutlama polirikasına yöneldiuini anla başarılıvız' dedi bana. 'S, imdi sıra seçimmi!}; Demirel, Çiller'in gerçek yüzünü lerde' dedi" dive açıklamıştır görüşünü. görmeye başlamıştır. Söylediklerınin hiçbiri ile mutabık olmadığını soylcmiijtir. Sonra da ijunları Demirel ile vapılan bir konuşmada eklemiştir sözlerine: "Bu kadtn uçuyor "Sayın Çiller, 'ekonomiyi uçurumun ke Lâiklik konusu