Katalog

E K I Z 0 0 1 • Fethi Naci, Eleştiri Günlüğü'nde, bu hafta Ahmet Muhip Dıranas'ın şiirierini ve yazılannı inceliyor j . sayfada • Henri Michaux'nun aforizmaları, Ulus Fatih tanıtıyor ıı. sayfada •A.Kafaoğlu,Arthur Rimbaud'un hayatı ve şiirlerine göz atıyor 15 sayfada ü Şiir Atlası'nda Ertuğaıl Pamuk'un çevirdiği Yvan Goll şiirleri var ıs sayfada KIT/M* Cumhuriyet Z E Pervititch haritalanuya fla^ kenti BIP okuma! Türkiye Sigortacılan Dairei Merkeziyesi için 19221945 yılları arasında topograf mühendis Jacques Pervititch tararından yapılan sigorta haritaları bugün artık bambaşka anlamlar taşıvor. Istanbul doğumluları ya da kentie ilgili insanları geçmişine doğru bir yolculuğu çıkanyor Pervititch haritaları. Tarih Vakfı ve Axa Oyak Sigorta bugüne kadar çoğunlukla mimarlar ve kent plancılan tarafından bilinen ve kullanılan haritalan "Sigorta Haritalarında IstanbulJacques Pervititch" kitabında topladı. Konuyla ilgili uzmanlar bu kitabı değerlendirdiler sizler için. AFİFE BATUR » stanbul'un yangınlan ünlüdür. Binlerce ev, konak, han, hamam, hatta sarayın yanıp kül olduğu, kentin bir bölümünün ortadan kalktığı yangınlar, Istanbul tarihinin pek de nadir olmayan olayları arasındadır. Harik Risaleleri, sayılan yüzleri bulan bu ünlü yangınlan anlatır. Yangınlann özel adlan vardır: Hariki Kebir, Hariki Ekber, Hocapaşa Hariki Kebiri, Aksaray yangını, ilah... Bir yüzyılda birkaç ke2 yenilenir kent. Alevler yalnız ahşap konutlan değil, mahalleleri, semtleri ve her şeyi yutar: Şehzade Camisi'ne sıgınan 600 kişi ölür 1782 yangınında. (1) "Şehrin bütün bekçileri uzun sopalarıru taşlara vura vura ve uğursuz bir reryatla "Yangın var!" diye bağıra bağıra sokaklara fırladı. Buna kışlalardaki davuilar gümbürdeyerek cevap verdi. Tophane'nin topu Marmara'dan Karadeniz e kadar duyulan üç patlamayla tehlikeyi büyük şehire iletti" diye anlatır 1870 yanKinını Edmondo de Âmicis ve devam eder "Allah! Âllan diye haykırarak tepeler boyunca ateş gibi bir duman yağmurunun alnnda hücuma geçermiş gibi koşan Nizam taburlan, hırsız çeteleri, tulumbacı takımlan, paşalar, dervişler, saray habercileri, haydutlar ve kahramanlar, kudurmuş ve büyük fınnın kızıl akisleriyle boyanmış bir deniz gibi geçerler: Yangın var! !"(2) Edmondo de Amicis'ı dehşete düsüren ve 3000 kadar ev ve işyerini etkileyen 1870 Hariki Kebir*i, önemCUMHUHİYET KlTAPS/(y/ 6 0 7 ISTANBUL ÇELEBİOÛLU ALAETTİN VE TAKTAKALE HAHALLELEKt EMİNONÜ li yeniliklerin başlangıcı oldu. 19. yüzyılda mevzii planlama yoluyla kentselyenilenme fırsatları olarak kullanılan diğer yangınlardan farklı bir gelişmeye yol açtı. Söndürme faaliyeti, Nizamiye taburfannın da katkısıyla ciddi ve gayretli bir biçimde yürütüldüyse de büyük felaketı önlemeye yetmedi. Yalnız ahşap yapılar değil kâgir olanlar da zarar gördü. M. Cezar, Istanbul'da yangın kayıplarını incelediği çalışmasında, 1870 yangınında yapılannın kâgir oluşuna güvenen ve pencerelerinin demir kapaklarını kapatan kişilerin ateşin içerdeki eşyayı tutuşturmasıyla dumandan boğulduklannı ve enkazdan 100'ü aşkın ceset çıkanldığını belirtir. Ingiliz elçisi de aynı güvenle davranmış ve canını zor kurtarmıştı.(3) Ne var ki, iş merkezi ve canlı bir kentsel ortam olmaya doğru gelişen ve yoğun olarak Avrupalı ve azınlık nüfusu barındıran Beyoğlu, Istanbul'un Avrupalı yakası, bu son felakete farklı bir tepki verdi. Bölgenin yeniden yapılanmasında tümüyle kâgir yapım kurallarına ve aüzeltilmiş yol düzenine uyulması sağlandığı gibi su şebekesinin ve itfaiye teşkilannın güçlendirilmesinin yanı sıra yeni öreütlenme modelleri gündeme geldi. Bubağlamda 1870 Yangını, tstanbul'da yangın sigortacılığının gelişmesinde de oir dönüm noktası oldu. AXA OYAK A.Ş. için Ekonomik ve Toplumsal Ta bir belge toplamını, ünlü Pervititch haritalannı toplu olarak bilgi alanımıza getirdi. Büyük boy, 306 mm x 380 mm. ve 340 sayfalık bu büyük kıtap, haritacılığın anlamı, sigorta haritacılığı, Jacques Pervititch ve haritalan üzerine kapsamlı bilgi ve Devamı 4. sayfada.