Katalog

K İ T A P Ö D Ü L L İ ) B U L M A C A lUra MUMCUOfiLU Turan Dursun Ödülü Abdullah R. Ergüven'in üncc aşağıda tanımları veri len sözcülderı bulmaya çalışın vc hcr bır harfi bir yatay çızgi üzerüıe gelecek biçimdc yazın. Sonra çızgılcrin altlanndaki sayllaıa göre bu harflen bulmacadakı aynı sayılı karelere aktarın (Kaıa kareler iki sozcuk arasını göstenr. Bir satırın so ADI, SOYADI:. nunda kara ka ADRESİ: re yoksa, bu, sözcüğün altta;7 ki satırın başına sarktığını gösterır). Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımlann karçılığı olan sözcüklerin Uk harfleri yukandan ajağıya doğru Mustafa Ziyalan'ın "Nev York'un Arabı" adlı şıır kitabının tasanmım yapan sanatçının adını oluşturacak; bulmaca karelerindeyse aynı şiir yapıtından bir alıntı ortaya cıkacaktır. Dikkat: "Y/13", "M/48", "Y/50" vc "O/73" harfleri ipucu olarak yerlerine konmuştur. Tanımlar ve sözcükleriniz: A. "Yalnızım. Yavaş yavaş yalnız hale geldim. Terkedildim; ama ınsanlarca dcğil. Bu bana acı vcrmezdı. Neşenin mutlu cınlerince terkedildim. " diyen varolu;(u filozof, yazar. Tanmları IMasıl Yarattık? Aydınlık dergisi tarafından düzenlenen Bu yılki Turan Dursun AraştırmaInceleme Ödülü'ne Abdullah Rıza Ergüven'in "Tanrıları Nasıl Yarattık" adlı kitabı layık görüldü. MUSTAFA ASLAN Aydınlık dergisi tarafından düzenlenen bu yılki Turan Dursun AraştırmaInceleme Ödülü'ne Abdullah Rıza Ergüven'in "Tannlan Nasıl Yarattık" adlı kitabı layık görüldü. Günümüz düşünbilimcilerinden Abdullah Rıza Ergüven, Türkiye Aydınlanma Hareketine (Cumhuriyetin kuruluşundan bu yana süregelen), "Tanrıları Nasıl Yarattık" adlı yeni yapıtıyla önemli bir katkıda bulundu. Stockholm Üniversitesi öğretim görevlisi iken 1990'da emekliye ayrılan yazar, çeşitli dergi ve gazetelerde ağırlıklı olarak EvrenTannDin konularında (Elbette yazın alanındaki ürünlerini de unutmamak gerek) yazdı. Ergüven'in kimi yapıdarı yargılandı, mahkum edildi ve aklandı." Yasak Tümceler" adlı romanındaki konusal acıklamaları; "dine hakaret" ve "Anadolu insanını uyandınyor" gerekçesiyle yargılanıp yaklaşık iki yıla mahkum oldu. "Dinlerin Kökeni ve îslam'da Reform" adlı aydınlanma yapıtına soruşturma, "Gece de Güneş Doğar" adlı romanına da dava açıldı. Aslında yazarın yaşamı yapıtlarının ipucunu veriyor. Tanrı, Varlık, Yokluk, Yaratı vb. konularında Ergüven kafasını daha Avanos Alaaddın Mahallesi'ndeyken yormaya başlamış. Bu yapıtlar bir ömrün Türkiye Aydınlanmasına adandığının kanıtıdır, dünkübugünkü değil. Yaşammı karanlığa karşı savaşıma adadığı, aydınlıktan yana tavrını koyduğu açıkça ortadadır. Türkiye'de resmi bir kurumda çalışmaktayken çeşitli baskı ve yıldırı karşısında görevini bırakmak zorunda kaîmıştır Ergüven. 1980'den sonra gericiliğin (ılımlı Islam, Türktslam sentezi) yükselişe geçip 1923 Cumhuriyet kurumlarını, Atatürk Devrimlerini yerle bir etmeye çalıştıklan yıllarda Turan Dursun, Bahriye Üçok, Muammer Aksoy, Uğur Mumcu, Ahmet Taner Kışlalı... sanki ilerici güçlere gözdağı verilirmişçesine öldürüldüler. Ardından Sivas'taki Madımak Oteli soykırımı... "Tanrıları Nasıl Yarattık" gericiliğe karşı Cumhurivet Devrimlerinin savunulması açısından da anlamlıdır. Daha öncekilerden alınan bayrak daha yükseklere çıkanliıuştır. Onun bu son yapıtı özgürlesme yolunda atılan önemli bir adımdır, bence. Yazarın görüşü oldukça nettir: "İnsan özgürlüğüne içindeki tanrıları öfdürmekle kavuşabilir." Abdullah Rıza Ergüven, yerliyabancı literatürde konuyla ilgili yazılan yapıtları titizlikle taramış. Yapıtta Mısır, SumerAkadAsur, I Iıtitler, Batı Samileri, Israil, Afrika, Asya, Amerika, Avustralya, Çin, Kore, Japonya, Iran ve Hindistan'daki inançları, tanrıları, tapınaklan IslamHıristiyanlık öncesi ve sonrasıyla ele almış. Ergüven'in saptamasına göre yüryüzünde gelmişgeçmiş 300 milyonu aşkın düzmece tanrı var. "Sayıları 300 milyonu aşkın tanrılar insanoğluna; evren üzerine, insan üzerine en ufak bilgiyi veremediler." "Tanrıları Nasıl Yarattık" adlı yapıt dünyamızın eleştirel tanrı ve din haritasıdır, bence. Yazar tarihin her dönemindeki tanrıları coğrafyasındaki durumuyla ortaya koymuş. Bunu yaparken de bir arkeolog, sosyolog, tarihçi tavrını görüyoruz yazann. Dinsel ileti ile yazınsal ileti arasındaki benzerliklere de dikkatimizi çeker. Hattâ kimileyin birbirine kanşrnış tanrıları ayırır, ama hep eleştirel olarak. "îslam öncesi şiiri, özellikle oldukça yalındı. Gerçeği pek yansıtmıyordu. Suriye'de Palmyra kentinde; Akdeniz'le Mezopotamya arasında yüksek bir kültüre rastlarız. Elen ekini etkili II. yüzyılda! Dinler birbirine karışmış dıırumdaydı: Araplar, Batı Samileri, Babil ve YunanRomaöğeleri..." (s.l 13.) Ergüven "Tannlan Nasıl Yarattık" adlı çalışmasında, uzun, yorucu ve sabrın ürünü sözü ülkemiz gerçeklerine getirir. Mustafa Kemal Atatürk'ün 75 yıl önce en doğru, en güzel yolu bize gösterdiği inancındadır. Ona göre: "1950'den bugüne kimliğini yitirmiş kimi kara polıtikacılar onların yandaşları elbirliğiyle; kişisel çıkaıları uğruna dini de Allah'ı da alet ederek ATATÜRK DEVRİMLERİNÎ hiçleyip TÜRKÎYE'Yİ UÇURUMA SÜRÜKLEDİLER!" Bizler de seyirci kaldık bu duruma. "Tanrıları Nasıl Yarattık" Türkiye Aydınlanmacılannın önemli biryapıtıdır. • Tannlan Nasıl Yarattık / Abdullah Rıza Ergüven / Berfin Yayınlart, 364 s. G. EskJ Yunan mitolojisinde, şafak tannçası. 47 31 64 H. Tropikal Amerika'da yetişen ve bazı türleri seralarca süs için yetiştirilen epifit orkide. 61 53 22 21 57 2 30 5 33 I. Bir şey içilirken alınan tat. 1 35 ?0 45 14 19 72 29 54 J. Hakkari'nin bir ilçesi. 28 75 60 23 52 79 4 18 39 65 32 81 37 69 12 58 59 16 B." Adam" (Luigi Pirandello'nun tek perdelik bir oyunu). 582. sayınm çözümü 15 3 8 6 t 71 49 46 53 76 74 67 C. "Buzul Çağının Virüsü" adlı romam da yaratan yazar. 56 70 38 9 36 20 27 40 41 66 D. Kaçak tütün. 43 24 11 63 26 62 E. 11921867 arasındajaponya'nın askeridiktatörü. 68 78 44 80 7 F. "Rüçlıan ..." (Melike Demirağ'ın annesi olan şarkıcı). • ,^ 51 Çözüm: A. Rh, B. Od, C. Maça Kızı, D. Ahfad, E. Nahiv, F. Tahrış, G. Ilhak, H. Kalır Yosif, I. Kürşat Başar, J. Oh, K. Radikal, L. Nakşinti, M. Ob Çukuru. Şiir: "orda şimdi şırnak: kırlaç: şırraak! hoh hoh hosaybin ıkı üç daha fazla katlıam var Akif Kurtuluş" 582. sayıdan kltap kazananlar tstanbul'dan: Gülsüm Baysal, Fılız Leloğlu, Ayhan Utkan, Yusuf Zıya Boral, Necdet Dizman, Yusuf Gündeş, Melten Tiresol, Ankara'dan: Bülent Altan, tsmail Taner Aydemir, Erdal Apaçık; tzmir'den. Kenan Duman, Mustafa Oğuz; Muğla 'dan: Ceylan Toksöz, Şehnaz Durmaz, tlhane Demirel; Balıkesır'den: Duygu Sanbeyli, Yusuf Çankaya, Utku Yılmaz; Bursa'dan Müjdat Sağır, Hanife Çiçek; Aydm'dan: Sebahattın Kılıç, Hüseyin Sulu; Denizliden: Atilla Oğuzhanoğlu; tzmıt'ten. Rıdvan Atay; Konya'dan: Mustafa Gözüaçık. ' • 77 25 34 17 42 CUMHURİYET KİTAP SAYI 564 Abdullah Rıza Ergüven SAYFA 23