Katalog

K İ T A P Once aşağıda tanımları ven len sozcuklerı bulmaya çalışın ve her bır harfi bır yatay v lz g' uzerıne gelecek bıçımde ya^ın Sonra çızgılerın altlanndakı sa yılara gore bu harflcrı bulma tadakı aynı sa yılı karelere ak tarın (Kara ka relcr ıkı sozcuk arasını gosterır O D O L L O B U L M A CA IU(B)MUMCUO6LU Alper Özbek'ten "Temmuz Saati" Türkler ve Mezopotamya Alper Ozbek'ın otuz beş yıllık şıir geçmişinden küçük bir kesit, bir tür seçme yer alıyor bu yeni kitabında. Öncekı kitabındaki "Su Boyu" adlı bölümün daha bütünleşmış, tamamlanmış, eser niteliği kazanmış Mezopotamya şiirleriyle karşılaşıyoruz kitapta. dım Tuna, Sumer ve Turk Dıllerının Ta rıhı llgısı ve Turk Dılı'nın Yaşr Mesele sı adlı 1997 tarıhlı onemlı esennde ko nuyu şu sozlerle bağlıyor Onemlı bır kısmı, Sumerce'ye yabancı bır karakter taşımalan dolayısı de, Landberger'ın tes bu ettığı alıntı kelımelerden oluşan bu malzeme, onun Proto Euphrates, Proto Tıgrıs dıye adlandırdığı dıllere bağlanıyor Landsberger'ın bu ısımlerle ışaret ettığı saha Fırat ve Dıcle havzasıdır Ay rıca Emesal hakkındakı açıklamaları da aynı bolgeyı gostenr Şu halde Turkler daha M O en az 3500'lerde bugunku Turkıye'nın doğusunda oturuyorlardı ve dıllen, Sumerlerle ıç ıçe (muhtemelen superstratumsubstratum) yaşarken, henuz ıkı kola aynlmıştı (2) Prof, Dr Neşet Çağatay ıse En Eskı Turk Devletı Kut'lar adlı makalesınde(3) AU DTCF Sumerolojı profesoru Benno Landsberger adlı Osman Nedım Tuna'nın da goruşlerıne başvurduğu bılım adamına atfen aldığı satırlarda (1937) Kutların Naramsın'den (ÎO 2260 2223) sonra belkı Akad hukumdarı olan Şar Kalı Şarrı'nın (lO 2198) yonetımının bıtımıne yakın bır tarıhte buralardakı Subar halkıyla kanşmış olarak yaşadıklarını belırtıyor. Bazı tarıhçılerın Asur kentının ve buranın unlu Iştar Tapınağı'nın yıkılmasını Kutların ıstılasıyla ılgılı gorduklerını ekbyor Ve Kutların dorduncu kralı Şarlak tle Aşşarlak'ın aynı kral olduğu sand maktadır, 2500 ydından sonra 125 yd Mezopotamya'ya egemen oldular, dıyor. Çağatay AU DTCF Hıtıtolojı profesoru H C Guterbock'a dayandırdığı bılgıde ıse, Ur ve Uruk kentlerını yıkanların da Kut Turklerı olduğunu, Sumerlerın de Kutların saldırısına uğradığını bddırı yor Bu bdımsel bdgılerı burada aktar mamın nedenı konunun Turkler ıçın de yanı şımdıkı Turkıye Turklerı ıçın de ne kerte onemlı olduğunun altını çızmekür Bu konular ne yazık kı genış kıtlelerce hatta bdım çevrelerınde pek bdınmemekte, Ataturk donemınde dıl ve tanh kongrelennde sunulmuş bddırılerdekı bdgder atlanıp Turk tanhı Çağatay'ın da şıkâyet ettığı uzere yanliş olarak Hunla ra dayandırdmakta daha eskdere gıddmemektedır Alper Ozbek'ın esennın Mezopotam ya'nın engın şıırıne duşulmuş bır dıpnot bde olsa kı değddır daha onemlı bır eser dır, dgı goreceğıne ınanıyorum Değerı nı saptamak elbette zamana duşecektır Alper Ozbek'ı kıtabın değıl eserın peşıne duştuğu ıçın atası belkı de Kut Turk'u bın olarak kutluyorum Ama onu kutsa mak elbette gelecek yuzydların ışıdır Belkı Kudus gıbı bır yerde mukaddes bır yazıt olarak karşımıza çıkar bu şıır ler, bınlerce yd sonra Onemlı olan beş bın yd oncekı gıbı ya da sonrakı gıbı yaz mak değddir Şurde değışen bır şey yok tur oz tıbanyie Çunku o Tanrının ve ozoğullarının sozudur ve Tanrı da Su mer ddıyle soylersek Dıngır de değışme mıştır O değışmıyor ve değışmeyen bır oz var Şıır de değışmeyen şeylerın dılı dır ve sanatıdırB (1) Reşıt Ergencr, Anatanrıçalar Dıyan Anadolu Yalçm Yayınlan, 1988 (2) Turk Dıl Kunımu Yayınlan, Ankara 1997 (3) Cumhunyet gazetesı, 14 Temmuz 2000 Temmuz Saati / Alper Özbek / Yayınlan / SAYFA 23 sozcuğun altta kı satınn başına sarktığını gosterır) Bulmaca tamamlanınca, sorulan tanımların karşılığı olan so^tuklerın ılk harflerı yukarıdan aşağıya doğru bır şurın adını oluşturacak, bul maca karelenndeyi>e, aynı şurden bır alıntı ve şaırın adı ortaya çıkacaktır Tanımlar ve sözcükleriniz: A. Şuphccı 62 76 57 10 22 «•" OSMAN SERHAT ERKEKLİ Alper Ozbek 2000 yılının yaz mevsı mınde tanıştığım bır şaır Daha oncesı bır gızdı benım ıçın Çunku kendısı dergılerde hemen hemen hıç yayımlamamış, yayımlamamayı bır tavır olarak seç mış bır şaır Duşunce Burunmuş Sevı adlıkıtabı 1998'deyayımlanmış Sozko nusu yayımlanan kitabında Alper Oz bek'ın otuz beş yıllık şıır geçmişinden kuçuk bır kesıt, bır tur seçme yer alıyor Bu yenı kitabında ıse oncekı kitabında kı "Su Boyu" adlı bolumun daha butun leşmış, tamamlanmış, eser nıtelığı ka zanmış Mezopotamya şıırlerıyle karşılaşıyoruz Çolpan, tanrı, demır sozcuklerı Sumerceyle ortak yalnızca ılk aklıma gelen bırkaç sozcukten bırı Onemlı bır sozcuk de kapkacak gıbı bırleşık bır sozcuk Aynı "bırleşık" sozcuğun ıkı dılde de aynen bulunması ılgınç bır olgu Bu ınsanların yan yana gelerek yedıklen bel lı, aynı yddıza baktıkları bır sure de olsa aynı tanrıya ınandıkları ve aynı adı verdıklerı madenden aygıtlar, sılahlar urettıklerı Anadolu'da bır soz vardır, bıçağımızın demirınden bır kız, derler Sumerler de oyle Mustafa Kemal Ataturk'un Guneş Dıl Teonsı'nde abartıldı ğı kadar değıl kanımca Ama hıç bellı ol maz, her varsayımın bır gun kanıtlanma olasdığı vardır Benım nâçızane varsayı mım, bır tur vulganzasyon (Bılımı aya ğa duşurmek gıbı gorulecek olsa da) Su merce gud, Turkçe ud (ıkı dılde de okuz) ıt, at sozcuklerıyle gutımek vanı gutmek, gıtmek, ıtmek, atmak yuklem len arasında bulduğumuz dışkının Turk dılınde bır onemı olduğudur Genelevlenn tapınaklarla ıç ıçe olduğu ve fahışelığın kııtsal ve saygın sayıldığı donem lere ılışkın olarak eskı dıllerde "fahışe" anlamına gelen "hor" sozcuğuylegunumuzTurkresındekı "horgormek" deyı mı arasında bır ılışkı var mı, merak edı yorum Bâbıl tanrısı, fahışelerın anası Har ıle hor sozcuğu arasında da mutlakabırbağlantıolmalı Nıtekım Bâbıl dılınde "Harem" kadınlar tapınağı anla mına gelıyor(l) Osmanlılarda harem sozcuğu benzer bır anlamda aynen kul lanıldığı gıbı "Humayun" da bdındığuıce eskı Turklerın doğurganlık tanrısı Umay'dan gelıyor Ben bu bakımlardan Alper Ozbek'ın eserının eksenıne otur muş gorunen Inanna'yı hor gormuyorum HumayunUmay koşutluğu konu sunda bılgısıne başvurduğum Burhan Oğuz'un Turkıye Halkının Kultur Ko kenlerı adlı çok onemlı eserını kaynak gostcrerek dıyebılırım kı Alper Oz bek'ın eserınde Inannayla aynı soylence lerde adı kesişen Temmuzı'yle damızlık ve domuz sozcuklerı de aynı kokten gelıyor Alper Ozbek'le de buyuk bır olasdıkla bır temmuz gunu tanıştık Sumerceyle ortak 168 Turkçe sozcuk saptamış bulunan Prof Dr Osman NeSAYI 563 K. Almanya'nın eyaletındc bır kent. Badcn Wurttenberg 79 33 42 27 51 63 37 L. " Sabah Oldu" (Rıfat Ugız'ın bır şıır kıtabı) 15 19 17 3 8 5 14 43 71 B. "Kara gozlum efkarlanma gul gayn/ otmcz ordayım "(B S Erdoğan) 54 24 28 45 25 75 2 44 49 oter M. Lll şınıklık tahıl olçeğı 77 7 67 N. Gerçekleşmesı çok zor olan şeyler um manın hoş gorulmesını belırten deyım 36 4 20 65 C. " ömer Çetınay" ("Kanrevanmaraj" adlı şıır yapıtını da yaratan şaır) 52 46 47 D." tnanma kızım, bu hastalıkta bır R Gurpınar) 30 48 55 78 26 61 E. Hollanda'da bır kent 59 11 72 41 7) var " (H 50 66 29 40 13 6 58 BBI.sayımçöıümü A TV, B Ülker Koksal, C Mehd, D Zahf, E Ayışığı Sofrası, F Muzzy, G Abdı tpekçı, H Nılgun Marmara, 1 Lezzet, J Anı, K. Ronald Reagan Şiir: "Ah yalnızlık' Ne sava^lardan geçtım senın kadar buyük zafer gormedım Azız Kemal Hızıroğlu Saprofıt" F." Öz" ("Yaralısın" adlı romanı da yaratan yazar) 9 69 21 74 16 G. Bob Marley ın dunyaya tanıttlğı Jamaıka muzığı 23 38 53 32 64 68 661.sayıdan Utap kazananlar îstanbut'dan Gıray Erdonmez, Nurdan Sabıha Taşatan, Meltem Tıresol, Ayhan Utkan, Fatoş<6unkar, Ankara'dan Melıha Keskınsoy, özcan Azgın, Savaş Sonmez, tsmaıl Taner Aydemır, Bulent Altan, Ekrem Hayn Turkben, Burak Koçak, Kayhan Karaçal, Necla Tancı, An talya dan Haydar Fersoy, Adana 'dan Alı Akıf Saydam, Kırklarelı 'den Denız Şeker, Mersın'den Sadettın Maraloğlu, Muğla'dan Şukufe Bırgılı, Nazılhden F Zeynep Şımşek, Samsun 'dan Murat Akar, Tehrdağ'dan 1 Cahıt Oral, Trubzon dan Mıthat Kayaalp, Zonguldak'dan Turkan Çakır, Esın Oflas H. Vılayet 56 60 I." Atej gıbı bır akıyordu/ Ruhumla o ruhun arasından" (Ahmet Haşım) 34 18 12 39 J. " Bır Nevcıvan" (Nezıhe Araz'ın bır oyunu) 1 70 35 31 CUMHURİYET KİTAP