Katalog

8 0 K A S I M • Fethi Naci, Eleştiri Günlüğü'nde Adnan Benk'in "Eleştiri Yazılan"nı değerlendirdi i.sayfada • "Bir Varmış Bir Yokmuş" sergisinin kataloğundan yazı ve resimler ıojay/ada • R Oran, Kierkegaard'ın "Kahkaha Benden Yana"sını değeriendirdi/2 say/ada KfTAl» Cumhuriyet Z E K Erdoğan Aydın Erdoğan Aydın yazdığı kitaplarla tartışmalar yaratan bir araştırmacı. "Nasıl Müslüman Olduk". dört kitaptan oluşan "îslamiyet Gerçeği", "Osmanh Gerçeği" ve "Fatih ve Fetih" konuyla ilgili çevrelerde epeyce tartışılmış yapıtlar. Erdoğan Aydın ile kitapları üzerine konuştuk. DERYA AYYILDIZ Kültür dunyası stzı hâlâ popüler olan Nasıl Müslüman Olduk''kıtabınızla tanıyor CumhuriyetKitapokurunun belleğtni tazelemek ıçın kendinızden söz eaer mısınız? Bir yazarın en uygun referansı ortaya koyduğu kitapların niteliği olmalı. Bu nedenle uygun görürseniz tanıtımımı, yayımlanmış çalışmalarım üzerinden yapmak ıstiyorum. Ilk kitabım 1993'te basılan îslamiyet Gerçeği ve ne yazık ki şu anda kitapçılarda bulunamıyor. Çünkü şeriatçı bir muhbir vatandaşın şikâyetini esas alan bir iddianame ve karar ile, üstelık beşinci basımının tükendiği günlerde, TCK 176. maddeden ceza aldı. Aynı zamanda 1992'de Turan Dursun Araştırma ve Inceleme Ödülü'nü de almış olan îslamiyet Gerçeği, her biri kendi içinde ayn bır kitap olan 4 ciltlik toplu bir çalısma. îslamiyetin analitik bir çözümlemesini yaptığım bu çalışmamın ilk cildi Genel Olarak Kuran ve Din, 2. cildi, Islamiyet ve Bilim, 3. cildi îslanıiyette Ahlak ve Kadın, 4. cildi ise îslamiyetin Ekonomi Politiği başlıklarını taşıyor. Bunu takıp eden çalışmam ise 1994'te yayımlanan Nasıl Müslüman OlduKı* Bu kıtabım, resmi tarihlercegizlenen, Türklerin Müslümanlaştırılmasi sürecinin dramatik öyküsü. Bunu Fatih ve Istanbul'un fethine Uişkin gerçekleri gün yüzüne çıkardığım Fatih ve Fetih/ Mitler ve Gerçekler kitabım izledı. Arada değişik dergi ve gazetelerde yayımlanmıs ve Türkiye'nin temel meselelerine ilişkin çözümlemelerimi içeren Kâbustan Demokrasiye / Milliyetçilik, Şeriat ve Alevilik adlı politik bir çalışmam yayımlandı. Son kitabım ise, Osmanh Gerçeği / Nizamı Âlem'in Gayn Resmi Tarihi. Halen Laiklik/Şeriat ekseninde süregelen tartışma ve sorunlara yeni bir açıhm getirmeyi umduğum yeni bir kitap üzerinde çalışıyorum. Çalışmalarımın seçiminden de anlaşılacağı gibi Tanihe farklı yaklaşan bir araştırmacı §erçeğin bljgisini ve demokrasiyi hedefleyen, her türen tahakküm ilişkiJerine muhalif sosyalist bir kimli ğe sahibim. lîlamalığm sorgulanmasından resmi tarihın sorgulanmasına uzanan rotamztn bir tç bütunlüğü var mı ? Olmaz mı? Gerek din gerekse de tarin biliyorsunuz her türden tahakküm ılişkilerinin en çok istismar ettiği iki alan olarak karsımıza çıkıyor. Şeriatçı hareketin özellikle 1980 ve 90'lj yıllardaki yükselişinde, diğer koşullar yanı sira, devletin toplumu dinle kontrol etK İ T A P SAYI 563 me yöneliminin temel bir rolü olmuştur. Tarih de resmi ellerde aynı amaçla artan oranda istismar edilen bir araç durumundadır. Kuşkusuz kendi doğallıklannda gerek dinsel inancın gerek tarihin toplumsal kar^ıîığı bu değildir. Dünyaya materyalist gözfe bakamayan insanlann anlam dünyası ihtiyacını karşılayan dinsel inanç, vicdani bir tercih olarak hem laiîdik açısından sorun değildir, hem de diğer dünyevi inançlargibi saygındır. Bir bilim olarak tarih ise, ilk insandan bugüne gelişimızin doğru kavranarak gelecefiimize daha sağlıklı bir projeksiyon rutmak şeldindelci önemli bir ihtiyacımızı karşılar. Son dönemde din ve tarih adına karşı karşıya kaldığımız ise toplumun, bir yönlendirme ve kontrol aracı olarak kulknılmalarıdır. Bu anlamda siyasetin elindeki îslamiyet de, resmi tarihçilik de her türden gericiliğin vazgeçilemez araçları işfevı görüyorlar. Bu yüzdendir ki sorunlar arttıkça, gerici ve egemen güç odaklannın tarihi ve dini istismarları atbaşı gidiyor. Din sorunların çözümü veya ulusal kutsiyet olarak sunulurken tarih de hamasi bir övünç aracı olarak daha çok çarpıtılıyor. Devletlerin tüm toplu mu denetlemek amacıyla kulîandığı bu yöntem, ırkçıların ve şeriatçıJann elinde, toplumsal hegemonya gelıjtirerek kenuilerini güçlendirmek amacıyla dana da ifrata vardırılıyor. Ozetle din ve tarih, devletlerin, ırkçıların ve şeriatçdarın elinde topluma egemen olmanın, onları gerçek çıkar ve kimliklerine yabancılaştırmanın ideolojik aracına dönüşüyor. Bu anlamda yükseJen antidemokratik eğilimlere Karşı dinin yanı sıra resmi tarihçiliğin sorguknması, demokrasiye, laikliğe ve hak bilincine toplumda alan açmak için yaşamsal bir önem kazanıyor. Çünkü dinciliğin ve resmi tarihciliğin topluma egemenliği oranında farklı olanların nak ve özgürlükleri yanı sıra doğruların koşulları zayıflıyor. Bu bağlamda çağdaşlığı kurumsallaştırabilmek için, din ve resmi tarihin sorgulanmasına büyük bir gereksinim ortaya çıkıyor. Dinin bilimsel bır yaklaşımla sorgulanması, onu vicdani bir tercih olarak algılayanlarla siyasal iktidar mücadelesinde istismar edenler arasındaki farkın beÜrginleştirilmesini ve laiklik için daha etkin bir mücadele zemini elde etmemizı sağlar. Resmi tarihin sorgulanması da hakeza, tarihin kendi gerçekliği içinDevamı 4. sayfada. "*" CUMHURİYET