Katalog

Kocaeli'nin siir leneri "Elini Hünerle/ Kuşlara Yelek Giydir" kitabı şairin 1970'li yıllarda ya da 1990 sonrası yazdığı şiirlerdcn oluşmaktadır. Aradaki uzunca süreçte gözlemlenen şey Ruşen Hakkı'nın düşüncesinden, şiir anlayışından ve şiire saygısindan ödün vermeyişi, insanı ve doğayı kucaklayan yüreğinin halâ aynı hızla, dirençle vuruşudur. Bu şiirler kitabın sonundan başına doğru da, baştan sona da aynı tadla okunabilir. ARİFE KALENDER "Toprağı sevdi yüreğini sıcak tuttu türkülere sarıldı en umarsız gününde ve gene hiç şaşırmadı çatlayıp civciv verdiğinde güneşin kuluçkaya yattığı taş" delenden" dizelerinde görüldüğü gibi "evrensel çiçeklenis" zordur ama olmaz da degildir "kardelen"i düşündüğü yerde. Umut ve direnç genellikle tüm şiirlerde karşımıza çıkar. Emeğin, emekçinin, dar ;elirli insanların özemleri, dilekleri, sevinç ve üzüntüleri şaşırtıp, gülümseterek düşündürürken, kuru söylemlerden, öykülemeden kaçınır. Bıçim olarak da ilk dizelerinden itibaren ydların şiir birikimi, ustalıgı, dili ve sözcükleri özenle kullanışıyla okuyucuya yansır. Uzun anlatılara, sözcük harmanlarına yüz vermeyen Ruşen Hakkı şiiri; yalın, duru söyıeminin gerisinde yüklü içerikle barındırır. Kuşlardan otlara, mürekkepbalığmdan,' Gökyüzüne alkış tutan ağaç"a kadar doğayla iç içe, hatta bazen onlardan biri olarak kendisini gören şair, eve geldiöinde karısını bulamayan bir erkeğin telaşını, kadının oturduğu yerde bıraktığı sıcakbğı duyumsar, duyumsatır. IIÜNİIIONLRI I KUŞLARA YL'LKK GİYDİR Ruşen Hakkı'dan "Elini Hünerle/ Kuşlara Yelek Giydir" olan uçurtmalarını anar, "az peksimet bir iki horoz şekeri"yle tadar. Hüznü "Çiçe çize tüketir"ken, "adımdan önce başkalarının adlan" diyerek insan sevgisini, dostluğu gökyüzüne yayar. Dil ve sözcükler R. Hakkı şiirinde dıl ve sözcükler dikkatimizi çeker. Buymak, götcebi, bıldır, ıscacık, essahtan, ördeklenmek, daloğ lan, gövermek, uzunduruk vb. gibi yer yer yöresel, yer yer de türetilmiş sözcük ler şiirine renkler katar. "Sizler belki her akşam alı^tınız bi dolu şişelerle yaşamakBen mi, şaraba dana yeni dadandım Kanıma dokunuyor rakıyı sulandırmak" (Güney, Mayıs 1971) diyen şair uzun şiir serüveninde "Gıderdik,/ yol bize yakışırdı.." ifadesiyle şiirini yaşama, insana ustalıkla yakıştırmış, "elini hünerleyip" şiirimizde ayrı bir renk, kendine özgü ses oluşturmuş bir ustamızdır. "Elini hünerle/ Kuşlara yelek giydir" kitabı şairin 1970'li yıllarda ya da 1990 sonrası yazdığı şiirlerden oluşmaktadır. Aradaki uzunca süreçte gözlemlenen şey Ruşen Hakkı'nın dıışüncesinden, şiir anlayışından ve şiire saygısindan ödün vermeyişi, insanı ve doğayı kucaklayan yüreğinin hâlâ aynı hızla, dirençle vuruşudur. Bu şiirler kitabın sonundan başına doğru da, baştan sona da aynı tadla okunabilir. Şiir Ruşen Hakkı'ya yakışıyor.. "Yüzümün ortasında toplardım çocuklan" diyen şairimizin "taşdan civciv çıkartan güneşlı yüreğine saygıyla... • Elini Hünerle Kuşlara Yelek Givdit/Ruşen Hakkı/Gerçek Sanat Yaytnlan. 177 Şiir Dizisı. 87/1. Baum Nısan 1999/109 1 Î R uşen Hakkı'nın "Elini Hünerle/ Kuşlara Yelek Giydir" kitabını okuduktan sonra yazıma; "Güneluçkaya yattığı taş" diye başlamayı düşündüm, ancak şairin upuzun bir sahil şeridi boyunca şiire gönül vermiş birçok insanı aydınlatışını, onları yücegönüllülükle yüreklendırişini düşünerek "Şiir feneri" demeyi vcğfedim. Her ne kadaı dizenin sonundaki "taş" sözcüğü Ruşen Hakkı'nın ilkeli kimliğinin simgesi olarak söylenmiş görünse de, taştan civciv çıkartan dirençli güneş, şairle daha çok örtüşüyordu.. "Doğanın kucağında" adlı bu şiirdeolduğu gibi çok şiirde: "Çiçek bulamadığında yıldız sokundu saçlarına" ya da "Yalnızca canevine su yürüdü/ örtmek için dünyadaki pislikleri/ Kar kestiğinde darphanesinde gökyüzü" dizelcriyle yaşamın zorluklarını umutla, sevgiyle aştığını göstermek ister. "dilini öğrendim böceklerin otlarla gördüm gökyüzünü daha bir güzeldi ve babamı gördüm daha delikanlıydı benden" "Seyrederken/ sovunan bir yılanı" başlıklı bu şiir R. Haickı şiirinin belirgin ipuçlarını verir. Genel olarak dünyaya bakışını ironi ve erotizm öğelerinden yararlanarak sunmaya çalışırken; yer yer dc kirpiyle yılanı seviştirir, kirpi eşjni yılanla aldatır. Yine aynı şiirde masal söyleminden de yararlanarak: "kirpinin önünde bir elma,/ dişlemiş bir yeşil biber/ yılanın önünde!' deyip okuyucuya olmazın olabilirliğini sorgulatır. Derim ki yalnızca fakirlere mi vergidir/ düdük çalıp yılan oynatmak meydanlarda?", çocuklarımızın kanıksayıp üzerinde düşunmediği sıradan görüntülerden yola çıkarak sınıfsal çelişkilereparmak basar. >aşırtıcıdır ımgelerı şaırın. Çoklarının ıntlan geçip de söyleyemediklerini, bu dize şiire aykırı durur dedikleri ifadeleri "Hınzırca Sorular" sorarak şiirinde kullanır. "Karım mutfakta çay demliyor bense balkonda kendimi" balkonda demlenen şair "ucu kendisinde olan cüzel günleri' yeniler, zamanlar arası yolculuklara gider gelir. "ak ekmeğe kara zeytin" gözlerinin kepengini kaldınr, sularda taş sektirir, ipleri ışıktan "HmzırcaSoruTar" ? "Uzun oturumlarda ve yolculuklarda endişelenir misiniz çişiniz gelse ve sevişmek geçer mi içinizden bir kadın usulca kendisini sevse?" Yaşama gülümseyerek bakan, doğayı bılinçle inceleyip bu bilinçlc umudunu pekiştiren R. Hakkı, geçmiş süreçleri dü şüncfükçe: "Anılarımı kan içindebırakıyorum/helleğimebatan kıymık..." diyerek ülkemızın acılarını duyıımsatır, kör kuyulardan yitik dostlarının sesini çıkartmaya çalışır. "Kulde pişen patatesten, kabak dolması kokusuna, rakının yanındaki çiğ köfteyc, naneden, maydanoza kadar günlerimize sinmiş ne kadar görüntü varsa şıirlerde kullanılırken, ev içi yalnızlıkları, çelişkileri, özlemleri degörüntülenir. "Balkonda Çıçeklerın serçelerin yanına mektupular bırakıyorum dilyazması çiçekler açsın okusun diye serçeler ve düşlerden birine imzamı atıyorum" diyen şairkalemini "hünerlediği" yerde " ve yasadışı ilan edildiklerinde yalnız bırakma dikenleri" diyerek hem yaşam tutkusunu hem de şiirini emekten, haktan, barıştan yana çoğalttığını belirtmek ister. "ve dünyayı çiçekleyelim kampanyasına/ kimden mi ifk imza/ elbette kar Osman Şengezer BENCE DEKORVEKOSTÜM Böceklerin dilini öğrenetı, otların gözüyle gökyüzünu seyreden R. \ lakkı tam bir doğa tutkunudur. "Kendimi gördüm/ Adımı guzelleyen bebekte" adlı bu şiirinde; ölınüş babasının, anasının söylemlerine girerek onlarla bütünleşir. Dededen toruna geçen süreçte yaşamı ve ölümü sorgularken diyalektıği özgün dizclcrlesunar. Olum kaçınılmazdırama yine de: "Hadi ordan dedim/ çiçeklenip çıktım/ gomutiımıın üstune" ifadesiyle de ölümü elinin tersiyle yaşamdan kovar. "Klini hünerle/ Kuşlara yelek giydir" kitabı şairin kitaplara girmemiş cskiyeni şiirlerının toplamıdır. Kıtap için bir bakıma Ruşen Hakkı şiirinin genel özetidir de diyebiliriz, çünkü bu özet ıçindc şiirinin rengini, biçeminı, sesini buluyoruz.. "Şahmaran değil ama bu da öylesine güzel kız gibi bir yılan! Ne sarışın ne esmer, gökkuşağı rengıne bürunmüş çckici bir melez, soyunur çalılar arasında." SAYFA 12 Yaşaım ve ölümü sorgutamak 128 sayfa, kuşe kağıda basılı, şömizli Maket, eskiz, proje, tasarım yorumları, sahne fotoğrafları ile opera, bale, tiyatro dekor ve kostümleri konusunda bir ilk kitap. Genel Dağıtım:ÖNEL YAYINCILIK Istiklal Cad. Bekar Sok. 9/1 Taksim Tel:(0212) 252 74 16 Faks:(0212)252 74 17