Katalog

bu şıırlerı ya?dıran Ergulcn ın şaırlığıne vc şunneovgud uı bu kıtap, bır nayranlığın ve hcyeeanının dışavurumudur Ayrıca kendı şur dunya sının, hayata bakışıntn Erguleniegosterıl mesıdır de 40 Şıır ve Bır Engın Tur gut'un şıırınuı ışaıet parmağı ounuştur Daha nc olsun, çağın ruhunu ve vıcctanı 1 nı taşıyor şaır ('Zıyade", AKH, s 25) scvunun ıkı ueu varsa bunlardan bıruıde Lrgulen, dığerınde Engın Turgut ycr al maktadır Ergulen'ın şun, onunkını doğ rulamıştır "Eygozumun nuru dunya ba şı donuyorsa aşkın bıraz da şıınn lyilığı vc saflığındandır*" ("Kadıfe", AKII s 29) 1 Şaıı,"Ask yoksa şur de yok " (AKI I, s 1 44) dıyor 'Gaıle"dc "Ilangı aşk dıye sormak gerekıı Çunku şıın bır konuya bağlayınca onun onu tıkanır Gerçı Lngın Turgut "her şey aşk ıle" dıyenlerdendu ama bu aşkın "nc"Iığı dc onemlıdır Aşk, bedenı tasvır edılcn ranımlanan bır somutluksa eğer şıınn tıkanması kaçınılmaz bıı hâl alıı, bır bakıs ıse aşk, şıırın tıkan ması dıye bıı sorun kalmaz Buradakı bı nncı olasılık, aynı şııtı sîııeklı çoğaltır/çe şıtler, ıkıncı olasılık ıse çogaltma/çeşıtle me değıljfarklı durunılarla yenılemedıı Engın Turgut'un şımnc toptan bakıldı ğında so?cuk dunyası sınırlı bıı şur d<nıe V engelleyecek bır şcy yoktur Onun ba i şarısı ozgunlugu, bu fınırlı sozcukle so/ dızımını değıştıreıck ımge uretmedcdır llk kıtabından başlayarak bazı so7Ciıkler, kalıp ıradeleı, ımgeler aynen kullanılmış, bazıları da değıştııılerek yenılenmıştır "I ler şeyc scvgısıyle bakan, scvgısınde co mert, ıçınden gcldığı gıbı yaşayan buıy sem, bu hep dığer şurlerc, kıtaplara da sıç rayacakbıfiyorum " (Snmbahar, No 20, s 42) dıyen şaır. bakışı one çıkartmasına rağ men, şurlerı bunun bakışla sınırlı kalma dığuu gosteınıcktLdıı llk kıtabın'lakı "Kelebek Olulen" şı ırınde bulduğu 'taburcu olmak" sozunu sonrakı şurlerınde yıne kullanır "Umut suzlu^un volumunu açıyonım" so7u dc ay nı şıırden Buradakı duyguya nesne değerı veıılmesı, 'volum" sozcuğuyle sonra dan tekrarlanır "Alabalık" şurındekı "Kı sa devrc yapıyor aklım ' sozunun "kısa devre yapmak" kısınını, A\k Canım Be nım'aekı bır şıırde de goruruz "Yolda duşurulmuş bırf?(.f9ı opup alnıma Uşıduıı /( )/ Yanaklannı okşaqjm hayatın" ("Aç madan Önce Solmayı Öğrcndın", KE, s 30) dızelerındekı "çıçek", sonradan "aşk" olur, yanakları okşanan hayat da yanağın dan ' makas" ahnan hayata donuşur tlk kıtapta, "sıvılcelerınız patlar bırden" de nılmışsc sonradan sıvılcedekı "patla ma"nın "guvercın" ve "nıartı"da gerçek leştığıne tanık oluruz Bu tur tekrarlar, bulduğunun guzellı ğıyle yetınme olarak yorumlanabııır En gın Turgut, bundan kaçınmadığını, yuka rıda aktardığım sozlenyle vurgulamıştır Hatta ılk kıtabındakı 'Kus"(s 48 51) ad lı şıırı sonradan bır daha yazmış, bununla da kalmayıp ıkıncı kıtabının adına da "Kus" demıştır Şaırın şur dunyasının ız lenmesı bakımından okuyucu ıçın bır ko laylıktır bu, ama^aır ıçın aynı durum so/ konusu olamaz Cerçı. Engın Turgut, Ba yan hlma" ıle her kıtabında soylcyışı de ğıştırmıştır Onceden de belırttım, Bayan Llma'djkı o/ne ıle Ask Canım Benım ''de kı oznc dcğışunını, Aşkın Kırkhır ! \â //°nde de kolaı teknığuiın kul lanımı bır laıklılıktu, tabu vınc belırttığım gıbı, bu kı tabın bır na/ıre olarak ku rulması da Bunlarabırdc tavrın değışımını eklemek gereksız llk ıkı kıtaptakı şı ırlerde şaıı, şıırın çok ıçın dedır, şaırı şun soyleyen kı şı olarak hcmen farkede rı/, ama sonrakılcrde şaır, şıırı soylcdığının tarkında olan bırı gıbı davıanır, şı ınn ıçınden çıkar Bu, tıp kı romanda veya hıkâyedc yazaı ın bunların ıçındc vcyâ dışuıda oluşu gıbı nırşeydır leknık ve bıçımsel ara yışlar, şaınn buluşlarında ıs rarı suı dukçc devam ede cek gıbı gorunmektedır SAYFA S Aik Canım Benım Engın Turcut'un on cekı kıtaplarındakı çogu bulıışlan topla yan bır kıtaptır orneğın Bu kıtapta Engın Turgut, soyledıklerını en etkıleyıcı ve çar pıcıLır bıçime sokmuştur îjıırın dışına çe kılerck resımleştırdıgı adam ıle kadın ve onlann âıırumları. ınsanı oluşu aci çeke rek bıldırmektedır "Hayat musufıydı Adam ( ) Islığın da bır kederı vardı Islıgı Kadın da, kederı Adam'da ıınuttu lar " (s 39) derken adam ve kadının bır keder ıslıkta buluşmalan ınsanı oluşu vur gular Bu kıtaptakı sıırler, Ahmet Hamdı Tan pınar'ın hıkâyelerı ıle Behcet Necatıgıl ın radyo oyunlarındakı havayı taşıvor Unlar 1 dakı kadar bırbırtne yakın ve bırbınnı an layan kadın ve adam, yıne onlardakı kadar bırbırını taşıyamaz ' ada"lar halıne gelı yorlar Hayat, lıcpsıne agır geLyor ve hep sı hayatın darbelerıylc çocukluğa çakılı yor Ask Canrm Benım''m son şıırı "Bay Ruya ue Bayan Bahte"nın Adam ve Ka dın'ının şu sozlerı bunu kanıtlamıyor mu 1 "Tahtadan atını ozluyordu Adam Bcz bebeğını gerı ıstıyordu Kadın' " (s 44) Adam ve Kadın'm sorunları.yaşatlıkla rı çağ ıle ortaya cıkıyor Bu nedenleyaşa nan ve tekrar eeıılen ılışkılerın, olayların, durumların bır tekranm donuşuyor şıır Yukanda vurguladığım tekrar cgılırru şu sozlerde varoluşsal sıkıntımn bır gosterge sı olarak anlam Duluyor "Bu çafr, zalımler ve haset edenleı çağı deöıl mıycîı? Kadın'ın yu/unde ısrarla ta şıdığıyağmur tanesı, Adam'ın uzerınc do kulurlcen, dunya kendını tekrarlamaktan cok sıkıltyorJu {'Bay Bisıklet île Bayan Vaömur , s 41. abç ) Bır sıkıntı halıdır şur Belkı Engın Tur gut da tekrarlarıyla bu sıkıntıvı befirgınleş tırmek ıstıyor, belkı o da çok sıkılıyor bu bclırgınleştırme ugraşından Ve belkı şı ınn, sıırle şaınn yaptığı tck şey de şudur "Susleri7, okşanz, kaçamak yerlcrını yaşa muV Bır cıçeğın kulagına fısıldari7, nc ka dar guzefsın'^f Ne Kalır", KE, s 5) • Bav Kim ile Bavan Kimse ENVER TOPALOGLU aratıcılıöın, ıncelığın hayal gucu nun ımkânMzlaştığı gunumuzun egemenyaşam tarzı karşısında kav gılanmamak elde mH Du/eysız ılışkıle rın, ıkıyu/lulugun butun toplumu sarıp sarmalamasma, kulturel değerlcrı altust etmesıne duyarsız kalınabılır mi1* laklıt ve bayağılık bombardımanı al tında moralını bozmamak, huzursuz ol mamak mumkun mu' I loyratça gerçekleşcn gundelık hayat karştsında, kışısel durulanma ve başka turlu yaşam seçeneklerı yaratma gırışımı de dıyebüeceğımız şur, kımı donemlerde oldujiu gıbı bu donemde de mevzılerını kaybcdıyor Ancak yıne de yağmurun ce bınden dokulen sozcukler sele kapılıp ha yatı felc etmesın dıye, sağanakta Kendını sokaklara atan şaırlerın soyu tukenıyor 1 lalden hale gıren aşkın dılınden, bır a mağın boynundan bır dağın eteğınden, bır deni7in beyaza kcsıldıöı butun Kiyılar dan, bır kadının yuzunde, yaz geceler lerı gokyuzunde çın çın yıldızlar gıbı gulum seyen çıllerdcn, bcnfeıden şıır îsleyen şa ırlerı ısıaıla arayanlar, umutsuzluğa duş mesınler hıç Çunku bugunleıde şıırse venlerın kaygılarını, kederlerını paylaşa rak azaltacak, yureklerıne su serpecek, donup donup okuyacakları bır kıtap ye nı yayınlaı ıı ısındı verını ıldı Kıtapta, şıır okurunu karton hayatlara burun kıvırarak, ıhanete ve munteşem yalnızhğa el sallayarak, yaşamak denılen o sonsu/ dalgınlığa doğru yurumenın şıırlerı beklıyor Aşk: Canım Benim'de yer alan her şur cumlesı, bır yandan telkındc bulunurken bır yandan da buyuluyor okurunu Engin Turgut'un şur cumlele rı, zengın ımgescl atmosfe rı sayesınde, orneğın de tayın ıçındekı ayışığuı dan soz ederken de dunyayı dunyaya bıra kıp kuşlara kavuşma duşlerını dıle getırırkcn dc ıncclıklı bır çağuya donuşuyor O hcyecan lı, ama kederlı, ıs rarlı, ama sa mımı dılıyle okuru ade ta, herkesc* uğramayan Sevgili Kafka'yı o/le yen yalnız lığı da ya nına ala rak, dun yada olma nın, dunya da ınsan ola rak bulun manın de rın si7isını ışaretle yenşıırler le, şekerlı Y gerçeğın hulvalı kumsalında, ısteyenın ıstedıftı zaman duzenleyebıleceğı, hatıra laıla hayallerın buluşmasına hoş geldınız balosuna davet edıyor Kımı şaırler şurlerıne bcnzer Kımı şur ler saırlerının kusursuz bır portresı, onla ıınlial ve gıdışlerının, bazen bellı bır do nemlerının, ba/en dc tum yaşamlarının butun ayruıtılarıyla çızılmış resmı gıbıdır Ancak kımı şıırlcr de ısrarla şaırlerıne benzememek, ayn kalmak, oyle bılınmek ten yana dıretır S07 konusu kımı şurler, aynı şaınn yazdıkları da olabılır, kı nıç de şaşutıci değıldırbu Kısaca, şaınnı aşan şıırler de vardıryanı Çeşıtlı dergılerde yayımladıklan ve kı taplarındakı şurlenne bakınca a<,ıkçago ruluyor Engin Turgut'un ımzaladığı ner şıır, onıınla aynı hızada duruyor, ne daha yukanda, ne daha aşağıda Ya da ne daha ılerıde, ne daha gerıde Bunun bır olçu luluk, bır ozcn goslergesı olmadığını kım soyleyebılır* Bay Esrik ile Bayan Veda konuşurken bır yerde bır alıntı geçer Ursula LeGuin ın Mulksuzler'ındenf*) bır alıntı "Veremediğinız şeyleri alamazsınız, kendinizi vermeniz gerekir. Devrim'i satın alama7sınız. Devrim'i yapamazsınız. Devrim ulabilirsiniz ancak! Devrim ya ruhunuzdadır ya da hiçbir yerdedir." Engin Turgut'un ol^ululugu ışte boyle bır potansıyel ıçerır Murekkebın aç, ke lımelcrın susuz, bır aşkuı hem zarıf, hem SERDAR KOÇAK Hep şiirden yana uykusuz olduğu yerdc çıkarıp kalemını, butun varlığıyla e^ılır aotı^ı defteıın us tune, yazıya, şııre geçmek ıster Kışkırtıcı Erguvan'ın, Küs'un, Bayan Elma'nınf**) şaırı Engin Turgut'un yenı kıtabı, "Aşk: Canım Benim! tnsan Şiir Defteri Yeni Şiirimiz Dizisi"nın ılk kıta bı Di7i edıtoru Emine Kerse. Kıtapta Mine Arasan'ın da desenlen yer alıyor Arasan ın, metınlenn i7İeğıyle uyumlu desen lerı, kıtaba gorsel bır boyut katmış Aşk: Canım Benım! kıtabında şaır "Şu katifler çağında gerçeği ne kadar oldurürsek, o kadar kendimiziz" dıyen bay korkulaıla, cınları, "Suçsuz olmak çok kolay" dıye mırıldanarak yanıtlayan bayan serçe'lerın konuşmalarının arasına gırıp ısrarla aşktan, ozlemden, ıncelıklcrdcn bahsedıyor ükuruna, dunyada olmanın kedennden, yaşamın kaygılarından, şa şırtıcı bır bıçımde bır kenan ulkesı vaadı yaratıyor Bır yandan da hem gardıyan, hem tutsakolmanın tuzağınakarşı uyara rak bay kimlerle bayan kimselerı vc cl ele tutuşabılecek herkesı, ınatla aşka vç yaşa maya çağırıyor Daha ne yapsın' • C) Metn Yaymlan, 1990 (**) Kıskırtıa krguvan, Şur Atı Yaymlan, 1987 Kus, lelus Yaymlan, 1992 Bayan hlma No Ytrmıyedı Yaymlan, 1997 Yasamaya çağn Aşk: Camm Banim! Hayal ile şiir arasında bir imge olarak Cokturnut ngın Çokturgut ımge okyanusunda boğulmaktan son anda kurtuluyor vc oradan bır pareketenın i(,ınde ımge yığı nı ıle çıkıyor, onları adamakılh sıkışrırıyor, aşkı fıınye yapıyor vc sanırım şıırın adı Ba yan Dınamıt oluyor Bayan Dınamıt ıle Lngın Çokturgut un u/un surcn ısrarlı aş kından lcımsenın beklemedığı yenı bır şa ır çıkıyor "Kışkırtıcı Erguvan" ve "Kus"dc bulug çağında heyecanlarının esaretı altında ezılen melankolık bır goruntu çızen şaır esaret ve melankohdcn bır pranga yapıyor ve asla bırbırıne hayranlık duy mayan ımgelerı aşk denen utancsı/ bır yokolıışla bırleştırıyor Yenı kıtaplarında (^ok turgut o kadar çok ımgeyı yokedıyor kı bazı şaırlerın alanı da zorunlu olarak daralıyor 1974'ten ben Kadıkoy lskelesı'nde mevsımıne gore mımoza, hılya, sumbul a/ cesaret çok cndışe ıle Sur I lanım'ı bekleyen Çokturgut sonunda *jııı Hanım'ın yanağından ok kalı bır buse aldı Bu okkalı busenın ağırlıöı altında şaşakalmış Şur Hanım vapura bm dığınde buseyı denıze bıraktı ve ben Kadıkoy denı/ınde bır şaırın şekıllenmeve başla mış suretuıı gordum Bu süuet haylı yorgun çok çalışkan ve altın ımgeyı bulacagım dı ye ınat edıyor Şııre bırçok yoldan varılır fakat sanırım C,okturgut'un yolu taklıt etme sı unkânsıza varan olçude 7or Aynı sorunlarla boğuştuğumuz kuşağımın şaırlerı bana katılacaldardır Insan bır Engın Iurgut şıırı ya/maya kalkışabılır, sanıruıı başaıılı da olur, ancak Lngın'ın şıırlerı hıç umulrnadık bır yoldan tutaılı bu butunluğe gıdıyor tş te bu 7or Boyle bır şıır anlayışı ıle muhtemel bır butunluk ıçın ınat ve sebatla bır go çer savuıganlığı ıçınde vuslata doğru yol almak Vuslat haylı bclırsu bu yokulke mer haleyı yoksayan, olmayan menzıle ulaşmaya çalışan, olmamisın hayalı goruntusunu ol duran ve onu olmamış sayan mutasavvıf gıbı Çokturgut murıtemel ve gerçekleşmeye cek olana yol alıyor ve bız onu okurken bu şur hayalını kemâl ı cesaretle net bır bıçıın de goruyoruz Ama nedır, denız uzerınde gorduğumu7 serap denıze gomulur ve bızım bakış hatırami7da serap bıtmeyecck hatırasmı bulur 1 ler gerçek şaırın hayalıdır yaz dıklannın tersınden gıdeıek yazdıklarını yok etmek ve ardında hıçbır ız bırakmamak Çokturgut bunu her an ve emın olıın bılmeden yapıyol 1 Iıç ummadığım bır yoldan ve hıç ummadığım bu anda olgunluk donemıne geçen Engın ı bu hayat ıçmdc bevhu dc şiu ıçın bey çocuğu, karla karışık yağmuı altında oturmakta oduğum park kana pesınden kalkarak selamlamak ısterım • CUMHURİYET KİTAP SAYI 476