Katalog

Sayı Şeytanı/H<?«.v Magnus Enzensherger/Çeviren llknur Özdcmir/Can Yayınları/215 s. Matemaük mi? Allah korusun! Matematiği düşünmek bilc çoğumuz için kabuğuna çckilmeye ycter. Bu kitabın kahramanı olan Robert için de durum farklı deglldir. Bir gece, düşünde bir Sayı Şeytanı görür, tam on iki gece boyıınca da bu Sayı Şeytanı, o lanet olası sayılarm dünyasında öylcsinc mcraklı ve eğlenceli bir oyuna girişir ki, Robert'in ve elbette kitabın okurlarının da kafasındaki bütün karanlık noktalar birer birer aydınlanır. Evet, matematigin ille de bir karabasan olma.sı gerekmez. Matematik korkusu da bir kör inançtan başka bir şey değildir. Almanya'nın öncmli şair ve düşünürlerinden olan Hans Magnus Erızensberger bu kcz pek alışılmadık, ama bir o kadar da eğlenceli bir kitap yazmış. Okuru 1 + 1 = 2'den başlatıyor ve matematiğin şaşırücı, ama sanıldığı kadar karmaşık olmayan yollarında dolaştmyor. "Sayı Şeytanı", matematikten ürken, onu anlamadığını düşünen, bir yandan da onun gizemlerini keşfetmeyi isteyenlcr için vazgeçilmez bir başucu kitabı. Şeytanın Çalgıları//Va«cy Huston/Çeviren: Saadet Ozcn/Can Yayınları/280 s. "Şeytanın Çalgıları", okuru son Nanıy ] Uısıon derece tanıdık ve son derece uzak M'.VIANIN iki dünyayla birden karşı karşıya CAU.1IARI getiren bir roman. Amerikalı bir kadın yazar olan Nada, yaşamı boyunca toplumun değerlerini geri planda tutan ilişkilere girmiş, kendini bir biçimdc 'her şey' olan 'hiçlik'le butünleştirmcyc çahşmıştır. Alkolik babasıyla, müzisycnlikten ev kadınlığına, oradan da bir tür unutuşa itilen annesiyle, çevresindekilerle, aldırdığı çocuğuyla hep günlüğünde hesaplaşmaktadır. Bir yandan da on sekizinci yüzyıl Fransa'sında geçen gerçck bir olayı, yazdığı 'Diriliş Sonatı' adlı romanına konu alır. Son derece sürükleyici anlatımıyla, okuru da edilgenlikten çıkartıp romana çeken, olaylarla oyııayan, gerçekle olağanüstünün sınırlarında dolaşırken konuyu evrensclleştircn, modern zamanların esintileriyle on sekizinci yüzyıl Fransasını aynı potada kaynatan bir roman. Şaşırtıcı bir ustalıkla yazılmış bu kitap, Nancy I Iuston'a, 1996 yılında Fransa'da 'Goncourt des Lyceens Odülü'nü kazandırdı. gün bir öyküsü. Çağdaş tran Edebiyatının Doğuşu ve Gelişmesi/Mc'hmet Kanar/ıletıştm Yaytnları/2HH s lran'da şiir ve edebiyat geleneğinin l.ü. VI. V. yüzyıllara kadar uzandığını günümüze ulaşan belgeler kanıtlar. Hatta bu gelenek daha da eski tarihlere taşınarak, Zerdüşt dininin kutsal kitabı olan Avesta'nın Iran edebiyatının en eski örneklerinden biri oldugu ileri siiriilür. Böylcsine köklü bir edebiyatın dili olan Farsça'da, XII. yüzyıldan basjayarak Anadolu'dan Hindistan'a kadar birçok halkın ortak kültür dili olmuştur. Iran edebiyatının I'irdevsisi, Ömer Hayyam'ı, Sadi'si, Hafız'ı yabancısı olmadığımız adlardır. . Iran'a Batı'dan daha çok yakın olan ve hem Iran, hem de Batı ile yakın ilişkilcr kuran Türkiye, birçok açıdan oldugu gibi, edebiyat alanında da tran'ı etkilemiş ve bu ülke için bir kapı ve köprü konunıunu üstlcnmiştir. Bu çalışjiııada Iran'daki toplumsal ve kültürel alanlardaki yenileşrae hareketlerine koşut bir biçimde filizlenen modern tran edebiyatı ele alınmış ve bu dönemin en özgiin adları (Sadık Hidayet, Fiiruğ i Femıhzad, Sadık Çubek, Bozorg Alevi, Mehdi Ehevan i Salis, Cclal Al i Ahrrıed, Samet Behrengi, Sahrab vb.) ve yapıtları tanıtılmış. Marie ve Marie/Nora Şcni/Çevircn: Şırin Tckclı/Uctişim Yaymları/320 i. lkisi de Marie adını taşıyan, birI t l R ŞE•I birinden tamamen farklı kişiliklere sahip olan iki genç kadın. Fransa Sefiri'nin eşi Madam MIS1MIIME l i l l l HEVSİH 1 H Thouvcnel ile kuzini Melfort Kontesi, Kırım Savaş/nın ertesinde Jstanbul'u ziyaret ederler. Avrupa siyaset dengesinin Istanbul'daki ilişkilere göre belirlendiği bu çalkantılı dönemde, iki genç kadın, soğuk kış günlerini Pera'da, sıcak yaz aylannı onları büyüleyen Tarabya'da geçirirler. Kuzinler burada kaldıkları iki yıl boyunca, Scfir'in Fransa'daki kızkardeşi Henriette ile sürdürdükleri mektuplaşmalarda iki farklı tstanbul tasviri çizerler. Bu iki farklı bakış, Avrupa konusundaki bazı sorulara da isaret eder. Tiirkiye'nin katılma iddiasında bulundug'ıı Avrupa hangisidir? "Benmerkezci", gözıi başka hiç kimseyi görmeyen, Türkiye'ye iradesini aşan bir ilgiyi Iütfen gösteren Marie Tnouvenel'in Avrupası'mı? Yoksa, "öfeki"ne aç, onu tanımak.anlamak isteycn Marie de Mcltort'un Avrupa'sı mı? Nora S,eni kitabında, Osmanlı Imparatorluğu'nun modernleşme sürecinde baş kent lstanbul'daki politik arenayı, sosyal yapıyı ve gündelik hayatı "Batılı" gözünden ortaya koyuyor. Yeğen, kitabında, bu politikanın dümdüz bir 'kandırmaca' olmadığına dikkatimizi çekiyor: "Devlet Kürt sorununıı 'irtica', 'aşiret di renci', 'eşkiyalık', 'ecnebi kışkırtması'ya da 'bölgesel geri kalmışlık' meselesi olarak çarpıtmıyor, fakat 'irtica', 'aşiret direnci', 'eşkiyalık', 'ecnebi kışkırtması' ya da 'bölgesel geri kalmışlık' meselesi olarak algılıyordu." Sorıınu karmaşıklaştıran, biraz da budur: Devlet, Kürt meselesini gerçekten de böyle algılayagelmiştir. Yeğen, bu algılamanın kodlarının Türkiye'nin modernlcşme süreci bağlamında nasıl oluştuğunu gösteriyor. Kitabın önemli bir katkısı; Kürt direncinin dc, yine aynı modernleşme hikayesi bağlamında yerli ycrine oturtulabileceğini vurgulamastdır. Yeğen, bu direnci tarihten bağışık bir müli kimlik çerçevesine oturtarak mitleştiren yerleşik muhalii söyleme karşı da uyarıyor. "Devlet Söyleminde Kürt Sorunu", Kürt meselesine kuramsal bir yaklaşım getirerek, bu mesele hakkında 'söylenecek sözün tükenmesi'ni kanıksayan tutuma karşı duruyor. Hamasetin de, araştırma nesnesiyle alakasız bir akadcmik yabancılaşmanın da berisinde, tartışmaya önemli argümanlar sunan bir kitap. Yıldız'dan Sanremo'ya/'Arma Yayınlart/250 s 1937 yılında Tan Gazetesinde dizi olarak yayımlandığı zaman büyük yankı yapan bu kitap iki kısımdan oluşuyor. Birinci kısım son Osmanlı Padişahı Vahdettin'in Dördüncü Kadınefendisi Nevzat 1 lanım'ın hatıralarından ibaret. Son derece önemli olan bu hatıralarda Nevzat Hanım'ın Sultan Reşad'ın sarayında geçirdiği çocuklıık dönemi, Vahdettin'in Dördüncü Kadınefendisi olarak katıldıgı Vahdettin'in hareminc ait hatıralar ve son nefesine kadar yanında bulundugu Vahdettin'in Sanremo'ya ait hatıraları anlatılmakta. İkinci kısımda ise Vahdettin'in yurtdışına kaçışından sonra gittigi Malta, Hicaz ve Sanremo'da başından geçenlerle, tngiliz elçiliğine sığınıp bir süre Taşkış la'da kalan, daha sonra lngiliz gcmileriyle yurtdışına çıkarılan ve büyük bir çogunlugu 150'Iikler listesine dahil olanların Malta, Mısır, Sanremo, Romanya, Yunanistan ve Hicaz'da başlarından geçenler yer almakta. Fuat Balkan'ın Hatıralan/F«d/ Balkan/Arma Yaytnlan/204 s "...Komitacılık, bazılarının sandığı gibi soyguncııluk, çapulculuk değildir. Aksine, vatanscverliğin en müfritine komitacılık denir. Ve komitacı, vatan davası karşısında her şeyini, hatta canını bile feda eden, gözünü budaktan sakınmayan adamdır! Memleket ve milleti için, gerekirse, acımadan yakar, yıkar, öldürür!... Biz dc gerektikçe, böyle harcket ettik!..." Diyen Fuat Balkan, T'ürkiye'nin bir numaralı komitacısıdır. 1908 1923 yılları arasında aralıksız olarak, en önemli ve gizli görevlerde bulunmuş, imparatorluk zamanında Makedonya'da komitacılık yapmış, daha sonra Büyük Millet Meclisi tarafından Yunanistan içlerine sokulmuştur. Fuat Balkan'ın buradaki görevi, Anadolu'ya geçmeye hazırlanan Yunan kuvvetlerini Yunanistan'da karışıklık çıkararak alıkoymaktı. Bunun için kendisine sınırsız yetkiler verilmişti. Külliyatına Girmemiş Yazılarıyla Ömer Seyfettin/Doç Dr Nazım H Pnlat/Arma Yaymları/240 s Türk diline emek verenler sıralamasında Omcr Seyfcrtin'in hiç şüphesiz müstesna bir yeri vardır. Fakat bugün hâlâ onun ya/dıkiarının metin olarak elde edilmesi şöyle dursun eksiksiz bir listesi bile yapılamamıştır. Bu durumun başlıca iki sebebi var: Kütüphanelerimizin hazin durumu ve bir de onun imza kııllanmaktaki ihmalkârlığı; kendini pekçok rümuz, müstear veya iğreti ad arkasına gizlemesidir. F!limizdeki kitapta, şimdiye kadar yayımlanan Omcr SeyfetSAYFA 21 i Marie ve Marie Mavi Senfoni//Ikcr Öziinlü/Özne Yaytnları/232 ?. "Bir yandan Torosların yeşilliğ'inc belenip dururken, öte yanda baş döndürücü derin yarlarla kıyıların flört ettiği maviliğe dalıp dalıp çıkarsın. Akdenizlileşmeye kabul öncesi bir vaftiz törenindeymiş gibi hissedersin kendini. Ve mavinin tonu ulaşabilecegi en muhteşem kıvamıdır. Akdeniz mavisi..." Eleni, Bülenl ve Ramon... Bireysel yaşam keşiilerinin yarı karanlık labirentlerinde aynı gizîi sevdanın çağnsına kulak verirler. Yollarını birleştiren kavşak yeniden varoluşla tümüyle yokoluş arasındaki seçimi belirleyecek bir dönüm nokîasıdir aynı zamanda Akdeniz semalannda ölümciil bir tehlike kol gezmektedir. Nereden, nasıl orîaya çiktı^ı bilinmeycn csrarengiz bir nükleer bıılut kendisinc kıırban olarak bir Endülüs kentini seçer. Endülii.s, insan elinden çıkma azrailiyle karşı karşıyadır. Bir uııından ötekiıvj kenetlenir Akdeniz. Soluklar tutulmuj beklenilmektedir. Acaba, tarihi boyunca hayatı ama aynı tutkuyla da ölümü anlatagelmiş bir denizin dcvingen dalgalan, son sözü nasıl söyleyecektir? Bireyin ve roplumların özgürlügiinii ve varoluş gerçekliğini sorgulayan elimizdeki kitap duygııların selinde sınırsız coşkuların yaşandığı bir alt üst olıışun, aşkın ve büyünün, varolan anlatım kalıplarını zorlayan özCUMHURİYET KİTAP SAYI 476 Kaptanın Teknesi/.SVzg/« Kaymaz/îlctt$ım Yayınları/311 s. Üniversiteli ögrenci hayatının sebepsiz bir neşeyle anlamsızlık buhranları arasmda gidip gelen olaganlıgı içinde bir "kafa kız lar" muhabbeti... Ve bu olağan lıgin tepesine düşen olağaniistü bir aşk hikayesi üç gunlük bir şev... Scv.gin Kaymaz'dan, şenşatır anlatılmış bir gündüz düşü daha... Devlct Süyleminde Kürt SomnvdMesııl Yefceıı/lU'tisim Yaymları/279 s. Ikinci binyılın sonuna gelinirken Tiirkiye'nin herhalde en 'agır' meselesi olan Kürt meselesinin boyutlanmasında, çözümsüzleşmesinde, giderek 'sözü rükermesinde', devletin bu konuya bakışı kuşkusuz kilit önemdcdir. Bu bakışın dillcrc ycrleşmiş cn kısa özcti, "red..." ve/veya "inkâr politikası"dır. Mcsut