Katalog

EMRE OKTEM* 'Temiz Eller' savcısı DiPietro'dan 'Anayasa Hukuku' K ompozitör ve orkeslra şeli olarak kariycrinin zirvesine ulastığı Köt hcıı dönemindc |. S. Bach, "armoninin tam oıtasında olına" arzusuna k««pılıp oclii orkestralarmda. ikincil nitelikte savılabilccck bir cnsırünıan olan viyola çalmayı ycğlemıijti. Üstadın amacı, "yazıfan" müzigin "çalman ' müziğe dönüştiiüüıulc uğradığı dcğisimi vc büründüğü bıçımlcri hissetmckti ve bıınıın için seçri ği yer dc, orkcstranın ram kalbinde, ikinci plana gizlenmis elverisli bir gözleın ııok tasıydı. Bıı kcz orkestra üyelcriııdcn biri, maestrolıığa göz dikmiş durumda. Geldiği ınevki ise, kakoloııinin tam ortaMiıda ycr almakla beraber hiç dc ikincil sayılmaz: Mussolini döneminin anıtsal ve çirkin mi mari anlayısmııı tipik luımuncsi Milano Adliye Sarayı. Orkeslıanm içindc duvduklarını nıacstro niak.ınıına çıkarak ak tarıııak isteyen ise mesjuır "'I'cnıiz Elleı ' opcrasyonunun savcısı Antoııio di Pielıo. Di Pietıo'ıuın vazdığı, beklencnin aksinc bir ceza hukıık kıtabı dcğil, "Italyan Ana yasasıHaklar ve Odevleı ' basjığını taiji c yor. l )85 1992 yıllan anısııula Italya Cumhuıbaskam olaıı Franceseo (.ossiga, /arif vc zanıan zaman alaycı bir dillc kalc mc aldığı sıınuş yazısmda, "kahramaıı " siivcıyı bir aııayasa lıukuku kitabı yazıını va güuircn olgulaıı açıklayarak, cski cumliurbaşkam olnıanın vcrdıjii tiim prcstijlc dı Pictro'nıın ccsurca gırişimini ıııeşrıılaş tırıyoi" "....VOÖLI zaman bir savcı, bir vargıç, bir avııkat, bir polıtikacı (cvct, cvet, bir poli tikiicı!), bir mcdeni lıukıık(,Li, bir ce/a hukııkçıısu, bir ıısııl lıukuk(,'usu, bir ckonoınist ya d.ı sıradan bir msan, anayasa hııkııkıınıı bir anayasa protesöriindcn da lıa iyi anlayabilir ve üzclliklc, "sınıdan in sanlaı'ca dalıa iyi anlasılnıasına vönelik olarak bir anayasa prdlesörüne göre daha iyi açıklayabilir." 'Yazılan' hukuk ve 'yaşanan' hukuk "Temiz Eller" operasyonunun savcısı Antonio di Pietro, sanıklara olduğu gibi kendine karşı da acımasız davranıyor ve kitap yazma girişiminin "teva/u yoksunluğunun doğal bir dışavurumu" olarak ortaya çıktığını belirrcrek kitabındaki derin vc karmaşık konuları clc alabilnıek için, "basit bir hukuk teknisyeninin" bilgi düzeyinin ötesinde, bir akademisycnin kültürel birikimine sahip olnıak gerektiğini itiraf ediyor. (s.ogıımıı/,ı ralıatM/ cdici, ir kiltici, lıatla saçıııa gclcbilccck bıı saptamavı vapaıı (.ııssiga. cski bir polıs konıısen olması dolayısıyla gcnis tecrübe salıi bi bıılıınaıı di Pictro'yu "adına . yaıgıl.ınıa dcncn ılraıııın zcki vc insanı bir aktörü olarak t.ı ''' nımlıvor •'• Di Pietro ise, sanıklara oldıı ğıı gibi kendine karşı da acımasız davranıyor ve kitap yazma »irişiminin "teva/tı voksunluğıınıııı dogal bir dışavurumu" oıarak ortaya (,'iktıgını beliııcrck kitabındaki derin ve kaını.ısık konuları clc alabilnıek ıçııı, "basit bir hıı kıık teknisyeninin" bilgi dü/eyiniıı öte siiKİe. bir akatlcmisvcnin kültürel birikimine sahıp olmak gerektiğini ıtiral edi V ' O1 riııi olustuıımıslardır " Kitap, alı^ıl.ıgelmı^ aıı.ıyas.ı lıukuku kı taplanna pek benzemiyor: Z o ı u n l u dıı Italyan tarihine gondermeler i Aktleniz nc kadar kücıik! Parlamcntcr mekânın, 'I'ürkıye a^ısm dan da taıtısmalı koııulanndan biri olan parlamenter bağışıklıklar kurumuna da dcğinen di Pietro, yasama sorumsuzluğunıın ardına gizlcneıek lıâkim ve savcılara lunılaı dısmda teoriye deuinilnıi"katiller" sılatım yakıstııaıı bir milletveki vor, alıntı yok, dipnot VOK, buna liııiıi lıer güıı tekruıladığı hakaret \e azary p kbl i i l l k lıic cksik lamalarıiHİan yakınıyor. mıık.ıbıl jjiirscllik l ic ck i k d g Kimi zaman, Italyan tarilıi alyan Di Pictro'nıın siyasi ıktitlar ckonomik gil. ııe göiKİermeler yapılırken söz iktidar ilişkisi hakkındaki tespitlerini kesta^izmle yasanan deneyinıe gcl kiıı iladelerlc aktardığı çarpıeı cüınleler diğinde. di Pictro'nıın militan belki de kitabm akılda kalması gerekcn dcmokratlığı (!) duygusal cüın cn öncmli noktalar: leleıle keııdini belli ediyor. Di "(lüııümüzde anayasada aij'ik^a yasak Pietro'nun get;misteki polislik lanan sansür, liilen tle zorlayıcı bir tedbir tecrübesi ilc uzun savcılık kariolmaktan (,'ikmıs durumda. Aııcak, goze yerinılcn kaynaklanan "eğitici daha az çaıpan, ama coğu zaman çok da iyi \ataınlaş" kimliği ise, eserin pek eok lıa sinsi ve şartlanılırıcı veııi sansür biçiııı ycrinde "ortaokullar i(,in yurttaslık bilgilerinin varlığını inkâr euemeyiz ya da gör si" iislııbııvla kendıni göstcriyor. mezlikten gclemcyiz. Bu yeni sansür bi"\'az.ıı" ıli Pietro ne dcnli cleştiriyc çımlcri, ckonomik iktidar saycsindc (bu aı,ık ise, "laııık" dı Pietro'nun gozlem ve iktidar politik iktidaıı d.\ saıtlandııabilir tespitlcri o ılerecc dcğerli ve düsündürüve/veya politik iktidarca sartlandırılabiiir) cii, lıatta sarsıcı. basııı ve radvo telcvizson sektörünün kontroliinü cllerinde tutanların 'sürekli "Anayasa lıukuku nda, ilke vc olusuıııbeyin yıkama teşebbüsleridir... Çağdaş l.ııı bcliılcvcıı kurallaıın lalzıyla yctinilcbir ülkeniıı ekonomisinin etkili ve basarılı ıııe/" dı\or ıli Pietro, "bunların toplumlaıda ııasıl ııvgıılanılıklarına, nasıl vc nc olması yeterli değildir, aynı zamanda saydcn yasadıkfaııııa bakmak gcrckir". Bu ciam olması gerckir, çiinkü ancak bu iki ilke bir arada lıulımduğunda gerçek bir bağlamda. ııek eok dcmokraside olduğu demokrasiden söz edilebilir." gıl)i Italya da da parlamentonun uğradığı relç \e bunun nedenleri di Pietro'nun sık Temiz Hİ8P Operasyonu sık ele aldığı konulaıdan biri: Peki, Temiz l^ller opeıasvonu, ekono"Politika sahnesinin utannıak bilmci: ıııik iktidar siyasi iktidar ilişkisine son veaktöıieriııec pai'laınentonun yetkilerinin rebildi mir' Di Pietro, yasadığı ve yaşattıtcılriccn asınılırılılıgına tanık oltınmuştur: ğı hukııkı nıaceradan iltıharla söz ediyor: Sö/ konusu aktörler, siyasi partilerdir. "Son olarak, partitokratik sistcın, yargıPaıiamentoııun. eumhuriyetinıizin hayatı nın eylemleıiylc saısıldı. Tenıiz Eller So ve gelışmcsine vönelik teıııel tertihlcrin rusturmaları. politik sistcın ile ckonomik sekıllcııdığı nıerkczi mekân olması geresıstcm arasındakı endişe vcrici gizli anlaşkinli. ıııaları gün ısığına çıkardı. Bu anlaşmalar, Ne yazık ki, ge(,tiğiıniz yıllarda purlaserbest rekabct ilkesini alaijağı edeeek bomento; baskaLırınca, ba^ka mckânlarda yutlara varmışlardı \'e... soııuç itibariyle ve her zaman kamu vararına uygun ol saydamlığa, dolayısıvla dcmokrasıye yöın,ı\,ın baska ama(,larla alınan kaıarları nclık bir saldırı nıteliğı t.ışınıaktaydılar." lasdik edeeek basit bir ııoter ııuıamelesi Savcı, Temiz Eller operasyonu strasında ı;(>rcbilmistir... Kuıunıların zaranna bietkili isadamları ve paıiaınenteıierdeıı gcreyleri ya da menlaat .şebekelcrini kayıran lcn tcpkilcri hatıılatıyor. Di Pierro'ya gösiyasi piirtileıin laaliyetleriııe ıııaruz kalaıı re, bu kişileıin "Adaleti durdurun yoksa parlaınenloiHiıı yetkilerinin gaspı, llerkcekonoıni malıvolacak!" türünden leryatsın g<>zü önüıule gerccklesıııiştır. Partiler, larına kulak asmak gcrckirsc, cn çok kâr devletın siyasi ıdaıi lıer cihazına tekelci getircn girişimlerdcn biri olan Mafya biı hiı,imde sızaıak iilkenin geııcl menhı öncelikle teşvik cdilmcli atleri karsısıiKİa paıti teskilatlarınııı ya da Anayasa Ilukııku kitabının satır arala partı ılcıı gclcnlcrınin ınenlaaıleriııc önıında Di Pietro intikam alıyor! cclik \crmı.şlcrdır. ...Yetkileıinı Italyan Kitabında, soruııları daha çok Iralya lıalkı adına kııllanan geı\ek iktitlar salıi() bazıntla dile getircn di Pietro, "ııluslara leri, kamu yaıaıının ulalanıp paı\alanm.ı rasılaşan toplum ve hukuk" kavıamlaıına MII.I dav.ılı kcndi venileodal cgemcıılıklcdeğinıneyi clc ilımal etnıiyor " CUMHURİYET KİTAP SAYI 280 Parlamantep Bağışıklıklar SAYFA 8