Katalog

O K U R L A R A Sonyıllarda, îslami hareketlerle ilgili yayınlarda hızlı bir artış gözlertiyor. Akademik çevreler de doğal olarak îslami hareketlere ilgi österdüer. Bu onudaki ilk çaltşmalar, olmast gerektip gibi önce sosyologlaraan geldi. Konuya sosyal açıdan yaklasan bu kitaplann çoğunu dergimizin sayfalannda tanıtmıştık sizlere. Bu kez, bu konudaki çalısmalann en tanınmışlanndan biri olan ve Nilüfer Göle'ninyazdığt "Modern Mahrem" için, farklı bir bakış açıstyla ele alınmtş biryazı yaytmltyoruz. Erendiz Aiasü, yazısıyla, yeni bir tartısmanın kapılarını açıyor. Tüm okurlanmtzın ilgiyle karştlayacağını samyoruz. Buyazının hemen ardında yine ilginç bir yazar.Gilles Kepelve kitabı "Tanrıntn Intikamı" nın tamtımt yeralıyor. YazıyıCelal Üster A rkadasımız haztrladı. Yine Celal Üster, bu yıl dogumunun 150. yıh kutlanan ünlüAlman düşünür Nietzche'yi tanıtan biryazı hazırladı, Hepinize bolkitaplı günler... TURHAN GÜNAY Biraz risk alır mıydınız? Oğuzhan Akay, şiirimizin deltasına üç kitapla geldi. Bunlardanilkil989'da yayımlanan "Cin Ayetler", ikinci ve üçüncü kitaplarsa yeni yayımlandi: "OUzakAy" ve "Compact Risk". Evet, kitaplann üçünün de adında 'kelime oyunu' var. Fakat "Compact Risk"in adında Akay'ın şiirini tanımlayan ciddi bir kelime var: Risk var. Akay'ın üç kitabı da bu riski taşıyor. CANAN BEYKAL Oluzhan Akay'dan "0 Uzak Ay" ve "Compact Risk" f O Imtlyaz Sahlbl: Berln Nadl oBasan ve Yayan: Yenl cün Haber AJansı Basın ve Yayıncılık A.ş. ccenel Yayın YOnetmenl: orhan Erlnçocenel Yayın KoordlnatOrü: Hlkmet CettnKaya oYazılşlerl Müdürierl: Ibrahlm Yildız, CHnç Tayanç ısorumlu) 0 Yayın YOnetmenl: Turhan Cünay oGraf Ik YOnetmen: Dliek HkoruroReklam: Reha Ijıtman ğuzhan Akay'la bir gece karşılıklı oturup, 'ayrılık' üstüne birer şiir yazdık ve "hayatımız değişmedi." Sonra o kendi şiirini yazmayı sürdürdü, ben kendi şiirimi. O gece onun yazdığı "Bir Aynlık Klasiği" ve benim yazdığım "Beni Aşka Terkettiğin İçin Seviyorum Seni" adlı şiirler, O Uzak Ay'ın 14. ve 15. sayfalannda duruyorlar, karşılıklı okunmak üzere. Izleyen sayfalarda da Mehmet Yazın'la karşılıklı şiirleri duruyor. Oğuzhan Akay'ın şiiri, Mehmet Yaşın'ın şiiri, benim şiirim, hepsi, Hulki Aktunç'un 'Delta'sında duruyorlar, karşılıklı duruyorlar. Akışları başka, kaynakları başka, yatakları başka, fakat gelip biriktikleri yer aynı, hepsi de Türkçe'nin şiirleri olarak bu deltada buluşuyorlar. Belli ki deltaya daha da çok şiir akacak, delta derinleşecek, büyüyecek. Oğuzhan Akay şiirimizin deltasına üç kitapla geldi. Bunlardan ilki 1989'da yayımlanan Cin Ayetler, ikinci ve üçüncü kitaplarsa yeni yayımlandi: O Uzak Ay ve Compact Risk. Evet, kitaplann üçünün de adında 'kelime oyunu' var. Fakat Compact Risk'in adında Akay'ın şiirini tanımlayan ciddi bir kelime var: Risk var. Akay'ın üç kitabı da bu riski taşıyor. Bu risk nedir?Risk, Oğuzhan Akay'ın şiirinde olmazsa olmaz bir önkoşuldur. Fark yaratmak için yarattığı, zaman zaman öne çıkardığı ve 'enteresan' olsun diye cambazlık yaptırarak şiire zorla soktuğu bir kavram değildir, risk. Öyle olsaydı, bu şiirin 'hakikisinden ayırdedilemez taklitleri' kaplardı ortalığı ve risk paylaşılırdı. Oğuzhan Akay da 'Eski Yaka Çiçeği' taşıyan eski adamlardan olduğu için, riski paylaştırmayı sevmiyor. Üstüne alıyor ve böylece bu riskli şiir onun üstüne kalıyor. Bu riski almasaydı, onun için de her şey pek kolay olurdu, 'Bir Ayrılık Klasiği' gibi risksiz, her devrin şiiri olabilecek, şiirler üre249 tirdi. Doğrusu ilk kitabı Cinavetler karşısında duyduğum tereddüt biraz da böyle bir şeyle Ugiliydi. Alışılmışın dışında şiirlerdi. Türk şiirinde ironi ilk kez bu kadar yoğunluklu olarak karşımıza çıkıyordu ve benim gibi, şiirde 'tutucu' bir adam için kolay 'kabul edilebilir şiirler değildi. Peki şimdi değişen ne ve neden Oğuzhan Akay'ın şiiri için yazı yazıyorum? Yenilikçi ya da postmodernist olduğum da söylenemez, 'tutucu' görüşlerimin fazla değiştiği de. Ûstelik Akay'ın şiiri de değişmedi. Fakat galiba Hulki Aktunç'un oluşturduğu, şiirde delta düşüncesi, benim 'red' sınırlarımı daraltırken, 'kabul' sınırlarımı da genişletti ve kendi tarzında 'iyi' olan her şiire, deyim yerindeyse, daha nesnel bakmamı sağladı. Öyleyse, benim şiir anlayışımın dışına düşmesine rağmen, Oğuzhan Akay'ın şiirini önemli bulmamı buna bağlayabiliriz. Şairler arasında bile toptancı yargıların hızla yaygınlaştığı bugünlerde, elbette şiiri Mevlevi dergâhına çevirmeden, başka şairlerin ve şürlerin var olduğunu bilmek her zamankinden önemli. Üstelik, cennetin hisse senetlerinin şairlerin elinde olmadıgını bilirsek, şair azapta gerek yerine, şair arafta gerek diye düşünebilirsek, kimse kimseye nahak yere azap çektirmemiş olur. Bir TV programında, sayfaları bomboş bir kitap yayımlayan bir şairin bu çalışması tanıtılıyordu. Kitabı tanıtan kişi ise ilginç bir yorumda buluyordu, şimdi kelimesi kelimesine hatırlamam mümkün değil, fakat yorumcu 'modernist', 'avangard', 'farkh', 'değişik', 'denenmemiş' gibi bir şeyler söylüyordu kitap hakkında. Ben de Oğuzhan Akay'ın şiir kitaplan için, şiiri için 'riskli' ifadesini kullanıyorumvebu'risk'ibaştan.bilerekgözealdığını düşünüyorum. Tıpkı sayfaJarı bomboş bir kitap yayımlayan şair gibi, onun da bir 'oyun' kurduğunu ve bu oyundaki 'şah'ın kelime olduğunu düşünüyorum. Bunu da kolayca ve ilk elden onun reldamcılığına bağlamıyorum. Günümüz dünyasında, günümüzün vahşetine karşı şiirin saçmaya ve anlamsızlığa dayandığı görüşüne de bağlamıyorum. Tariheyaslanan, doğadanyolaçıkan, felsefeden el alan, görselliği kullanan, son/ucu gelip harfe dayanan şürlerin kaynağı neresidir? Şairin tercihi, şairin arzusudur. Dünyayı nasıl ve nereden gördügüdür. Kaynak metinleri, kaynak hayatı her şair başka bir biçimde tercüme eder ve şiirleştirir. Kimi tarihten bakar kimi mitolojiden, kimi şehirden bakar kimi ormandan, kimi mistik olandan bakar kimi bugünün dünyasından. Oğuzhan Akay da kelimenin büyülü dünyasından bakıyor, kelimelerinbirbirlerineyaslandığı, koptuğu, yeni biçimler aldığı yerden kuruyor sözünü. Beğenirseniz beğenmezsiniz, ama bunu başarıyla yaptığı da ortada. Evet, Oğuzhan Akay kelimeleri seviyor, onlarla kurduğu oyunu seviyor ve onları çoğu kez göremediğimiz hallerinde görüp bize de gösteriyor. Türkçe şiiri, kelimeyi yeniden söyleyerek zenginleştiriyor. O Uzak Ay ve Compact Risk'deki Türkçe şiirin farklı bir kanalını oluşturan şiirler karşısında 'sayım suyum yok!' demek kolay değil. Hele hele şiirde ironinin yeri ve varlığı nususunda, gözleriniz tümden kapalı değilse, bu kitaplara bir baknamızı öneririm. Ben baktım ve orada sokak çocuklarının dilini, bu dilin rengini, argoyu, yerleşik kurumlar ve kavramlarla, beylik alışkanlıklar, fikirler ve sözlerle dalga geçen, bunları hınzırca eleştiren bir söyleyişi ve tüm bunların da ötesinde sessizce keşfedilmeyi bekleyen 'kara' bir mizahı değil, nayır, kara bir hüznü gördüm. Ironik olan da bu değil midir zaten? Bu hüznü sizin de keşfedip, seveceğinizi sanıyorum. Sevmenin ötesinde anladığım, bir şey daha oldu Akay'ın şiirlerinde. Şu, yazının başından beri söyleyip durduğun, 'risk'. Olumsuzluk taşımasından ötürü yanlış anlaşılmaya pek müsait olan bu kavramı, ben, Oğuzhan Akay'ın şiiri için ' risk' olarak görmüyorum. O, şiirini bu kavramın üstüne oturtmuş gibi görünüyor bana. Orneğine az rastlanan bir şiir yazmaya girişmek, en çok Can Yücel'de, yer yer Orhan Veli ve Cemal Süreya'da rastlanan bir ironiyi, kelime oyunlanyla buluşturarak özgün bir şiire dönüştürmek ve baştan itiraz edilecek bir şiirde ısrar ederek, yeni bir şiirin varlığını kabul ettirmeye çalışmak hiç kolay bir iş olmadığı gibi, bü şiir bugün olduğu kadar yarın da riskli olmaya adaydır. Fakat bu çabayı ba§tan ve bilerek sürdüren bir şair de, riski göze aJmış demektir. Bunun mevcut şıirimizdeki yerini, önemini eJeştirmenlere, edebiyat tarihçilerine bırakmalda beraber, bir şairin bir sairi okumasından çıkan sonucu şöyle özetleyebilirim: Oğuzhan Akay,yeni şiir kitapları O Uzak Ay ve Compact Risk ile, şiinmize farklı, özgün bir katkıda bulunuyor, hem okuyucunun hem başka şairlerin 'ne var bunda, ben deyazabilirim!' diyecekleri türden 'zor' bir şiiri başanyla yazıyor, ve "Delta'ya akmak arzusundaki farklı şiirlere set çekmek isteyen şair arkadaşlara da şu iki dizeyle kim olduğunu gösteriyor: " Vurma deniz vurma/su kardeşiyiz."" Compact Risk / Oğuzhan Akay/ Altıkırkbeş Yaymları/ Eylül 1994 S A Y F A 3 L CUMHURİYET K İ T A P SAYI