Katalog

Bir varmış, biryokmuşy bir La Fontaine varmış Fabl yazarmış İlkokul sıralarından başlayarak başta "Karga ile Tilki" olmak üzere birçok fablını" okuduğumuz JeandeW La Fontaine'in yaşam > öyküsü yayımlandı. Roger Duchene tarafındarı' kaleme alınan 550 sayfalık yaşamöyküsü Fransa'daki Fayard Yayınları arasında çıktı. • V < ^ M k ^vil ı.r5 . Nl DERLEYEN ZEYNO ERKMAN ean de La Fontaine'in, Marsilyalı bir profesör olan Roger Duchene tarafından kaleme alınan 550 sayfalık yaşamöyküsü, Fayard Yayıne vi'nce geçtiğimiz günlerde piyasaya çıkarıldı.Ta rih yazarı Emanuel Le Roy Ladurie Express'te ya • yınlanan yazısında şöyle diyor: "Acaba yüzyılımı zın sonunda hâlâ önce Roger Duchene'in kitabını okumadan, La Fontaine'i okuyanlar olacak mı? Uyuşturucu ticareti yapanlarla katiller dışında, neyse ki ciddiyetle çalışan ve üreten Marsilyalılar da var ve Roger Duchene bunlara başlıbaşına bir örnek." Kıtap 1621'de şehir dışındaki Thierry Şatosu'nda oturan bir burjuva ailesi içinde başlıyor. La Fontaine'in yaşamının ilk kesitleri, mal varlıklarını çoğaltmak arzusundaki taşra burjuvaları arasındaki karmaşık olayları betimliyor. La Fontaine'in çocukluğu sürcsince, zamanın Fransız burjuvasının uğraşları göz önüne seriliyor. Kısa süren bir çıraklık devresinden sonra La Fontaine, kiliseden uzaklaşacak, onun emirlerine uymayı reddedecek, hukuk okuyacak ve 14 yaşındaki zengin bir genç kızla evlenmeye karar verecektir. Kendisine yüklü bir çeyiz getiren karısı, bugün şampanyasıyla ünlü Moe't aiiesine akraba kadar yakındır. La Fontaine, onunla 30 yıl evli kalacaktır, ta ki günün birinde Thierry Şatosu'nu terk edip yaşamının sonuna kadar yalnız kalmayı ve bir bohem gibi ölmeyi ttrcih edene kadar... La Fontaine, ilk eençliğini ve yaşamının zengin bir burjuva olarak sürdürdüğü ilk bölümünü, toprakları ve bunlardan elde ettiği gelirlerle ilgilenerek geçirmiştir. Evlenme üzerine şunları söyler: "Düğünün ilk günü aşktır; ikinci günü arkadaşhk, üçüncüsüyse kayıtsızlık." Zamanın nüfuzlu Adalet Bakanı Fouquet'nin divanına katılan ozan, onun VauxleVicompte'daki şatosunda yaşamaya gider.Orada ilk baladlarını yazar, zeki ve aydın insanlarla çevrili çok mutlu bir dönem geçirir. Fouquet gözden düşüp tutuklandığında bile La S A Y F A 12 İ Fontaine, sonuna dek ona sadık kalır. O yıllarda, oldukça müstehcen ve fazla yürekli kabul edilen ve kendisine bcraberinde birçok sıkıntı getiren "Masallar"ını yayımlar ancak ölüm döşeğinde dınin desteğini yeniden ararken bu masalların tümünü inkâr edecektir. 1669'da ün kazandıran 'Fabller'in ilk basımını, hemen ardından gelen ikinci ve üçüncü basımlar izler. Böylece, La Fontaine, 45 yaşını geride bıraktığında, artık saygın bir yazar olmuştur, ama Fransız Akadcmisi'ne (Academie Française) ancak 1684'te, çevrilen bir sürü dolap sonucu girmeyi başaracaktır. La Fontaine'in yaşamöyküsü 14. Louis zamanında Fransa'nın entelektüel atmosferini anlatıyor; sanatçılarla yazarların kralın ya da önemli ailelerin desteğine nasıl ihtiyac duyduklarını, onlann himayesine girmek ve birtakım ayncalıklar elde etmek için nasıl dalkavukça şiirler, soneler ve baladlar yazdıklarını açıklıyor. La Fontaine, böyle yapsa da sonunda sahip olduğu ün ve başarıya kavuşmak yerine, son yıllarını yoksulluk içinde, zeki, tıp vc bilime tutkun Madame de la Sabliere'in evinde geçirir. Ailesini yıllar önce terk etmiştir ve Thierry Şatosu'na dönmektense buz gibi, kırık camlı ufacık sefil bir odada kalmayı tercih eder. Kitaptan, La Fontaine'in son derece karmaşık, dindar, ama aynı zamanda ahlak kurallarına fazla önem vermeyen, burjuva olmasına rağmen burjuva yaşamı küçümseyen, hem sadeliği hem de Fransız Akademisi'ni ve gücün sağladıklarını çekici bulan bir kışılıği olduğu anlaşılıyor. Bunlardan başka, kararsız, sürekli parasal sıkıntıları olan, belirsiz davranışlar içinde bulunan, ancak tehlikeli bir durum söz konusu olduğunda hiç tereddüt etmeden dostu Fouquet'nın yanında yer alan bir insandır La Fontaine. Kitapta, ozanın kendı çocukları ya dagenel olarak çocuklarla ılişkılerınden söz edılmiyor; bu da La Fontaine'in aile ve bağlılık gerektiren ilişkileri sevmediğini, her fırsatta özgürlüğünü aradığını gösteriyor. La Fontaine'in biyografisi, konuya karşı ilginin yoğun olduğu bir dönemde yayımlandı. Fransa'da her yıl çok sayıda biyografi basılıyor ve bunlar kısa sürede en fazla satan kıtaplar arasında yer alıyor. D Karga ile tilki La Fontaine Bay karga konmuş bir dala Koca bir peynir ağzında. Tilki kokuyu almış, gelmiş: Günaydın, Sayın Karga, demiş; Bu ne güzellik böyle: Bakmaya doyamıyorum size. Şu tüylere bakın, pırıl pırıl; Sesiniz bilmıyorum nasıl; O da renginiz kadar güzelse Ne yalan söyliyeyim Bu ormanda güzel yoktur üstünüze. Karga bu sözlere bitmiş: Şuna bir gak diyeyim de ses görsün, demiş; Gak der demez peynir düşmüş, tilki yutmuş. Kara bayım, demiş kargaya; Şu sozümü hiç unutma, Kaptırdığın peynire değer: Her dalkavuk çıkarı içın över, Yüzüne güler, peynirini yer. Karganın aklı gelmiş başına İş işten geçtikten sonra çev. Sabahattin Eyuboğlu CUMHURİYET KİTAP SAYI 1S