Katalog

Salman Rüşdü'nün yeni kitabı: 'Harun ve Öyküler Denizi 1 Kime masal anlatıyor? Humeyni tarafından hakkında ölüm fermanı çıkarıldığı için 19 aydır gizlilik içinde yaşayan Salman Rüşdü, yeni kitabını oğluna ithaf ediyor. Halen içinde bulunduğu durumla ilgili zengin malzeme taşıyan kitabında Rüşdü "yazarın kurmaca hakkı"nı savunuyor. "ŞeyUn Ayetleri" adlı kitabı nedeniyle İran'ın dini lideri Ayetullah Humeyni tarafından hakkında "ölüm fetvası" çıkarılan ve bu nedenle tam 19 aydan beri saklanan Rüşdü, son kitabında "yazann kurmaca hakkı"nı savunuyor. 19 aylık gizlilik sırasında karısmdan ayrılan ve oğlunu da düzenli olarak göremeyen Rüşdü, kitabı oğluna ithaf etmiş. Zaten kendısi "Harun ve Öyküler Denizi" için "Bu bir çocuk kitabı. Çocuklar için masal kitabı" diyor. Kitabın kahramanı Harun, babası "StorytellerOykücü" Reşid Halife'nın kaybettiği sesini yeniden bulabilmesi için diyar diyar gezen, kötü kuvvetlerle (ör H İSMET KRKAN int âiillı İngiliz yazar Salman Rüşdü, 19 aylık sessizliğin ardından yeni bir kitap daha yayımladı: "Haroun and The Sea of StoriesHarun vc öyküler Denizi". T A P T A N B İ R B ÖL Ö M Bildiğim tek iş öykü anlatmak Saat tam ll'de, Soraya, Reşit'i, Harun'un odasına yolladı, kayıp çorapjarı aramaya. Reşıt, çorapları aramaya başladıktan birkaç saniye sonıa ön kapının sert bir şekilde kapandığını duydu, ardından yola bir araba hareket etti. Koşa koşa oturma odasına döndü ve karısını orada bulamadı. Camdan baktığında taksinin hı/.la köşeyi dönmekte olduğunu gördü. "Bunu büyük bir dikkatle planlamış olmalı" diye düşündü. Saat hâlâ, tam 11'i gösteriyordu. Çekici aldı ve saati kırdı. Sonra evdeki bütün saatleri, Harun'un başucundaki dahil bütün saatleri kırdı. Babasının halini gördükten ve annesinın artık onları terk ettiğini öğrendikten sonra Harun'un ilk sorduğü "Benim saatimi ne için kırdın?" oldu. Sorayâ, yanında çalıştığı Bay Sengupta ve Rej.it ile ilgili düjüncelerini anlatan bir not bırakmıştı: "Sen sadece hayatın güzel yanlarıyla ilgilendin, ama hayatın ciddi bir şey olduğunu bilmeliydin. Beyninde olgulara hiç yer yok. Evet, Bay Sengupta'nın hayal gücüne sahip değil. Ama bu benim için sorun, değil." Not şöyle bitiyordu: "Söyle ona Harun, onu ,seviyorum ama yardım edemiyorum. Bunu hemen şimdi yapmak zorundaydım." Harun'un saçından bir yugmur damlası aşağıya, notun üstüne düştü. " N e yapalım oğlum" dedi Reşit çaresız bir sesle. "Bildiğim tek iş öykü anlatmak." Harun, babasının çaresiz sesini duyunca dengesini kaybetti ve bağırdı: "Bunun anlamı ne? Doğru bile olmadıktan sonra öyküler ne işe yarar ki?" Salman Ruşdü, 19 aylık sessizliğin ardından yeni bir kıtap daha yayımladı Harun ve öyküler Denizi Rüşdü, "Bu bir çocuk kitabı" dedığı yeni yapıtında babasının kaybettiği sesını yeniden bulması ıçın mucadele eden bir çocufiun yaşamını anlatıyor neğin Lord of SilenceSessizliğin Tanrısı) mucadele eden bir küçük çocuk. Kitap, Salman Rüşdü'nün halen içinde bulunduğu durumla ilgili zengin alegoriler içeriyor. Kitabın kahramanı Harun, bir gün annesi evi terk edince babasına "Doğru bile olmadıktan sonra bu hikâyeler ne işe yarar ki" diye soruyor ve bu soru babası Reşid Halife'nin sesini kaybedip sadece "Ark, ark, ark" diye sesler çıkartabilen biri olmasına yol açıyor. Hem babasını bu hale getirdiği için vicdan azabı duyan, hem de birdenbire hikâyelerin ne işe yaradığını kavramaya başlayan Harun, babasının sesini yeniden kazanıp tekrar öyküler anlatabilmesi için yola çıkıyor. Fakat "Bütün hikâyelerin kaynağı olan Öyküler Denizi" o sırada "Sesizliğin Tanrısı" tarafından zehirleniyor ve macera başlıyor. Rüşdü, kitabını oğluna ithaf ederken "Oku ve beni eve, yanına götür" diyor. Kitap şu sözlerle başlıyor: "Çok zaman önce, Elifbe diye çok mutsuz bir jehir varmış. Şehirlerin en mutsuzu belki de. Şehir o kadar umutsuz bir şekilde mutsuzmuş ki, adını bile unutmuş." Adını unutan şehir, Tahran ya da Rüşdü'nün yaşadığı Bradford değil, uydurma bir şehir, kâğıttan bir şehir: Elifbe, yani alfabe, yani abece. Rüşdü'nün kitabındaki kahramanların büyük bir çoğunluğu geleneksel masal kahramanları. Ancak aralarında modern kahramanlar da yok değil. Örneğin kitabın ana teması, Spielberg okulunun filmlerinden "Back to the FutureGeleceğe Dönüş"ün temasının çok benzeri: Babasına yardım için tehlikeli bir görev üstlenen çocuk. Babasını eski sağlığına döndürmek için başından türlü çeşitli olaylar geçen Harun sonunda Sessizliğin Tanrısı ile karşılaşır ve ona bağırır: "Niye öykülerden bu kadar çok nefret ediyorsun? öyküler eğlencelidir." Hapis hayatı yaşamak zorunda kaldığı için oğluna masallar yazan ilk kişi Salman Rüşdü değil. Daha önce Antonio Gramsci, hapiste geçirdiği uzun yıllar boyunca oğlu için masallar yazmıştı. Harun, kitabın sonunda "Dileksuyu"nu içiyor ve mutlu sona ulaşıyor. Belki bu kitap Salman Rüşdü'nün de mutlu sona ulaşmasına yardımcı olabilir. D S A YF A 23 C U M H U f l İ Y E T K İ T A P S A YI 38