Katalog

“En baba” hayvanlar Hayvanlar âleminde doğum yapan dişiler, yavrularını beslemek, düşmanlarına karşı korumak için canlarına dişlerine takarak mücadele verirken, erkek hayvanlar dişiyi dölledikten sonra arkasına bakmadan yeni maceralar peşinde koşuşturur. Bu genelleme tüm dişiler için geçerli olmadığı gibi, bazı hayvan türlerinin erkeği de bu genellemeyi hak etmeyecek kadar iyi bir babadır. Böceklerden balıklara, büyük memelilerden küçük marmosetlere değin çok sayıda hayvan türünün erkeği, doğan yavrulara dişilerini aratmayacak kadar büyük bir özenle bakar. Hatta denizatı gibi bazı hayvanların erkeği, döllenmiş yumurtaları karnındaki kuluçka kesesinde taşır ve zamanı geldiğinde de yavruları dışarı çıkartır. stratejik olarak birbirine sokularak hem kendilerini, hem de yavrularını nasıl soğuktan koruduğunu açıklıyor. MARMOSET yumurtadan çıktıktan sonra tehlikelerle dolu sularda korunaksız kalmasınlar diye, 5 cm oluncaya kadar ağzının içinde saklar. Bütün bu süre içinde kaza ile kendi yavrularından birini midesine indirmemek için yemek yemez. DEN ZATI KIZIL T LK Kızıl tilki (Vulpes vulpes) erkekleri, yavruları doğduktan sonraki ilk birkaç ay kendilerini bebeklerine adarlar. Anne tilki yuva olarak kullandıkları oyukta yavrularla kalırken, baba günde birkaç kez dışarı çıkarak avlanır ve tüm aileyi getirdiği yiyeceklerle besler. Yavrularına en fazla zaman ayıran tek primat insan değildir; marmoset erkekleri de (Callitrichidae) yavruların bakımında eşine büyük ölçüde destek olur. Bebeklerin temizliğinde, beslenmesinde, taşınmasında marmoset babaları her zaman annenin yanındadır. Araştırmalara göre bu faaliyetler beyinlerindeki bağlantıları güçlendirir. 2005 yılında yayımlanan Hormonlar ve Davranışlar adı verilen bir çalışmaya göre marmoset erkekleri eşlerine olabildiğince sadıktır ve iyi aile babalarıdır. Bu arada dişisi olmayan erkek marmosetlerin testosteron düzeyleri yumurtlama evresindeki bir dişi ile karşılaştığında tavan yaparken, yavrusu olan erkeklerde böyle bir hormonal değişiklik izlenmez. SU BÖCEKLER Böceklerin iyi bir ebeveyn oldukları söylenemez. Ancak bir tür dev su böceğinin (Abedus intentatus) erkeği, yavruların bakımında çok büyük bir yükün altına girer. Dişi çok sayıda yumurtayı (150 kadar) erkeğinin sırtına yumurtlar. Erkek bu yumurtaları yavrular çıkıncaya kadar (yaklaşık bir hafta kadar) sırtında taşır. Bu süreçte yumurtaları temizler, yeterli miktarda hava almalarını sağlar ve en önemlisi düşmanlarından korumak için kuytu yerlerde saklanır. RHEA (NANDU) Devekuşuna benzeyen, uçamayan bir kuş olan rhealar (Rhea americana), babalık görevlerini sürü içindeki diğer erkeklerle paylaşır. Yuvayı erkek yapar. Birden fazla sayıda dişi ile çiftleşen baba adayı, bir düzineden fazla sayıda yumurtanın üzerinde bir aydan uzun bir süre yatar. Yavrular yumurtadan çıkınca baba rhea, bunları büyüyünceye kadar besler ve tehlikelere karşı korur. Yumurtaları ve yavruları hiçbir zaman korunaksız bırakmaz, işi çıktığı zaman sürünün diğer erkeklerinden yuvayı korumaları için yardım ister Denizatı (Hippocampus) erkekleri, örnek gösterilecek kadar fedakâr babalardır. Denizatı babaları döllenmiş yumurtaları kuluçka keselerinde istiflerler. Bu kesenin içinde dünyaya gelen yavrulara 1.56.5 hafta arasında değişen sürelerde besin, oksijen ve sakin bir çevre temin ederler. Ancak denizatı babaları ne kadar fedakâr olsa da eninde sonunda erkektir. Yumurtaların ve doğacak bebeklerinin akıbetine de kendileri karar verir. Yumurtalardan istediği kalitede yavru alamayacağını düşünürse, kesesinin içindeki tüm yumurtaları dışarı atar; bir anlamda düşük yapar. 2010 yılında yapılan bir araştırmaya göre eğer erkek, çiftleştiği dişinin yavrularının annesi olmaya layık olmadığını düşünürse! kesesinin içindeki yumurtaları yeterince beslemez; hatta yumurtaların hepsini midesine indirebilir. VOLVER N PENGUEN Küçük bir ayı yavrusuna benzeyen volverinler çok meşgul hayvanlardır; çok geniş bir alan içinde sürekli olarak yiyecek ve dişi peşinde koşarlar. Çok yırtıcı ve acımasız oldukları yönündeki söylentilere karşın, yavrularına karşı çok fedakâr ve şefkatlidirler. Kilometrelerle ölçülecek genişlikteki yaşam alanları içinde birden fazla eşe ve bu eşlerden olma yavrulara sahiptirler. Oradan oraya koşuştururken arada eşlerini ve yavrularını ziyaret etmeyi ihmal etmezler. Bilim insanlarının gözlemlerine göre baba volverinler bazen büyük çocuklarını (6 aylık olan yavrular) yanlarına alıp, vahşi doğada hayatta kalmaları için eğitirler. Etobur hayvanlarda nadiren görüler bu “babacan” tavır, bilim insanlarına göre genlerini bir sonraki nesle aktarma içgüdüsünün dışavurumundan başka bir şey değildir. KED BALIĞI Çok sayıda balık türünün kendi yavrularının yumurtalarını yediği bilinir. Erkek deniz kedi balığı (Ariidae familyası) ayrıca eşinin yumurtalarını da ağzına atar; ancak bunları sindirmek yerine bir ay kadar ağzında tutar. Yavrular, Sıcaklığın 40 santigrat derecelerde seyrettiği üreme mevsiminde Antarktika kıtasının imparator penguenlerinin (Aptenodytes forsteri) erkekleri, anneler yiyecek bulmak için denize açıldığında yumurtaları korumak ve çıkan yavruları sıcak tutmak zorundadır. Erkekler bu zorlu görevi her sezonda büyük bir özveriyle yerine getirir. Son yapılan araştırmalar, binlerce erkeğin Türkçesi: Reyhan Oksay Kaynak: http://www.scientificamerican.com/slideshow.cfm?id=eightgreatsuperdedicatedanimaldads&photoid=998C6DB8F7F719606DF6A965C5B67F30 CBT 1267/ 7 1 Temmuz 2011